| [1] प्रहोतेति दशर्चस्य सूक्तस्य भालंदनो वत्सप्रिरग्निस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:46}{अनुवाक:4, सूक्त:4} |
| प्रहोता᳚जा॒तोम॒हान्न॑भो॒विन्नृ॒षद्वा᳚सीदद॒पामु॒पस्थे᳚ | दधि॒र्योधायि॒सते॒वयां᳚सिय॒न्तावसू᳚निविध॒तेत॑नू॒पाः || 1 || वर्ग:1 प्र¦होता᳚¦जा॒तः¦म॒हान्¦न॒भः॒ऽवित्¦नृ॒ऽसद्वा᳚¦सी॒द॒त्¦अ॒पाम्¦उ॒पऽस्थे᳚ | |
| इ॒मंवि॒धन्तो᳚,अ॒पांस॒धस्थे᳚प॒शुंनन॒ष्टंप॒दैरनु॑ग्मन् | गुहा॒चत᳚न्तमु॒शिजो॒नमो᳚भिरि॒च्छन्तो॒धीरा॒भृग॑वोऽविन्दन् || 2 || इ॒मम्¦वि॒धन्तः॑¦अ॒पाम्¦स॒धऽस्थे᳚¦प॒शुम्¦न¦न॒ष्टम्¦प॒दैः¦अनु॑¦ग्म॒न् | |
| इ॒मंत्रि॒तोभूर्य॑विन्ददि॒च्छन्वै᳚भूव॒सोमू॒र्धन्यघ्न्या᳚याः | सशेवृ॑धोजा॒तआह॒र्म्येषु॒नाभि॒र्युवा᳚भवतिरोच॒नस्य॑ || 3 || इ॒मम्¦त्रि॒तः¦भूरि॑¦अ॒वि॒न्द॒त्¦इ॒च्छन्¦वै॒भु॒ऽव॒सः¦मू॒र्धनि॑¦अघ्न्या᳚याः | |
| म॒न्द्रंहोता᳚रमु॒शिजो॒नमो᳚भिः॒प्राञ्चं᳚य॒ज्ञंने॒तार॑मध्व॒राणा᳚म् | वि॒शाम॑कृण्वन्नर॒तिंपा᳚व॒कंह᳚व्य॒वाहं॒दध॑तो॒मानु॑षेषु || 4 || म॒न्द्रम्¦होता᳚रम्¦उ॒शिजः॑¦नमः॑ऽभिः¦प्रांच᳚म्¦य॒ज्ञम्¦ने॒तार᳚म्¦अ॒ध्व॒राणा᳚म् | |
| प्रभू॒र्जय᳚न्तंम॒हांवि॑पो॒धांमू॒रा,अमू᳚रंपु॒रांद॒र्माण᳚म् | नय᳚न्तो॒गर्भं᳚व॒नांधियं᳚धु॒र्हिरि॑श्मश्रुं॒नार्वा᳚णं॒धन॑र्चम् || 5 || प्र¦भूः॒¦जय᳚न्तम्¦म॒हान्¦वि॒पः॒ऽधाम्¦मू॒राः¦अमू᳚रम्¦पु॒राम्¦द॒र्माण᳚म् | |
| निप॒स्त्या᳚सुत्रि॒तःस्त॑भू॒यन्परि॑वीतो॒योनौ᳚सीदद॒न्तः | अतः॑सं॒गृभ्या᳚वि॒शांदमू᳚ना॒विध᳚र्मणाय॒न्त्रैरी᳚यते॒नॄन् || 6 || वर्ग:2 नि¦प॒स्त्या᳚सु¦त्रि॒तः¦स्त॒भु॒ऽयन्¦परि॑ऽवीतः¦योनौ᳚¦सी॒द॒त्¦अ॒न्तरिति॑ | |
| अ॒स्याजरा᳚सोद॒माम॒रित्रा᳚,अ॒र्चद्धू᳚मासो,अ॒ग्नयः॑पाव॒काः | श्वि॒ती॒चयः॑श्वा॒त्रासो᳚भुर॒ण्यवो᳚वन॒र्षदो᳚वा॒यवो॒नसोमाः᳚ || 7 || अ॒स्य¦अ॒जरा᳚सः¦द॒माम्¦अ॒रित्राः᳚¦अ॒र्चत्ऽधू᳚मासः¦अ॒ग्नयः॑¦पा॒व॒काः | |
| प्रजि॒ह्वया᳚भरते॒वेपो᳚,अ॒ग्निःप्रव॒युना᳚नि॒चेत॑सापृथि॒व्याः | तमा॒यवः॑शु॒चय᳚न्तंपाव॒कंम॒न्द्रंहोता᳚रंदधिरे॒यजि॑ष्ठम् || 8 || प्र¦जि॒ह्वया᳚¦भ॒र॒ते॒¦वेपः॑¦अ॒ग्निः¦प्र¦व॒युना᳚नि¦चेत॑सा¦पृ॒थि॒व्याः | |
| द्यावा॒यम॒ग्निंपृ॑थि॒वीजनि॑ष्टा॒माप॒स्त्वष्टा॒भृग॑वो॒यंसहो᳚भिः | ई॒ळेन्यं᳚प्रथ॒मंमा᳚त॒रिश्वा᳚दे॒वास्त॑तक्षु॒र्मन॑वे॒यज॑त्रम् || 9 || द्यावा᳚¦यम्¦अ॒ग्निम्¦पृ॒थि॒वी इति॑¦जनि॑ष्टाम्¦आपः॑¦त्वष्टा᳚¦भृग॑वः¦यम्¦सहः॑ऽभिः | |
| यंत्वा᳚दे॒वाद॑धि॒रेह᳚व्य॒वाहं᳚पुरु॒स्पृहो॒मानु॑षासो॒यज॑त्रम् | सयाम᳚न्नग्नेस्तुव॒तेवयो᳚धाः॒प्रदे᳚व॒यन्य॒शसः॒संहिपू॒र्वीः || 10 || यम्¦त्वा॒¦दे॒वाः¦द॒धि॒रे¦ह॒व्य॒ऽवाह᳚म्¦पु॒रु॒ऽस्पृहः॑¦मानु॑षासः¦यज॑त्रम् | |
| [2] जगृभ्मेत्यष्टर्चस्य सूक्तस्य सप्तगुर्वैकुंठइंद्रत्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:47}{अनुवाक:4, सूक्त:5} |
| ज॒गृ॒भ्माते॒दक्षि॑णमिन्द्र॒हस्तं᳚वसू॒यवो᳚वसुपते॒वसू᳚नाम् | वि॒द्माहित्वा॒गोप॑तिंशूर॒गोना᳚म॒स्मभ्यं᳚चि॒त्रंवृष॑णंर॒यिंदाः᳚ || 1 || वर्ग:3 ज॒गृ॒भ्म¦ते॒¦दक्षि॑णम्¦इ॒न्द्र॒¦हस्त᳚म्¦व॒सु॒ऽयवः॑¦व॒सु॒ऽप॒ते॒¦वसू᳚नाम् | |
| स्वा॒यु॒धंस्वव॑संसुनी॒थंचतुः॑समुद्रंध॒रुणं᳚रयी॒णाम् | च॒र्कृत्यं॒शंस्यं॒भूरि॑वारम॒स्मभ्यं᳚चि॒त्रंवृष॑णंर॒यिंदाः᳚ || 2 || सु॒ऽआ॒यु॒धम्¦सु॒।आव॑सम्¦सु॒ऽनी॒थम्¦चतुः॑ऽसमुद्रम्¦ध॒रुण᳚म्¦र॒यी॒णाम् | |
| सु॒ब्रह्मा᳚णंदे॒वव᳚न्तंबृ॒हन्त॑मु॒रुंग॑भी॒रंपृ॒थुबु॑ध्नमिन्द्र | श्रु॒तऋ॑षिमु॒ग्रम॑भिमाति॒षाह॑म॒स्मभ्यं᳚चि॒त्रंवृष॑णंर॒यिंदाः᳚ || 3 || सु॒ऽब्रह्मा᳚णम्¦दे॒वऽव᳚न्तम्¦बृ॒हन्त᳚म्¦उ॒रुम्¦ग॒भी॒रम्¦पृ॒थुऽबु॑ध्नम्¦इ॒न्द्र॒ | |
| स॒नद्वा᳚जं॒विप्र॑वीरं॒तरु॑त्रंधन॒स्पृतं᳚शूशु॒वांसं᳚सु॒दक्ष᳚म् | द॒स्यु॒हनं᳚पू॒र्भिद॑मिन्द्रस॒त्यम॒स्मभ्यं᳚चि॒त्रंवृष॑णंर॒यिंदाः᳚ || 4 || स॒नत्ऽवा᳚जम्¦विप्र॑ऽवीरम्¦तरु॑त्रम्¦ध॒न॒ऽस्पृत᳚म्¦शू॒शु॒ऽवांस᳚म्¦सु॒ऽदक्ष᳚म् | |
| अश्वा᳚वन्तंर॒थिनं᳚वी॒रव᳚न्तंसह॒स्रिणं᳚श॒तिनं॒वाज॑मिन्द्र | भ॒द्रव्रा᳚तं॒विप्र॑वीरंस्व॒र्षाम॒स्मभ्यं᳚चि॒त्रंवृष॑णंर॒यिंदाः᳚ || 5 || अश्व॑ऽवन्तम्¦र॒थिन᳚म्¦वी॒रऽव᳚न्तम्¦स॒ह॒स्रिण᳚म्¦श॒तिन᳚म्¦वाज᳚म्¦इ॒न्द्र॒ | |
| प्रस॒प्तगु॑मृ॒तधी᳚तिंसुमे॒धांबृह॒स्पतिं᳚म॒तिरच्छा᳚जिगाति | यआ᳚ङ्गिर॒सोनम॑सोप॒सद्यो॒ऽस्मभ्यं᳚चि॒त्रंवृष॑णंर॒यिंदाः᳚ || 6 || वर्ग:4 प्र¦स॒प्तऽगु᳚म्¦ऋ॒तऽधी᳚तिम्¦सु॒ऽमे॒धाम्¦बृ॒ह॒स्पति᳚म्¦म॒तिः¦अच्छ॑¦जि॒गा॒ति॒ | |
| वनी᳚वानो॒मम॑दू॒तास॒इन्द्रं॒स्तोमा᳚श्चरन्तिसुम॒तीरि॑या॒नाः | हृ॒दि॒स्पृशो॒मन॑साव॒च्यमा᳚ना,अ॒स्मभ्यं᳚चि॒त्रंवृष॑णंर॒यिंदाः᳚ || 7 || वनी᳚वानः¦मम॑¦दू॒तासः॑¦इन्द्र᳚म्¦सोमाः᳚¦च॒र॒न्ति॒¦सु॒ऽम॒तीः¦इ॒या॒नाः | |
| यत्त्वा॒यामि॑द॒द्धितन्न॑इन्द्रबृ॒हन्तं॒क्षय॒मस॑मं॒जना᳚नाम् | अ॒भितद्द्यावा᳚पृथि॒वीगृ॑णीताम॒स्मभ्यं᳚चि॒त्रंवृष॑णंर॒यिंदाः᳚ || 8 || यत्¦त्वा॒¦यामि॑¦द॒द्धि¦तत्¦नः॒¦इ॒न्द्र॒¦बृ॒हन्त᳚म्¦क्षय᳚म्¦अस॑मम्¦जना᳚नाम् | |
| [3] अहंभुवमित्येकादशर्चस्य सूक्तस्य वैकुंठइंद्रो वैकुंठइंद्रो जगती सप्तमीदशम्येकादश्यस्त्रिष्टुभः |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:48}{अनुवाक:4, सूक्त:6} |
| अ॒हंभु॑वं॒वसु॑नःपू॒र्व्यस्पति॑र॒हंधना᳚नि॒संज॑यामि॒शश्व॑तः | मांह॑वन्तेपि॒तरं॒नज॒न्तवो॒ऽहंदा॒शुषे॒विभ॑जामि॒भोज॑नम् || 1 || वर्ग:5 अ॒हम्¦भु॒व॒म्¦वसु॑नः¦पू॒र्व्यः¦पतिः॑¦अ॒हम्¦धना᳚नि¦सम्¦ज॒जा॒मि॒¦शश्व॑तः | |
| अ॒हमिन्द्रो॒रोधो॒वक्षो॒,अथ᳚र्वणस्त्रि॒ताय॒गा,अ॑जनय॒महे॒रधि॑ | अ॒हंदस्यु॑भ्यः॒परि॑नृ॒म्णमाद॑देगो॒त्राशिक्ष᳚न्दधी॒चेमा᳚त॒रिश्व॑ने || 2 || अ॒हम्¦इन्द्रः॑¦रोधः॑¦वक्षः॑¦अथ᳚र्वणः¦त्रि॒तायः॑¦गाः¦अ॒ज॒न॒य॒म्¦अहेः᳚¦अधि॑ | |
| मह्यं॒त्वष्टा॒वज्र॑मतक्षदाय॒संमयि॑दे॒वासो᳚ऽवृज॒न्नपि॒क्रतु᳚म् | ममानी᳚कं॒सूर्य॑स्येवदु॒ष्टरं॒मामार्य᳚न्तिकृ॒तेन॒कर्त्वे᳚नच || 3 || मह्य᳚म्¦त्वष्टा᳚¦वज्र᳚म्¦अ॒त॒क्ष॒त्¦आ॒य॒सम्¦मयि॑¦दे॒वासः॑¦अ॒वृ॒ज॒न्¦अपि॑¦क्रतु᳚म् | |
| अ॒हमे॒तंग॒व्यय॒मश्व्यं᳚प॒शुंपु॑री॒षिणं॒साय॑केनाहिर॒ण्यय᳚म् | पु॒रूस॒हस्रा॒निशि॑शामिदा॒शुषे॒यन्मा॒सोमा᳚सउ॒क्थिनो॒,अम᳚न्दिषुः || 4 || अ॒हम्¦ए॒तम्¦ग॒व्यय᳚म्¦अश्व्य᳚म्¦प॒शुम्¦पु॒री॒षिण᳚म्¦साय॑केन¦हि॒र॒ण्यय᳚म् | |
| अ॒हमिन्द्रो॒नपरा᳚जिग्य॒इद्धनं॒नमृ॒त्यवेऽव॑तस्थे॒कदा᳚च॒न | सोम॒मिन्मा᳚सु॒न्वन्तो᳚याचता॒वसु॒नमे᳚पूरवःस॒ख्येरि॑षाथन || 5 || अ॒हम्¦इन्द्रः॑¦न¦परा᳚¦जि॒ग्ये॒¦इत्¦धन᳚म्¦न¦मृ॒त्यवे᳚¦अव॑¦त॒स्थे॒¦कदा᳚¦च॒न | |
| अ॒हमे॒ताञ्छाश्व॑सतो॒द्वाद्वेन्द्रं॒येवज्रं᳚यु॒धयेऽकृ᳚ण्वत | आ॒ह्वय॑मानाँ॒,अव॒हन्म॑नाहनंदृ॒ळ्हावद॒न्नन॑मस्युर्नम॒स्विनः॑ || 6 || वर्ग:6 अ॒हम्¦ए॒तान्¦शाश्व॑सतः¦द्वाऽद्वा᳚¦इन्द्र᳚म्¦ये¦वज्र᳚म्¦यु॒धये᳚¦अकृ᳚ण्वत | |
| अ॒भी॒३॑(ई॒)दमेक॒मेको᳚,अस्मिनि॒ष्षाळ॒भीद्वाकिमु॒त्रयः॑करन्ति | खले॒नप॒र्षान्प्रति॑हन्मि॒भूरि॒किंमा᳚निन्दन्ति॒शत्र॑वोऽनि॒न्द्राः || 7 || अ॒भि¦इ॒दम्¦एक᳚म्¦एकः॑¦अ॒स्मि॒¦नि॒ष्षाट्¦अ॒भि¦द्वा¦किम्¦ऊँ॒ इति॑¦त्रयः॑¦क॒र॒न्ति॒ | |
| अ॒हंगु॒ङ्गुभ्यो᳚,अतिथि॒ग्वमिष्क॑र॒मिषं॒नवृ॑त्र॒तुरं᳚वि॒क्षुधा᳚रयम् | यत्प᳚र्णय॒घ्नउ॒तवा᳚करञ्ज॒हेप्राहंम॒हेवृ॑त्र॒हत्ये॒,अशु॑श्रवि || 8 || अ॒हम्¦गु॒ङ्गुऽभ्यः॑¦अ॒ति॒थि॒ऽग्वम्¦इष्क॑रम्¦इष᳚म्¦न¦वृ॒त्र॒ऽतुर᳚म्¦वि॒क्षु¦धा॒र॒य॒म् | |
| प्रमे॒नमी᳚सा॒प्यइ॒षेभु॒जेभू॒द्गवा॒मेषे᳚स॒ख्याकृ॑णुतद्वि॒ता | दि॒द्युंयद॑स्यसमि॒थेषु॑मं॒हय॒मादिदे᳚नं॒शंस्य॑मु॒क्थ्यं᳚करम् || 9 || प्र¦मे॒¦नमी᳚¦सा॒प्यः¦इ॒षे¦भु॒जे¦भू॒त्¦गवा᳚म्¦एषे᳚¦स॒ख्या¦कृ॒णु॒त॒¦द्वि॒ता | |
| प्रनेम॑स्मिन्ददृशे॒सोमो᳚,अ॒न्तर्गो॒पानेम॑मा॒विर॒स्थाकृ॑णोति | सति॒ग्मशृ᳚ङ्गंवृष॒भंयुयु॑त्सन्द्रु॒हस्त॑स्थौबहु॒लेब॒द्धो,अ॒न्तः || 10 || प्र¦नेम॑स्मिन्¦द॒दृ॒शे॒¦सोमः॑¦अ॒न्तः¦गो॒पाः¦नेम᳚म्¦आ॒विः¦अ॒स्था¦कृ॒णो॒ति॒ | |
| आ॒दि॒त्यानां॒वसू᳚नांरु॒द्रिया᳚णांदे॒वोदे॒वानां॒नमि॑नामि॒धाम॑ | तेमा᳚भ॒द्राय॒शव॑सेततक्षु॒रप॑राजित॒मस्तृ॑त॒मषा᳚ळ्हम् || 11 || आ॒दि॒त्याना᳚म्¦वसू᳚नाम्¦रु॒द्रिया᳚णाम्¦दे॒वः¦दे॒वाना᳚म्¦न¦मि॒ना॒मि॒¦धाम॑ | |
| [4] अहंदामित्येकादशर्चस्य सूक्तस्य वैकुंठ इंद्रो वैकुंठइंद्रो जगती द्वितीयांत्येत्रिष्टुभौ |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:49}{अनुवाक:4, सूक्त:7} |
| अ॒हंदां᳚गृण॒तेपूर्व्यं॒वस्व॒हंब्रह्म॑कृणवं॒मह्यं॒वर्ध॑नम् | अ॒हंभु॑वं॒यज॑मानस्यचोदि॒ताय॑ज्वनःसाक्षि॒विश्व॑स्मि॒न्भरे᳚ || 1 || वर्ग:7 अ॒हम्¦दा॒म्¦गृ॒ण॒ते¦पूर्व्य᳚म्¦वसु॑¦अ॒हम्¦ब्रह्म॑¦कृ॒ण॒व॒म्¦मह्य᳚म्¦वर्ध॑नम् | |
| मांधु॒रिन्द्रं॒नाम॑दे॒वता᳚दि॒वश्च॒ग्मश्चा॒पांच॑ज॒न्तवः॑ | अ॒हंहरी॒वृष॑णा॒विव्र॑तार॒घू,अ॒हंवज्रं॒शव॑सेधृ॒ष्ण्वाद॑दे || 2 || माम्¦धुः॒¦इन्द्र᳚म्¦नाम॑¦दे॒वता᳚¦दि॒वः¦च॒¦ग्मः¦च॒¦अ॒पाम्¦च॒¦ज॒न्तवः॑ | |
| अ॒हमत्कं᳚क॒वये᳚शिश्नथं॒हथै᳚र॒हंकुत्स॑मावमा॒भिरू॒तिभिः॑ | अ॒हंशुष्ण॑स्य॒श्नथि॑ता॒वध᳚र्यमं॒नयोर॒रआर्यं॒नाम॒दस्य॑वे || 3 || अ॒हम्¦अत्क᳚म्¦क॒वये᳚¦शि॒श्न॒थ॒म्¦हथैः᳚¦अ॒हम्¦कुत्स᳚म्¦आ॒व॒म्¦आ॒भिः¦ऊ॒तिऽभिः॑ | |
| अ॒हंपि॒तेव॑वेत॒सूँर॒भिष्ट॑ये॒तुग्रं॒कुत्सा᳚य॒स्मदि॑भंचरन्धयम् | अ॒हंभु॑वं॒यज॑मानस्यरा॒जनि॒प्रयद्भरे॒तुज॑ये॒नप्रि॒याधृषे᳚ || 4 || अ॒हम्¦पि॒ताऽइ᳚व¦वे॒त॒सून्¦अ॒भिष्ट॑ये¦तुग्र᳚म्¦कुत्सा᳚य¦स्मत्ऽइ᳚भम्¦च॒¦र॒न्ध॒य॒म् | |
| अ॒हंर᳚न्धयं॒मृग॑यंश्रु॒तर्व॑णे॒यन्माजि॑हीतव॒युना᳚च॒नानु॒षक् | अ॒हंवे॒शंन॒म्रमा॒यवे᳚ऽकरम॒हंसव्या᳚य॒पड्गृ॑भिमरन्धयम् || 5 || अ॒हम्¦र॒न्ध॒य॒म्¦मृग॑यम्¦श्रु॒तर्व॑णे¦यत्¦मा॒¦अजि॑हीत¦व॒युना᳚¦च॒न¦आ॒नु॒षक् | |
| अ॒हंसयोनव॑वास्त्वंबृ॒हद्र॑थं॒संवृ॒त्रेव॒दासं᳚वृत्र॒हारु॑जम् | यद्व॒र्धय᳚न्तंप्र॒थय᳚न्तमानु॒षग्दू॒रेपा॒रेरज॑सोरोच॒नाक॑रम् || 6 || वर्ग:8 अ॒हम्¦सः¦यः¦नव॑ऽवास्त्वम्¦बृ॒हत्ऽर॑थम्¦सम्¦वृ॒त्राऽइ᳚व¦दास᳚म्¦वृ॒त्र॒ऽहा¦अरु॑जम् | |
| अ॒हंसूर्य॑स्य॒परि॑याम्या॒शुभिः॒प्रैत॒शेभि॒र्वह॑मान॒ओज॑सा | यन्मा᳚सा॒वोमनु॑ष॒आह॑नि॒र्णिज॒ऋध॑क्कृषे॒दासं॒कृत्व्यं॒हथैः᳚ || 7 || अ॒हम्¦सूर्य॑स्य¦परि॑¦या॒मि॒¦आ॒शुऽभिः॑¦प्र¦ए॒त॒शेभिः॑¦वह॑मानः¦ओज॑सा | |
| अ॒हंस॑प्त॒हानहु॑षो॒नहु॑ष्टरः॒प्राश्रा᳚वयं॒शव॑सातु॒र्वशं॒यदु᳚म् | अ॒हंन्य१॑(अ॒)न्यंसह॑सा॒सह॑स्करं॒नव॒व्राध॑तोनव॒तिंच॑वक्षयम् || 8 || अ॒हम्¦स॒प्त॒ऽहा¦नहु॑षः¦नहुः॑ऽतरः¦प्र¦अ॒श्र॒व॒य॒म्¦शव॑सा¦तु॒र्वश᳚म्¦यदु᳚म् | |
| अ॒हंस॒प्तस्र॒वतो᳚धारयं॒वृषा᳚द्रवि॒त्न्वः॑पृथि॒व्यांसी॒रा,अधि॑ | अ॒हमर्णां᳚सि॒विति॑रामिसु॒क्रतु᳚र्यु॒धावि॑दं॒मन॑वेगा॒तुमि॒ष्टये᳚ || 9 || अ॒हम्¦स॒प्त¦स्र॒वतः॑¦धा॒र॒य॒म्¦वृषा᳚¦द्र॒वि॒त्न्वः॑¦पृ॒थि॒व्याम्¦सी॒राः¦अधि॑ | |
| अ॒हंतदा᳚सुधारयं॒यदा᳚सु॒नदे॒वश्च॒नत्वष्टाधा᳚रय॒द्रुश॑त् | स्पा॒र्हंगवा॒मूध॑स्सुव॒क्षणा॒स्वामधो॒र्मधु॒श्वात्र्यं॒सोम॑मा॒शिर᳚म् || 10 || अ॒हम्¦तत्¦आ॒सु॒¦धा॒र॒य॒म्¦यत्¦आ॒सु॒¦न¦दे॒वः¦च॒न¦त्वष्टा᳚¦अधा᳚रयत्¦रुश॑त् | |
| ए॒वादे॒वाँ,इन्द्रो᳚विव्ये॒नॄन्प्रच्यौ॒त्नेन॑म॒घवा᳚स॒त्यरा᳚धाः | विश्वेत्ताते᳚हरिवःशचीवो॒ऽभितु॒रासः॑स्वयशोगृणन्ति || 11 || ए॒व¦दे॒वान्¦इन्द्रः॑¦वि॒व्ये॒¦नॄन्¦प्र¦च्यौ॒त्नेन॑¦म॒घऽवा᳚¦स॒त्यऽरा᳚धाः | |
| [5] प्रवोमहइति सप्तर्चस्य सूक्तस्य वैकुंठ इंद्रो वैकुंठ इंद्रो जगती तृतीया चतुर्थ्यावभिसारिण्यौ पंचमीत्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:50}{अनुवाक:4, सूक्त:8} |
| प्रवो᳚म॒हेमन्द॑माना॒यान्ध॒सोऽर्चा᳚वि॒श्वान॑रायविश्वा॒भुवे᳚ | इन्द्र॑स्य॒यस्य॒सुम॑खं॒सहो॒महि॒श्रवो᳚नृ॒म्णंच॒रोद॑सीसप॒र्यतः॑ || 1 || वर्ग:9 प्र¦वः॒¦म॒हे¦मन्द॑मानाय¦अन्ध॑सः¦अर्च॑¦वि॒श्वान॑राय¦वि॒श्व॒ऽभुवे᳚ | |
| सोचि॒न्नुसख्या॒नर्य॑इ॒नःस्तु॒तश्च॒र्कृत्य॒इन्द्रो॒माव॑ते॒नरे᳚ | विश्वा᳚सुधू॒र्षुवा᳚ज॒कृत्ये᳚षुसत्पतेवृ॒त्रेवा॒प्स्व१॑(अ॒)भिशू᳚रमन्दसे || 2 || सः¦चि॒त्¦नु¦सख्या᳚¦नर्यः॑¦इ॒नः¦स्तु॒तः¦च॒र्कृत्यः॑¦इन्द्रः॑¦माऽव॑ते¦नरे᳚ | |
| केतेनर॑इन्द्र॒येत॑इ॒षेयेते᳚सु॒म्नंस॑ध॒न्य१॑(अ॒)मिय॑क्षान् | केते॒वाजा᳚यासु॒र्या᳚यहिन्विरे॒के,अ॒प्सुस्वासू॒र्वरा᳚सु॒पौंस्ये᳚ || 3 || के¦ते¦नरः॑¦इ॒न्द्र॒¦ये¦ते॒¦इ॒षे¦ये¦ते॒¦सु॒म्नम्¦स॒ऽध॒न्य᳚म्¦इय॑क्षान् | |
| भुव॒स्त्वमि᳚न्द्र॒ब्रह्म॑णाम॒हान्भुवो॒विश्वे᳚षु॒सव॑नेषुय॒ज्ञियः॑ | भुवो॒नॄँश्च्यौ॒त्नोविश्व॑स्मि॒न्भरे॒ज्येष्ठ॑श्च॒मन्त्रो᳚विश्वचर्षणे || 4 || भुवः॑¦त्वम्¦इ॒न्द्र॒¦ब्रह्म॑णा¦म॒हान्¦भुवः॑¦विश्वे᳚षु¦सव॑नेषु¦य॒ज्ञियः॑ | |
| अवा॒नुकं॒ज्याया᳚न्य॒ज्ञव॑नसोम॒हींत॒ओमा᳚त्रांकृ॒ष्टयो᳚विदुः | असो॒नुक॑म॒जरो॒वर्धा᳚श्च॒विश्वेदे॒तासव॑नातूतु॒माकृ॑षे || 5 || अव॑¦नु¦क॒म्¦ज्याया᳚न्¦य॒ज्ञऽव॑नसः¦म॒हीम्¦ते॒¦ओमा᳚त्राम्¦कृ॒ष्टयः॑¦वि॒दुः॒ | |
| ए॒ताविश्वा॒सव॑नातूतु॒माकृ॑षेस्व॒यंसू᳚नोसहसो॒यानि॑दधि॒षे | वरा᳚यते॒पात्रं॒धर्म॑णे॒तना᳚य॒ज्ञोमन्त्रो॒ब्रह्मोद्य॑तं॒वचः॑ || 6 || ए॒ता¦विश्वा᳚¦सव॑ना¦तू॒तु॒मा¦कृ॒षे॒¦स्व॒यम्¦सू॒नो॒ इति॑¦स॒ह॒सः॒¦यानि॑¦द॒धि॒षे | |
| येते᳚विप्रब्रह्म॒कृतः॑सु॒तेसचा॒वसू᳚नांच॒वसु॑नश्चदा॒वने᳚ | प्रतेसु॒म्नस्य॒मन॑साप॒थाभु॑व॒न्मदे᳚सु॒तस्य॑सो॒म्यस्यान्ध॑सः || 7 || ये¦ते॒¦वि॒प्र॒¦ब्र॒ह्म॒ऽकृतः॑¦सु॒ते¦सचा᳚¦वसू᳚नाम्¦च॒¦वसु॑नः¦च॒¦दा॒वने᳚ | |
| [6] महत्तदिति नवर्चस्य सूक्तस्य द्वितीयादियुगृचां सौचीकोग्निऋषिः अयुजांदेवाऋषयः युजांदेवादेवताः अयुजामग्निर्देवतात्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:51}{अनुवाक:4, सूक्त:9} |
| म॒हत्तदुल्बं॒स्थवि॑रं॒तदा᳚सी॒द्येनावि॑ष्टितःप्रवि॒वेशि॑था॒पः | विश्वा᳚,अपश्यद्बहु॒धाते᳚,अग्ने॒जात॑वेदस्त॒न्वो᳚दे॒वएकः॑ || 1 || वर्ग:10 म॒हत्¦तत्¦उल्ब᳚म्¦स्थवि॑रम्¦तत्¦आ॒सी॒त्¦येन॑¦आऽवि॑ष्टितः¦प्र॒ऽवि॒वेशि॑थ¦अ॒पः | |
| कोमा᳚ददर्शकत॒मःसदे॒वोयोमे᳚त॒न्वो᳚बहु॒धाप॒र्यप॑श्यत् | क्वाह॑मित्रावरुणाक्षियन्त्य॒ग्नेर्विश्वाः᳚स॒मिधो᳚देव॒यानीः᳚ || 2 || कः¦मा॒¦द॒द॒र्श॒¦क॒त॒मः¦सः¦दे॒वः¦यः¦मे॒¦त॒न्वः॑¦ब॒हु॒धा¦प॒रि॒।आप॑श्यत् | |
| ऐच्छा᳚मत्वाबहु॒धाजा᳚तवेदः॒प्रवि॑ष्टमग्ने,अ॒प्स्वोष॑धीषु | तंत्वा᳚य॒मो,अ॑चिकेच्चित्रभानोदशान्तरु॒ष्याद॑ति॒रोच॑मानम् || 3 || ऐच्छा᳚म¦त्वा॒¦ब॒हु॒धा¦जा॒त॒ऽवे॒दः॒¦प्रऽवि॑ष्टम्¦अ॒ग्ने॒¦अ॒प्ऽसु¦ओष॑धीषु | |
| हो॒त्राद॒हंव॑रुण॒बिभ्य॑दायं॒नेदे॒वमा᳚यु॒नज॒न्नत्र॑दे॒वाः | तस्य॑मेत॒न्वो᳚बहु॒धानिवि॑ष्टा,ए॒तमर्थं॒नचि॑केता॒हम॒ग्निः || 4 || हो॒त्रात्¦अ॒हम्¦व॒रु॒ण॒¦बिभ्य॑त्¦आ॒य॒म्¦न¦इत्¦ए॒व¦मा॒¦यु॒नज॑न्¦अत्र॑¦दे॒वाः | |
| एहि॒मनु॑र्देव॒युर्य॒ज्ञका᳚मोऽरं॒कृत्या॒तम॑सिक्षेष्यग्ने | सु॒गान्प॒थःकृ॑णुहिदेव॒याना॒न्वह॑ह॒व्यानि॑सुमन॒स्यमा᳚नः || 5 || आ¦इ॒हि॒¦मनुः॑¦दे॒व॒ऽयुः¦य॒ज्ञऽका᳚मः¦अ॒र॒म्ऽकृत्य॑¦तम॑सि¦क्षे॒षि॒¦अ॒ग्ने॒ | |
| अ॒ग्नेःपूर्वे॒भ्रात॑रो॒,अर्थ॑मे॒तंर॒थीवाध्वा᳚न॒मन्वाव॑रीवुः | तस्मा᳚द्भि॒याव॑रुणदू॒रमा᳚यंगौ॒रोनक्षे॒प्नोर॑विजे॒ज्यायाः᳚ || 6 || वर्ग:11 अ॒ग्नेः¦पूर्वे᳚¦भ्रात॑रः¦अर्थ᳚म्¦ए॒तम्¦र॒थीऽइ᳚व¦अध्वा᳚नम्¦अनु॑¦आ¦अ॒व॒री॒वु॒रिति॑ | |
| कु॒र्मस्त॒आयु॑र॒जरं॒यद॑ग्ने॒यथा᳚यु॒क्तोजा᳚तवेदो॒नरिष्याः᳚ | अथा᳚वहासिसुमन॒स्यमा᳚नोभा॒गंदे॒वेभ्यो᳚ह॒विषः॑सुजात || 7 || कु॒र्मः¦ते॒¦आयुः॑¦अ॒जर᳚म्¦यत्¦अ॒ग्ने॒¦यथा᳚¦यु॒क्तः¦जा॒त॒ऽवे॒दः॒¦न¦रिष्याः᳚ | |
| प्र॒या॒जान्मे᳚,अनुया॒जाँश्च॒केव॑ला॒नूर्ज॑स्वन्तंह॒विषो᳚दत्तभा॒गम् | घृ॒तंचा॒पांपुरु॑षं॒चौष॑धीनाम॒ग्नेश्च॑दी॒र्घमायु॑रस्तुदेवाः || 8 || प्र॒ऽया॒जान्¦मे॒¦अ॒नु॒ऽया॒जान्¦च॒¦केव॑लान्¦ऊर्ज॑स्वन्तम्¦ह॒विषः॑¦द॒त्त॒¦भा॒गम् | |
| तव॑प्रया॒जा,अ॑नुया॒जाश्च॒केव॑ल॒ऊर्ज॑स्वन्तोह॒विषः॑सन्तुभा॒गाः | तवा᳚ग्नेय॒ज्ञो॒३॑(ओ॒)ऽयम॑स्तु॒सर्व॒स्तुभ्यं᳚नमन्तांप्र॒दिश॒श्चत॑स्रः || 9 || तव॑¦प्र॒ऽया॒जाः¦अ॒नु॒ऽया॒जाः¦च॒¦केव॑ले¦ऊर्ज॑स्वन्तः¦ह॒विषः॑¦स॒न्तु॒¦भा॒गाः | |
| [7] विश्वेदेवाइति षडृचस्य सूक्तस्यसौचीकोग्निर्देवास्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:52}{अनुवाक:4, सूक्त:10} |
| विश्वे᳚देवाःशा॒स्तन॑मा॒यथे॒हहोता᳚वृ॒तोम॒नवै॒यन्नि॒षद्य॑ | प्रमे᳚ब्रूतभाग॒धेयं॒यथा᳚वो॒येन॑प॒थाह॒व्यमावो॒वहा᳚नि || 1 || वर्ग:12 विश्वे᳚¦दे॒वाः॒¦शा॒स्तन॑¦मा॒¦यथा᳚¦इ॒ह¦होता᳚¦वृ॒तः¦म॒नवै᳚¦यत्¦नि॒ऽसद्य॑ | |
| अ॒हंहोता॒न्य॑सीदं॒यजी᳚या॒न्विश्वे᳚दे॒वाम॒रुतो᳚माजुनन्ति | अह॑रहरश्वि॒नाध्व᳚र्यवंवांब्र॒ह्मास॒मिद्भ॑वति॒साहु॑तिर्वाम् || 2 || अ॒हम्¦होता᳚¦नि¦अ॒सी॒द॒म्¦यजी᳚यान्¦विश्वे᳚¦दे॒वाः॒¦म॒रुतः॑¦मा॒¦जु॒न॒न्ति॒ | |
| अ॒यंयोहोता॒किरु॒सय॒मस्य॒कमप्यू᳚हे॒यत्स॑म॒ञ्जन्ति॑दे॒वाः | अह॑रहर्जायतेमा॒सिमा॒स्यथा᳚दे॒वाद॑धिरेहव्य॒वाह᳚म् || 3 || अ॒यम्¦यः¦होता᳚¦किः¦ऊँ॒ इति॑¦सः¦य॒मस्य॑¦कम्¦अपि॑¦ऊ॒हे॒¦यत्¦स॒म्।आं॒जन्ति॑¦दे॒वाः | |
| मांदे॒वाद॑धिरेहव्य॒वाह॒मप᳚म्लुक्तंब॒हुकृ॒च्छ्राचर᳚न्तम् | अ॒ग्निर्वि॒द्वान्य॒ज्ञंनः॑कल्पयाति॒पञ्च॑यामंत्रि॒वृतं᳚स॒प्तत᳚न्तुम् || 4 || माम्¦दे॒वाः¦द॒धि॒रे॒¦ह॒व्य॒ऽवाह᳚म्¦अप॑ऽम्लुक्तम्¦ब॒हु¦कृ॒च्छ्रा¦चर᳚न्तम् | |
| आवो᳚यक्ष्यमृत॒त्वंसु॒वीरं॒यथा᳚वोदेवा॒वरि॑वः॒करा᳚णि | आबा॒ह्वोर्वज्र॒मिन्द्र॑स्यधेया॒मथे॒माविश्वाः॒पृत॑नाजयाति || 5 || आ¦वः॒¦य॒क्षि॒¦अ॒मृ॒त॒ऽत्वम्¦सु॒ऽवीर᳚म्¦यथा᳚¦वः॒¦दे॒वाः॒¦वरि॑वः¦करा᳚णि | |
| त्रीणि॑श॒तात्रीस॒हस्रा᳚ण्य॒ग्निंत्रिं॒शच्च॑दे॒वानव॑चासपर्यन् | औक्ष॑न्घृ॒तैरस्तृ॑णन्ब॒र्हिर॑स्मा॒,आदिद्धोता᳚रं॒न्य॑सादयन्त || 6 || त्रीणि॑¦श॒ता¦त्री¦स॒हस्रा᳚णि¦अ॒ग्निम्¦त्रिं॒शत्¦च॒¦दे॒वाः¦नव॑¦च॒¦अ॒स॒प॒र्य॒न् | |
| [8] यमैच्छामेत्येकादशर्चस्य सूक्तस्य देवाऋषयः चतुर्थीपंचम्योः सौचीकोग्निरृषिः अग्निर्देवता चतुर्थीपंचम्योर्देवादेवता जगती अश्मन्वतीरितित्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:53}{अनुवाक:4, सूक्त:11} |
| यमैच्छा᳚म॒मन॑सा॒सो॒३॑(ओ॒)ऽयमागा᳚द्य॒ज्ञस्य॑वि॒द्वान्परु॑षश्चिकि॒त्वान् | सनो᳚यक्षद्दे॒वता᳚ता॒यजी᳚या॒न्निहिषत्स॒दन्त॑रः॒पूर्वो᳚,अ॒स्मत् || 1 || वर्ग:13 यम्¦ऐच्छा᳚म¦मन॑सा¦सः¦अ॒यम्¦आ¦अ॒गा॒त्¦य॒ज्ञस्य॑¦वि॒द्वान्¦परु॑षः¦चि॒कि॒त्वान् | |
| अरा᳚धि॒होता᳚नि॒षदा॒यजी᳚यान॒भिप्रयां᳚सि॒सुधि॑तानि॒हिख्यत् | यजा᳚महैय॒ज्ञिया॒न्हन्त॑दे॒वाँ,ईळा᳚महा॒,ईड्याँ॒,आज्ये᳚न || 2 || अरा᳚धि¦होता᳚¦नि॒ऽसदा᳚¦यजी᳚यान्¦अ॒भि¦प्रयां᳚सि¦सुऽधि॑तानि¦हि¦ख्यत् | |
| सा॒ध्वीम॑कर्दे॒ववी᳚तिंनो,अ॒द्यय॒ज्ञस्य॑जि॒ह्वाम॑विदाम॒गुह्या᳚म् | सआयु॒रागा᳚त्सुर॒भिर्वसा᳚नोभ॒द्राम॑कर्दे॒वहू᳚तिंनो,अ॒द्य || 3 || सा॒ध्वीम्¦अ॒कः॒¦दे॒वऽवी᳚तिम्¦नः॒¦अ॒द्य¦य॒ज्ञस्य॑¦जि॒ह्वाम्¦अ॒वि॒दा॒म॒¦गुह्या᳚म् | |
| तद॒द्यवा॒चःप्र॑थ॒मंम॑सीय॒येनासु॑राँ,अ॒भिदे॒वा,असा᳚म | ऊर्जा᳚दउ॒तय॑ज्ञियासः॒पञ्च॑जना॒मम॑हो॒त्रंजु॑षध्वम् || 4 || तत्¦अ॒द्य¦वा॒च¦प्र॒थ॒मम्¦म॒सी॒य॒¦येन॑¦असु॑रान्¦अ॒भि¦दे॒वाः¦असा᳚म | |
| पञ्च॒जना॒मम॑हो॒त्रंजु॑षन्तां॒गोजा᳚ता,उ॒तयेय॒ज्ञिया᳚सः | पृ॒थि॒वीनः॒पार्थि॑वात्पा॒त्वंह॑सो॒ऽन्तरि॑क्षंदि॒व्यात्पा᳚त्व॒स्मान् || 5 || पंच॑¦ज॒नाः॒¦मम॑¦हो॒त्रम्¦जु॒ष॒न्ता॒म्¦गोऽजा᳚ताः¦उ॒त¦ये¦य॒ज्ञिया᳚सः | |
| तन्तुं᳚त॒न्वन्रज॑सोभा॒नुमन्वि॑हि॒ज्योति॑ष्मतःप॒थोर॑क्षधि॒याकृ॒तान् | अ॒नु॒ल्ब॒णंव॑यत॒जोगु॑वा॒मपो॒मनु॑र्भवज॒नया॒दैव्यं॒जन᳚म् || 6 || वर्ग:14 तन्तु᳚म्¦त॒न्वन्¦रज॑सः¦भा॒नुम्¦अनु॑¦इ॒हि॒¦ज्योति॑ष्मतः¦प॒थः¦र॒क्ष॒¦धि॒या¦कृ॒तान् | |
| अ॒क्षा॒नहो᳚नह्यतनो॒तसो᳚म्या॒,इष्कृ॑णुध्वंरश॒ना,ओतपिं᳚शत | अ॒ष्टाव᳚न्धुरंवहता॒भितो॒रथं॒येन॑दे॒वासो॒,अन॑यन्न॒भिप्रि॒यम् || 7 || अ॒क्ष॒ऽनहः॑¦न॒ह्य॒त॒न॒¦उ॒त¦सो॒म्याः॒¦इष्कृ॑णुध्वम्¦र॒श॒नाः¦आ¦उ॒त¦पिं॒श॒त॒ | |
| अश्म᳚न्वतीरीयते॒संर॑भध्व॒मुत्ति॑ष्ठत॒प्रत॑रतासखायः | अत्रा᳚जहाम॒ये,अस॒न्नशे᳚वाःशि॒वान्व॒यमुत्त॑रेमा॒भिवाजा॑न् || 8 || अश्म॑न्ऽवती¦री॒य॒ते॒¦सम्¦र॒भ॒ध्व॒म्¦उत्¦ति॒ष्ठ॒त॒¦प्र¦त॒र॒त॒¦स॒खा॒यः॒ | |
| त्वष्टा᳚मा॒यावे᳚द॒पसा᳚म॒पस्त॑मो॒बिभ्र॒त्पात्रा᳚देव॒पाना᳚नि॒शंत॑मा | शिशी᳚तेनू॒नंप॑र॒शुंस्वा᳚य॒संयेन॑वृ॒श्चादेत॑शो॒ब्रह्म॑ण॒स्पतिः॑ || 9 || त्वष्टा᳚¦मा॒या¦वे॒त्¦अ॒पसा᳚म्¦अ॒पःऽत॑मः¦बिभ्र॑त्¦पात्रा᳚¦दे॒व॒ऽपाना᳚नि¦शम्ऽत॑मा | |
| स॒तोनू॒नंक॑वयः॒संशि॑शीत॒वाशी᳚भि॒र्याभि॑र॒मृता᳚य॒तक्ष॑थ | वि॒द्वांसः॑प॒दागुह्या᳚निकर्तन॒येन॑दे॒वासो᳚,अमृत॒त्वमा᳚न॒शुः || 10 || स॒तः¦नू॒नम्¦क॒व॒यः॒¦सम्¦शि॒शी॒त॒¦वाशी᳚भिः¦याभिः॑¦अ॒मृता᳚य¦तक्ष॑थ | |
| गर्भे॒योषा॒मद॑धुर्व॒त्समा॒सन्य॑पी॒च्ये᳚न॒मन॑सो॒तजि॒ह्वया᳚ | सवि॒श्वाहा᳚सु॒मना᳚यो॒ग्या,अ॒भिसि॑षा॒सनि᳚र्वनतेका॒रइज्जिति᳚म् || 11 || गर्भे᳚¦योषा᳚म्¦अद॑धुः¦व॒त्सम्¦आ॒सनि॑¦अ॒पी॒च्ये᳚न¦मन॑सा¦उ॒त¦जि॒ह्वया᳚ | |
| [9] तांसुतइति षडृचस्य सूक्तस्य वामदेव्यो बृहदुक्थ इंद्रस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:54}{अनुवाक:4, सूक्त:12} |
| तांसुते᳚की॒र्तिंम॑घवन्महि॒त्वायत्त्वा᳚भी॒तेरोद॑सी॒,अह्व॑येताम् | प्रावो᳚दे॒वाँ,आति॑रो॒दास॒मोजः॑प्र॒जायै᳚त्वस्यै॒यदशि॑क्षइन्द्र || 1 || वर्ग:15 ताम्¦सु¦ते॒¦की॒र्तिम्¦म॒घ॒ऽव॒न्¦म॒हि॒ऽत्वा¦यत्¦त्वा॒¦भी॒ते इति॑¦रोद॑सी॒ इति॑¦अह्व॑येताम् | |
| यदच॑रस्त॒न्वा᳚वावृधा॒नोबला᳚नीन्द्रप्रब्रुवा॒णोजने᳚षु | मा॒येत्साते॒यानि॑यु॒द्धान्या॒हुर्नाद्यशत्रुं᳚न॒नुपु॒रावि॑वित्से || 2 || यत्¦अच॑रः¦त॒न्वा᳚¦व॒वृ॒धा॒नः¦बला᳚नि¦इ॒न्द्र॒¦प्र॒ऽब्रु॒वा॒णः¦जने᳚षु | |
| कउ॒नुते᳚महि॒मनः॑समस्या॒स्मत्पूर्व॒ऋष॒योऽन्त॑मापुः | यन्मा॒तरं᳚चपि॒तरं᳚चसा॒कमज॑नयथास्त॒न्व१॑(अः॒)स्वायाः᳚ || 3 || के¦ऊँ॒ इति॑¦नु¦ते॒¦म॒हि॒मनः॑¦स॒म॒स्य॒¦अ॒स्मत्¦पूर्वे᳚¦ऋष॑यः¦अन्त᳚म्¦आ॒पुः॒ | |
| च॒त्वारि॑ते,असु॒र्या᳚णि॒नामादा᳚भ्यानिमहि॒षस्य॑सन्ति | त्वम॒ङ्गतानि॒विश्वा᳚निवित्से॒येभिः॒कर्मा᳚णिमघवञ्च॒कर्थ॑ || 4 || च॒त्वारि॑¦ते॒¦अ॒सु॒र्या᳚णि¦नाम॑¦अदा᳚भ्यानि¦म॒हि॒षस्य॑¦स॒न्ति॒ | |
| त्वंविश्वा᳚दधिषे॒केव॑लानि॒यान्या॒विर्याच॒गुहा॒वसू᳚नि | काम॒मिन्मे᳚मघव॒न्माविता᳚री॒स्त्वमा᳚ज्ञा॒तात्वमि᳚न्द्रासिदा॒ता || 5 || त्वम्¦विश्वा᳚¦द॒धि॒षे॒¦केव॑लानि¦यानि॑¦आ॒विः¦या¦च॒¦गुहा᳚¦वसू᳚नि | |
| यो,अद॑धा॒ज्ज्योति॑षि॒ज्योति॑र॒न्तर्यो,असृ॑ज॒न्मधु॑ना॒संमधू᳚नि | अध॑प्रि॒यंशू॒षमिन्द्रा᳚य॒मन्म॑ब्रह्म॒कृतो᳚बृ॒हदु॑क्थादवाचि || 6 || यः¦अद॑धात्¦ज्योति॑षि¦ज्योतिः॑¦अ॒न्तः¦यः¦असृ॑जत्¦मधु॑ना¦सम्¦मधू᳚नि | |
| [10] दूरेतदित्यष्टर्चस्य सूक्तस्य वामदेव्यो बृहदुक्थइंद्रत्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:55}{अनुवाक:4, सूक्त:13} |
| दू॒रेतन्नाम॒गुह्यं᳚परा॒चैर्यत्त्वा᳚भी॒ते,अह्व॑येतांवयो॒धै | उद॑स्तभ्नाःपृथि॒वींद्याम॒भीके॒भ्रातुः॑पु॒त्रान्म॑घवन्तित्विषा॒णः || 1 || वर्ग:16 दू॒रे¦तत्¦नाम॑¦गुह्य᳚म्¦प॒रा॒चैः¦यत्¦त्वा॒¦भी॒ते इति॑¦अह्व॑येताम्¦व॒यः॒ऽधै | |
| म॒हत्तन्नाम॒गुह्यं᳚पुरु॒स्पृग्येन॑भू॒तंज॒नयो॒येन॒भव्य᳚म् | प्र॒त्नंजा॒तंज्योति॒र्यद॑स्यप्रि॒यंप्रि॒याःसम॑विशन्त॒पञ्च॑ || 2 || म॒हत्¦तत्¦नाम॑¦गुह्य᳚म्¦पु॒रु॒ऽस्पृक्¦येन॑¦भू॒तम्¦ज॒नयः॑¦येन॑¦भव्य᳚म् | |
| आरोद॑सी,अपृणा॒दोतमध्यं॒पञ्च॑दे॒वाँ,ऋ॑तु॒शःस॒प्तस॑प्त | चतु॑स्त्रिंशतापुरु॒धाविच॑ष्टे॒सरू᳚पेण॒ज्योति॑षा॒विव्र॑तेन || 3 || आ¦रोद॑सी॒ इति॑¦अ॒पृ॒णा॒त्¦आ¦उ॒त¦मध्य᳚म्¦पंच॑¦दे॒वान्¦ऋ॒तु॒ऽशः¦स॒प्तऽस॑प्त | |
| यदु॑ष॒औच्छः॑प्रथ॒मावि॒भाना॒मज॑नयो॒येन॑पु॒ष्टस्य॑पु॒ष्टम् | यत्ते᳚जामि॒त्वमव॑रं॒पर॑स्याम॒हन्म॑ह॒त्या,अ॑सुर॒त्वमेक᳚म् || 4 || यत्¦उ॒षः॒¦औच्छः॑¦प्र॒थ॒मा¦वि॒ऽभाना᳚म्¦अज॑नयः¦येन॑¦पु॒ष्टस्य॑¦पु॒ष्टम् | |
| वि॒धुंद॑द्रा॒णंसम॑नेबहू॒नांयुवा᳚नं॒सन्तं᳚पलि॒तोज॑गार | दे॒वस्य॑पश्य॒काव्यं᳚महि॒त्वाद्याम॒मार॒सह्यःसमा᳚न || 5 || वि॒धुम्¦द॒द्रा॒णम्¦सम॑ने¦ब॒हू॒नाम्¦युवा᳚नम्¦सन्त᳚म्¦प॒लि॒तः¦ज॒गा॒र॒ | |
| शाक्म॑नाशा॒को,अ॑रु॒णःसु॑प॒र्णआयोम॒हःशूरः॑स॒नादनी᳚ळः | यच्चि॒केत॑स॒त्यमित्तन्नमोघं॒वसु॑स्पा॒र्हमु॒तजेतो॒तदाता᳚ || 6 || वर्ग:17 शाक्म॑ना¦शा॒कः¦अ॒रु॒णः¦सु॒ऽप॒र्णः¦आ¦यः¦म॒हः¦शूरः॑¦स॒नात्¦अनी᳚ळः | |
| ऐभि॑र्ददे॒वृष्ण्या॒पौंस्या᳚नि॒येभि॒रौक्ष॑द्वृत्र॒हत्या᳚यव॒ज्री | येकर्म॑णःक्रि॒यमा᳚णस्यम॒ह्नऋ॑तेक॒र्ममु॒दजा᳚यन्तदे॒वाः || 7 || आ¦ए॒भिः॒¦द॒दे॒¦वृ॒ष्ण्या॒¦पौंस्या᳚नि¦येभिः॑¦औक्ष॑त्¦वृ॒त्र॒ऽहत्या᳚य¦व॒ज्री | |
| यु॒जाकर्मा᳚णिज॒नय᳚न्वि॒श्वौजा᳚,अशस्ति॒हावि॒श्वम॑नास्तुरा॒षाट् | पी॒त्वीसोम॑स्यदि॒वआवृ॑धा॒नःशूरो॒निर्यु॒धाध॑म॒द्दस्यू॑न् || 8 || यु॒जा¦कर्मा᳚णि¦ज॒नय॑न्¦वि॒श्वाऽओ᳚जाः¦अ॒श॒स्ति॒ऽहा¦वि॒श्वऽम॑नाः¦तु॒रा॒षाट् | |
| [11] इदंतइति सप्तर्चस्य सूक्तस्य वामदेव्यो बृहदुक्थो विश्वेदेवास्त्रिष्टुप् चतुर्थ्यादितिस्रोजगत्यः |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:56}{अनुवाक:4, सूक्त:14} |
| इ॒दंत॒एकं᳚प॒रऊ᳚त॒एकं᳚तृ॒तीये᳚न॒ज्योति॑षा॒संवि॑शस्व | सं॒वेश॑नेत॒न्व१॑(अ॒)श्चारु॑रेधिप्रि॒योदे॒वानां᳚पर॒मेज॒नित्रे᳚ || 1 || वर्ग:18 इ॒दम्¦ते॒¦एक᳚म्¦प॒रः¦ऊँ॒ इति॑¦ते॒¦एक᳚म्¦तृ॒तीये᳚न¦ज्योति॑षा¦सम्¦वि॒श॒स्व॒ | |
| त॒नूष्टे᳚वाजिन्त॒न्व१॑(अं॒)नय᳚न्तीवा॒मम॒स्मभ्यं॒धातु॒शर्म॒तुभ्य᳚म् | अह्रु॑तोम॒होध॒रुणा᳚यदे॒वान्दि॒वी᳚व॒ज्योतिः॒स्वमामि॑मीयाः || 2 || त॒नूः¦ते॒¦वा॒जि॒न्¦त॒न्व᳚म्¦नय᳚न्ती¦वा॒मम्¦अ॒स्मभ्य᳚म्¦धातु॑¦शर्म॑¦तुभ्य᳚म् | |
| वा॒ज्य॑सि॒वाजि॑नेनासुवे॒नीःसु॑वि॒तःस्तोमं᳚सुवि॒तोदिवं᳚गाः | सु॒वि॒तोधर्म॑प्रथ॒मानु॑स॒त्यासु॑वि॒तोदे॒वान्त्सु॑वि॒तोऽनु॒पत्म॑ || 3 || वा॒जी¦अ॒सि॒¦वाजि॑नेन¦सु॒ऽवे॒नीः¦सु॒वि॒तः¦स्तोम᳚म्¦सु॒वि॒तः¦दिव᳚म्¦गाः॒ | |
| म॒हि॒म्नए᳚षांपि॒तर॑श्च॒नेशि॑रेदे॒वादे॒वेष्व॑दधु॒रपि॒क्रतु᳚म् | सम॑विव्यचुरु॒तयान्यत्वि॑षु॒रैषां᳚त॒नूषु॒निवि॑विशुः॒पुनः॑ || 4 || म॒हि॒म्नः¦ए॒षा॒म्¦पि॒तरः॑¦च॒न¦ई॒शि॒रे॒¦दे॒वाः¦दे॒वेषु॑¦अ॒द॒धुः॒¦अपि॑¦क्रतु᳚म् | |
| सहो᳚भि॒र्विश्वं॒परि॑चक्रमू॒रजः॒पूर्वा॒धामा॒न्यमि॑ता॒मिमा᳚नाः | त॒नूषु॒विश्वा॒भुव॑ना॒निये᳚मिरे॒प्रासा᳚रयन्तपुरु॒धप्र॒जा,अनु॑ || 5 || सहः॑ऽभिः¦विश्व᳚म्¦परि॑¦च॒क्र॒मुः॒¦रजः॑¦पूर्वा᳚¦धा॒मानि॑¦अमि॑ता¦मिमा᳚नाः | |
| द्विधा᳚सू॒नवोऽसु॑रंस्व॒र्विद॒मास्था᳚पयन्ततृ॒तीये᳚न॒कर्म॑णा | स्वांप्र॒जांपि॒तरः॒पित्र्यं॒सह॒आव॑रेष्वदधु॒स्तन्तु॒मात॑तम् || 6 || द्विधा᳚¦सू॒नवः॑¦असु॑रम्¦स्वः॒ऽविद᳚म्¦आ¦अ॒स्था॒प॒य॒न्त॒¦तृ॒तीये᳚न¦कर्म॑णा | |
| ना॒वानक्षोदः॑प्र॒दिशः॑पृथि॒व्याःस्व॒स्तिभि॒रति॑दु॒र्गाणि॒विश्वा᳚ | स्वांप्र॒जांबृ॒हदु॑क्थोमहि॒त्वाव॑रेष्वदधा॒दापरे᳚षु || 7 || ना॒वा¦न¦क्षोदः॑¦प्र॒ऽदिशः॑¦पृ॒थि॒व्याः¦स्व॒स्तिऽभिः॑¦अति॑¦दुः॒ऽगानि॑¦विश्वा᳚ | |
| [12] माप्रगामेति षडृचस्य सूक्तस्य गौपायनाबंधुः श्रुतबंधुर्विप्रबंधुर्विश्वेदेवागायत्री | (भेदपक्षे - इंद्रः १ अग्निस्तंतुः १ विश्वेदेवाः ३ सोमः १ एवं ६ माप्रगामेति सूक्तानां बंध्वाध्याऋषयइत्यार्षानुक्रमण्यां शौनकः) | (अत्रैषांगौपायनत्वमेवनलौपायनत्वं तथासुबंधोर्लोपश्च सर्वा । भा। ) |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:57}{अनुवाक:4, सूक्त:15} |
| माप्रगा᳚मप॒थोव॒यंमाय॒ज्ञादि᳚न्द्रसो॒मिनः॑ | मान्तःस्थु᳚र्नो॒,अरा᳚तयः || 1 || वर्ग:19 मा¦प्र¦गा॒म॒¦प॒थः¦व॒यम्¦मा¦य॒ज्ञात्¦इ॒न्द्र॒¦सो॒मिनः॑ | मा¦अ॒न्तरिति॑¦स्थुः॒¦नः॒¦अरा᳚तयः || |
| योय॒ज्ञस्य॑प्र॒साध॑न॒स्तन्तु॑र्दे॒वेष्वात॑तः | तमाहु॑तंनशीमहि || 2 || यः¦य॒ज्ञस्य॑¦प्र॒ऽसाध॑नः¦तन्तुः॑¦दे॒वेषु॑¦आऽत॑तः | तम्¦आऽहु॑तम्¦न॒शी॒म॒हि॒ || |
| मनो॒न्वाहु॑वामहेनाराशं॒सेन॒सोमे᳚न | पि॒तॄ॒णांच॒मन्म॑भिः || 3 || मनः॑¦नु¦आ¦हु॒वा॒म॒हे॒¦ना॒रा॒शं॒सेन॑¦सोमे᳚न | पि॒तॄ॒णाम्¦च॒¦मन्म॑ऽभिः || |
| आत॑एतु॒मनः॒पुनः॒क्रत्वे॒दक्षा᳚यजी॒वसे᳚ | ज्योक्च॒सूर्यं᳚दृ॒शे || 4 || आ¦ते॒¦ए॒तु॒¦मनः॑¦पुन॒रिति॑¦क्रत्वे᳚¦दक्षा᳚य¦जी॒वसे᳚ | ज्योक्¦च॒¦सूर्य᳚म्¦दृ॒शे || |
| पुन᳚र्नःपितरो॒मनो॒ददा᳚तु॒दैव्यो॒जनः॑ | जी॒वंव्रातं᳚सचेमहि || 5 || पुनः॑¦नः॒¦पि॒त॒रः॒¦मनः॑¦ददा᳚तु¦दैव्यः॑¦जनः॑ | जी॒वम्¦व्रात᳚म्¦स॒चे॒म॒हि॒ || |
| व॒यंसो᳚मव्र॒तेतव॒मन॑स्त॒नूषु॒बिभ्र॑तः | प्र॒जाव᳚न्तःसचेमहि || 6 || व॒यम्¦सो॒म॒¦व्र॒ते¦तव॑¦मनः॑¦त॒नूषु॑¦बिभ्र॑तः | प्र॒जाऽव᳚न्तः¦स॒चे॒म॒हि॒ || |
| [13] यत्तेयममिति द्वादशर्चस्य सूक्तस्य गौपायनाबंधुः श्रुतबंधुर्विप्रबंधुर्मनोनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:58}{अनुवाक:4, सूक्त:16} |
| यत्ते᳚य॒मंवै᳚वस्व॒तंमनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 1 || वर्ग:20 यत्¦ते॒¦य॒मम्¦वै॒व॒स्व॒तम्¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते॒दिवं॒यत्पृ॑थि॒वींमनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 2 || यत्¦ते॒¦दिव᳚म्¦यत्¦पृ॒थि॒वीम्¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते॒भूमिं॒चतु॑र्भृष्टिं॒मनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 3 || यत्¦ते॒¦भूमि᳚म्¦चतुः॑ऽभृष्टिम्¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते॒चत॑स्रःप्र॒दिशो॒मनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 4 || यत्¦ते॒¦चत॑स्रः¦प्र॒ऽदिशः॑¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते᳚समु॒द्रम᳚र्ण॒वंमनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 5 || यत्¦ते॒¦स॒मु॒द्रम्¦अ॒र्ण॒वम्¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते॒मरी᳚चीःप्र॒वतो॒मनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 6 || यत्¦ते॒¦मरी᳚चीः¦प्र॒ऽवतः॑¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते᳚,अ॒पोयदोष॑धी॒र्मनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 7 || वर्ग:21 यत्¦ते॒¦अ॒पः¦यत्¦ओष॑धीः¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते॒सूर्यं॒यदु॒षसं॒मनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 8 || यत्¦ते॒¦सूर्य᳚म्¦यत्¦उ॒षस᳚म्¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते॒पर्व॑तान्बृह॒तोमनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 9 || यत्¦ते॒¦पर्व॑तान्¦बृ॒ह॒तः¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते॒विश्व॑मि॒दंजग॒न्मनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 10 || यत्¦ते॒¦विश्व᳚म्¦इ॒दम्¦जग॑त्¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते॒पराः᳚परा॒वतो॒मनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 11 || यत्¦ते॒¦पराः᳚¦प॒रा॒ऽवतः॑¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| यत्ते᳚भू॒तंच॒भव्यं᳚च॒मनो᳚ज॒गाम॑दूर॒कम् | तत्त॒आव॑र्तयामसी॒हक्षया᳚यजी॒वसे᳚ || 12 || यत्¦ते॒¦भू॒तम्¦च॒¦भव्य᳚म्¦च॒¦मनः॑¦ज॒गाम॑¦दू॒र॒कम् | तत्¦ते॒¦आ¦व॒र्त॒या॒म॒सि॒¦इ॒ह¦क्षया᳚य¦जी॒वसे᳚ || |
| [14] प्रतार्यायुरिति दशर्चस्य सूक्तस्य गौपायनाबंध्वादय ऋषयः आद्यानांचतसृणां निरृतिर्देवता चतुर्थ्यानिरृतिसोमौ पंचमीषष्ठयोरसुनीतिदेवी सप्तम्याः पृथिवीद्यावंतरिक्षसोमपूषपथ्यास्वस्तयोदेवताः अंत्यानांतिसृणां द्यावापृथिव्यौत्रिष्टुप् अंत्यार्धर्चस्येंद्रः अंत्यास्तिस्रःक्रमेणपंक्तिमहा पंक्तिपंक्त्युत्तराः ।{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:59}{अनुवाक:4, सूक्त:17} |
| प्रता॒र्यायुः॑प्रत॒रंनवी᳚यः॒स्थाता᳚रेव॒क्रतु॑मता॒रथ॑स्य | अध॒च्यवा᳚न॒उत्त॑वी॒त्यर्थं᳚परात॒रंसुनिरृ॑तिर्जिहीताम् || 1 || वर्ग:22 प्र¦ता॒रि॒¦आयुः॑¦प्र॒ऽत॒रम्¦नवी᳚यः¦स्थाता᳚राऽइव¦क्रतु॑ऽमता¦रथ॑स्य | |
| साम॒न्नुरा॒येनि॑धि॒मन्न्वन्नं॒करा᳚महे॒सुपु॑रु॒धश्रवां᳚सि | तानो॒विश्वा᳚निजरि॒ताम॑मत्तुपरात॒रंसुनिरृ॑तिर्जिहीताम् || 2 || साम॑न्¦नु¦रा॒ये¦नि॒धि॒ऽमत्¦नु¦अन्न᳚म्¦करा᳚महे¦सु¦पु॒रु॒ध¦श्रवां᳚सि | |
| अ॒भीष्व१॑(अ॒)र्यःपौंस्यै᳚र्भवेम॒द्यौर्नभूमिं᳚गि॒रयो॒नाज्रा॑न् | तानो॒विश्वा᳚निजरि॒ताचि॑केतपरात॒रंसुनिरृ॑तिर्जिहीताम् || 3 || अ॒भि¦सु¦अ॒र्यः¦पौंस्यैः᳚¦भ॒वे॒म॒¦द्यौः¦न¦भूमि᳚म्¦गि॒रयः॑¦न¦अज्रा॑न् | |
| मोषुणः॑सोममृ॒त्यवे॒परा᳚दाः॒पश्ये᳚म॒नुसूर्य॑मु॒च्चर᳚न्तम् | द्युभि᳚र्हि॒तोज॑रि॒मासूनो᳚,अस्तुपरात॒रंसुनिरृ॑तिर्जिहीताम् || 4 || मो इति॑¦सु¦नः॒¦सो॒म॒¦मृ॒त्यवे᳚¦परा᳚¦दाः॒¦पश्ये᳚म¦नु¦सूर्य᳚म्¦उ॒त्ऽचर᳚न्तम् | |
| असु॑नीते॒मनो᳚,अ॒स्मासु॑धारयजी॒वात॑वे॒सुप्रति॑रान॒आयुः॑ | रा॒र॒न्धिनः॒सूर्य॑स्यसं॒दृशि॑घृ॒तेन॒त्वंत॒न्वं᳚वर्धयस्व || 5 || असु॑ऽनीते¦मनः॑¦अ॒स्मासु॑¦धा॒र॒य॒¦जी॒वात॑वे¦सु¦प्र¦ति॒र॒¦नः॒¦आयुः॑ | |
| असु॑नीते॒पुन॑र॒स्मासु॒चक्षुः॒पुनः॑प्रा॒णमि॒हनो᳚धेहि॒भोग᳚म् | ज्योक्प॑श्येम॒सूर्य॑मु॒च्चर᳚न्त॒मनु॑मतेमृ॒ळया᳚नःस्व॒स्ति || 6 || वर्ग:23 असु॑ऽनीते¦पुनः॑¦अ॒स्मासु॑¦चक्षुः॑¦पुन॒रिति॑¦प्रा॒णम्¦इ॒ह¦नः॒¦धे॒हि॒¦भोग᳚म् | |
| पुन᳚र्नो॒,असुं᳚पृथि॒वीद॑दातु॒पुन॒र्द्यौर्दे॒वीपुन॑र॒न्तरि॑क्षम् | पुन᳚र्नः॒सोम॑स्त॒न्वं᳚ददातु॒पुनः॑पू॒षाप॒थ्या॒३॑(आं॒)यास्व॒स्तिः || 7 || पुनः॑¦नः॒¦असु᳚म्¦पृ॒थि॒वी¦द॒दा॒तु॒¦पुनः॑¦द्यौः¦दे॒वी¦पुनः॑¦अ॒न्तरि॑क्षम् | |
| शंरोद॑सीसु॒बन्ध॑वेय॒ह्वी,ऋ॒तस्य॑मा॒तरा᳚ | भर॑ता॒मप॒यद्रपो॒द्यौःपृ॑थिविक्ष॒मारपो॒मोषुते॒किंच॒नाम॑मत् || 8 || शम्¦रोद॑सी॒ इति॑¦सु॒ऽबन्ध॑वे¦य॒ह्वी इति॑¦ऋ॒तस्य॑¦मा॒तरा᳚ | |
| अव॑द्व॒के,अव॑त्रि॒कादि॒वश्च॑रन्तिभेष॒जा | क्ष॒माच॑रि॒ष्ण्वे᳚क॒कंभर॑ता॒मप॒यद्रपो॒द्यौःपृ॑थिविक्ष॒मारपो॒मोषुते॒किंच॒नाम॑मत् || 9 || अव॑¦द्व॒के इति॑¦अव॑¦त्रि॒का¦दि॒वः¦च॒र॒न्ति॒¦भे॒ष॒जा | |
| समि᳚न्द्रेरय॒गाम॑न॒ड्वाहं॒यआव॑हदुशी॒नरा᳚ण्या॒,अनः॑ | भर॑ता॒मप॒यद्रपो॒द्यौःपृ॑थिविक्ष॒मारपो॒मोषुते॒किंच॒नाम॑मत् || 10 || सम्¦इ॒न्द्र॒¦ई॒र॒य॒¦गाम्¦अ॒न॒ड्वाह᳚म्¦यः¦आ¦अव॑हत्¦उ॒शी॒नरा᳚ण्याः¦अनः॑ | |
| [15] आजमिति द्वादशर्चस्य सूक्तस्य गौपायनाबंध्वादय ऋषयः षष्ठ्याअगस्त्यस्वसा ऋषिका आद्यानांचतसृणांषष्ठ्याश्च समातिर्देवता पंचम्याइंद्रः सप्तम्यादिपंचानांजीवः द्वादश्याहस्तोऽनुष्टुप् आद्याःपंचगायत्र्यः अष्टमीनवम्यौपंक्ती |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:60}{अनुवाक:4, सूक्त:18} |
| आजनं᳚त्वे॒षसं᳚दृशं॒माही᳚नाना॒मुप॑स्तुतम् | अग᳚न्म॒बिभ्र॑तो॒नमः॑ || 1 || वर्ग:24 आ¦जन᳚म्¦त्वे॒षऽस᳚न्दृशम्¦माही᳚नानाम्¦उप॑ऽस्तुतम् | अग᳚न्म¦बिभ्र॑तः¦नमः॑ || |
| अस॑मातिंनि॒तोश॑नंत्वे॒षंनि॑य॒यिनं॒रथ᳚म् | भ॒जेर॑थस्य॒सत्प॑तिम् || 2 || अस॑मातिम्¦नि॒ऽतोश॑नम्¦त्वे॒षम्¦नि॒ऽय॒यिन᳚म्¦रथ᳚म् | भ॒जेऽर॑थस्य¦सत्ऽप॑तिम् || |
| योजना᳚न्महि॒षाँ,इ॑वातित॒स्थौपवी᳚रवान् | उ॒ताप॑वीरवान्यु॒धा || 3 || यः¦जना᳚न्¦म॒हि॒षान्ऽइ᳚व¦अ॒ति॒ऽत॒स्थौ¦पवी᳚रवान् | उ॒त¦अप॑वीरवान्¦यु॒धा || |
| यस्ये᳚क्ष्वा॒कुरुप᳚व्र॒तेरे॒वान्म॑रा॒य्येध॑ते | दि॒वी᳚व॒पञ्च॑कृ॒ष्टयः॑ || 4 || यस्य॑¦इ॒क्ष्वा॒कुः¦उप॑¦व्र॒ते¦रे॒वान्¦म॒रा॒यी¦एध॑ते | दि॒विऽइ᳚व¦पंच॑¦कृ॒ष्टयः॑ || |
| इन्द्र॑क्ष॒त्रास॑मातिषु॒रथ॑प्रोष्ठेषुधारय | दि॒वी᳚व॒सूर्यं᳚दृ॒शे || 5 || इन्द्र॑¦क्ष॒त्रा¦अस॑मातिषु¦रथ॑ऽप्रोष्ठेषु¦धा॒र॒य॒ | दि॒विऽइ᳚व¦सूर्य᳚म्¦दृ॒शे || |
| अ॒गस्त्य॑स्य॒नद्भ्यः॒सप्ती᳚युनक्षि॒रोहि॑ता | प॒णीन्न्य॑क्रमीर॒भिविश्वा᳚न्राजन्नरा॒धसः॑ || 6 || अ॒गस्त्य॑स्य¦नत्ऽभ्यः॑¦सप्ती॒ इति॑¦यु॒न॒क्षि॒¦रोहि॑ता | प॒णीन्¦नि¦अ॒क्र॒मीः॒¦अ॒भि¦विश्वा᳚न्¦रा॒ज॒न्¦अ॒रा॒धसः॑ || |
| अ॒यंमा॒तायंपि॒तायंजी॒वातु॒राग॑मत् | इ॒दंतव॑प्र॒सर्प॑णं॒सुब᳚न्ध॒वेहि॒निरि॑हि || 7 || वर्ग:25 अ॒यम्¦मा॒ता¦अ॒यम्¦पि॒ता¦अ॒यम्¦जी॒वातुः॑¦आ¦अ॒ग॒म॒त् | इ॒दम्¦तव॑¦प्र॒ऽसर्प॑णम्¦सुब᳚न्धो॒ इति॒ सुऽब᳚न्धो¦आ¦इ॒हि॒¦निः¦इ॒हि॒ || |
| यथा᳚यु॒गंव॑र॒त्रया॒नह्य᳚न्तिध॒रुणा᳚य॒कम् | ए॒वादा᳚धारते॒मनो᳚जी॒वात॑वे॒नमृ॒त्यवेऽथो᳚,अरि॒ष्टता᳚तये || 8 || यथा᳚¦यु॒गम्¦व॒र॒त्रया᳚¦नह्य᳚न्ति¦ध॒रुणा᳚य¦कम् | |
| यथे॒यंपृ॑थि॒वीम॒हीदा॒धारे॒मान्वन॒स्पती॑न् | ए॒वादा᳚धारते॒मनो᳚जी॒वात॑वे॒नमृ॒त्यवेऽथो᳚,अरि॒ष्टता᳚तये || 9 || यथा᳚¦इ॒यम्¦पृ॒थि॒वी¦म॒ही¦दा॒धार॑¦इ॒मान्¦वन॒स्पती॑न् | |
| य॒माद॒हंवै᳚वस्व॒तात्सु॒बन्धो॒र्मन॒आभ॑रम् | जी॒वात॑वे॒नमृ॒त्यवेऽथो᳚,अरि॒ष्टता᳚तये || 10 || य॒मात्¦अ॒हम्¦वै॒व॒स्व॒तात्¦सु॒ऽबन्धोः᳚¦मनः॑¦आ¦अ॒भ॒र॒म् | जी॒वात॑वे¦न¦मृ॒त्यवे᳚¦अथो॒ इति॑¦अ॒रि॒ष्टऽता᳚तये || |
| न्य१॑(अ॒)ग्वातोऽव॑वाति॒न्य॑क्तपति॒सूर्यः॑ | नी॒चीन॑म॒घ्न्यादु॑हे॒न्य॑ग्भवतुते॒रपः॑ || 11 || न्य॑क्¦वातः॑¦अव॑¦वा॒ति॒¦न्य॑क्¦त॒प॒ति॒¦सूर्यः॑ | नी॒चीन᳚म्¦अ॒घ्न्या¦दु॒हे॒¦न्य॑क्¦भ॒व॒तु॒¦ते॒¦रपः॑ || |
| अ॒यंमे॒हस्तो॒भग॑वा¦न॒यंमे॒भग॑वत्तरः | अ॒यंमे᳚वि॒श्वभे᳚षजो॒¦ऽयंशि॒वाभि॑मर्शनः || 12 || अ॒यम्¦मे॒¦हस्तः॑¦भग॑ऽवान्¦अ॒यम्¦मे॒¦भग॑वत्ऽतरः | अ॒यम्¦मे॒¦वि॒श्वऽभे᳚षजः¦अ॒यम्¦शि॒व।आ॑भिमर्शनः || |
| [16] इदमित्थेति सप्तविंशत्यृचस्य सूक्तस्य मानवो नाभानेदिष्ठो विश्वेदेवास्त्रिष्टुप् (भेदपक्षे - रुद्रः २ अश्विनौ २ रुद्रः २ विश्वेदेवाः १ वास्तोष्पतिरुद्रौ १ वास्तोष्पत्यग्नी १ अंगिरसः १ इंद्रः ३ अग्निः १ नासत्येंद्राः १ सोमः १ अग्निः १ आदित्यनाभानेदिष्ठौ १ नाभानेदिष्ठथेनू १ अग्निः १ इंद्राग्नी १ इंद्र: १ मित्रावरुणनाभानेदिष्ठाः १ वरुणः १ मित्रावरुणौ १वरुणः १ देवाः १ एवं २७ ) |{अष्टक:8, अध्याय:1}{मंडल:10, सूक्त:61}{अनुवाक:5, सूक्त:1} |
| इ॒दमि॒त्थारौद्रं᳚गू॒र्तव॑चा॒ब्रह्म॒क्रत्वा॒शच्या᳚म॒न्तरा॒जौ | क्रा॒णायद॑स्यपि॒तरा᳚मंहने॒ष्ठाःपर्ष॑त्प॒क्थे,अह॒न्नास॒प्तहोतॄ॑न् || 1 || वर्ग:26 इ॒दम्¦इ॒त्था¦रौद्र᳚म्¦गू॒र्तऽव॑चाः¦ब्रह्म॑¦क्रत्वा᳚¦शच्या᳚म्¦अ॒न्तः¦आ॒जौ | |
| सइद्दा॒नाय॒दभ्या᳚यव॒न्वञ्च्यवा᳚नः॒सूदै᳚रमिमीत॒वेदि᳚म् | तूर्व॑याणोगू॒र्तव॑चस्तमः॒,क्षोदो॒नरेत॑इ॒तऊ᳚तिसिञ्चत् || 2 || सः¦इत्¦दा॒नाय॑¦दभ्या᳚य¦व॒न्वन्¦च्यवा᳚नः¦सूदैः᳚¦अ॒मि॒मी॒त॒¦वेदि᳚म् | |
| मनो॒नयेषु॒हव॑नेषुति॒ग्मंविपः॒शच्या᳚वनु॒थोद्रव᳚न्ता | आयःशर्या᳚भिस्तुविनृ॒म्णो,अ॒स्याश्री᳚णीता॒दिशं॒गभ॑स्तौ || 3 || मनः॑¦न¦येषु॑¦हव॑नेषु¦ति॒ग्मम्¦विपः॑¦शच्या᳚¦व॒नु॒थः¦द्रव᳚न्ता | |
| कृ॒ष्णायद्गोष्व॑रु॒णीषु॒सीद॑द्दि॒वोनपा᳚ताश्विनाहुवेवाम् | वी॒तंमे᳚य॒ज्ञमाग॑तंमे॒,अन्नं᳚वव॒न्वांसा॒नेष॒मस्मृ॑तध्रू || 4 || कृ॒ष्णा¦यत्¦गोषु॑¦अ॒रु॒णीषु॑¦सीद॑त्¦दि॒वः¦नपा᳚ता¦अ॒श्वि॒ना॒¦हु॒वे॒¦वा॒म् | |
| प्रथि॑ष्ट॒यस्य॑वी॒रक᳚र्ममि॒ष्णदनु॑ष्ठितं॒नुनर्यो॒,अपौ᳚हत् | पुन॒स्तदावृ॑हति॒यत्क॒नाया᳚दुहि॒तुरा,अनु॑भृतमन॒र्वा || 5 || प्रथि॑ष्ट¦यस्य॑¦वी॒रऽक᳚र्मम्¦इ॒ष्णत्¦अनु॑ऽस्थितम्¦नु¦नर्यः॑¦अप॑¦औ॒ह॒त् | |
| म॒ध्यायत्कर्त्व॒मभ॑वद॒भीके॒कामं᳚कृण्वा॒नेपि॒तरि॑युव॒त्याम् | म॒ना॒नग्रेतो᳚जहतुर्वि॒यन्ता॒सानौ॒निषि॑क्तंसुकृ॒तस्य॒योनौ᳚ || 6 || वर्ग:27 म॒ध्या¦यत्¦कर्त्व᳚म्¦अभ॑वत्¦अ॒भीके᳚¦काम᳚म्¦कृ॒ण्वा॒ने¦पि॒तरि॑¦यु॒व॒त्याम् | |
| पि॒तायत्स्वांदु॑हि॒तर॑मधि॒ष्कन्क्ष्म॒यारेतः॑संजग्मा॒नोनिषि᳚ञ्चत् | स्वा॒ध्यो᳚ऽजनय॒न्ब्रह्म॑दे॒वावास्तो॒ष्पतिं᳚व्रत॒पांनिर॑तक्षन् || 7 || पि॒ता¦यत्¦स्वाम्¦दु॒हि॒तर᳚म्¦अ॒धि॒ऽस्कन्¦क्ष्म॒या¦रेतः॑¦स॒म्ऽज॒ग्मा॒नः¦नि¦सिं॒च॒त् | |
| सईं॒वृषा॒नफेन॑मस्यदा॒जौस्मदापरै॒दप॑द॒भ्रचे᳚ताः | सर॑त्प॒दानदक्षि॑णापरा॒वृङ्नतानुमे᳚पृश॒न्यो᳚जगृभ्रे || 8 || सः¦ई॒म्¦वृषा᳚¦न¦फेन᳚म्¦अ॒स्य॒त्¦आ॒जौ¦स्मत्¦आ¦परा᳚¦ऐ॒त्¦अप॑¦द॒भ्रऽचे᳚ताः | |
| म॒क्षूनवह्निः॑प्र॒जाया᳚,उप॒ब्दिर॒ग्निंनन॒ग्नउप॑सीद॒दूधः॑ | सनि॑ते॒ध्मंसनि॑तो॒तवाजं॒सध॒र्ताज॑ज्ञे॒सह॑सायवी॒युत् || 9 || म॒क्षु¦न¦वह्निः॑¦प्र॒ऽजायाः᳚¦उ॒प॒ब्दिः¦अ॒ग्निम्¦न¦न॒ग्नः¦उप॑¦सीद॑त्¦ऊधः॑ | |
| म॒क्षूक॒नायाः᳚स॒ख्यंनव॑ग्वा,ऋ॒तंवद᳚न्तऋ॒तयु॑क्तिमग्मन् | द्वि॒बर्ह॑सो॒यउप॑गो॒पमागु॑रदक्षि॒णासो॒,अच्यु॑तादुदुक्षन् || 10 || म॒क्षु¦क॒नायाः᳚¦स॒ख्यम्¦नव॑ऽग्वाः¦ऋ॒तम्¦वद᳚न्तः¦ऋ॒तऽयु॑क्तिम्¦अ॒ग्म॒न् | |
| म॒क्षूक॒नायाः᳚स॒ख्यंनवी᳚यो॒राधो॒नरेत॑ऋ॒तमित्तु॑रण्यन् | शुचि॒यत्ते॒रेक्ण॒आय॑जन्तसब॒र्दुघा᳚याः॒पय॑उ॒स्रिया᳚याः || 11 || वर्ग:28 म॒क्षु¦क॒नायाः᳚¦स॒ख्यम्¦नवी᳚यः¦राधः॑¦न¦रेतः॑¦ऋ॒तम्¦इत्¦तु॒र॒ण्य॒न् | |
| प॒श्वायत्प॒श्चावियु॑ताबु॒धन्तेति॑ब्रवीतिव॒क्तरी॒ररा᳚णः | वसो᳚र्वसु॒त्वाका॒रवो᳚ऽने॒हाविश्वं᳚विवेष्टि॒द्रवि॑ण॒मुप॒क्षु || 12 || प॒श्वा¦यत्¦प॒श्चा¦विऽयु॑ता¦बु॒धन्त॑¦इति॑¦ब्र॒वी॒ति॒¦व॒क्तरि॑¦ररा᳚णः | |
| तदिन्न्व॑स्यपरि॒षद्वा᳚नो,अग्मन्पु॒रूसद᳚न्तोनार्ष॒दंबि॑भित्सन् | विशुष्ण॑स्य॒संग्र॑थितमन॒र्वावि॒दत्पु॑रुप्रजा॒तस्य॒गुहा॒यत् || 13 || तत्¦इत्¦नु¦अ॒स्य॒¦प॒रि॒ऽसद्वा᳚नः¦अ॒ग्म॒न्¦पु॒रु¦सद᳚न्तः¦ना॒र्स॒दम्¦बि॒भि॒त्सन् | |
| भर्गो᳚ह॒नामो॒तयस्य॑दे॒वाःस्व१॑(अ॒)र्णयेत्रि॑षध॒स्थेनि॑षे॒दुः | अ॒ग्निर्ह॒नामो॒तजा॒तवे᳚दाःश्रु॒धीनो᳚होतरृ॒तस्य॒होता॒ध्रुक् || 14 || भर्गः॑¦ह॒¦नाम॑¦उ॒त¦यस्य॑¦दे॒वाः¦स्वः॑¦न¦ये¦त्रि॒ऽस॒ध॒स्थे¦नि॒ऽसे॒दुः | |
| उ॒तत्यामे॒रौद्रा᳚वर्चि॒मन्ता॒नास॑त्याविन्द्रगू॒र्तये॒यज॑ध्यै | म॒नु॒ष्वद्वृ॒क्तब᳚र्हिषे॒ररा᳚णाम॒न्दूहि॒तप्र॑यसावि॒क्षुयज्यू᳚ || 15 || उ॒त¦त्या¦मे॒¦रौद्रौ᳚¦अ॒र्चि॒ऽमन्ता᳚¦नास॑त्यौ¦इ॒न्द्र॒¦गृ॒तये᳚¦यज॑ध्यै | |
| अ॒यंस्तु॒तोराजा᳚वन्दिवे॒धा,अ॒पश्च॒विप्र॑स्तरति॒स्वसे᳚तुः | सक॒क्षीव᳚न्तंरेजय॒त्सो,अ॒ग्निंने॒मिंनच॒क्रमर्व॑तोरघु॒द्रु || 16 || वर्ग:29 अ॒यम्¦स्तु॒तः¦राजा᳚¦व॒न्दि॒¦वे॒धाः¦अ॒पः¦च॒¦विप्रः॑¦त॒र॒ति॒¦स्वऽसे᳚तुः | |
| सद्वि॒बन्धु᳚र्वैतर॒णोयष्टा᳚सब॒र्धुंधे॒नुम॒स्वं᳚दु॒हध्यै᳚ | संयन्मि॒त्रावरु॑णावृ॒ञ्जउ॒क्थैर्ज्येष्ठे᳚भिरर्य॒मणं॒वरू᳚थैः || 17 || सः¦द्वि॒ऽबन्धुः॑¦वै॒त॒र॒णः¦यष्टा᳚¦स॒बः॒ऽधुम्¦धे॒नुम्¦अ॒स्व᳚म्¦दु॒हध्यै᳚ | |
| तद्ब᳚न्धुःसू॒रिर्दि॒विते᳚धियं॒धानाभा॒नेदि॑ष्ठोरपति॒प्रवेन॑न् | सानो॒नाभिः॑पर॒मास्यवा᳚घा॒हंतत्प॒श्चाक॑ति॒थश्चि॑दास || 18 || तत्ऽब᳚न्धुः¦सू॒रिः¦दि॒वि¦ते॒¦धि॒य॒म्ऽधाः¦नाभा॒नेदि॑ष्ठः¦र॒प॒ति॒¦प्र¦वेन॑न् | |
| इ॒यंमे॒नाभि॑रि॒हमे᳚स॒धस्थ॑मि॒मेमे᳚दे॒वा,अ॒यम॑स्मि॒सर्वः॑ | द्वि॒जा,अह॑प्रथम॒जा,ऋ॒तस्ये॒दंधे॒नुर॑दुह॒ज्जाय॑माना || 19 || इ॒यम्¦मे॒¦नाभिः॑¦इ॒ह¦मे॒¦स॒धऽस्थ᳚म्¦इ॒मे¦मे॒¦दे॒वाः¦अ॒यम्¦अ॒स्मि॒¦सर्वः॑ | |
| अधा᳚सुम॒न्द्रो,अ॑र॒तिर्वि॒भावाव॑स्यतिद्विवर्त॒निर्व॑ने॒षाट् | ऊ॒र्ध्वायच्छ्रेणि॒र्नशिशु॒र्दन्म॒क्षूस्थि॒रंशे᳚वृ॒धंसू᳚तमा॒ता || 20 || अध॑¦आ॒सु॒¦म॒न्द्रः¦अ॒र॒तिः¦वि॒भाऽवा᳚¦अव॑¦स्य॒ति॒¦द्वि॒ऽव॒र्त॒निः¦व॒ने॒षाट् | |
| अधा॒गाव॒उप॑मातिंक॒नाया॒,अनु॑श्वा॒न्तस्य॒कस्य॑चि॒त्परे᳚युः | श्रु॒धित्वंसु॑द्रविणोन॒स्त्वंया᳚ळाश्व॒घ्नस्य॑वावृधेसू॒नृता᳚भिः || 21 || वर्ग:30 अध॑¦गावः॑¦उप॑ऽमातिम्¦क॒नायाः᳚¦अनु॑¦श्वा॒न्तस्य॑¦कस्य॑¦चि॒त्¦परा᳚¦ई॒युः॒ | |
| अध॒त्वमि᳚न्द्रवि॒द्ध्य१॑(अ॒)स्मान्म॒होरा॒येनृ॑पते॒वज्र॑बाहुः | रक्षा᳚चनोम॒घोनः॑पा॒हिसू॒रीन॑ने॒हस॑स्तेहरिवो,अ॒भिष्टौ᳚ || 22 || अध॑¦त्वम्¦इ॒न्द्र॒¦वि॒द्धि¦अ॒स्मान्¦म॒हः¦रा॒ये¦नृ॒ऽप॒ते॒¦वज्र॑ऽबाहुः | |
| अध॒यद्रा᳚जाना॒गवि॑ष्टौ॒सर॑त्सर॒ण्युःका॒रवे᳚जर॒ण्युः | विप्रः॒प्रेष्ठः॒सह्ये᳚षांब॒भूव॒परा᳚च॒वक्ष॑दु॒तप॑र्षदेनान् || 23 || अध॑¦यत्¦रा॒जा॒ना॒¦गोऽइ᳚ष्टौ¦सर॑त्¦स॒र॒ण्युः¦का॒रवे᳚¦ज॒र॒ण्युः | |
| अधा॒न्व॑स्य॒जेन्य॑स्यपु॒ष्टौवृथा॒रेभ᳚न्तईमहे॒तदू॒नु | स॒र॒ण्युर॑स्यसू॒नुरश्वो॒विप्र॑श्चासि॒श्रव॑सश्चसा॒तौ || 24 || अध॑¦नु¦अ॒स्य॒¦जेन्य॑स्य¦पु॒ष्टौ¦वृथा᳚¦रेभ᳚न्तः¦ई॒म॒हे॒¦तत्¦ऊँ॒ इति॑¦नु | |
| यु॒वोर्यदि॑स॒ख्याया॒स्मेशर्धा᳚य॒स्तोमं᳚जुजु॒षेनम॑स्वान् | वि॒श्वत्र॒यस्मि॒न्नागिरः॑समी॒चीःपू॒र्वीव॑गा॒तुर्दाश॑त्सू॒नृता᳚यै || 25 || यु॒वोः¦यदि॑¦स॒ख्याय॑¦अ॒स्मे इति॑¦शर्धा᳚य¦स्तोम᳚म्¦जु॒जु॒षे¦नम॑स्वान् | |
| सगृ॑णा॒नो,अ॒द्भिर्दे॒ववा॒निति॑सु॒बन्धु॒र्नम॑सासू॒क्तैः | वर्ध॑दु॒क्थैर्वचो᳚भि॒राहिनू॒नंव्यध्वै᳚ति॒पय॑सउ॒स्रिया᳚याः || 26 || सः¦गृ॒णा॒नः¦अ॒त्ऽभिः¦दे॒वऽवा᳚न्¦इति॑¦सु॒ऽबन्धुः॑¦नम॑सा¦सु॒।औ॒क्तैः | |
| तऊ॒षुणो᳚म॒होय॑जत्राभू॒तदे᳚वासऊ॒तये᳚स॒जोषाः᳚ | येवाजाँ॒,अन॑यतावि॒यन्तो॒येस्थानि॑चे॒तारो॒,अमू᳚राः || 27 || ते¦ऊँ॒ इति॑¦सु¦नः॒¦म॒हः¦य॒ज॒त्राः॒¦भू॒त¦दे॒वा॒सः॒¦ऊ॒तये᳚¦स॒ऽजोषाः᳚ | |
| [17] येयज्ञेनेत्येकादशर्चस्य सूक्तस्य मानवोनाभानेदिष्ठो विश्वेदेवाः प्रनूनमित्यादिचतसृणां सावर्णिर्जगती पंचम्यष्टमीनवम्योनुष्टुभः षष्टी बृहती सप्तमीसतोबृहती दशमीगायत्री अंत्यात्रिष्टुप् (भेदपक्षे - अंगिरसः ६ विश्वेदेवाः १ सावर्णिः ४ एवं ११ | अंगिरसोनुक्रमण्यांपाक्षिकाउक्ताः) | येयज्ञेनेतिचतसृणां त्रिष्टुप् छंदस्त्वं कश्चिद्भूतेतद्बहुविरुद्धं | विरोधास्तु - षळंगिरसां स्तुतिर्वांत्यात्रिष्टुबित्यनुक्रमाच्छेष जगत्यइति परिभाषाव्याघात एकः । तासां त्रिष्टुप् छंदस्त्वेनादेशपरिभाषयातासामंत्यायाश्चत्रिष्टुब्वे सिद्धेत्यात्रिष्टुबिति सिद्धानुवादलक्षणदोषा विष्करणद्वितीयः | दशमीत्वस्य गायत्री जगत्यन्याविनोत्तमामिति शौनकवचनाज्ञानेनस्वेच्छयाव्याख्यानमिति तृतीयश्चेति) |{अष्टक:8, अध्याय:2}{मंडल:10, सूक्त:62}{अनुवाक:5, सूक्त:2} |
| येय॒ज्ञेन॒दक्षि॑णया॒सम॑क्ता॒,इन्द्र॑स्यस॒ख्यम॑मृत॒त्वमा᳚न॒श | तेभ्यो᳚भ॒द्रम᳚ङ्गिरसोवो,अस्तु॒प्रति॑गृभ्णीतमान॒वंसु॑मेधसः || 1 || वर्ग:1 ये¦य॒ज्ञेन॑¦दक्षि॑णया¦सम्।आ॑क्ताः¦इन्द्र॑स्य¦स॒ख्यम्¦अ॒मृ॒त॒ऽत्वम्¦आ॒न॒श | |
| यउ॒दाज᳚न्पि॒तरो᳚गो॒मयं॒वस्वृ॒तेनाभि᳚न्दन्परिवत्स॒रेव॒लम् | दी॒र्घा॒यु॒त्वम᳚ङ्गिरसोवो,अस्तु॒प्रति॑गृभ्णीतमान॒वंसु॑मेधसः || 2 || ये¦उ॒त्ऽआज॑न्¦पि॒तरः॑¦गो॒ऽमय᳚म्¦वसु॑¦ऋ॒तेन॑¦अभि᳚न्दन्¦प॒रि॒ऽव॒त्स॒रे¦व॒लम् | |
| यऋ॒तेन॒सूर्य॒मारो᳚हयन्दि॒व्यप्र॑थयन्पृथि॒वींमा॒तरं॒वि | सु॒प्र॒जा॒स्त्वम᳚ङ्गिरसोवो,अस्तु॒प्रति॑गृभ्णीतमान॒वंसु॑मेधसः || 3 || ये¦ऋ॒तेन॑¦सूर्य᳚म्¦आ¦अरो᳚हयन्¦दि॒वि¦अप्र॑थयन्¦पृ॒थि॒वीम्¦मा॒तर᳚म्¦वि | |
| अ॒यंनाभा᳚वदतिव॒ल्गुवो᳚गृ॒हेदेव॑पुत्रा,ऋषय॒स्तच्छृ॑णोतन | सु॒ब्र॒ह्म॒ण्यम᳚ङ्गिरसोवो,अस्तु॒प्रति॑गृभ्णीतमान॒वंसु॑मेधसः || 4 || अ॒यम्¦नाभा᳚¦व॒द॒ति॒¦व॒ल्गु¦वः॒¦गृ॒हे¦देव॑ऽपुत्राः¦ऋ॒ष॒यः॒¦तत्¦शृ॒णो॒त॒न॒ | |
| विरू᳚पास॒इदृष॑य॒स्तइद्ग᳚म्भी॒रवे᳚पसः | ते,अङ्गि॑रसःसू॒नव॒स्ते,अ॒ग्नेःपरि॑जज्ञिरे || 5 || विऽरू᳚पासः¦इत्¦ऋष॑यः¦ते¦इत्¦ग॒म्भी॒रऽवे᳚पसः | ते¦अङ्गि॑रसः¦सू॒नवः॑¦ते¦अ॒ग्नेः¦परि॑¦ज॒ज्ञि॒रे॒ || |
| ये,अ॒ग्नेःपरि॑जज्ञि॒रेविरू᳚पासोदि॒वस्परि॑ | नव॑ग्वो॒नुदश॑ग्वो॒,अङ्गि॑रस्तमो॒सचा᳚दे॒वेषु॑मंहते || 6 || वर्ग:2 ये¦अ॒ग्नेः¦परि॑¦ज॒ज्ञि॒रे¦विऽरू᳚पासः¦दि॒वः¦परि॑ | |
| इन्द्रे᳚णयु॒जानिःसृ॑जन्तवा॒घतो᳚व्र॒जंगोम᳚न्तम॒श्विन᳚म् | स॒हस्रं᳚मे॒दद॑तो,अष्टक॒र्ण्य१॑(अः॒)श्रवो᳚दे॒वेष्व॑क्रत || 7 || इन्द्रे᳚ण¦यु॒जा¦निः¦सृ॒ज॒न्त॒¦वा॒घतः॑¦व्र॒जम्¦गोऽम᳚न्तम्¦अ॒श्विन᳚म् | |
| प्रनू॒नंजा᳚यताम॒यंमनु॒स्तोक्मे᳚वरोहतु | यःस॒हस्रं᳚श॒ताश्वं᳚स॒द्योदा॒नाय॒मंह॑ते || 8 || प्र¦नू॒नम्¦जा॒य॒ता॒म्¦अ॒यम्¦मनुः॑¦तोक्म॑ऽइव¦रो॒ह॒तु॒ | यः¦स॒हस्र᳚म्¦श॒त।आ॑श्वम्¦स॒द्यः¦दा॒नाय॑¦मंह॑ते || |
| नतम॑श्नोति॒कश्च॒नदि॒वइ॑व॒सान्वा॒रभ᳚म् | सा॒व॒र्ण्यस्य॒दक्षि॑णा॒विसिन्धु॑रिवपप्रथे || 9 || न¦तम्¦अ॒श्नो॒ति॒¦कः¦च॒न¦दि॒वःऽइ᳚व¦सानु॑¦आ॒ऽरभ᳚म् | सा॒व॒र्ण्यस्य॑¦दक्षि॑णा¦वि¦सिन्धुः॑ऽइव¦प॒प्र॒थे॒ || |
| उ॒तदा॒साप॑रि॒विषे॒स्मद्दि॑ष्टी॒गोप॑रीणसा | यदु॑स्तु॒र्वश्च॑मामहे || 10 || उ॒त¦दा॒सा¦प॒रि॒ऽविषे᳚¦स्मद्दि॑ष्टी॒ इति॒ स्मत्ऽदि॑ष्टी¦गोऽप॑रीणसा | यदुः॑¦तु॒र्वः¦च॒¦मा॒म॒हे॒ || |
| स॒ह॒स्र॒दाग्रा᳚म॒णीर्मारि॑ष॒न्मनुः॒सूर्ये᳚णास्य॒यत॑मानैतु॒दक्षि॑णा | साव᳚र्णेर्दे॒वाःप्रति॑र॒न्त्वायु॒र्यस्मि॒न्नश्रा᳚न्ता॒,अस॑नाम॒वाज᳚म् || 11 || स॒ह॒स्र॒ऽदाः¦ग्रा॒म॒ऽनीः¦मा¦रि॒ष॒त्¦मनुः॑¦सूर्ये᳚ण¦अ॒स्य॒¦यत॑माना¦ए॒तु॒¦दक्षि॑णा | |
| [18] परावतइति सप्तदशर्चस्य सूक्तस्य गयःप्लातो विश्वेदेवाः पंचदशीषोडश्योः पथ्यास्वस्तिर्जगत्यंत्येद्वेत्रिष्टुभौ स्वस्तिस्त्रिष्टुब्वा | (भेदपक्षे - विश्वेदेवाः९ दिवः १ विश्वेदेवाः४ पथ्यास्वस्ति २ विश्वेदेवाः १ एवं १७) । गयः प्लातइत्यत्र प्लातोगयो विश्वेदेवा इत्यपिकचित्प्रयुंजते ) |{अष्टक:8, अध्याय:2}{मंडल:10, सूक्त:63}{अनुवाक:5, सूक्त:3} |
| प॒रा॒वतो॒येदिधि॑षन्त॒आप्यं॒मनु॑प्रीतासो॒जनि॑मावि॒वस्व॑तः | य॒याते॒र्येन॑हु॒ष्य॑स्यब॒र्हिषि॑दे॒वा,आस॑ते॒ते,अधि॑ब्रुवन्तुनः || 1 || वर्ग:3 प॒रा॒ऽवतः॑¦ये¦दिधि॑षन्ते¦आप्य᳚म्¦मनु॑ऽप्रीतासः¦जनि॑म¦वि॒वस्व॑तः | |
| विश्वा॒हिवो᳚नम॒स्या᳚नि॒वन्द्या॒नामा᳚निदेवा,उ॒तय॒ज्ञिया᳚निवः | येस्थजा॒ता,अदि॑तेर॒द्भ्यस्परि॒येपृ॑थि॒व्यास्तेम॑इ॒हश्रु॑ता॒हव᳚म् || 2 || विश्वा᳚¦हि¦वः॒¦न॒म॒स्या᳚नि¦वन्द्या᳚¦नामा᳚नि¦दे॒वाः॒¦उ॒त¦य॒ज्ञिया᳚नि¦वः॒ | |
| येभ्यो᳚मा॒तामधु॑म॒त्पिन्व॑ते॒पयः॑¦पी॒यूषं॒द्यौरदि॑ति॒रद्रि॑बर्हाः | उ॒क्थशु॑ष्मान्वृषभ॒रान्त्स्वप्न॑स॒¦स्ताँ,आ᳚दि॒त्याँ,अनु॑मदास्व॒स्तये᳚ || 3 || येभ्यः॑¦मा॒ता¦मधु॑ऽमत्¦पिन्व॑ते¦पयः॑¦पी॒यूष᳚म्¦द्यौः¦अदि॑तिः¦अद्रि॑ऽबर्हाः | |
| नृ॒चक्ष॑सो॒,अनि॑मिषन्तो,अ॒र्हणा᳚बृ॒हद्दे॒वासो᳚,अमृत॒त्वमा᳚नशुः | ज्यो॒तीर॑था॒,अहि॑माया॒,अना᳚गसोदि॒वोव॒र्ष्माणं᳚वसतेस्व॒स्तये᳚ || 4 || नृ॒ऽचक्ष॑सः¦अनि॑ऽमिषन्तः¦अ॒र्हणा᳚¦बृ॒हत्¦दे॒वासः॑¦अ॒मृ॒त॒ऽत्वम्¦आ॒न॒शुः॒ | |
| स॒म्राजो॒येसु॒वृधो᳚य॒ज्ञमा᳚य॒युरप॑रिह्वृतादधि॒रेदि॒विक्षय᳚म् | ताँ,आवि॑वास॒नम॑सासुवृ॒क्तिभि᳚र्म॒हो,आ᳚दि॒त्याँ,अदि॑तिंस्व॒स्तये᳚ || 5 || स॒म्ऽराजः॑¦ये¦सु॒ऽवृधः॑¦य॒ज्ञम्¦आ॒ऽय॒युः¦अप॑रिऽह्वृताः¦द॒धि॒रे¦दि॒वि¦क्षय᳚म् | |
| कोवः॒स्तोमं᳚राधति॒यंजुजो᳚षथ॒विश्वे᳚देवासोमनुषो॒यति॒ष्ठन॑ | कोवो᳚ऽध्व॒रंतु॑विजाता॒,अरं᳚कर॒द्योनः॒पर्ष॒दत्यंहः॑स्व॒स्तये᳚ || 6 || वर्ग:4 कः¦वः॒¦स्तोम᳚म्¦रा॒ध॒ति॒¦यम्¦जुजो᳚षथ¦विश्वे᳚¦दे॒वा॒सः॒¦म॒नु॒षः॒¦यति॑¦स्थन॑ | |
| येभ्यो॒होत्रां᳚प्रथ॒मामा᳚ये॒जेमनुः॒समि॑द्धाग्नि॒र्मन॑सास॒प्तहोतृ॑भिः | तआ᳚दित्या॒,अभ॑यं॒शर्म॑यच्छतसु॒गानः॑कर्तसु॒पथा᳚स्व॒स्तये᳚ || 7 || येभ्यः॑¦होत्रा᳚म्¦प्र॒थ॒माम्¦आ॒ऽये॒जे¦मनुः॑¦समि॑द्ध।आग्निः¦मन॑सा¦स॒प्त¦होतृ॑ऽभिः | |
| यईशि॑रे॒भुव॑नस्य॒प्रचे᳚तसो॒विश्व॑स्यस्था॒तुर्जग॑तश्च॒मन्त॑वः | तेनः॑कृ॒तादकृ॑ता॒देन॑स॒स्पर्य॒द्यादे᳚वासःपिपृतास्व॒स्तये᳚ || 8 || ये¦ईशि॑रे¦भुव॑नस्य¦प्रऽचे᳚तसः¦विश्व॑स्य¦स्था॒तुः¦जग॑तः¦च॒¦मन्त॑वः | |
| भरे॒ष्विन्द्रं᳚सु॒हवं᳚हवामहेंऽहो॒मुचं᳚सु॒कृतं॒दैव्यं॒जन᳚म् | अ॒ग्निंमि॒त्रंवरु॑णंसा॒तये॒भगं॒द्यावा᳚पृथि॒वीम॒रुतः॑स्व॒स्तये᳚ || 9 || भरे᳚षु¦इन्द्र᳚म्¦सु॒ऽहव᳚म्¦ह॒वा॒म॒हे॒¦अं॒हः॒ऽमुच᳚म्¦सु॒ऽकृत᳚म्¦दैव्य᳚म्¦जन᳚म् | |
| सु॒त्रामा᳚णंपृथि॒वींद्याम॑ने॒हसं᳚सु॒शर्मा᳚ण॒मदि॑तिंसु॒प्रणी᳚तिम् | दैवीं॒नावं᳚स्वरि॒त्रामना᳚गस॒मस्र॑वन्ती॒मारु॑हेमास्व॒स्तये᳚ || 10 || सु॒ऽत्रामा᳚णम्¦पृ॒थि॒वीम्¦द्याम्¦अ॒ने॒हस᳚म्¦सु॒ऽशर्मा᳚णम्¦अदि॑तिम्¦सु॒ऽप्रनी᳚तिम् | |
| विश्वे᳚यजत्रा॒,अधि॑वोचतो॒तये॒त्राय॑ध्वंनोदु॒रेवा᳚या,अभि॒ह्रुतः॑ | स॒त्यया᳚वोदे॒वहू᳚त्याहुवेमशृण्व॒तोदे᳚वा॒,अव॑सेस्व॒स्तये᳚ || 11 || वर्ग:5 विश्वे᳚¦य॒ज॒त्राः॒¦अधि॑¦वो॒च॒त॒¦ऊ॒तये᳚¦त्राय॑ध्वम्¦नः॒¦दुः॒ऽएवा᳚याः¦अ॒भि॒ऽह्रुतः॑ | |
| अपामी᳚वा॒मप॒विश्वा॒मना᳚हुति॒मपारा᳚तिंदुर्वि॒दत्रा᳚मघाय॒तः | आ॒रेदे᳚वा॒द्वेषो᳚,अ॒स्मद्यु॑योतनो॒रुणः॒शर्म॑यच्छतास्व॒स्तये᳚ || 12 || अप॑¦अमी᳚वाम्¦अप॑¦विश्वा᳚म्¦अना᳚हुतिम्¦अप॑¦अरा᳚तिम्¦दुः॒ऽवि॒दत्रा᳚म्¦अ॒घ॒ऽय॒तः | |
| अरि॑ष्टः॒समर्तो॒विश्व॑एधते॒प्रप्र॒जाभि॑र्जायते॒धर्म॑ण॒स्परि॑ | यमा᳚दित्यासो॒नय॑थासुनी॒तिभि॒रति॒विश्वा᳚निदुरि॒तास्व॒स्तये᳚ || 13 || अरि॑ष्टः¦सः¦मर्तः॑¦विश्वः॑¦ए॒ध॒ते॒¦प्र¦प्र॒ऽजाभिः॑¦जा॒य॒ते॒¦धर्म॑णः¦परि॑ | |
| यंदे᳚वा॒सोऽव॑थ॒वाज॑सातौ॒यंशूर॑सातामरुतोहि॒तेधने᳚ | प्रा॒त॒र्यावा᳚णं॒रथ॑मिन्द्रसान॒सिमरि॑ष्यन्त॒मारु॑हेमास्व॒स्तये᳚ || 14 || यम्¦दे॒वा॒सः॒¦अव॑थ¦वाज॑ऽसातौ¦यम्¦शूर॑ऽसाता¦म॒रु॒तः॒¦हि॒ते¦धने᳚ | |
| स्व॒स्तिनः॑प॒थ्या᳚सु॒धन्व॑सुस्व॒स्त्य१॑(अ॒)प्सुवृ॒जने॒स्व᳚र्वति | स्व॒स्तिनः॑पुत्रकृ॒थेषु॒योनि॑षुस्व॒स्तिरा॒येम॑रुतोदधातन || 15 || स्व॒स्ति¦नः॒¦प॒थ्या᳚सु¦धन्व॑ऽसु¦स्व॒स्ति¦अ॒प्ऽसु¦वृ॒जने᳚¦स्वः॑ऽवति | |
| स्व॒स्तिरिद्धिप्रप॑थे॒श्रेष्ठा॒रेक्ण॑स्वत्य॒भियावा॒ममेति॑ | सानो᳚,अ॒मासो,अर॑णे॒निपा᳚तुस्वावे॒शाभ॑वतुदे॒वगो᳚पा || 16 || स्व॒स्तिः¦इत्¦हि¦प्रऽप॑थे¦श्रेष्ठा᳚¦रेक्ण॑स्वती¦अ॒भि¦या¦वा॒मम्¦एति॑ | |
| ए॒वाप्ल॒तेःसू॒नुर॑वीवृधद्वो॒विश्व॑आदित्या,अदितेमनी॒षी | ई॒शा॒नासो॒नरो॒,अम॑र्त्ये॒नास्ता᳚वि॒जनो᳚दि॒व्योगये᳚न || 17 || ए॒व¦प्ल॒तेः¦सू॒नुः¦अ॒वी॒वृ॒ध॒त्¦वः॒¦विश्वे᳚¦आ॒दि॒त्याः॒¦अ॒दि॒ते॒¦म॒नी॒षी | |
| [19] कथादेवानामिति सप्तदशर्चस्य सूक्तस्य गयःप्लातोविश्वेदेवाजगती द्वादशीषोडशीसप्तदृश्यस्त्रिष्टुभः ( भेदपक्षे - विश्वे - देवाः ४ आदित्यार्यमणः १ विश्वेदेवाः ३ नद्यः १ विश्वेदेवाः ४ द्यावापृथिव्यौ १ विश्वेदेवाः ३ एवं १७ ) |{अष्टक:8, अध्याय:2}{मंडल:10, सूक्त:64}{अनुवाक:5, सूक्त:4} |
| क॒थादे॒वानां᳚कत॒मस्य॒याम॑निसु॒मन्तु॒नाम॑शृण्व॒तांम॑नामहे | कोमृ॑ळातिकत॒मोनो॒मय॑स्करत्कत॒मऊ॒ती,अ॒भ्याव॑वर्तति || 1 || वर्ग:6 क॒था¦दे॒वाना᳚म्¦क॒त॒मस्य॑¦याम॑नि¦सु॒ऽमन्तु॑¦नाम॑¦शृ॒ण्व॒ताम्¦म॒ना॒म॒हे॒ | |
| क्र॒तू॒यन्ति॒क्रत॑वोहृ॒त्सुधी॒तयो॒वेन᳚न्तिवे॒नाःप॒तय॒न्त्यादिशः॑ | नम॑र्डि॒तावि॑द्यते,अ॒न्यए᳚भ्योदे॒वेषु॑मे॒,अधि॒कामा᳚,अयंसत || 2 || क्र॒तु॒ऽयन्ति॑¦क्रत॑वः¦हृ॒त्ऽसु¦धी॒तयः॑¦वेन᳚न्ति¦वे॒नाः¦प॒तय᳚न्ति¦आ¦दिशः॑ | |
| नरा᳚वा॒शंसं᳚पू॒षण॒मगो᳚ह्यम॒ग्निंदे॒वेद्ध॑म॒भ्य॑र्चसेगि॒रा | सूर्या॒मासा᳚च॒न्द्रम॑साय॒मंदि॒वित्रि॒तंवात॑मु॒षस॑म॒क्तुम॒श्विना᳚ || 3 || नरा॒शंस᳚म्¦वा॒¦पू॒षण᳚म्¦अगो᳚ह्यम्¦अ॒ग्निम्¦दे॒वऽइ᳚द्धम्¦अ॒भि¦अ॒र्च॒से॒¦गि॒रा | |
| क॒थाक॒विस्तु॑वी॒रवा॒न्कया᳚गि॒राबृह॒स्पति᳚र्वावृधतेसुवृ॒क्तिभिः॑ | अ॒जएक॑पात्सु॒हवे᳚भि॒रृक्व॑भि॒रहिः॑शृणोतुबु॒ध्न्यो॒३॑(ओ॒)हवी᳚मनि || 4 || क॒था¦क॒विः¦तु॒वि॒ऽरवा᳚न्¦कया᳚¦गि॒रा¦बृह॒स्पतिः॑¦व॒वृ॒ध॒ते॒¦सु॒वृ॒क्तिऽभिः॑ | |
| दक्ष॑स्यवादिते॒जन्म॑निव्र॒तेराजा᳚नामि॒त्रावरु॒णावि॑वाससि | अतू᳚र्तपन्थाःपुरु॒रथो᳚,अर्य॒मास॒प्तहो᳚ता॒विषु॑रूपेषु॒जन्म॑सु || 5 || दक्ष॑स्य¦वा॒¦अ॒दि॒ते॒¦जन्म॑नि¦व्र॒ते¦राजा᳚ना¦मि॒त्रावरु॑णा¦आ¦वि॒वा॒स॒सि॒ | |
| तेनो॒,अर्व᳚न्तोहवन॒श्रुतो॒हवं॒विश्वे᳚शृण्वन्तुवा॒जिनो᳚मि॒तद्र॑वः | स॒ह॒स्र॒सामे॒धसा᳚ताविव॒त्मना᳚म॒होयेधनं᳚समि॒थेषु॑जभ्रि॒रे || 6 || वर्ग:7 ते¦नः॒¦अर्व᳚न्तः¦ह॒व॒न॒ऽश्रुतः॑¦हव᳚म्¦विश्वे᳚¦शृ॒ण्व॒न्तु॒¦वा॒जिनः॑¦मि॒तऽद्र॑वः | |
| प्रवो᳚वा॒युंर॑थ॒युजं॒पुरं᳚धिं॒स्तोमैः᳚कृणुध्वंस॒ख्याय॑पू॒षण᳚म् | तेहिदे॒वस्य॑सवि॒तुःसवी᳚मनि॒क्रतुं॒सच᳚न्तेस॒चितः॒सचे᳚तसः || 7 || प्र¦वः॒¦वा॒युम्¦र॒थ॒ऽयुज᳚म्¦पुर᳚म्ऽधिम्¦स्तोमैः᳚¦कृ॒णु॒ध्व॒म्¦स॒ख्याय॑¦पू॒षण᳚म् | |
| त्रिःस॒प्तस॒स्रान॒द्यो᳚म॒हीर॒पोवन॒स्पती॒न्पर्व॑ताँ,अ॒ग्निमू॒तये᳚ | कृ॒शानु॒मस्तॄ᳚न्ति॒ष्यं᳚स॒धस्थ॒आरु॒द्रंरु॒द्रेषु॑रु॒द्रियं᳚हवामहे || 8 || त्रिः¦स॒प्त¦स॒स्राः¦न॒द्यः॑¦म॒हीः¦अ॒पः¦वन॒स्पती॒न्¦पर्व॑तान्¦अ॒ग्निम्¦ऊ॒तये᳚ | |
| सर॑स्वतीस॒रयुः॒सिन्धु॑रू॒र्मिभि᳚र्म॒होम॒हीरव॒साय᳚न्तु॒वक्ष॑णीः | दे॒वीरापो᳚मा॒तरः॑सूदयि॒त्न्वो᳚घृ॒तव॒त्पयो॒मधु॑मन्नो,अर्चत || 9 || सर॑स्वती¦स॒रयुः॑¦सिन्धुः॑¦ऊ॒र्मिऽभिः॑¦म॒हः¦म॒हीः¦अव॑सा¦आ¦य॒न्तु॒¦वक्ष॑णीः | |
| उ॒तमा॒ताबृ॑हद्दि॒वाशृ॑णोतुन॒स्त्वष्टा᳚दे॒वेभि॒र्जनि॑भिःपि॒तावचः॑ | ऋ॒भु॒क्षावाजो॒रथ॒स्पति॒र्भगो᳚र॒ण्वःशंसः॑शशमा॒नस्य॑पातुनः || 10 || उ॒त¦मा॒ता¦बृ॒ह॒त्ऽदि॒वा¦शृ॒णो॒तु॒¦नः॒¦त्वष्टा᳚¦दे॒वेभिः॑¦जनि॑ऽभिः¦पिता᳚¦वचः॑ | |
| र॒ण्वःसंदृ॑ष्टौपितु॒माँ,इ॑व॒क्षयो᳚भ॒द्रारु॒द्राणां᳚म॒रुता॒मुप॑स्तुतिः | गोभिः॑ष्यामय॒शसो॒जने॒ष्वासदा᳚देवास॒इळ॑यासचेमहि || 11 || वर्ग:8 र॒ण्वः¦सम्ऽदृ॑ष्टौ¦पि॒तु॒मान्ऽइ᳚व¦क्षयः॑¦भ॒द्रा¦रु॒द्राणा᳚म्¦म॒रुता᳚म्¦उप॑ऽस्तुतिः | |
| यांमे॒धियं॒मरु॑त॒इन्द्र॒देवा॒,अद॑दातवरुणमित्रयू॒यम् | तांपी᳚पयत॒पय॑सेवधे॒नुंकु॒विद्गिरो॒,अधि॒रथे॒वहा᳚थ || 12 || यम्¦मे॒¦धिय᳚म्¦मरु॑तः¦इन्द्र॑¦देवाः᳚¦अद॑दात¦व॒रु॒ण॒¦मि॒त्र॒¦यू॒यम् | |
| कु॒विद॒ङ्गप्रति॒यथा᳚चिद॒स्यनः॑सजा॒त्य॑स्यमरुतो॒बुबो᳚धथ | नाभा॒यत्र॑प्रथ॒मंसं॒नसा᳚महे॒तत्र॑जामि॒त्वमदि॑तिर्दधातुनः || 13 || कु॒वित्¦अ॒ङ्ग¦प्रति॑¦यथा᳚¦चि॒त्¦अ॒स्य¦नः॒¦स॒ऽजा॒त्य॑स्य¦म॒रु॒तः॒¦बुबो᳚धथ | |
| तेहिद्यावा᳚पृथि॒वीमा॒तरा᳚म॒हीदे॒वीदे॒वाञ्जन्म॑नाय॒ज्ञिये᳚,इ॒तः | उ॒भेबि॑भृतउ॒भयं॒भरी᳚मभिःपु॒रूरेतां᳚सिपि॒तृभि॑श्चसिञ्चतः || 14 || ते इति॑¦हि¦द्यावा᳚पृथि॒वी इति॑¦मा॒तरा᳚¦म॒ही इति॑¦दे॒वी इति॑¦दे॒वान्¦जन्म॑ना¦य॒ज्ञिये॒ इति॑¦इ॒तः | |
| विषाहोत्रा॒विश्व॑मश्नोति॒वार्यं॒बृह॒स्पति॑र॒रम॑तिः॒पनी᳚यसी | ग्रावा॒यत्र॑मधु॒षुदु॒च्यते᳚बृ॒हदवी᳚वशन्तम॒तिभि᳚र्मनी॒षिणः॑ || 15 || वि¦सा¦होत्रा᳚¦विश्व᳚म्¦अ॒श्नो॒ति॒¦वार्य᳚म्¦बृह॒स्पतिः॑¦अ॒रम॑तिः¦पनी᳚यसी | |
| ए॒वाक॒विस्तु॑वी॒रवाँ᳚,ऋत॒ज्ञाद्र॑विण॒स्युर्द्रवि॑णसश्चका॒नः | उ॒क्थेभि॒रत्र॑म॒तिभि॑श्च॒विप्रोऽपी᳚पय॒द्गयो᳚दि॒व्यानि॒जन्म॑ || 16 || ए॒व¦क॒विः¦तु॒वि॒ऽरवा᳚न्¦ऋ॒त॒ऽज्ञाः¦द्र॒वि॒ण॒स्युः¦द्रवि॑णसः¦च॒का॒नः | |
| ए॒वाप्ल॒तेःसू॒नुर॑वीवृधद्वो॒विश्व॑आदित्या,अदितेमनी॒षी | ई॒शा॒नासो॒नरो॒,अम॑र्त्ये॒नास्ता᳚वि॒जनो᳚दि॒व्योगये᳚न || 17 || ए॒व¦प्ल॒तेः¦सू॒नुः¦अ॒वी॒वृ॒ध॒त्¦वः॒¦विश्वे᳚¦आ॒दि॒त्याः॒¦अ॒दि॒ते॒¦म॒नी॒षी | |
| [20] अग्निरिंद्रइति पंचदशर्चस्य सूक्तस्य वासुक्रोव सुकर्णो विश्वेदेवाजगत्यंव्यात्रिष्टुप् | ( भेदपक्षे –विश्वेदेवाः ४ मित्रावरुणौ १ गौः१ विश्वेदेवाः १ द्यावापृथिव्यौ १ विश्वेदेवाः ३ अश्विनौ १ विश्वेदेवाः ३ एवं १५ ) |{अष्टक:8, अध्याय:2}{मंडल:10, सूक्त:65}{अनुवाक:5, सूक्त:5} |
| अ॒ग्निरिन्द्रो॒वरु॑णोमि॒त्रो,अ᳚र्य॒मावा॒युःपू॒षासर॑स्वतीस॒जोष॑सः | आ॒दि॒त्याविष्णु᳚र्म॒रुतः॒स्व॑र्बृ॒हत्सोमो᳚रु॒द्रो,अदि॑ति॒र्ब्रह्म॑ण॒स्पतिः॑ || 1 || वर्ग:9 अ॒ग्निः¦इन्द्रः॑¦वरु॑णः¦मि॒त्रः¦आ॒र्य॒मा¦वा॒युः¦पू॒षा¦सर॑स्वती¦स॒ऽजोष॑सः | |
| इ॒न्द्रा॒ग्नीवृ॑त्र॒हत्ये᳚षु॒सत्प॑तीमि॒थोहि᳚न्वा॒नात॒न्वा॒३॑(आ॒)समो᳚कसा | अ॒न्तरि॑क्षं॒मह्याप॑प्रु॒रोज॑सा॒सोमो᳚घृत॒श्रीर्म॑हि॒मान॑मी॒रय॑न् || 2 || इ॒न्द्रा॒ग्नी इति॑¦वृ॒त्र॒ऽहत्ये᳚षु¦सत्प॑ती॒ इति॒ सत्ऽप॑ती¦मि॒थः¦हि॒न्वा॒ना¦त॒न्वा᳚¦सम्ऽओ᳚कसा | |
| तेषां॒हिम॒ह्नाम॑ह॒ताम॑न॒र्वणां॒स्तोमाँ॒,इय᳚र्म्यृत॒ज्ञा,ऋ॑ता॒वृधा᳚म् | ये,अ॑प्स॒वम᳚र्ण॒वंचि॒त्ररा᳚धस॒स्तेनो᳚रासन्तांम॒हये᳚सुमि॒त्र्याः || 3 || तेषा᳚म्¦हि¦म॒ह्ना¦मा॒ह॒ताम्¦अ॒न॒र्वणा᳚म्¦स्तोमा᳚न्¦इय᳚र्मि¦ऋ॒त॒ऽज्ञाः¦ऋ॒त॒ऽवृधा᳚म् | |
| स्व᳚र्णरम॒न्तरि॑क्षाणिरोच॒नाद्यावा॒भूमी᳚पृथि॒वींस्क᳚म्भु॒रोज॑सा | पृ॒क्षा,इ॑वम॒हय᳚न्तःसुरा॒तयो᳚दे॒वाःस्त॑वन्ते॒मनु॑षायसू॒रयः॑ || 4 || स्वः॑ऽनरम्¦अ॒न्तरि॑क्षाणि¦रो॒च॒ना¦द्यावा॒भूमी॒ इति॑¦पृ॒थि॒वीम्¦स्क॒म्भुः॒¦ओज॑सा | |
| मि॒त्राय॑शिक्ष॒वरु॑णायदा॒शुषे॒यास॒म्राजा॒मन॑सा॒नप्र॒युच्छ॑तः | ययो॒र्धाम॒धर्म॑णा॒रोच॑तेबृ॒हद्ययो᳚रु॒भेरोद॑सी॒नाध॑सी॒वृतौ᳚ || 5 || मि॒त्राय॑¦शि॒क्ष॒¦वरु॑णाय¦दा॒शुषे᳚¦या¦स॒म्ऽराजा᳚¦मन॑सा¦न¦प्र॒ऽयुच्छ॑तः | |
| यागौर्व॑र्त॒निंप॒र्येति॑निष्कृ॒तंपयो॒दुहा᳚नाव्रत॒नीर॑वा॒रतः॑ | साप्र॑ब्रुवा॒णावरु॑णायदा॒शुषे᳚दे॒वेभ्यो᳚दाशद्ध॒विषा᳚वि॒वस्व॑ते || 6 || वर्ग:10 या¦गौः¦व॒र्त॒निम्¦प॒रि॒ऽएति॑¦निः॒ऽकृ॒तम्¦पयः॑¦दुहा᳚ना¦व्र॒त॒ऽनीः¦अ॒वा॒रतः॑ | |
| दि॒वक्ष॑सो,अग्निजि॒ह्वा,ऋ॑ता॒वृध॑ऋ॒तस्य॒योनिं᳚विमृ॒शन्त॑आसते | द्यांस्क॑भि॒त्व्य१॑(अ॒)पआच॑क्रु॒रोज॑साय॒ज्ञंज॑नि॒त्वीत॒न्वी॒३॑(ई॒)निमा᳚मृजुः || 7 || दि॒वक्ष॑सः¦अ॒ग्नि॒ऽजि॒ह्वाः¦ऋ॒त॒ऽवृधः॑¦ऋ॒तस्य॑¦योनि᳚म्¦वि॒ऽमृ॒शन्तः॑¦आ॒स॒ते॒ | |
| प॒रि॒क्षिता᳚पि॒तरा᳚पूर्व॒जाव॑री,ऋ॒तस्य॒योना᳚क्षयतः॒समो᳚कसा | द्यावा᳚पृथि॒वीवरु॑णाय॒सव्र॑तेघृ॒तव॒त्पयो᳚महि॒षाय॑पिन्वतः || 8 || प॒रि॒ऽक्षिता᳚¦पि॒तरा᳚¦पू॒र्व॒जाव॑री॒ इति॑ पूर्व॒ऽजाव॑री¦ऋ॒तस्य॑¦योना᳚¦क्ष॒य॒तः॒¦सम्ऽओ᳚कसा | |
| प॒र्जन्या॒वाता᳚वृष॒भापु॑री॒षिणे᳚न्द्रवा॒यूवरु॑णोमि॒त्रो,अ᳚र्य॒मा | दे॒वाँ,आ᳚दि॒त्याँ,अदि॑तिंहवामहे॒येपार्थि॑वासोदि॒व्यासो᳚,अ॒प्सुये || 9 || प॒र्जन्या॒वाता᳚¦वृ॒ष॒भा¦पु॒री॒षिणा᳚¦इ॒न्द्र॒वा॒यू इति॑¦वरु॑णः¦मि॒त्रः¦अ॒र्य॒मा | |
| त्वष्टा᳚रंवा॒युमृ॑भवो॒यओह॑ते॒दैव्या॒होता᳚रा,उ॒षसं᳚स्व॒स्तये᳚ | बृह॒स्पतिं᳚वृत्रखा॒दंसु॑मे॒धस॑मिन्द्रि॒यंसोमं᳚धन॒सा,उ॑ईमहे || 10 || त्वष्टा᳚रम्¦वा॒युम्¦ऋ॒भ॒वः॒¦यः¦ओह॑ते¦दैव्या᳚¦होता᳚रौ¦उ॒षस᳚म्¦स्व॒स्तये᳚ | |
| ब्रह्म॒गामश्वं᳚ज॒नय᳚न्त॒ओष॑धी॒र्वन॒स्पती᳚न्पृथि॒वींपर्व॑ताँ,अ॒पः | सूर्यं᳚दि॒विरो॒हय᳚न्तःसु॒दान॑व॒आर्या᳚व्र॒तावि॑सृ॒जन्तो॒,अधि॒क्षमि॑ || 11 || वर्ग:11 ब्रह्म॑¦गाम्¦अश्व᳚म्¦ज॒नय᳚न्तः¦ओष॑धीः¦वन॒स्पती᳚न्¦पृ॒थि॒वीम्¦पर्व॑तान्¦अ॒पः | |
| भु॒ज्युमंह॑सःपिपृथो॒निर॑श्विना॒श्यावं᳚पु॒त्रंव॑ध्रिम॒त्या,अ॑जिन्वतम् | क॒म॒द्युवं᳚विम॒दायो᳚हथुर्यु॒वंवि॑ष्णा॒प्व१॑(अं॒)विश्व॑का॒याव॑सृजथः || 12 || भु॒ज्युम्¦अंह॑सः¦पि॒पृ॒थः॒¦निः¦अ॒श्वि॒ना॒¦श्याव᳚म्¦पु॒त्रम्¦व॒ध्रि॒ऽम॒त्याः¦अ॒जि॒न्व॒त॒म् | |
| पावी᳚रवीतन्य॒तुरेक॑पाद॒जोदि॒वोध॒र्तासिन्धु॒रापः॑समु॒द्रियः॑ | विश्वे᳚दे॒वासः॑शृणव॒न्वचां᳚सिमे॒सर॑स्वतीस॒हधी॒भिःपुरं᳚ध्या || 13 || पावी᳚रवी¦त॒न्य॒तुः¦एक॑ऽपात्¦अ॒जः¦दि॒वः¦ध॒र्ता¦सिन्धुः॑¦आपः॑¦स॒मु॒द्रियः॑ | |
| विश्वे᳚दे॒वाःस॒हधी॒भिःपुरं᳚ध्या॒मनो॒र्यज॑त्रा,अ॒मृता᳚ऋत॒ज्ञाः | रा॒ति॒षाचो᳚,अभि॒षाचः॑स्व॒र्विदः॒स्व१॑(अ॒)र्गिरो॒ब्रह्म॑सू॒क्तंजु॑षेरत || 14 || विश्वे᳚¦दे॒वाः¦स॒ह¦धी॒भिः¦पुर᳚म्ऽध्या¦मनोः᳚¦यज॑त्राः¦अ॒मृताः᳚¦ऋ॒त॒ऽज्ञाः | |
| दे॒वान्वसि॑ष्ठो,अ॒मृता᳚न्ववन्दे॒येविश्वा॒भुव॑ना॒भिप्र॑त॒स्थुः | तेनो᳚रासन्तामुरुगा॒यम॒द्ययू॒यंपा᳚तस्व॒स्तिभिः॒सदा᳚नः || 15 || दे॒वान्¦वसि॑ष्ठः¦अ॒मृता᳚न्¦व॒व॒न्दे॒¦ये¦विश्वा᳚¦भुव॑ना¦अ॒भि¦प्र॒ऽत॒स्थुः | |
| [21] देवान्हुवइति पंचदशर्चस्य सूक्तस्य वासुक्रोवसुकर्णो विश्वेदेवाजगत्यंत्यात्रिष्टुप् (पक्षे-विश्वेदेवाः ६ अग्नीषोमौ १ विश्वेदेवाः ८ एवं १५) |{अष्टक:8, अध्याय:2}{मंडल:10, सूक्त:66}{अनुवाक:5, सूक्त:6} |
| दे॒वान्हु॑वेबृ॒हच्छ्र॑वसःस्व॒स्तये᳚ज्योति॒ष्कृतो᳚,अध्व॒रस्य॒प्रचे᳚तसः | येवा᳚वृ॒धुःप्र॑त॒रंवि॒श्ववे᳚दस॒इन्द्र॑ज्येष्ठासो,अ॒मृता᳚ऋता॒वृधः॑ || 1 || वर्ग:12 दे॒वान्¦हु॒वे॒¦बृ॒हत्ऽश्र॑वसः¦स्व॒स्तये᳚¦ज्यो॒तिः॒ऽकृतः॑¦अ॒ध्व॒रस्य॑¦प्रऽचे᳚तसः | |
| इन्द्र॑प्रसूता॒वरु॑णप्रशिष्टा॒येसूर्य॑स्य॒ज्योति॑षोभा॒गमा᳚न॒शुः | म॒रुद्ग॑णेवृ॒जने॒मन्म॑धीमहि॒माघो᳚नेय॒ज्ञंज॑नयन्तसू॒रयः॑ || 2 || इन्द्र॑ऽप्रसूताः¦वरु॑णऽप्रशिष्टाः¦ये¦सूर्य॑स्य¦ज्योति॑षः¦भा॒गम्¦आ॒न॒शुः | |
| इन्द्रो॒वसु॑भिः॒परि॑पातुनो॒गय॑मादि॒त्यैर्नो॒,अदि॑तिः॒शर्म॑यच्छतु | रु॒द्रोरु॒द्रेभि॑र्दे॒वोमृ॑ळयातिन॒स्त्वष्टा᳚नो॒ग्नाभिः॑सुवि॒ताय॑जिन्वतु || 3 || इन्द्रः॑¦वसु॑ऽभिः¦परि॑¦पा॒तु॒¦नः॒¦गय᳚म्¦आ॒दि॒त्यैः¦नः॒¦अदि॑तिः¦शर्म॑¦य॒च्छ॒तु॒ | |
| अदि॑ति॒र्द्यावा᳚पृथि॒वी,ऋ॒तंम॒हदिन्द्रा॒विष्णू᳚म॒रुतः॒स्व॑र्बृ॒हत् | दे॒वाँ,आ᳚दि॒त्याँ,अव॑सेहवामहे॒वसू᳚न्रु॒द्रान्त्स॑वि॒तारं᳚सु॒दंस॑सम् || 4 || अदि॑तिः¦द्यावा᳚पृथि॒वी इति॑¦ऋ॒तम्¦म॒हत्¦इन्द्रा॒विष्णू॒ इति॑¦म॒रुतः॒¦स्वः॑¦बृ॒हत् | |
| सर॑स्वान्धी॒भिर्वरु॑णोधृ॒तव्र॑तःपू॒षाविष्णु᳚र्महि॒मावा॒युर॒श्विना᳚ | ब्र॒ह्म॒कृतो᳚,अ॒मृता᳚वि॒श्ववे᳚दसः॒शर्म॑नोयंसन्त्रि॒वरू᳚थ॒मंह॑सः || 5 || सर॑स्वान्¦धी॒भिः¦वरु॑णः¦धृ॒तऽव्र॑तः¦पू॒षा¦विष्णुः॑¦म॒हि॒मा¦वा॒युः¦अ॒श्विना᳚ | |
| वृषा᳚य॒ज्ञोवृष॑णःसन्तुय॒ज्ञिया॒वृष॑णोदे॒वावृष॑णोहवि॒ष्कृतः॑ | वृष॑णा॒द्यावा᳚पृथि॒वी,ऋ॒ताव॑री॒वृषा᳚प॒र्जन्यो॒वृष॑णोवृष॒स्तुभः॑ || 6 || वर्ग:13 वृषा᳚¦य॒ज्ञः¦वृष॑णः¦स॒न्तु॒¦य॒ज्ञियाः᳚¦वृष॑णः¦दे॒वाः¦वृष॑णः¦ह॒विः॒ऽकृतः॑ | |
| अ॒ग्नीषोमा॒वृष॑णा॒वाज॑सातयेपुरुप्रश॒स्तावृष॑णा॒,उप॑ब्रुवे | यावी᳚जि॒रेवृष॑णोदेवय॒ज्यया॒तानः॒शर्म॑त्रि॒वरू᳚थं॒वियं᳚सतः || 7 || अ॒ग्नीषोमा᳚¦वृष॑णा¦वाज॑ऽसातये¦पु॒रु॒ऽप्र॒श॒स्ता¦वृष॑णौ¦उप॑¦ब्रु॒वे॒ | |
| धृ॒तव्र॑ताः,क्ष॒त्रिया᳚यज्ञनि॒ष्कृतो᳚बृहद्दि॒वा,अ॑ध्व॒राणा᳚मभि॒श्रियः॑ | अ॒ग्निहो᳚तारऋत॒सापो᳚,अ॒द्रुहो॒ऽपो,अ॑सृज॒न्ननु॑वृत्र॒तूर्ये᳚ || 8 || धृ॒तऽव्र॑ताः¦क्ष॒त्रियाः᳚¦य॒ज्ञ॒निः॒ऽकृतः॑¦बृ॒ह॒त्ऽदि॒वाः¦अ॒ध्व॒राणा᳚म्¦अ॒भि॒ऽश्रियः॑ | |
| द्यावा᳚पृथि॒वीज॑नयन्न॒भिव्र॒ताप॒ओष॑धीर्व॒निना᳚निय॒ज्ञिया᳚ | अ॒न्तरि॑क्षं॒स्व१॑(अ॒)राप॑प्रुरू॒तये॒वशं᳚दे॒वास॑स्त॒न्वी॒३॑(ई॒)निमा᳚मृजुः || 9 || द्यावा᳚पृथि॒वी इति॑¦ज॒न॒य॒न्¦अ॒भि¦व्र॒ता¦आपः॑¦ओष॑धीः¦व॒निना᳚नि¦य॒ज्ञिया᳚ | |
| ध॒र्तारो᳚दि॒वऋ॒भवः॑सु॒हस्ता᳚वातापर्ज॒न्याम॑हि॒षस्य॑तन्य॒तोः | आप॒ओष॑धीः॒प्रति॑रन्तुनो॒गिरो॒भगो᳚रा॒तिर्वा॒जिनो᳚यन्तुमे॒हव᳚म् || 10 || ध॒र्तारः॑¦दि॒वः¦ऋ॒भवः॑¦सु॒ऽहस्ताः᳚¦वा॒ता॒प॒र्ज॒न्या¦म॒हि॒षस्य॑¦त॒न्य॒तोः | |
| स॒मु॒द्रःसिन्धू॒रजो᳚,अ॒न्तरि॑क्षम॒जएक॑पात्तनयि॒त्नुर᳚र्ण॒वः | अहि॑र्बु॒ध्न्यः॑शृणव॒द्वचां᳚सिमे॒विश्वे᳚दे॒वास॑उ॒तसू॒रयो॒मम॑ || 11 || वर्ग:14 स॒मु॒द्रः¦सिन्धुः॑¦रजः॑¦अ॒न्तरि॑क्षम्¦अ॒जः¦एक॑ऽपात्¦त॒न॒यि॒त्नुः¦अ॒र्ण॒वः | |
| स्याम॑वो॒मन॑वोदे॒ववी᳚तये॒प्राञ्चं᳚नोय॒ज्ञंप्रण॑यतसाधु॒या | आदि॑त्या॒रुद्रा॒वस॑वः॒सुदा᳚नवइ॒माब्रह्म॑श॒स्यमा᳚नानिजिन्वत || 12 || स्याम॑¦वः॒¦मन॑वः¦दे॒वऽवी᳚तये¦प्रांच᳚म्¦नः॒¦य॒ज्ञम्¦प्र¦न॒य॒त॒¦सा॒धु॒ऽया | |
| दैव्या॒होता᳚राप्रथ॒मापु॒रोहि॑तऋ॒तस्य॒पन्था॒मन्वे᳚मिसाधु॒या | क्षेत्र॑स्य॒पतिं॒प्रति॑वेशमीमहे॒विश्वा᳚न्दे॒वाँ,अ॒मृताँ॒,अप्र॑युच्छतः || 13 || दैव्या᳚¦होता᳚रा¦प्र॒थ॒मा¦पु॒रःऽहि॑ता¦ऋ॒तस्य॑¦पन्था᳚म्¦अनु॑¦ए॒मि॒¦सा॒धु॒ऽया | |
| वसि॑ष्ठासःपितृ॒वद्वाच॑मक्रतदे॒वाँ,ईळा᳚ना,ऋषि॒वत्स्व॒स्तये᳚ | प्री॒ता,इ॑वज्ञा॒तयः॒काम॒मेत्या॒स्मेदे᳚वा॒सोऽव॑धूनुता॒वसु॑ || 14 || वसि॑ष्ठासः¦पि॒तृ॒ऽवत्¦वाच᳚म्¦अ॒क्र॒त॒¦दे॒वान्¦ईळा᳚नाः¦ऋ॒षि॒ऽवत्¦स्व॒स्तये᳚ | |
| दे॒वान्वसि॑ष्ठो,अ॒मृता᳚न्ववन्दे॒येविश्वा॒भुव॑ना॒भिप्र॑त॒स्थुः | तेनो᳚रासन्तामुरुगा॒यम॒द्ययू॒यंपा᳚तस्व॒स्तिभिः॒सदा᳚नः || 15 || दे॒वान्¦वसि॑ष्ठः¦अ॒मृता᳚न्¦व॒व॒न्दे॒¦ये¦विश्वा᳚¦भुव॑ना¦अ॒भि¦प्र॒ऽत॒स्थुः | |
| [22] इमांधियमिति द्वादशर्चस्य सूक्तस्यांगिरसोऽयास्यो बृहस्पतिस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:2}{मंडल:10, सूक्त:67}{अनुवाक:5, सूक्त:7} |
| इ॒मांधियं᳚स॒प्तशी᳚र्ष्णींपि॒तान॑ऋ॒तप्र॑जातांबृह॒तीम॑विन्दत् | तु॒रीयं᳚स्विज्जनयद्वि॒श्वज᳚न्यो॒ऽयास्य॑उ॒क्थमिन्द्रा᳚य॒शंस॑न् || 1 || वर्ग:15 इ॒माम्¦धिय᳚म्¦स॒प्तऽशी᳚र्ष्णीम्¦पि॒ता¦नः॒¦ऋ॒तऽप्र॑जाताम्¦बृ॒ह॒तीम्¦अ॒वि॒न्द॒त् | |
| ऋ॒तंशंस᳚न्तऋ॒जुदीध्या᳚नादि॒वस्पु॒त्रासो॒,असु॑रस्यवी॒राः | विप्रं᳚प॒दमङ्गि॑रसो॒दधा᳚नाय॒ज्ञस्य॒धाम॑प्रथ॒मंम॑नन्त || 2 || ऋ॒तम्¦शंस᳚न्तः¦ऋ॒जु¦दीध्या᳚नाः¦दि॒वः¦पु॒त्रासः॑¦असु॑रस्य¦वी॒राः | |
| हं॒सैरि॑व॒सखि॑भि॒र्वाव॑दद्भिरश्म॒न्मया᳚नि॒नह॑ना॒व्यस्य॑न् | बृह॒स्पति॑रभि॒कनि॑क्रद॒द्गा,उ॒तप्रास्तौ॒दुच्च॑वि॒द्वाँ,अ॑गायत् || 3 || हं॒सैःऽइ᳚व¦सखि॑ऽभिः¦वाव॑दत्ऽभिः¦अ॒श्म॒न्ऽमया᳚नि¦नह॑ना¦वि॒।आस्य॑न् | |
| अ॒वोद्वाभ्यां᳚प॒रएक॑या॒गागुहा॒तिष्ठ᳚न्ती॒रनृ॑तस्य॒सेतौ᳚ | बृह॒स्पति॒स्तम॑सि॒ज्योति॑रि॒च्छन्नुदु॒स्रा,आक॒र्विहिति॒स्रआवः॑ || 4 || अ॒वः¦द्वाभ्या᳚म्¦प॒रः¦एक॑या¦गाः¦गुहा᳚¦तिष्ठ᳚न्तीः¦अनृ॑तस्य¦सेतौ᳚ | |
| वि॒भिद्या॒पुरं᳚श॒यथे॒मपा᳚चीं॒निस्त्रीणि॑सा॒कमु॑द॒धेर॑कृन्तत् | बृह॒स्पति॑रु॒षसं॒सूर्यं॒गाम॒र्कंवि॑वेदस्त॒नय᳚न्निव॒द्यौः || 5 || वि॒ऽभिद्य॑¦पुर᳚म्¦श॒यथा᳚¦ई॒म्¦अपा᳚चीम्¦निः¦त्रीणि॑¦सा॒कम्¦उ॒द॒ऽधेः¦अ॒कृ॒न्त॒त् | |
| इन्द्रो᳚व॒लंर॑क्षि॒तारं॒दुघा᳚नांक॒रेणे᳚व॒विच॑कर्ता॒रवे᳚ण | स्वेदा᳚ञ्जिभिरा॒शिर॑मि॒च्छमा॒नोऽरो᳚दयत्प॒णिमागा,अ॑मुष्णात् || 6 || इन्द्रः॑¦व॒लम्¦र॒क्षि॒तार᳚म्¦दुघा᳚नाम्¦क॒रेण॑ऽइव¦वि¦च॒क॒र्त॒¦रवे᳚ण | |
| सईं᳚स॒त्येभिः॒सखि॑भिःशु॒चद्भि॒र्गोधा᳚यसं॒विध॑न॒सैर॑दर्दः | ब्रह्म॑ण॒स्पति॒र्वृष॑भिर्व॒राहै᳚र्घ॒र्मस्वे᳚देभि॒र्द्रवि॑णं॒व्या᳚नट् || 7 || वर्ग:16 सः¦ई॒म्¦स॒त्येभिः॑¦सखि॑ऽभिः¦शु॒चत्ऽभिः॑¦गोऽधा᳚यसम्¦वि¦ध॒न॒ऽसैः¦अ॒द॒र्द॒रित्य॑दर्दः | |
| तेस॒त्येन॒मन॑सा॒गोप॑तिं॒गा,इ॑या॒नास॑इषणयन्तधी॒भिः | बृह॒स्पति᳚र्मि॒थो,अ॑वद्यपेभि॒रुदु॒स्रिया᳚,असृजतस्व॒युग्भिः॑ || 8 || ते¦स॒त्येन॑¦मन॑सा¦गोऽप॑तिम्¦गाः¦इ॒या॒नासः॑¦इ॒ष॒ण॒य॒न्त॒¦धी॒भिः | |
| तंव॒र्धय᳚न्तोम॒तिभिः॑शि॒वाभिः॑सिं॒हमि॑व॒नान॑दतंस॒धस्थे᳚ | बृह॒स्पतिं॒वृष॑णं॒शूर॑सातौ॒भरे᳚भरे॒,अनु॑मदेमजि॒ष्णुम् || 9 || तम्¦व॒र्धय᳚न्तः¦म॒तिऽभिः॑¦शि॒वाभिः॑¦सिं॒हम्ऽइ᳚व¦नान॑दतम्¦स॒धऽस्थे᳚ | |
| य॒दावाज॒मस॑नद्वि॒श्वरू᳚प॒माद्यामरु॑क्ष॒दुत्त॑राणि॒सद्म॑ | बृह॒स्पतिं॒वृष॑णंव॒र्धय᳚न्तो॒नाना॒सन्तो॒बिभ्र॑तो॒ज्योति॑रा॒सा || 10 || य॒दा¦वाज᳚म्¦अस॑नत्¦वि॒श्वऽरू᳚पम्¦आ¦द्याम्¦अरु॑क्षत्¦उत्ऽत॑राणि¦सद्म॑ | |
| स॒त्यामा॒शिषं᳚कृणुतावयो॒धैकी॒रिंचि॒द्ध्यव॑थ॒स्वेभि॒रेवैः᳚ | प॒श्चामृधो॒,अप॑भवन्तु॒विश्वा॒स्तद्रो᳚दसीशृणुतंविश्वमि॒न्वे || 11 || स॒त्याम्¦आ॒ऽशिष᳚म्¦कृ॒णु॒त॒¦व॒यः॒ऽधै¦की॒रिम्¦चि॒त्¦हि¦अव॑थ¦स्वेभिः॑¦एवैः᳚ | |
| इन्द्रो᳚म॒ह्नाम॑ह॒तो,अ᳚र्ण॒वस्य॒विमू॒र्धान॑मभिनदर्बु॒दस्य॑ | अह॒न्नहि॒मरि॑णात्स॒प्तसिन्धू᳚न्दे॒वैर्द्या᳚वापृथिवी॒प्राव॑तंनः || 12 || इन्द्रः॑¦म॒ह्ना¦म॒ह॒तः¦अ॒र्ण॒वस्य॑¦वि¦मू॒र्धान᳚म्¦अ॒भि॒न॒त्¦अ॒र्बु॒दस्य॑ | |
| [23] उदप्रुतइति द्वादशर्चस्य सूक्तस्यांगिरसोयास्योबृहस्पतिस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:2}{मंडल:10, सूक्त:68}{अनुवाक:5, सूक्त:8} |
| उ॒द॒प्रुतो॒नवयो॒रक्ष॑माणा॒वाव॑दतो,अ॒भ्रिय॑स्येव॒घोषाः᳚ | गि॒रि॒भ्रजो॒नोर्मयो॒मद᳚न्तो॒बृह॒स्पति॑म॒भ्य१॑(अ॒)र्का,अ॑नावन् || 1 || वर्ग:17 उ॒द॒ऽप्रुतः॑¦न¦वयः॑¦रक्ष॑माणाः¦वाव॑दतः¦अ॒भ्रिय॑स्यऽइव¦घोषाः᳚ | |
| संगोभि॑राङ्गिर॒सोनक्ष॑माणो॒भग॑इ॒वेद᳚र्य॒मणं᳚निनाय | जने᳚मि॒त्रोनदम्प॑ती,अनक्ति॒बृह॑स्पतेवा॒जया॒शूँरि॑वा॒जौ || 2 || सम्¦गोभिः॑¦आ॒ङ्गि॒र॒सः¦नक्ष॑माणः¦भगः॑ऽइव¦इत्¦अ॒र्य॒मण᳚म्¦नि॒ना॒य॒ | |
| सा॒ध्व॒र्या,अ॑ति॒थिनी᳚रिषि॒राःस्पा॒र्हाःसु॒वर्णा᳚,अनव॒द्यरू᳚पाः | बृह॒स्पतिः॒पर्व॑तेभ्योवि॒तूर्या॒निर्गा,ऊ᳚पे॒यव॑मिवस्थि॒विभ्यः॑ || 3 || सा॒धु॒।आ॒र्याः¦अ॒ति॒थिनीः᳚¦इ॒षि॒राः¦स्पा॒र्हाः¦सु॒ऽवर्णाः᳚¦अ॒न॒व॒द्यऽरू᳚पाः | |
| आ॒प्रु॒षा॒यन्मधु॑नऋ॒तस्य॒योनि॑मवक्षि॒पन्न॒र्कउ॒ल्कामि॑व॒द्योः | बृह॒स्पति॑रु॒द्धर॒न्नश्म॑नो॒गाभूम्या᳚,उ॒द्नेव॒वित्वचं᳚बिभेद || 4 || आ॒ऽप्रु॒षा॒यन्¦मधु॑ना¦ऋ॒तस्य॑¦योनि᳚म्¦अ॒व॒ऽक्षि॒पन्¦अ॒र्कः¦उ॒ल्काम्ऽइ᳚व¦द्योः | |
| अप॒ज्योति॑षा॒तमो᳚,अ॒न्तरि॑क्षादु॒द्नःशीपा᳚लमिव॒वात॑आजत् | बृह॒स्पति॑रनु॒मृश्या᳚व॒लस्या॒भ्रमि॑व॒वात॒आच॑क्र॒आगाः || 5 || अप॑¦ज्योति॑षा¦तमः॑¦अ॒न्तरि॑क्षात्¦उ॒द्नः¦शीपा᳚लम्ऽइव¦वातः॑¦आ॒ज॒त् | |
| य॒दाव॒लस्य॒पीय॑तो॒जसुं॒भेद्बृह॒स्पति॑रग्नि॒तपो᳚भिर॒र्कैः | द॒द्भिर्नजि॒ह्वापरि॑विष्ट॒माद॑दा॒विर्नि॒धीँर॑कृणोदु॒स्रिया᳚णाम् || 6 || य॒दा¦व॒लस्य॑¦पीय॑तः¦जसु᳚म्¦भेत्¦बृह॒स्पतिः॑¦अ॒ग्नि॒तपः॑ऽभिः¦अ॒र्कैः | |
| बृह॒स्पति॒रम॑त॒हित्यदा᳚सां॒नाम॑स्व॒रीणां॒सद॑ने॒गुहा॒यत् | आ॒ण्डेव॑भि॒त्त्वाश॑कु॒नस्य॒गर्भ॒मुदु॒स्रियाः॒पर्व॑तस्य॒त्मना᳚जत् || 7 || वर्ग:18 बृह॒स्पतिः॑¦अम॑त¦हि¦त्यत्¦आ॒सा॒म्¦नाम॑¦स्व॒रीणा᳚म्¦सद॑ने¦गुहा᳚¦यत् | |
| अश्नापि॑नद्धं॒मधु॒पर्य॑पश्य॒न्मत्स्यं॒नदी॒नउ॒दनि॑क्षि॒यन्त᳚म् | निष्टज्ज॑भारचम॒संनवृ॒क्षाद्बृह॒स्पति᳚र्विर॒वेणा᳚वि॒कृत्य॑ || 8 || अश्ना᳚¦अपि॑ऽनद्धम्¦मधु॑¦परि॑¦अ॒प॒श्य॒त्¦मत्स्य᳚म्¦न¦दी॒ने¦उ॒दनि॑¦क्षि॒यन्त᳚म् | |
| सोषाम॑विन्द॒त्सस्व१॑(अः॒)सो,अ॒ग्निंसो,अ॒र्केण॒विब॑बाधे॒तमां᳚सि | बृह॒स्पति॒र्गोव॑पुषोव॒लस्य॒निर्म॒ज्जानं॒नपर्व॑णोजभार || 9 || सः¦उ॒षाम्¦अ॒वि॒न्द॒त्¦सः¦स्व१॒॑रिति॒ स्वः॑¦सः¦अ॒ग्निम्¦सः¦अ॒र्केण॑¦वि¦ब॒बा॒धे॒¦तमां᳚सि | |
| हि॒मेव॑प॒र्णामु॑षि॒तावना᳚नि॒बृह॒स्पति॑नाकृपयद्व॒लोगाः | अ॒ना॒नु॒कृ॒त्यम॑पु॒नश्च॑कार॒यात्सूर्या॒मासा᳚मि॒थउ॒च्चरा᳚तः || 10 || हि॒माऽइ᳚व¦प॒र्णा¦मु॒षि॒ता¦वना᳚नि¦बृह॒स्पति॑ना¦अ॒कृ॒प॒य॒त्¦व॒लः¦गाः | |
| अ॒भिश्या॒वंनकृश॑नेभि॒रश्वं॒नक्ष॑त्रेभिःपि॒तरो॒द्याम॑पिंशन् | रात्र्यां॒तमो॒,अद॑धु॒र्ज्योति॒रह॒न्बृह॒स्पति॑र्भि॒नदद्रिं᳚वि॒दद्गाः || 11 || अ॒भि¦श्या॒वम्¦न¦कृश॑नेभिः¦अश्व᳚म्¦नक्ष॑त्रेभिः¦पि॒तरः॑¦द्याम्¦अ॒पिं॒श॒न् | |
| इ॒दम॑कर्म॒नमो᳚,अभ्रि॒याय॒यःपू॒र्वीरन्वा॒नोन॑वीति | बृह॒स्पतिः॒सहिगोभिः॒सो,अश्वैः॒सवी॒रेभिः॒सनृभि᳚र्नो॒वयो᳚धात् || 12 || इ॒दम्¦अ॒क॒र्म॒¦नमः॑¦अ॒भ्रि॒याय॑¦यः¦पू॒र्वीः¦अनु॑¦आ॒ऽनोन॑वीति | |
| [24] भद्राअग्नेरिति द्वादशर्चस्य सूक्तस्य वाध्र्यश्वः सुमित्रोग्निस्त्रिष्टुबाद्येद्वेजगत्यौ |{अष्टक:8, अध्याय:2}{मंडल:10, सूक्त:69}{अनुवाक:6, सूक्त:1} |
| भ॒द्रा,अ॒ग्नेर्व॑ध्र्य॒श्वस्य॑सं॒दृशो᳚वा॒मीप्रणी᳚तिःसु॒रणा॒,उपे᳚तयः | यदीं᳚सुमि॒त्राविशो॒,अग्र॑इ॒न्धते᳚घृ॒तेनाहु॑तोजरते॒दवि॑द्युतत् || 1 || वर्ग:19 भ॒द्राः¦अ॒ग्नेः¦व॒ध्रि॒।आ॒श्वस्य॑¦स॒म्ऽदृशः॑¦वा॒मी¦प्रऽणी᳚तिः¦सु॒ऽरणाः᳚¦उप॑ऽइतयः | |
| घृ॒तम॒ग्नेर्व॑ध्र्य॒श्वस्य॒वर्ध॑नंघृ॒तमन्नं᳚घृ॒तम्व॑स्य॒मेद॑नम् | घृ॒तेनाहु॑तउर्वि॒याविप॑प्रथे॒सूर्य॑इवरोचतेस॒र्पिरा᳚सुतिः || 2 || घृ॒तम्¦अ॒ग्नेः¦व॒ध्रि॒।आ॒श्वस्य॑¦वर्ध॑नम्¦घृ॒तम्¦अन्न᳚म्¦घृ॒तम्¦ऊँ॒ इति॑¦अ॒स्य॒¦भेद॑नम् | |
| यत्ते॒मनु॒र्यदनी᳚कंसुमि॒त्रःस॑मी॒धे,अ॑ग्ने॒तदि॒दंनवी᳚यः | सरे॒वच्छो᳚च॒सगिरो᳚जुषस्व॒सवाजं᳚दर्षि॒सइ॒हश्रवो᳚धाः || 3 || यत्¦ते॒¦मनुः॑¦यत्¦अनी᳚कम्¦सु॒ऽमि॒त्रः¦स॒म्ऽई॒धे¦अ॒ग्ने॒¦तत्¦इ॒दम्¦नवी᳚यः | |
| यंत्वा॒पूर्व॑मीळि॒तोव॑ध्र्य॒श्वःस॑मी॒धे,अ॑ग्ने॒सइ॒दंजु॑षस्व | सनः॑स्ति॒पा,उ॒तभ॑वातनू॒पादा॒त्रंर॑क्षस्व॒यदि॒दंते᳚,अ॒स्मे || 4 || यम्¦त्वा॒¦पूर्व᳚म्¦ई॒ळि॒तः¦व॒ध्रि॒।आ॒श्वः¦स॒म्ऽई॒धे¦अ॒ग्ने॒¦सः¦इ॒दम्¦जु॒ष॒स्व॒ | |
| भवा᳚द्यु॒म्नीवा᳚ध्र्यश्वो॒तगो॒पामात्वा᳚तारीद॒भिमा᳚ति॒र्जना᳚नाम् | शूर॑इवधृ॒ष्णुश्च्यव॑नःसुमि॒त्रःप्रनुवो᳚चं॒वाध्र्य॑श्वस्य॒नाम॑ || 5 || भव॑¦द्यु॒म्नी¦वा॒ध्रि॒।आ॒श्व॒¦उ॒त¦गो॒पाः¦मा¦त्वा॒¦ता॒री॒त्¦अ॒भिऽमा᳚तिः¦जना᳚नाम् | |
| सम॒ज्र्या᳚पर्व॒त्या॒३॑(आ॒)वसू᳚नि॒दासा᳚वृ॒त्राण्यार्या᳚जिगेथ | शूर॑इवधृ॒ष्णुश्च्यव॑नो॒जना᳚नां॒त्वम॑ग्नेपृतना॒यूँर॒भिष्याः᳚ || 6 || सम्¦अ॒ज्र्या᳚¦प॒र्व॒त्या᳚¦वसू᳚नि¦दासा᳚¦वृ॒त्राणि॑¦आर्या᳚¦जि॒गे॒थ॒ | |
| दी॒र्घत᳚न्तुर्बृ॒हदु॑क्षा॒यम॒ग्निःस॒हस्र॑स्तरीःश॒तनी᳚थ॒ऋभ्वा᳚ | द्यु॒मान्द्यु॒मत्सु॒नृभि᳚र्मृ॒ज्यमा᳚नःसुमि॒त्रेषु॑दीदयोदेव॒यत्सु॑ || 7 || वर्ग:20 दी॒र्घऽत᳚न्तुः¦बृ॒हत्।औ᳚क्षा¦अ॒यम्¦अ॒ग्निः¦स॒हस्र॑ऽस्तरीः¦श॒तऽनी᳚थः¦ऋभ्वा᳚ | |
| त्वेधे॒नुःसु॒दुघा᳚जातवेदोऽस॒श्चते᳚वसम॒नास॑ब॒र्धुक् | त्वंनृभि॒र्दक्षि॑णावद्भिरग्नेसुमि॒त्रेभि॑रिध्यसेदेव॒यद्भिः॑ || 8 || त्वे इति॑¦धे॒नुः¦सु॒ऽदुघा᳚¦जा॒त॒वे॒दः॒¦अ॒स॒श्चता᳚ऽइव¦स॒म॒ना¦स॒बः॒ऽधुक् | |
| दे॒वाश्चि॑त्ते,अ॒मृता᳚जातवेदोमहि॒मानं᳚वाध्र्यश्व॒प्रवो᳚चन् | यत्स॒म्पृच्छं॒मानु॑षी॒र्विश॒आय॒न्त्वंनृभि॑रजय॒स्त्वावृ॑धेभिः || 9 || दे॒वाः¦चि॒त्¦ते॒¦अ॒मृताः᳚¦जा॒त॒ऽवे॒दः॒¦म॒हि॒मान᳚म्¦वा॒धि॒।आ॒श्व॒¦प्र¦वो॒च॒न् | |
| पि॒तेव॑पु॒त्रम॑बिभरु॒पस्थे॒त्वाम॑ग्नेवध्र्य॒श्वःस॑प॒र्यन् | जु॒षा॒णो,अ॑स्यस॒मिधं᳚यविष्ठो॒तपूर्वाँ᳚,अवनो॒र्व्राध॑तश्चित् || 10 || पि॒ताऽइ᳚व¦पु॒त्रम्¦अ॒बि॒भः॒¦उ॒पऽस्थे᳚¦त्वाम्¦अ॒ग्ने॒¦व॒ध्रि॒।आ॒श्वः¦स॒प॒र्यन् | |
| शश्व॑द॒ग्निर्व॑ध्र्य॒श्वस्य॒शत्रू॒न्नृभि॑र्जिगायसु॒तसो᳚मवद्भिः | सम॑नंचिददहश्चित्रभा॒नोऽव॒व्राध᳚न्तमभिनद्वृ॒धश्चि॑त् || 11 || शश्व॑त्¦अ॒ग्निः¦व॒ध्रि॒।आ॒श्वस्य॑¦शत्रू᳚न्¦नृऽभिः॑¦जि॒गा॒य॒¦सु॒तसो᳚मवत्ऽभिः | |
| अ॒यम॒ग्निर्व॑ध्र्य॒श्वस्य॑वृत्र॒हास॑न॒कात्प्रेद्धो॒नम॑सोपवा॒क्यः॑ | सनो॒,अजा᳚मीँरु॒तवा॒विजा᳚मीन॒भिति॑ष्ठ॒शर्ध॑तोवाध्र्यश्व || 12 || अ॒यम्¦अ॒ग्निः¦व॒ध्रि॒।आ॒श्वस्य॑¦वृ॒त्र॒ऽहा¦स॒न॒कात्¦प्रऽइ᳚द्धः¦नम॑सा¦उ॒प॒ऽवा॒क्यः॑ | |
| [25] इमांमइत्येकादशर्चस्य सूक्तस्य वाध्र्यश्वः सुमित्रइध्मोनराशंस इळो बर्हिर्देवीर्द्वार उषासानक्ता दैव्यौहोतारौप्रचेतसौ सरस्वतीळाभारत्यस्त्वष्टा वनस्पतिः स्वाहाकृतयस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:2}{मंडल:10, सूक्त:70}{अनुवाक:6, सूक्त:2} |
| इ॒मांमे᳚,अग्नेस॒मिधं᳚जुषस्वे॒ळस्प॒देप्रति॑हर्याघृ॒ताची᳚म् | वर्ष्म᳚न्पृथि॒व्याःसु॑दिन॒त्वे,अह्ना᳚मू॒र्ध्वोभ॑वसुक्रतोदेवय॒ज्या || 1 || वर्ग:21 इ॒माम्¦मे॒¦अ॒ग्ने॒¦स॒म्ऽइध᳚म्¦जु॒ष॒स्व॒¦इ॒ळः¦प॒दे¦प्रति॑¦ह॒र्य॒¦घृ॒ताची᳚म् | |
| आदे॒वाना᳚मग्र॒यावे॒हया᳚तु॒नरा॒शंसो᳚वि॒श्वरू᳚पेभि॒रश्वैः᳚ | ऋ॒तस्य॑प॒थानम॑सामि॒येधो᳚दे॒वेभ्यो᳚दे॒वत॑मःसुषूदत् || 2 || आ¦दे॒वाना᳚म्¦अ॒ग्र॒ऽयावा᳚¦इ॒ह¦या॒तु॒¦नरा॒शंसः॑¦वि॒श्वऽरू᳚पेभिः¦अश्वैः᳚ | |
| श॒श्व॒त्त॒ममी᳚ळतेदू॒त्या᳚यह॒विष्म᳚न्तोमनु॒ष्या᳚सो,अ॒ग्निम् | वहि॑ष्ठै॒रश्वैः᳚सु॒वृता॒रथे॒नादे॒वान्व॑क्षि॒निष॑दे॒हहोता᳚ || 3 || श॒श्व॒त्ऽत॒मम्¦ई॒ळ॒ते॒¦दू॒त्या᳚य¦ह॒विष्म᳚न्तः¦म॒नु॒ष्या᳚सः¦अ॒ग्निम् | |
| विप्र॑थतांदे॒वजु॑ष्टंतिर॒श्चादी॒र्घंद्रा॒घ्मासु॑र॒भिभू᳚त्व॒स्मे | अहे᳚ळता॒मन॑सादेवबर्हि॒रिन्द्र॑ज्येष्ठाँ,उश॒तोय॑क्षिदे॒वान् || 4 || वि¦प्र॒थ॒ता॒म्¦दे॒वऽजु॑ष्टम्¦ति॒र॒श्चा¦दी॒र्घम्¦द्रा॒घ्मा¦सु॒र॒भि¦भू॒तु॒¦अ॒स्मे इति॑ | |
| दि॒वोवा॒सानु॑स्पृ॒शता॒वरी᳚यःपृथि॒व्यावा॒मात्र॑या॒विश्र॑यध्वम् | उ॒श॒तीर्द्वा᳚रोमहि॒नाम॒हद्भि॑र्दे॒वंरथं᳚रथ॒युर्धा᳚रयध्वम् || 5 || दि॒वः¦वा॒¦सानु॑¦स्पृ॒शत॑¦वरी᳚यः¦पृ॒थि॒व्या¦वा॒¦मात्र॑या¦वि¦श्र॒य॒ध्व॒म् | |
| दे॒वीदि॒वोदु॑हि॒तरा᳚सुशि॒ल्पे,उ॒षासा॒नक्ता᳚सदतां॒नियोनौ᳚ | आवां᳚दे॒वास॑उशती,उ॒शन्त॑उ॒रौसी᳚दन्तुसुभगे,उ॒पस्थे᳚ || 6 || वर्ग:22 दे॒वी इति॑¦दि॒वः¦दु॒हि॒तरा᳚¦सु॒शि॒ल्पे इति॑ सु॒ऽशि॒ल्पे¦उ॒षसा॒नक्ता᳚¦स॒द॒ता॒म्¦नि¦योनौ᳚ | |
| ऊ॒र्ध्वोग्रावा᳚बृ॒हद॒ग्निःसमि॑द्धःप्रि॒याधामा॒न्यदि॑तेरु॒पस्थे᳚ | पु॒रोहि॑तावृत्विजाय॒ज्ञे,अ॒स्मिन्वि॒दुष्ट॑रा॒द्रवि॑ण॒माय॑जेथाम् || 7 || ऊ॒र्ध्वः¦ग्रावा᳚¦बृ॒हत्¦अ॒ग्निः¦सम्ऽइ᳚द्धः¦प्रि॒या¦धामा᳚नि¦अदि॑तेः¦उ॒पऽस्थे᳚ | |
| तिस्रो᳚देवीर्ब॒र्हिरि॒दंवरी᳚य॒आसी᳚दतचकृ॒मावः॑स्यो॒नम् | म॒नु॒ष्वद्य॒ज्ञंसुधि॑ताह॒वींषीळा᳚दे॒वीघृ॒तप॑दीजुषन्त || 8 || तिस्रः॑¦दे॒वीः॒¦ब॒र्हिः¦इ॒दम्¦वरी᳚यः¦आ¦सी॒द॒त॒¦च॒कृ॒म¦वः॒¦स्यो॒नम् | |
| देव॑त्वष्ट॒र्यद्ध॑चारु॒त्वमान॒ड्यदङ्गि॑रसा॒मभ॑वःसचा॒भूः | सदे॒वानां॒पाथ॒उप॒प्रवि॒द्वाँ,उ॒शन्य॑क्षिद्रविणोदःसु॒रत्नः॑ || 9 || देव॑¦त्व॒ष्टः॒¦यत्¦ह॒¦चा॒रु॒ऽत्वम्¦आन॑ट्¦यत्¦अङ्गि॑रसाम्¦अभ॑वः¦स॒चा॒ऽभूः | |
| वन॑स्पतेरश॒नया᳚नि॒यूया᳚दे॒वानां॒पाथ॒उप॑वक्षिवि॒द्वान् | स्वदा᳚तिदे॒वःकृ॒णव॑द्ध॒वींष्यव॑तां॒द्यावा᳚पृथि॒वीहवं᳚मे || 10 || वन॑स्पते¦र॒श॒नया᳚¦नि॒ऽयूय॑¦दे॒वाना᳚म्¦पाथः॑¦उप॑¦व॒क्षि॒¦वि॒द्वान् | |
| आग्ने᳚वह॒वरु॑णमि॒ष्टये᳚न॒इन्द्रं᳚दि॒वोम॒रुतो᳚,अ॒न्तरि॑क्षात् | सीद᳚न्तुब॒र्हिर्विश्व॒आयज॑त्राः॒स्वाहा᳚दे॒वा,अ॒मृता᳚मादयन्ताम् || 11 || आ¦अ॒ग्ने॒¦व॒ह॒¦वरु॑णम्¦इ॒ष्टये᳚¦नः॒¦इन्द्र᳚म्¦दि॒वः¦म॒रुतः॑¦अ॒न्तरि॑क्षात् | |
| [26] बृहस्पतइत्येकादशर्चस्य सूक्तस्यांगिरसो बृहस्पतिर्ज्ञानंत्रिष्टुप् नवमी जगती |{अष्टक:8, अध्याय:2}{मंडल:10, सूक्त:71}{अनुवाक:6, सूक्त:3} |
| बृह॑स्पतेप्रथ॒मंवा॒चो,अग्रं॒यत्प्रैर॑तनाम॒धेयं॒दधा᳚नाः | यदे᳚षां॒श्रेष्ठं॒यद॑रि॒प्रमासी᳚त्प्रे॒णातदे᳚षां॒निहि॑तं॒गुहा॒विः || 1 || वर्ग:23 बृह॑स्पते¦प्र॒थ॒मम्¦वा॒चः¦अग्र᳚म्¦यत्¦प्र¦ऐर॑त¦ना॒म॒ऽधेय᳚म्¦दधा᳚नाः | |
| सक्तु॑मिव॒तित॑उनापु॒नन्तो॒¦यत्र॒धीरा॒मन॑सा॒वाच॒मक्र॑त | अत्रा॒सखा᳚यःस॒ख्यानि॑जानते¦भ॒द्रैषां᳚ल॒क्ष्मीर्निहि॒ताधि॑वा॒चि || 2 || सक्तु᳚म्ऽइव¦तित॑उना¦पु॒नन्तः॑¦यत्र॑¦धीराः᳚¦मन॑सा¦वाच᳚म्¦अक्र॑त | |
| य॒ज्ञेन॑वा॒चःप॑द॒वीय॑माय॒न्तामन्व॑विन्द॒न्नृषि॑षु॒प्रवि॑ष्टाम् | तामा॒भृत्या॒व्य॑दधुःपुरु॒त्रातांस॒प्तरे॒भा,अ॒भिसंन॑वन्ते || 3 || य॒ज्ञेन॑¦वा॒चः¦प॒द॒ऽवीय᳚म्¦आ॒य॒न्¦ताम्¦अनु॑¦अ॒वि॒न्द॒न्¦ऋषि॑षु¦प्रऽवि॑ष्टाम् | |
| उ॒तत्वः॒पश्य॒न्नद॑दर्श॒वाच॑मु॒तत्वः॑शृ॒ण्वन्नशृ॑णोत्येनाम् | उ॒तोत्व॑स्मैत॒न्व१॑(अं॒)विस॑स्रेजा॒येव॒पत्य॑उश॒तीसु॒वासाः᳚ || 4 || उ॒त¦त्वः॒¦पश्य॑न्¦न¦द॒द॒र्श॒¦वाच᳚म्¦उ॒त¦त्वः॒¦शृ॒ण्वन्¦न¦शृ॒णो॒ति॒¦ए॒ना॒म् | |
| उ॒तत्वं᳚स॒ख्येस्थि॒रपी᳚तमाहु॒र्नैनं᳚हिन्व॒न्त्यपि॒वाजि॑नेषु | अधे᳚न्वाचरतिमा॒ययै॒षवाचं᳚शुश्रु॒वाँ,अ॑फ॒लाम॑पु॒ष्पाम् || 5 || उ॒त¦त्व॒म्¦स॒ख्ये¦स्थि॒रऽपी᳚तम्¦आहुः॑¦न¦ए॒न॒म्¦हि॒न्व॒न्ति॒¦अपि॑¦वाजि॑नेषु | |
| यस्ति॒त्याज॑सचि॒विदं॒सखा᳚यं॒नतस्य॑वा॒च्यपि॑भा॒गो,अ॑स्ति | यदीं᳚शृ॒णोत्यल॑कंशृणोतिन॒हिप्र॒वेद॑सुकृ॒तस्य॒पन्था᳚म् || 6 || वर्ग:24 यः¦ति॒त्याज॑¦स॒चि॒ऽविद᳚म्¦सखा᳚यम्¦न¦तस्य॑¦वा॒चि¦अपि॑¦भा॒गः¦अ॒स्ति॒ | |
| अ॒क्ष॒ण्वन्तः॒कर्ण॑वन्तः॒सखा᳚योमनोज॒वेष्वस॑माबभूवुः | आ॒द॒घ्नास॑उपक॒क्षास॑उत्वेह्र॒दा,इ॑व॒स्नात्वा᳚,उत्वेददृश्रे || 7 || अ॒क्ष॒ण्ऽवन्तः॑¦कर्ण॑ऽवन्तः¦सखा᳚यः¦म॒नः॒ऽज॒वेषु॑¦अस॑माः¦ब॒भू॒वुः॒ | |
| हृ॒दात॒ष्टेषु॒मन॑सोज॒वेषु॒यद्ब्रा᳚ह्म॒णाःसं॒यज᳚न्ते॒सखा᳚यः | अत्राह॑त्वं॒विज॑हुर्वे॒द्याभि॒रोह॑ब्रह्माणो॒विच॑रन्त्युत्वे || 8 || हृ॒दा¦त॒ष्टेषु॑¦मन॑सः¦ज॒वेषु॑¦यत्¦ब्रा॒ह्म॒णाः¦स॒म्ऽयज᳚न्ते¦सखा᳚यः | |
| इ॒मेयेनार्वाङ्नप॒रश्चर᳚न्ति॒नब्रा᳚ह्म॒णासो॒नसु॒तेक॑रासः | तए॒तेवाच॑मभि॒पद्य॑पा॒पया᳚सि॒रीस्तन्त्रं᳚तन्वते॒,अप्र॑जज्ञयः || 9 || इ॒मे¦ये¦न¦अ॒र्वाक्¦न¦प॒रः¦चर᳚न्ति¦न¦ब्रा॒ह्म॒णासः॑¦न¦सु॒तेऽक॑रासः | |
| सर्वे᳚नन्दन्तिय॒शसाग॑तेनसभासा॒हेन॒सख्या॒सखा᳚यः | कि॒ल्बि॒ष॒स्पृत्पि॑तु॒षणि॒र्ह्ये᳚षा॒मरं᳚हि॒तोभव॑ति॒वाजि॑नाय || 10 || सर्वे᳚¦न॒न्द॒न्ति॒¦य॒शसा᳚¦आऽग॑तेन¦स॒भा॒ऽसा॒हेन॑¦सख्या᳚¦सखा᳚यः | |
| ऋ॒चांत्वः॒पोष॑मास्तेपुपु॒ष्वान्गा᳚य॒त्रंत्वो᳚गायति॒शक्व॑रीषु | ब्र॒ह्मात्वो॒वद॑तिजातवि॒द्यांय॒ज्ञस्य॒मात्रां॒विमि॑मीतउत्वः || 11 || ऋ॒चाम्¦त्वः॒¦पोष᳚म्¦आ॒स्ते॒¦पु॒पु॒ष्वान्¦गा॒य॒त्रम्¦त्वः॒¦गा॒य॒ति॒¦शक्व॑रीषु | |
| [27] देवानामिति नवर्चस्य सूक्तस्य लौक्योबृहस्पतिर्देवाअनुष्टुप् | (आंगिरसोवा बृहस्पतिऋषिर्दाक्षायण्यदितिर्वाऋषिका)|{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:72}{अनुवाक:6, सूक्त:4} |
| दे॒वानां॒नुव॒यंजाना॒प्रवो᳚चामविप॒न्यया᳚ | उ॒क्थेषु॑श॒स्यमा᳚नेषु॒यःपश्या॒दुत्त॑रेयु॒गे || 1 || वर्ग:1 दे॒वाना᳚म्¦नु¦व॒यम्¦जाना᳚¦प्र¦वो॒चा॒म॒¦वि॒प॒न्यया᳚ | उ॒क्थेषु॑¦श॒स्यमा᳚नेषु¦यः¦पश्या᳚त्¦उत्ऽत॑रे¦यु॒गे || |
| ब्रह्म॑ण॒स्पति॑रे॒तासंक॒र्मार॑इवाधमत् | दे॒वानां᳚पू॒र्व्येयु॒गेऽस॑तः॒सद॑जायत || 2 || ब्रह्म॑णः¦पतिः॑¦ए॒ता¦सम्¦क॒र्मारः॑ऽइव¦अ॒ध॒म॒त् | दे॒वाना᳚म्¦पू॒र्व्ये¦यु॒गे¦अस॑तः¦सत्¦अ॒जा॒य॒त॒ || |
| दे॒वानां᳚यु॒गेप्र॑थ॒मेऽस॑तः॒सद॑जायत | तदाशा॒,अन्व॑जायन्त॒तदु॑त्ता॒नप॑द॒स्परि॑ || 3 || दे॒वाना᳚म्¦यु॒गे¦प्र॒थ॒मे¦अस॑तः¦सत्¦अ॒जा॒य॒त॒ | तत्¦आशाः᳚¦अनु॑¦अ॒जा॒य॒न्त॒¦तत्¦उ॒त्ता॒नऽप॑दः¦परि॑ || |
| भूर्ज॑ज्ञउत्ता॒नप॑दोभु॒वआशा᳚,अजायन्त | अदि॑ते॒र्दक्षो᳚,अजायत॒दक्षा॒द्वदि॑तिः॒परि॑ || 4 || भूः¦ज॒ज्ञे॒¦उ॒त्ता॒नऽप॑दः¦भु॒वः¦आशाः᳚¦अ॒जा॒य॒न्त॒ | अदि॑तेः¦दक्षः॑¦अ॒जा॒य॒त॒¦दक्षा᳚त्¦ऊँ॒ इति॑¦अदि॑तिः¦परि॑ || |
| अदि॑ति॒र्ह्यज॑निष्ट॒दक्ष॒यादु॑हि॒तातव॑ | तांदे॒वा,अन्व॑जायन्तभ॒द्रा,अ॒मृत॑बन्धवः || 5 || अदि॑तिः¦हि¦अज॑निष्ट¦दक्ष॑¦या¦दु॒हि॒ता¦तव॑ | ताम्¦दे॒वाः¦अनु॑¦अ॒जा॒य॒न्त॒¦भ॒द्राः¦अ॒मृत॑ऽबन्धवः || |
| यद्दे᳚वा,अ॒दःस॑लि॒लेसुसं᳚रब्धा॒,अति॑ष्ठत | अत्रा᳚वो॒नृत्य॑तामिवती॒व्रोरे॒णुरपा᳚यत || 6 || वर्ग:2 यत्¦दे॒वाः॒¦अ॒दः¦स॒लि॒ले¦सुऽसं᳚रब्धाः¦अति॑ष्ठत | अत्र॑¦वः॒¦नृत्य॑ताम्ऽइव¦ती॒व्रः¦रे॒णुः¦अप॑¦आ॒य॒त॒ || |
| यद्दे᳚वा॒यत॑योयथा॒भुव॑ना॒न्यपि᳚न्वत | अत्रा᳚समु॒द्रआगू॒ळ्हमासूर्य॑मजभर्तन || 7 || यत्¦दे॒वाः॒¦यत॑यः¦य॒था॒¦भुव॑नानि¦अपि᳚न्वत | अत्र॑¦स॒मु॒द्रे¦आ¦गू॒ळ्हम्¦आ¦सूर्य᳚म्¦अ॒ज॒भ॒र्त॒न॒ || |
| अ॒ष्टौपु॒त्रासो॒,अदि॑ते॒र्येजा॒तास्त॒न्व१॑(अ॒)स्परि॑ | दे॒वाँ,उप॒प्रैत्स॒प्तभिः॒परा᳚मार्ता॒ण्डमा᳚स्यत् || 8 || अ॒ष्टौ¦पु॒त्रासः॑¦अदि॑तेः¦ये¦जा॒ताः¦त॒न्वः॑¦परि॑ | दे॒वान्¦उप॑¦प्र¦ऐ॒त्¦स॒प्तऽभिः॑¦परा᳚¦मा॒र्ता॒ण्डम्¦आ॒स्य॒त् || |
| स॒प्तभिः॑पु॒त्रैरदि॑ति॒रुप॒प्रैत्पू॒र्व्यंयु॒गम् | प्र॒जायै᳚मृ॒त्यवे᳚त्व॒त्पुन᳚र्मार्ता॒ण्डमाभ॑रत् || 9 || स॒प्तऽभिः॑¦पु॒त्रैः¦अदि॑तिः¦उप॑¦प्र¦ऐ॒त्¦पू॒र्व्यम्¦यु॒गम् | प्र॒ऽजायै᳚¦मृ॒त्यवे᳚¦त्व॒त्¦पुनः॑¦मा॒र्ता॒ण्डम्¦आ¦अ॒भ॒र॒त् || |
| [28] जनिष्ठाइत्येकादशर्चस्य सूक्तस्य शाक्त्यो गौरिवीतिरिंद्रस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:73}{अनुवाक:6, सूक्त:5} |
| जनि॑ष्ठा,उ॒ग्रःसह॑सेतु॒राय॑म॒न्द्रओजि॑ष्ठोबहु॒लाभि॑मानः | अव॑र्ध॒न्निन्द्रं᳚म॒रुत॑श्चि॒दत्र॑मा॒तायद्वी॒रंद॒धन॒द्धनि॑ष्ठा || 1 || वर्ग:3 जनि॑ष्ठाः¦उ॒ग्रः¦सह॑से¦तु॒राय॑¦म॒न्द्रः¦ओजि॑ष्ठः¦ब॒हु॒ल।आ॑भिमानः | |
| द्रु॒होनिष॑त्तापृश॒नीचि॒देवैः᳚पु॒रूशंसे᳚नवावृधु॒ष्टइन्द्र᳚म् | अ॒भीवृ॑तेव॒ताम॑हाप॒देन॑ध्वा॒न्तात्प्र॑पि॒त्वादुद॑रन्त॒गर्भाः᳚ || 2 || द्रु॒हः¦निऽस॑त्ता¦पृ॒श॒नी¦चि॒त्¦एवैः᳚¦पु॒रु¦शंसे᳚न¦व॒वृ॒धुः॒¦ते¦इन्द्र᳚म् | |
| ऋ॒ष्वाते॒पादा॒प्रयज्जिगा॒स्यव॑र्ध॒न्वाजा᳚,उ॒तयेचि॒दत्र॑ | त्वमि᳚न्द्रसालावृ॒कान्त्स॒हस्र॑मा॒सन्द॑धिषे,अ॒श्विनाव॑वृत्याः || 3 || ऋ॒ष्वा¦ते॒¦पादा᳚¦प्र¦यत्¦जिगा᳚सि¦अव॑र्धन्¦वाजाः᳚¦उ॒त¦ये¦चि॒त्¦अत्र॑ | |
| स॒म॒नातूर्णि॒रुप॑यासिय॒ज्ञमानास॑त्यास॒ख्याय॑वक्षि | व॒साव्या᳚मिन्द्रधारयःस॒हस्रा॒श्विना᳚शूरददतुर्म॒घानि॑ || 4 || स॒म॒ना¦तूर्णिः॑¦उप॑¦या॒सि॒¦य॒ज्ञम्¦आ¦नास॑त्या¦स॒ख्याय॑¦व॒क्षि॒ | |
| मन्द॑मानऋ॒तादधि॑प्र॒जायै॒सखि॑भि॒रिन्द्र॑इषि॒रेभि॒रर्थ᳚म् | आभि॒र्हिमा॒या,उप॒दस्यु॒मागा॒न्मिहः॒प्रत॒म्रा,अ॑वप॒त्तमां᳚सि || 5 || मन्द॑मानः¦ऋ॒तात्¦अधि॑¦प्र॒ऽजायै᳚¦सखि॑ऽभिः¦इन्द्रः॑¦इ॒षि॒रेभिः॑¦अर्थ᳚म् | |
| सना᳚मानाचिद्ध्वसयो॒न्य॑स्मा॒,अवा᳚ह॒न्निन्द्र॑उ॒षसो॒यथानः॑ | ऋ॒ष्वैर॑गच्छः॒सखि॑भि॒र्निका᳚मैःसा॒कंप्र॑ति॒ष्ठाहृद्या᳚जघन्थ || 6 || वर्ग:4 सऽना᳚माना¦चि॒त्¦ध्व॒स॒यः॒¦नि¦अ॒स्मै॒¦अव॑¦अ॒ह॒न्¦इन्द्रः॑¦उ॒षसः॑¦यथा᳚¦अनः॑ | |
| त्वंज॑घन्थ॒नमु॑चिंमख॒स्युंदासं᳚कृण्वा॒नऋष॑ये॒विमा᳚यम् | त्वंच॑कर्थ॒मन॑वेस्यो॒नान्प॒थोदे᳚व॒त्राञ्ज॑सेव॒याना॑न् || 7 || त्वम्¦जा॒घ॒न्थ॒¦नमु॑चिम्¦म॒ख॒स्युम्¦दास᳚म्¦कृ॒ण्वा॒नः¦ऋष॑ये¦विऽमा᳚यम् | |
| त्वमे॒तानि॑पप्रिषे॒विनामेशा᳚नइन्द्रदधिषे॒गभ॑स्तौ | अनु॑त्वादे॒वाःशव॑सामदन्त्यु॒परि॑बुध्नान्व॒निन॑श्चकर्थ || 8 || त्वम्¦ए॒तानि॑¦प॒प्रि॒षे॒¦वि¦नाम॑¦ईशा᳚नः¦इ॒न्द्र॒¦द॒धि॒षे॒¦गभ॑स्तौ | |
| च॒क्रंयद॑स्या॒प्स्वानिष॑त्तमु॒तोतद॑स्मै॒मध्विच्च॑च्छद्यात् | पृ॒थि॒व्यामति॑षितं॒यदूधः॒पयो॒गोष्वद॑धा॒,ओष॑धीषु || 9 || च॒क्रम्¦यत्¦अ॒स्य॒¦अ॒प्ऽसु¦आ¦निऽस॑त्तम्¦उ॒तो इति॑¦तत्¦अ॒स्मै॒¦मधु॑¦इत्¦च॒च्छ॒द्या॒त् | |
| अश्वा᳚दिया॒येति॒यद्वद॒न्त्योज॑सोजा॒तमु॒तम᳚न्यएनम् | म॒न्योरि॑यायह॒र्म्येषु॑तस्थौ॒यतः॑प्रज॒ज्ञइन्द्रो᳚,अस्यवेद || 10 || अश्वा᳚त्¦इ॒या॒य॒¦इति॑¦यत्¦वद᳚न्ति¦ओज॑सः¦जा॒तम्¦उ॒त¦म॒न्ये॒¦ए॒न॒म् | |
| वयः॑सुप॒र्णा,उप॑सेदु॒रिन्द्रं᳚प्रि॒यमे᳚धा॒ऋष॑यो॒नाध॑मानाः | अप॑ध्वा॒न्तमू᳚र्णु॒हिपू॒र्धिचक्षु᳚र्मुमु॒ग्ध्य१॑(अ॒)स्मान्नि॒धये᳚वब॒द्धान् || 11 || वयः॑¦सु॒ऽप॒र्णाः¦उप॑¦से॒दुः॒¦इन्द्र᳚म्¦प्रि॒यऽमे᳚धाः¦ऋष॑यः¦नाध॑मानाः | |
| [29] वसूनामिति षडृचस्य सूक्तस्य शाक्त्यो गौरिवीतिरिंद्रस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:74}{अनुवाक:6, सूक्त:6} |
| वसू᳚नांवाचर्कृष॒इय॑क्षन्धि॒यावा᳚य॒ज्ञैर्वा॒रोद॑स्योः | अर्व᳚न्तोवा॒येर॑यि॒मन्तः॑सा॒तौव॒नुंवा॒येसु॒श्रुणं᳚सु॒श्रुतो॒धुः || 1 || वर्ग:5 वसू᳚नाम्¦वा॒¦च॒र्कृ॒षे॒¦इय॑क्षन्¦धि॒या¦वा॒¦य॒ज्ञैः¦वा॒¦रोद॑स्योः | |
| हव॑एषा॒मसु॑रोनक्षत॒द्यांश्र॑वस्य॒तामन॑सानिंसत॒क्षाम् | चक्षा᳚णा॒यत्र॑सुवि॒ताय॑दे॒वाद्यौर्नवारे᳚भिःकृ॒णव᳚न्त॒स्वैः || 2 || हवः॑¦ए॒षा॒म्¦असु॑रः¦न॒क्ष॒त॒¦द्याम्¦श्र॒व॒स्य॒ता¦मन॑सा¦निं॒स॒त॒¦क्षाम् | |
| इ॒यमे᳚षाम॒मृता᳚नां॒गीःस॒र्वता᳚ता॒येकृ॒पण᳚न्त॒रत्न᳚म् | धियं᳚चय॒ज्ञंच॒साध᳚न्त॒स्तेनो᳚धान्तुवस॒व्य१॑(अ॒)मसा᳚मि || 3 || इ॒यम्¦ए॒षा॒म्¦अ॒मृता᳚नाम्¦गीः¦स॒र्वऽता᳚ता¦ये¦कृ॒पण᳚न्त¦रत्न᳚म् | |
| आतत्त॑इन्द्रा॒यवः॑पनन्ता॒भियऊ॒र्वंगोम᳚न्तं॒तितृ॑त्सान् | स॒कृ॒त्स्व१॑(अं॒)येपु॑रुपु॒त्रांम॒हींस॒हस्र॑धारांबृह॒तींदुदु॑क्षन् || 4 || आ¦तत्¦ते॒¦इ॒न्द्र॒¦आ॒यवः॑¦प॒न॒न्त॒¦अ॒भि¦ये¦ऊ॒र्वम्¦गोऽम᳚न्तम्¦तितृ॑त्सान् | |
| शची᳚व॒इन्द्र॒मव॑सेकृणुध्व॒मना᳚नतंद॒मय᳚न्तंपृत॒न्यून् | ऋ॒भु॒क्षणं᳚म॒घवा᳚नंसुवृ॒क्तिंभर्ता॒योवज्रं॒नर्यं᳚पुरु॒क्षुः || 5 || शची᳚ऽवः¦इन्द्र᳚म्¦अव॑से¦कृ॒णु॒ध्व॒म्¦अना᳚नतम्¦द॒मय᳚न्तम्¦पृ॒त॒न्यून् | |
| यद्वा॒वान॑पुरु॒तमं᳚पुरा॒षाळावृ॑त्र॒हेन्द्रो॒नामा᳚न्यप्राः | अचे᳚तिप्रा॒सह॒स्पति॒स्तुवि॑ष्मा॒न्यदी᳚मु॒श्मसि॒कर्त॑वे॒कर॒त्तत् || 6 || यत्¦व॒वान॑¦पु॒रु॒ऽतम᳚म्¦पु॒रा॒षाट्¦आ¦वृ॒त्र॒ऽहा¦इन्द्रः॑¦नामा᳚नि¦अ॒प्राः॒ | |
| [30] प्रसुवइति नवर्चस्य सूक्तस्य प्रैयमेधः सिंधुक्षिन्नद्योजगती |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:75}{अनुवाक:6, सूक्त:7} |
| प्रसुव॑आपोमहि॒मान॑मुत्त॒मंका॒रुर्वो᳚चाति॒सद॑नेवि॒वस्व॑तः | प्रस॒प्तस॑प्तत्रे॒धाहिच॑क्र॒मुःप्रसृत्व॑रीणा॒मति॒सिन्धु॒रोज॑सा || 1 || वर्ग:6 प्र¦सु¦वः॒¦आ॒पः॒¦म॒हि॒मान᳚म्¦उ॒त्ऽत॒मम्¦का॒रुः¦वो॒चा॒ति॒¦सद॑ने¦वि॒वस्व॑तः | |
| प्रते᳚ऽरद॒द्वरु॑णो॒यात॑वेप॒थःसिन्धो॒यद्वाजाँ᳚,अ॒भ्यद्र॑व॒स्त्वम् | भूम्या॒,अधि॑प्र॒वता᳚यासि॒सानु॑ना॒यदे᳚षा॒मग्रं॒जग॑तामिर॒ज्यसि॑ || 2 || प्र¦ते॒¦अ॒र॒द॒त्¦वरु॑णः¦यात॑वे¦प॒थः¦सिन्धो॒ इति॑¦यत्¦वाजा᳚न्¦अ॒भि¦अद्र॑वः¦त्वम् | |
| दि॒विस्व॒नोय॑तते॒भूम्यो॒पर्य॑न॒न्तंशुष्म॒मुदि॑यर्तिभा॒नुना᳚ | अ॒भ्रादि॑व॒प्रस्त॑नयन्तिवृ॒ष्टयः॒सिन्धु॒र्यदेति॑वृष॒भोनरोरु॑वत् || 3 || दि॒वि¦स्व॒नः¦य॒त॒ते॒¦भूम्या᳚¦उ॒परि॑¦अ॒न॒न्तम्¦शुष्म᳚म्¦उत्¦इ॒य॒र्ति॒¦भा॒नुना᳚ | |
| अ॒भित्वा᳚सिन्धो॒शिशु॒मिन्नमा॒तरो᳚वा॒श्रा,अ॑र्षन्ति॒पय॑सेवधे॒नवः॑ | राजे᳚व॒युध्वा᳚नयसि॒त्वमित्सिचौ॒यदा᳚सा॒मग्रं᳚प्र॒वता॒मिन॑क्षसि || 4 || अ॒भि¦त्वा॒¦सिन्धो॒ इति॑¦शिशु᳚म्¦इत्¦न¦मा॒तरः॑¦वा॒श्राः¦अ॒र्ष॒न्ति॒¦पय॑साऽइव¦धे॒नवः॑ | |
| इ॒मंमे᳚गङ्गेयमुनेसरस्वति॒¦शुतु॑द्रि॒स्तोमं᳚सचता॒परु॒ष्ण्या | अ॒सि॒क्न्याम॑रुद्वृधेवि॒तस्त॒या¦ऽऽर्जी᳚कीयेशृणु॒ह्यासु॒षोम॑या || 5 || इ॒मम्¦मे॒¦ग॒ङ्गे॒¦य॒मु॒ने॒¦स॒र॒स्व॒ति॒¦शुतु॑द्रि¦स्तोम᳚म्¦स॒च॒त॒¦परु॑ष्णि¦आ | |
| तृ॒ष्टाम॑याप्रथ॒मंयात॑वेस॒जूःसु॒सर्त्वा᳚र॒सया᳚श्वे॒त्यात्या | त्वंसि᳚न्धो॒कुभ॑यागोम॒तींक्रुमुं᳚मेह॒त्न्वास॒रथं॒याभि॒रीय॑से || 6 || वर्ग:7 तृ॒ष्ट।आ॑मया¦प्र॒थ॒मम्¦यात॑वे¦स॒ऽजूः¦सु॒ऽसर्त्वा᳚¦र॒सया᳚¦श्वे॒त्या¦त्या | |
| ऋजी॒त्येनी॒रुश॑तीमहि॒त्वापरि॒ज्रयां᳚सिभरते॒रजां᳚सि | अद॑ब्धा॒सिन्धु॑र॒पसा᳚म॒पस्त॒माश्वा॒नचि॒त्रावपु॑षीवदर्श॒ता || 7 || ऋजी᳚ती¦एनी᳚¦रुश॑ती¦म॒हि॒ऽत्वा¦परि॑¦ज्रयां᳚सि¦भ॒र॒ते॒¦रजां᳚सि | |
| स्वश्वा॒सिन्धुः॑सु॒रथा᳚सु॒वासा᳚हिर॒ण्ययी॒सुकृ॑तावा॒जिनी᳚वती | ऊर्णा᳚वतीयुव॒तिःसी॒लमा᳚वत्यु॒ताधि॑वस्तेसु॒भगा᳚मधु॒वृध᳚म् || 8 || सु॒।आश्वा᳚¦सिन्धुः॑¦सु॒ऽरथा᳚¦सु॒ऽवासाः᳚¦हि॒र॒ण्ययी᳚¦सुऽकृ॑ता¦वा॒जिनी᳚ऽवती | |
| सु॒खंरथं᳚युयुजे॒सिन्धु॑र॒श्विनं॒तेन॒वाजं᳚सनिषद॒स्मिन्ना॒जौ | म॒हान्ह्य॑स्यमहि॒माप॑न॒स्यतेऽद॑ब्धस्य॒स्वय॑शसोविर॒प्शिनः॑ || 9 || सु॒खम्¦रथ᳚म्¦यु॒यु॒जे॒¦सिन्धुः॑¦अ॒श्विन᳚म्¦तेन॑¦वाज᳚म्¦स॒नि॒ष॒त्¦अ॒स्मिन्¦आ॒जौ | |
| [31] आवऋंजसइत्यष्टर्चस्य सूक्तस्यैरावतो जरत्कर्णः सर्पोग्रावाणोजगती |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:76}{अनुवाक:6, सूक्त:8} |
| आव॑ऋञ्जसऊ॒र्जांव्यु॑ष्टि॒ष्विन्द्रं᳚म॒रुतो॒रोद॑सी,अनक्तन | उ॒भेयथा᳚नो॒,अह॑नीसचा॒भुवा॒सदः॑सदोवरिव॒स्यात॑उ॒द्भिदा᳚ || 1 || वर्ग:8 आ¦वः॒¦ऋं॒ज॒से॒¦ऊ॒र्जाम्¦वि।औ᳚ष्टिषु¦इन्द्र᳚म्¦म॒रुतः॑¦रोद॑सी॒ इति॑¦अ॒न॒क्त॒न॒ | |
| तदु॒श्रेष्ठं॒सव॑नंसुनोत॒नात्यो॒नहस्त॑यतो॒,अद्रिः॑सो॒तरि॑ | वि॒दद्ध्य१॑(अ॒)र्यो,अ॒भिभू᳚ति॒पौंस्यं᳚म॒होरा॒येचि॑त्तरुते॒यदर्व॑तः || 2 || तत्¦ऊँ॒ इति॑¦श्रेष्ठ᳚म्¦सव॑नम्¦सु॒नो॒त॒न॒¦अत्यः॑¦न¦हस्त॑ऽयतः¦अद्रिः॑¦सो॒तरि॑ | |
| तदिद्ध्य॑स्य॒सव॑नंवि॒वेर॒पोयथा᳚पु॒रामन॑वेगा॒तुमश्रे᳚त् | गो,अ᳚र्णसित्वा॒ष्ट्रे,अश्व॑निर्णिजि॒प्रेम॑ध्व॒रेष्व॑ध्व॒राँ,अ॑शिश्रयुः || 3 || तत्¦इत्¦हि¦अ॒स्य॒¦सव॑नम्¦वि॒वेः¦अ॒पः¦यथा᳚¦पु॒रा¦मन॑वे¦गा॒तुम्¦अश्रे᳚त् | |
| अप॑हतर॒क्षसो᳚भङ्गु॒राव॑तःस्कभा॒यत॒निरृ॑तिं॒सेध॒ताम॑तिम् | आनो᳚र॒यिंसर्व॑वीरंसुनोतनदेवा॒व्यं᳚भरत॒श्लोक॑मद्रयः || 4 || अप॑¦ह॒त॒¦र॒क्षसः॑¦भ॒ङ्गु॒रऽव॑तः¦स्क॒भा॒यत॑¦निःऽऋ॑तिम्¦सेध॑त¦अम॑तिम् | |
| दि॒वश्चि॒दावोऽम॑वत्तरेभ्योवि॒भ्वना᳚चिदा॒श्व॑पस्तरेभ्यः | वा॒योश्चि॒दासोम॑रभस्तरेभ्यो॒ऽग्नेश्चि॑दर्चपितु॒कृत्त॑रेभ्यः || 5 || दि॒वः¦चि॒त्¦आ¦वः॒¦अम॑वत्ऽतरेभ्यः¦वि॒ऽभ्वना᳚¦चि॒त्¦आ॒श्व॑पःऽतरेभ्यः | |
| भु॒रन्तु॑नोय॒शसः॒सोत्वन्ध॑सो॒ग्रावा᳚णोवा॒चादि॒विता᳚दि॒वित्म॑ता | नरो॒यत्र॑दुह॒तेकाम्यं॒मध्वा᳚घो॒षय᳚न्तो,अ॒भितो᳚मिथ॒स्तुरः॑ || 6 || वर्ग:9 भु॒रन्तु॑¦नः॒¦य॒शसः॑¦सोतु॑¦अन्ध॑सः¦ग्रावा᳚णः¦वा॒चा¦दि॒विता᳚¦दि॒वित्म॑ता | |
| सु॒न्वन्ति॒सोमं᳚रथि॒रासो॒,अद्र॑यो॒निर॑स्य॒रसं᳚ग॒विषो᳚दुहन्ति॒ते | दु॒हन्त्यूध॑रुप॒सेच॑नाय॒कंनरो᳚ह॒व्यानम॑र्जयन्तआ॒सभिः॑ || 7 || सु॒न्वन्ति॑¦सोम᳚म्¦र॒थि॒रासः॑¦अद्र॑यः¦निः¦अ॒स्य॒¦रस᳚म्¦गो॒ऽइषः॑¦दु॒ह॒न्ति॒¦ते | |
| ए॒तेन॑रः॒स्वप॑सो,अभूतन॒यइन्द्रा᳚यसुनु॒थसोम॑मद्रयः | वा॒मंवा᳚मंवोदि॒व्याय॒धाम्ने॒वसु॑वसुवः॒पार्थि॑वायसुन्व॒ते || 8 || ए॒ते¦न॒रः॒¦सु॒।आप॑सः¦अ॒भू॒त॒न॒¦ये¦इन्द्रा᳚य¦सु॒नु॒थ¦सोम᳚म्¦अ॒द्र॒यः॒ | |
| [32] अभ्रप्रुषइत्यष्टर्चस्य सूक्तस्य भार्गवः स्यूमरश्मिर्मरुतस्त्रिष्टुप् पंचमी जगती |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:77}{अनुवाक:6, सूक्त:9} |
| अ॒भ्र॒प्रुषो॒नवा॒चाप्रु॑षा॒वसु॑ह॒विष्म᳚न्तो॒नय॒ज्ञावि॑जा॒नुषः॑ | सु॒मारु॑तं॒नब्र॒ह्माण॑म॒र्हसे᳚ग॒णम॑स्तोष्येषां॒नशो॒भसे᳚ || 1 || वर्ग:10 अ॒भ्र॒ऽप्रुषः॑¦न¦वा॒चा¦प्रु॒ष॒¦वसु॑¦ह॒विष्म᳚न्तः¦न¦य॒ज्ञाः¦वि॒ऽजा॒नुषः॑ | |
| श्रि॒येमर्या᳚सो,अ॒ञ्जीँर॑कृण्वतसु॒मारु॑तं॒नपू॒र्वीरति॒क्षपः॑ | दि॒वस्पु॒त्रास॒एता॒नये᳚तिरआदि॒त्यास॒स्ते,अ॒क्रानवा᳚वृधुः || 2 || श्रि॒ये¦मर्या᳚सः¦अं॒जीन्¦अ॒कृ॒ण्व॒त॒¦सु॒ऽमारु॑तम्¦न¦पू॒र्वीः¦अति॑¦क्षपः॑ | |
| प्रयेदि॒वःपृ॑थि॒व्यानब॒र्हणा॒त्मना᳚रिरि॒च्रे,अ॒भ्रान्नसूर्यः॑ | पाज॑स्वन्तो॒नवी॒राःप॑न॒स्यवो᳚रि॒शाद॑सो॒नमर्या᳚,अ॒भिद्य॑वः || 3 || प्र¦ये¦दि॒वः¦पृ॒थि॒व्याः¦न¦ब॒र्हणा᳚¦त्मना᳚¦रि॒रि॒च्रे¦अ॒भ्रात्¦न¦सूर्यः॑ | |
| यु॒ष्माकं᳚बु॒ध्ने,अ॒पांनयाम॑निविथु॒र्यति॒नम॒हीश्र॑थ॒र्यति॑ | वि॒श्वप्सु᳚र्य॒ज्ञो,अ॒र्वाग॒यंसुवः॒प्रय॑स्वन्तो॒नस॒त्राच॒आग॑त || 4 || यु॒ष्माक᳚म्¦बु॒ध्ने¦अ॒पाम्¦न¦याम॑नि¦वि॒थु॒र्यति॑¦न¦म॒ही¦श्र॒थ॒र्यति॑ | |
| यू॒यंधू॒र्षुप्र॒युजो॒नर॒श्मिभि॒र्ज्योति॑ष्मन्तो॒नभा॒साव्यु॑ष्टिषु | श्ये॒नासो॒नस्वय॑शसोरि॒शाद॑सःप्र॒वासो॒नप्रसि॑तासःपरि॒प्रुषः॑ || 5 || यू॒यम्¦धूः॒ऽसु¦प्र॒ऽयुजः॑¦न¦र॒श्मिऽभिः॑¦ज्योति॑ष्मन्तः¦न¦भा॒सा¦वि।औ᳚ष्टिषु | |
| प्रयद्वह॑ध्वेमरुतःपरा॒काद्यू॒यंम॒हःसं॒वर॑णस्य॒वस्वः॑ | वि॒दा॒नासो᳚वसवो॒राध्य॑स्या॒राच्चि॒द्द्वेषः॑सनु॒तर्यु॑योत || 6 || वर्ग:11 प्र¦यत्¦वह॑ध्वे¦म॒रु॒तः॒¦प॒रा॒कात्¦यू॒यम्¦म॒हः¦स॒म्ऽवर॑णस्य¦वस्वः॑ | |
| यउ॒दृचि॑य॒ज्ञे,अ॑ध्वरे॒ष्ठाम॒रुद्भ्यो॒नमानु॑षो॒ददा᳚शत् | रे॒वत्सवयो᳚दधतेसु॒वीरं॒सदे॒वाना॒मपि॑गोपी॒थे,अ॑स्तु || 7 || यः¦उ॒त्ऽऋचि॑¦य॒ज्ञे¦अ॒ध्व॒रे॒ऽस्थाः¦म॒रुत्ऽभ्यः॑¦न¦मानु॑षः¦ददा᳚शत् | |
| तेहिय॒ज्ञेषु॑य॒ज्ञिया᳚स॒ऊमा᳚,आदि॒त्येन॒नाम्ना॒शम्भ॑विष्ठाः | तेनो᳚ऽवन्तुरथ॒तूर्म॑नी॒षांम॒हश्च॒याम᳚न्नध्व॒रेच॑का॒नाः || 8 || ते¦हि¦य॒ज्ञेषु॑¦य॒ज्ञिया᳚सः¦ऊमाः᳚¦आ॒दि॒त्येन॑¦नाम्ना᳚¦शम्ऽभ॑विष्ठाः | |
| [33] विप्रासइत्यष्टर्चस्य सूक्तस्य भार्गवः स्यूमरश्मिर्मरुतस्त्रिष्टुप् द्वितीयापंचम्याद्याश्चतस्रश्चजगत्यः |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:78}{अनुवाक:6, सूक्त:10} |
| विप्रा᳚सो॒नमन्म॑भिःस्वा॒ध्यो᳚देवा॒व्यो॒३॑(ओ॒)नय॒ज्ञैःस्वप्न॑सः | राजा᳚नो॒नचि॒त्राःसु॑सं॒दृशः॑,क्षिती॒नांनमर्या᳚,अरे॒पसः॑ || 1 || वर्ग:12 विप्रा᳚सः¦न¦मन्म॑ऽभिः¦सु॒ऽआ॒ध्यः॑¦दे॒व॒।आ॒व्यः॑¦न¦य॒ज्ञैः¦सु॒।आप्न॑सः | |
| अ॒ग्निर्नयेभ्राज॑सारु॒क्मव॑क्षसो॒वाता᳚सो॒नस्व॒युजः॑स॒द्यऊ᳚तयः | प्र॒ज्ञा॒तारो॒नज्येष्ठाः᳚सुनी॒तयः॑सु॒शर्मा᳚णो॒नसोमा᳚ऋ॒तंय॒ते || 2 || अ॒ग्निः¦न¦ये¦भ्राज॑सा¦रु॒क्मऽव॑क्षसः¦वाता᳚सः¦न¦स्व॒ऽयुजः॑¦स॒द्यःऽऊ᳚तयः | |
| वाता᳚सो॒नयेधुन॑योजिग॒त्नवो᳚ऽग्नी॒नांनजि॒ह्वावि॑रो॒किणः॑ | वर्म᳚ण्वन्तो॒नयो॒धाःशिमी᳚वन्तःपितॄ॒णांनशंसाः᳚सुरा॒तयः॑ || 3 || वाता᳚सः¦न¦ये¦धुन॑यः¦जि॒ग॒त्नवः॑¦अ॒ग्नी॒नाम्¦न¦जि॒ह्वाः¦वि॒ऽरो॒किणः॑ | |
| रथा᳚नां॒नये॒३॑(ए॒)ऽराःसना᳚भयोजिगी॒वांसो॒नशूरा᳚,अ॒भिद्य॑वः | व॒रे॒यवो॒नमर्या᳚घृत॒प्रुषो᳚ऽभिस्व॒र्तारो᳚,अ॒र्कंनसु॒ष्टुभः॑ || 4 || रथा᳚नाम्¦न¦ये¦अ॒राः¦सऽना᳚भयः¦जि॒गी॒वांसः॑¦न¦शूराः᳚¦अ॒भिऽद्य॑वः | |
| अश्वा᳚सो॒नयेज्येष्ठा᳚सआ॒शवो᳚दिधि॒षवो॒नर॒थ्यः॑सु॒दान॑वः | आपो॒ननि॒म्नैरु॒दभि॑र्जिग॒त्नवो᳚वि॒श्वरू᳚पा॒,अङ्गि॑रसो॒नसाम॑भिः || 5 || अश्वा᳚सः¦न¦ये¦ज्येष्ठा᳚सः¦आ॒शवः॑¦दि॒धि॒षवः॑¦न¦र॒थ्यः॑¦सु॒ऽदान॑वः | |
| ग्रावा᳚णो॒नसू॒रयः॒सिन्धु॑मातरआदर्दि॒रासो॒,अद्र॑यो॒नवि॒श्वहा᳚ | शि॒शूला॒नक्री॒ळयः॑सुमा॒तरो᳚महाग्रा॒मोनयाम᳚न्नु॒तत्वि॒षा || 6 || वर्ग:13 ग्रावा᳚णः¦न¦सू॒रयः॑¦सिन्धु॑ऽमातरः¦आ॒ऽद॒र्दि॒रासः॑¦अद्र॑यः¦न¦वि॒श्वहा᳚ | |
| उ॒षसां॒नके॒तवो᳚ऽध्वर॒श्रियः॑शुभं॒यवो॒नाञ्जिभि॒र्व्य॑श्वितन् | सिन्ध॑वो॒नय॒यियो॒भ्राज॑दृष्टयःपरा॒वतो॒नयोज॑नानिममिरे || 7 || उ॒षसा᳚म्¦न¦के॒तवः॑¦अ॒ध्व॒र॒ऽश्रियः॑¦शु॒भ॒म्ऽयवः॑¦न¦अं॒जिऽभिः॑¦वि¦अ॒श्वि॒त॒न् | |
| सु॒भा॒गान्नो᳚देवाःकृणुतासु॒रत्ना᳚न॒स्मान्त्स्तो॒तॄन्म॑रुतोवावृधा॒नाः | अधि॑स्तो॒त्रस्य॑स॒ख्यस्य॑गातस॒नाद्धिवो᳚रत्न॒धेया᳚नि॒सन्ति॑ || 8 || सु॒ऽभा॒गान्¦नः॒¦दे॒वाः॒¦कृ॒णु॒त॒¦सु॒ऽरत्ना᳚न्¦अ॒स्मान्¦स्तो॒तॄन्¦म॒रु॒तः॒¦व॒वृ॒धा॒नाः | |
| [34] अपश्यमिति सप्तर्चस्य सूक्तस्य सौचीकोग्निरग्नित्रिष्टुप् (वैश्वानरोग्निर्वाजंभरः सप्तिरितीमावृषीपाक्षिकौ) |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:79}{अनुवाक:6, सूक्त:11} |
| अप॑श्यमस्यमह॒तोम॑हि॒त्वमम॑र्त्यस्य॒मर्त्या᳚सुवि॒क्षु | नाना॒हनू॒विभृ॑ते॒संभ॑रेते॒,असि᳚न्वती॒बप्स॑ती॒भूर्य॑त्तः || 1 || वर्ग:14 अप॑श्यम्¦अ॒स्य॒¦म॒ह॒तः¦म॒हि॒ऽत्वम्¦अम॑र्त्यस्य¦मर्त्या᳚सु¦वि॒क्षु | |
| गुहा॒शिरो॒निहि॑त॒मृध॑ग॒क्षी,असि᳚न्वन्नत्तिजि॒ह्वया॒वना᳚नि | अत्रा᳚ण्यस्मैप॒ड्भिःसंभ॑रन्त्युत्ता॒नह॑स्ता॒नम॒साधि॑वि॒क्षु || 2 || गुहा᳚¦शिरः॑¦निऽहि॑तम्¦ऋध॑क्¦अ॒क्षी इति॑¦असि᳚न्वन्¦अ॒त्ति॒¦जि॒ह्वया᳚¦वना᳚नि | |
| प्रमा॒तुःप्र॑त॒रंगुह्य॑मि॒च्छन्कु॑मा॒रोनवी॒रुधः॑सर्पदु॒र्वीः | स॒संनप॒क्वम॑विदच्छु॒चन्तं᳚रिरि॒ह्वांसं᳚रि॒पउ॒पस्थे᳚,अ॒न्तः || 3 || प्र¦मा॒तुः¦प्र॒ऽत॒रम्¦गुह्य᳚म्¦इ॒च्छन्¦कु॒मा॒रः¦न¦वी॒रुधः॑¦स॒र्प॒त्¦उ॒र्वीः | |
| तद्वा᳚मृ॒तंरो᳚दसी॒प्रब्र॑वीमि॒जाय॑मानोमा॒तरा॒गर्भो᳚,अत्ति | नाहंदे॒वस्य॒मर्त्य॑श्चिकेता॒ग्निर॒ङ्गविचे᳚ताः॒सप्रचे᳚ताः || 4 || तत्¦वा॒म्¦ऋ॒तम्¦रो॒द॒सी॒ इति॑¦प्र¦ब्र॒वी॒मि॒¦जाय॑मानः¦मा॒तरा᳚¦गर्भः॑¦अ॒त्ति॒ | |
| यो,अ॑स्मा॒,अन्नं᳚तृ॒ष्वा॒३॑(आ॒)दधा॒त्याज्यै᳚र्घृ॒तैर्जु॒होति॒पुष्य॑ति | तस्मै᳚स॒हस्र॑म॒क्षभि॒र्विच॒क्षेऽग्ने᳚वि॒श्वतः॑प्र॒त्यङ्ङ॑सि॒त्वम् || 5 || यः¦अ॒स्मै॒¦अन्न᳚म्¦तृ॒षु¦आ॒ऽदधा᳚ति¦आज्यैः᳚¦घृ॒तैः¦जु॒होति॑¦पुष्य॑ति | |
| किंदे॒वेषु॒त्यज॒एन॑श्चक॒र्थाग्ने᳚पृ॒च्छामि॒नुत्वामवि॑द्वान् | अक्री᳚ळ॒न्क्रीळ॒न्हरि॒रत्त॑वे॒ऽदन्विप᳚र्व॒शश्च॑कर्त॒गामि॑वा॒सिः || 6 || किम्¦दे॒वेषु॑¦त्यजः॑¦एनः॑¦च॒क॒र्थ॒¦अग्ने᳚¦पृ॒च्छामि॑¦नु¦त्वाम्¦अवि॑द्वान् | |
| विषू᳚चो॒,अश्वा᳚न्युयुजेवने॒जा,ऋजी᳚तिभीरश॒नाभि॑र्गृभी॒तान् | च॒क्ष॒देमि॒त्रोवसु॑भिः॒सुजा᳚तः॒समा᳚नृधे॒पर्व॑भिर्वावृधा॒नः || 7 || विषू᳚चः¦अश्वा᳚न्¦यु॒यु॒जे॒¦व॒ने॒ऽजाः¦ऋजी᳚तिऽभिः¦र॒श॒नाभिः॑¦गृ॒भी॒तान् | |
| [35] अग्निःसप्तिमिति सप्तर्चस्य सूक्तस्य सौचीकोग्निरग्नित्रिष्टुप् (वैश्वानरोग्निर्वाजंभरः सप्तिरितीमावृषीपाक्षिकौ) |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:80}{अनुवाक:6, सूक्त:12} |
| अ॒ग्निःसप्तिं᳚वाजम्भ॒रंद॑दा¦त्य॒ग्निर्वी॒रंश्रुत्यं᳚कर्मनिः॒ष्ठाम् | अ॒ग्नीरोद॑सी॒विच॑रत्सम॒ञ्ज¦न्न॒ग्निर्नारीं᳚वी॒रकु॑क्षिं॒पुरं᳚धिम् || 1 || वर्ग:15 अ॒ग्निः¦सप्ति᳚म्¦वा॒ज॒म्ऽभ॒रम्¦द॒दा॒ति॒¦अ॒ग्निः¦वी॒रम्¦श्रुत्य᳚म्¦क॒र्म॒निः॒ऽस्थाम् | |
| अ॒ग्नेरप्न॑सःस॒मिद॑स्तुभ॒द्रा¦ऽग्निर्म॒हीरोद॑सी॒,आवि॑वेश | अ॒ग्निरेकं᳚चोदयत्स॒म¦त्स्व॒ग्निर्वृ॒त्राणि॑दयतेपु॒रूणि॑ || 2 || अ॒ग्नेः¦अप्न॑सः¦स॒म्ऽइत्¦अ॒स्तु॒¦भ॒द्रा¦अ॒ग्निः¦म॒ही इति॑¦रोद॑सी॒ इति॑¦आ¦वि॒वे॒श॒ | |
| अ॒ग्निर्ह॒त्यंजर॑तः॒कर्ण॑मावा॒¦ऽग्निर॒द्भ्योनिर॑दह॒ज्जरू᳚थम् | अ॒ग्निरत्रिं᳚घ॒र्मउ॑रुष्यद॒न्त¦र॒ग्निर्नृ॒मेधं᳚प्र॒जया᳚सृज॒त्सम् || 3 || अ॒ग्निः¦ह॒¦त्यम्¦जर॑तः¦कर्ण᳚म्¦आ॒व॒¦अ॒ग्निः¦अ॒त्ऽभ्यः¦निः¦अ॒द॒ह॒त्¦जरू᳚थम् | |
| अ॒ग्निर्दा॒द्द्रवि॑णंवी॒रपे᳚शा¦,अ॒ग्निरृषिं॒यःस॒हस्रा᳚स॒नोति॑ | अ॒ग्निर्दि॒विह॒व्यमात॑ताना॒¦ऽग्नेर्धामा᳚नि॒विभृ॑तापुरु॒त्रा || 4 || अ॒ग्निः¦दा॒त्¦द्रवि॑णम्¦वी॒रऽपे᳚शाः¦अ॒ग्निः¦ऋषि᳚म्¦यः¦स॒हस्रा᳚¦स॒नोति॑ | |
| अ॒ग्निमु॒क्थैरृष॑यो॒विह्व॑यन्ते॒¦ऽग्निंनरो॒याम॑निबाधि॒तासः॑ | अ॒ग्निंवयो᳚,अ॒न्तरि॑क्षे॒पत᳚न्तो॒¦ऽग्निःस॒हस्रा॒परि॑याति॒गोना᳚म् || 5 || अ॒ग्निम्¦उ॒क्थैः¦ऋष॑यः¦वि¦ह्व॒य॒न्ते॒¦अ॒ग्निम्¦नरः॑¦याम॑नि¦बा॒धि॒तासः॑ | |
| अ॒ग्निंविश॑ईळते॒मानु॑षी॒र्या¦,अ॒ग्निंमनु॑षो॒नहु॑षो॒विजा॒ताः | अ॒ग्निर्गान्ध᳚र्वींप॒थ्या᳚मृ॒तस्या॒¦ऽग्नेर्गव्यू᳚तिर्घृ॒तआनिष॑त्ता || 6 || अ॒ग्निम्¦विशः॑¦ई॒ळ॒ते॒¦मानु॑षीः¦याः¦अ॒ग्निम्¦मनु॑षः¦नहु॑षः¦वि¦जा॒ताः | |
| अ॒ग्नये॒ब्रह्म॑ऋ॒भव॑स्ततक्षुर॒¦ग्निंम॒हाम॑वोचामासुवृ॒क्तिम् | अग्ने॒प्राव॑जरि॒तारं᳚यवि॒ष्ठा¦ऽग्ने॒महि॒द्रवि॑ण॒माय॑जस्व || 7 || अ॒ग्नये᳚¦ब्रह्म॑¦ऋ॒भवः॑¦त॒त॒क्षुः॒¦अ॒ग्निम्¦म॒हाम्¦अ॒वो॒चा॒म॒¦सु॒ऽवृ॒क्तिम् | |
| [36] यइमाविश्वेति सप्तर्चस्य सूक्तस्य भौवनोविश्वकर्माविश्वकर्मात्रिष्टुप् द्वितीयाविराड्रूपा |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:81}{अनुवाक:6, सूक्त:13} |
| यइ॒माविश्वा॒भुव॑नानि॒जुह्व॒दृषि॒र्होता॒न्यसी᳚दत्पि॒तानः॑ | सआ॒शिषा॒द्रवि॑णमि॒च्छमा᳚नःप्रथम॒च्छदव॑राँ॒,आवि॑वेश || 1 || वर्ग:16 यः¦इ॒मा¦विश्वा᳚¦भुव॑नानि¦जुह्व॑त्¦ऋषिः॑¦होता᳚¦नि¦असी᳚दत्¦पि॒ता¦नः॒ | |
| किंस्वि॑दासीदधि॒ष्ठान॑मा॒रम्भ॑णंकत॒मत्स्वि॑त्क॒थासी᳚त् | यतो॒भूमिं᳚ज॒नय᳚न्वि॒श्वक᳚र्मा॒विद्यामौर्णो᳚न्महि॒नावि॒श्वच॑क्षाः || 2 || किम्¦स्वि॒त्¦आ॒सी॒त्¦अ॒धि॒ऽस्थान᳚म्¦आ॒ऽरम्भ॑णम्¦क॒त॒मत्¦स्वि॒त्¦क॒था¦आ॒सी॒त् | |
| वि॒श्वत॑श्चक्षुरु॒तवि॒श्वतो᳚मुखो¦वि॒श्वतो᳚बाहुरु॒तवि॒श्वत॑स्पात् | संबा॒हुभ्यां॒धम॑ति॒संपत॑त्रै॒¦र्द्यावा॒भूमी᳚ज॒नय᳚न्दे॒वएकः॑ || 3 || वि॒श्वतः॑ऽचक्षुः¦उ॒त¦वि॒श्वतः॑ऽमुखः¦वि॒श्वतः॑ऽबाहुः¦उ॒त¦वि॒श्वतः॑ऽपात् | |
| किंस्वि॒द्वनं॒कउ॒सवृ॒क्षआ᳚स॒यतो॒द्यावा᳚पृथि॒वीनि॑ष्टत॒क्षुः | मनी᳚षिणो॒मन॑सापृ॒च्छतेदु॒तद्यद॒ध्यति॑ष्ठ॒द्भुव॑नानिधा॒रय॑न् || 4 || किम्¦स्वि॒त्¦वन᳚म्¦कः¦ऊँ॒ इति॑¦सः¦वृ॒क्षः¦आ॒स॒¦यतः॑¦द्यावा᳚पृथि॒वी इति॑¦निः॒ऽत॒त॒क्षुः | |
| याते॒धामा᳚निपर॒माणि॒याव॒मायाम॑ध्य॒मावि॑श्वकर्मन्नु॒तेमा | शिक्षा॒सखि॑भ्योह॒विषि॑स्वधावःस्व॒यंय॑जस्वत॒न्वं᳚वृधा॒नः || 5 || या¦ते॒¦धामा᳚नि¦प॒र॒माणि॑¦या¦अ॒व॒मा¦या¦म॒ध्य॒मा¦वि॒श्व॒ऽक॒र्म॒न्¦उ॒त¦इ॒मा | |
| विश्व॑कर्मन्ह॒विषा᳚वावृधा॒नःस्व॒यंय॑जस्वपृथि॒वीमु॒तद्याम् | मुह्य᳚न्त्व॒न्ये,अ॒भितो॒जना᳚सइ॒हास्माकं᳚म॒घवा᳚सू॒रिर॑स्तु || 6 || विश्व॑ऽकर्मन्¦ह॒विषा᳚¦व॒वृ॒धा॒नः¦स्व॒यम्¦य॒ज॒स्व॒¦पृ॒थि॒वीम्¦उ॒त¦द्याम् | |
| वा॒चस्पतिं᳚वि॒श्वक᳚र्माणमू॒तये᳚मनो॒जुवं॒वाजे᳚,अ॒द्याहु॑वेम | सनो॒विश्वा᳚नि॒हव॑नानिजोषद्वि॒श्वश᳚म्भू॒रव॑सेसा॒धुक᳚र्मा || 7 || वा॒चः¦पति᳚म्¦वि॒श्वऽक᳚र्माणम्¦ऊ॒तये᳚¦म॒नः॒ऽजुव᳚म्¦वाजे᳚¦अ॒द्य¦हु॒वे॒म॒ | |
| [37] चक्षुषइति सप्तर्चस्य सूक्तस्य भौवनोविश्वकर्माविश्वकर्मात्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:82}{अनुवाक:6, सूक्त:14} |
| चक्षु॑षःपि॒तामन॑सा॒हिधीरो᳚घृ॒तमे᳚ने,अजन॒न्नन्न॑माने | य॒देदन्ता॒,अद॑दृहन्त॒पूर्व॒आदिद्द्यावा᳚पृथि॒वी,अ॑प्रथेताम् || 1 || वर्ग:17 चक्षु॑षः¦पि॒ता¦मन॑सा¦हि¦धीरः॑¦घृ॒तम्¦ए॒ने॒¦अ॒ज॒न॒त्¦नम्न॑माने॒ इति॑ | |
| वि॒श्वक᳚र्मा॒विम॑ना॒,आद्विहा᳚याधा॒तावि॑धा॒ताप॑र॒मोतसं॒दृक् | तेषा᳚मि॒ष्टानि॒समि॒षाम॑दन्ति॒यत्रा᳚सप्तऋ॒षीन्प॒रएक॑मा॒हुः || 2 || वि॒श्वऽक᳚र्मा¦विऽम॑नाः¦आत्¦विऽहा᳚याः¦धा॒ता¦वि॒ऽधा॒ता¦प॒र॒मा¦उ॒त¦स॒म्ऽदृक् | |
| योनः॑पि॒ताज॑नि॒तायोवि॑धा॒ताधामा᳚नि॒वेद॒भुव॑नानि॒विश्वा᳚ | योदे॒वानां᳚नाम॒धा,एक॑ए॒वतंस᳚म्प्र॒श्नंभुव॑नायन्त्य॒न्या || 3 || यः¦नः॒¦पि॒ता¦ज॒नि॒ता¦यः¦वि॒ऽधा॒ता¦धामा᳚नि¦वेद॑¦भुव॑नानि¦विश्वा᳚ | |
| तआय॑जन्त॒द्रवि॑णं॒सम॑स्मा॒ऋष॑यः॒पूर्वे᳚जरि॒तारो॒नभू॒ना | अ॒सूर्ते॒सूर्ते॒रज॑सिनिष॒त्तेयेभू॒तानि॑स॒मकृ᳚ण्वन्नि॒मानि॑ || 4 || ते¦आ¦अ॒य॒ज॒न्त॒¦द्रवि॑णम्¦सम्¦अ॒स्मै॒¦ऋष॑यः¦पूर्वे᳚¦ज॒रि॒तारः॑¦न¦भू॒ना | |
| प॒रोदि॒वाप॒रए॒नापृ॑थि॒व्याप॒रोदे॒वेभि॒रसु॑रै॒र्यदस्ति॑ | कंस्वि॒द्गर्भं᳚प्रथ॒मंद॑ध्र॒आपो॒यत्र॑दे॒वाःस॒मप॑श्यन्त॒विश्वे᳚ || 5 || प॒रः¦दि॒वा¦प॒रः¦ए॒ना¦पृ॒थि॒व्या¦प॒रः¦दे॒वेभिः॑¦असु॑रैः¦यत्¦अस्ति॑ | |
| तमिद्गर्भं᳚प्रथ॒मंद॑ध्र॒आपो॒यत्र॑दे॒वाःस॒मग॑च्छन्त॒विश्वे᳚ | अ॒जस्य॒नाभा॒वध्येक॒मर्पि॑तं॒यस्मि॒न्विश्वा᳚नि॒भुव॑नानित॒स्थुः || 6 || तम्¦इत्¦गर्भ᳚म्¦प्र॒थ॒मम्¦द॒ध्रे॒¦आपः॑¦यत्र॑¦दे॒वाः¦स॒म्।आग॑च्छन्त¦विश्वे᳚ | |
| नतंवि॑दाथ॒यइ॒माज॒जाना॒न्यद्यु॒ष्माक॒मन्त॑रंबभूव | नी॒हा॒रेण॒प्रावृ॑ता॒जल्प्या᳚चासु॒तृप॑उक्थ॒शास॑श्चरन्ति || 7 || न¦तम्¦वि॒दा॒थ॒¦यः¦इ॒मा¦ज॒जान॑¦अ॒न्यत्¦यु॒ष्माक᳚म्¦अन्त॑रम्¦ब॒भू॒व॒ | |
| [38] यस्तेमन्यविति सप्तर्चस्य सूक्तस्य तापसो मन्युर्मन्युस्त्रिष्टुबाद्याजगती |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:83}{अनुवाक:6, सूक्त:15} |
| यस्ते᳚म॒न्योऽवि॑धद्वज्रसायक॒¦सह॒ओजः॑पुष्यति॒विश्व॑मानु॒षक् | सा॒ह्याम॒दास॒मार्यं॒त्वया᳚यु॒जा¦सह॑स्कृतेन॒सह॑सा॒सह॑स्वता || 1 || वर्ग:18 यः¦ते॒¦म॒न्यो॒ इति॑¦अवि॑धत्¦व॒ज्र॒¦सा॒य॒क॒¦सहः॑¦ओजः॑¦पु॒ष्य॒ति॒¦विश्व᳚म्¦आ॒नु॒षक् | |
| म॒न्युरिन्द्रो᳚म॒न्युरे॒वास॑दे॒वो¦म॒न्युर्होता॒वरु॑णोजा॒तवे᳚दाः | म॒न्युंविश॑ईळते॒मानु॑षी॒र्याः¦पा॒हिनो᳚मन्यो॒तप॑सास॒जोषाः᳚ || 2 || म॒न्युः¦इन्द्रः॑¦म॒न्युः¦ए॒व¦आ॒स॒¦दे॒वः¦म॒न्युः¦होता᳚¦वरु॑णः¦जा॒तऽवे᳚दाः | |
| अ॒भी᳚हिमन्योत॒वस॒स्तवी᳚या॒न्¦तप॑सायु॒जाविज॑हि॒शत्रू॑न् | अ॒मि॒त्र॒हावृ॑त्र॒हाद॑स्यु॒हाच॒¦विश्वा॒वसू॒न्याभ॑रा॒त्वंनः॑ || 3 || अ॒भि¦इ॒हि॒¦म॒न्यो॒ इति॑¦त॒वसः॑¦तवी᳚यान्¦तप॑सा¦यु॒जा¦वि¦ज॒हि॒¦शत्रू॑न् | |
| त्वंहिम᳚न्यो,अ॒भिभू᳚त्योजाः¦स्वय॒म्भूर्भामो᳚,अभिमातिषा॒हः | वि॒श्वच॑र्षणिः॒सहु॑रिः॒सहा᳚वा¦न॒स्मास्वोजः॒पृत॑नासुधेहि || 4 || त्वम्¦हि¦म॒न्यो॒ इति॑¦अ॒भिभू᳚तिऽओजाः¦स्व॒य॒म्ऽभूः¦भामः॑¦अ॒भि॒मा॒ति॒ऽस॒हः | |
| अ॒भा॒गःसन्नप॒परे᳚तो,अस्मि॒¦तव॒क्रत्वा᳚तवि॒षस्य॑प्रचेतः | तंत्वा᳚मन्यो,अक्र॒तुर्जि॑हीळा॒¦हंस्वात॒नूर्ब॑ल॒देया᳚य॒मेहि॑ || 5 || अ॒भा॒गः¦सन्¦अप॑¦परा᳚ऽइतः¦अ॒स्मि॒¦तव॑¦क्रत्वा᳚¦त॒वि॒षस्य॑¦प्र॒चे॒त॒ इति॑ प्रऽचेतः | |
| अ॒यंते᳚,अ॒स्म्युप॒मेह्य॒र्वाङ्¦प्र॑तीची॒नःस॑हुरेविश्वधायः | मन्यो᳚वज्रिन्न॒भिमामाव॑वृत्स्व॒¦हना᳚व॒दस्यूँ᳚रु॒तबो᳚ध्या॒पेः || 6 || अ॒यम्¦ते॒¦अ॒स्मि॒¦उप॑¦मा॒¦आ¦इ॒हि॒¦अ॒र्वाङ्¦प्र॒ती॒ची॒नः¦स॒हु॒रे॒¦वि॒श्व॒ऽधा॒यः॒ | |
| अ॒भिप्रेहि॑दक्षिण॒तोभ॑वा॒मे¦ऽधा᳚वृ॒त्राणि॑जङ्घनाव॒भूरि॑ | जु॒होमि॑तेध॒रुणं॒मध्वो॒,अग्र॑¦मु॒भा,उ॑पां॒शुप्र॑थ॒मापि॑बाव || 7 || अ॒भि¦प्र¦इ॒हि॒¦द॒क्षि॒ण॒तः¦भ॒व॒¦मे॒¦अध॑¦वृ॒त्राणि॑¦ज॒ङ्घ॒ना॒व॒¦भूरि॑ | |
| [39] त्वयामन्यविति सप्तर्चस्य सूक्तस्य तापसो मन्युर्मन्युर्जगती आद्यास्तिस्रस्त्रिष्टुभः |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:84}{अनुवाक:6, सूक्त:16} |
| त्वया᳚मन्योस॒रथ॑मारु॒जन्तो॒¦हर्ष॑माणासोधृषि॒ताम॑रुत्वः | ति॒ग्मेष॑व॒आयु॑धासं॒शिशा᳚ना¦,अ॒भिप्रय᳚न्तु॒नरो᳚,अ॒ग्निरू᳚पाः || 1 || वर्ग:19 त्वया᳚¦म॒न्यो॒ इति॑¦स॒ऽरथ᳚म्¦आ॒ऽरु॒जन्तः॑¦हर्ष॑मानासः¦धृ॒षि॒ताः¦म॒रु॒त्वः॒ | |
| अ॒ग्निरि॑वमन्योत्विषि॒तःस॑हस्व¦सेना॒नीर्नः॑सहुरेहू॒तए᳚धि | ह॒त्वाय॒शत्रू॒न्विभ॑जस्व॒वेद॒¦ओजो॒मिमा᳚नो॒विमृधो᳚नुदस्व || 2 || अ॒ग्निःऽइ᳚व¦म॒न्यो॒ इति॑¦त्वि॒षि॒तः¦स॒ह॒स्व॒¦से॒ना॒ऽनीः¦नः॒¦स॒हु॒रे॒¦हू॒तः¦ए॒धि॒ | |
| सह॑स्वमन्यो,अ॒भिमा᳚तिम॒स्मे¦रु॒जन्मृ॒णन्प्र॑मृ॒णन्प्रेहि॒शत्रू॑न् | उ॒ग्रंते॒पाजो᳚न॒न्वारु॑रुध्रे¦व॒शीवशं᳚नयसएकज॒त्वम् || 3 || सह॑स्व¦म॒न्यो॒ इति॑¦अ॒भिऽमा᳚तिम्¦अ॒स्मे इति॑¦रु॒जन्¦मृ॒णन्¦प्र॒ऽमृ॒णन्¦प्र¦इ॒हि॒¦शत्रू॑न् | |
| एको᳚बहू॒नाम॑सिमन्यवीळि॒तो¦विशं᳚विशंयु॒धये॒संशि॑शाधि | अकृ॑त्तरु॒क्त्वया᳚यु॒जाव॒यं¦द्यु॒मन्तं॒घोषं᳚विज॒याय॑कृण्महे || 4 || एकः॑¦ब॒हू॒नाम्¦अ॒सि॒¦म॒न्यो॒ इति॑¦ई॒ळि॒तः¦विश᳚म्ऽविशम्¦यु॒धये᳚¦सम्¦शि॒शा॒धि॒ | |
| वि॒जे॒ष॒कृदिन्द्र॑इवानवब्र॒वो॒३॑(ओ॒)¦ऽस्माकं᳚मन्यो,अधि॒पाभ॑वे॒ह | प्रि॒यंते॒नाम॑सहुरेगृणीमसि¦वि॒द्मातमुत्सं॒यत॑आब॒भूथ॑ || 5 || वि॒जे॒ष॒ऽकृत्¦इन्द्रः॑ऽइव¦अ॒न॒व॒ऽब्र॒वः¦अ॒स्माक᳚म्¦म॒न्यो॒ इति॑¦अ॒धि॒ऽपाः¦भ॒व॒¦इ॒ह | |
| आभू᳚त्यासह॒जाव॑ज्रसायक॒¦सहो᳚बिभर्ष्यभिभूत॒उत्त॑रम् | क्रत्वा᳚नोमन्योस॒हमे॒द्ये᳚धि¦महाध॒नस्य॑पुरुहूतसं॒सृजि॑ || 6 || आऽभू᳚त्या¦स॒ह॒ऽजाः¦व॒ज्र॒¦सा॒य॒क॒¦सहः॑¦बि॒भ॒र्षि॒¦अ॒भि॒ऽभू॒ते॒¦उत्ऽत॑रम् | |
| संसृ॑ष्टं॒धन॑मु॒भयं᳚स॒माकृ॑त¦म॒स्मभ्यं᳚दत्तां॒वरु॑णश्चम॒न्युः | भियं॒दधा᳚ना॒हृद॑येषु॒शत्र॑वः॒¦परा᳚जितासो॒,अप॒निल॑यन्ताम् || 7 || सम्ऽसृ॑ष्टम्¦धन᳚म्¦उ॒भय᳚म्¦स॒म्ऽआकृ॑तम्¦अ॒स्मभ्य᳚म्¦द॒त्ता॒म्¦वरु॑णः¦च॒¦म॒न्युः | |
| [40] सत्येनेति सप्तचत्वारिंशदृचस्य सूक्तस्य सूर्यासावित्रीऋषिका पंचानांसोमोदेवता ततएकादशानां सूर्याविवाहः सप्तदश्यादेवाः अष्टादश्याः सोमार्कौ एकोनविंश्याश्चंद्रमाः ततोनवानांनृणां विवाह मंत्राआशीः प्रायाः ततोद्वयोर्वधूर्वासोदेवता एकत्रिंश्यायक्ष्महा शिष्टानामृचसूर्यांसावित्री अनुष्टुप्चतुर्दशीएकोनविंश्यादि तिस्रस्रयोविंशी चतुर्विंशीषड्विंशी षट्त्रिंशी सप्तत्रिंशी चतुश्चत्वारिंश्यश्चत्रिष्टुभः अष्टादशी सप्तविंशीत्रिचत्वारिंश्यश्च जगत्यः चतुस्त्रिंश्युरोबृहती |{अष्टक:8, अध्याय:3}{मंडल:10, सूक्त:85}{अनुवाक:7, सूक्त:1} |
| स॒त्येनोत्त॑भिता॒भूमिः॒¦सूर्ये॒णोत्त॑भिता॒द्यौः | ऋ॒तेना᳚दि॒त्यास्ति॑ष्ठन्ति¦दि॒विसोमो॒,अधि॑श्रि॒तः || 1 || वर्ग:20 स॒त्येन॑¦उत्त॑भिता¦भूमिः॑¦सूर्ये᳚ण¦उत्त॑भिता¦द्यौः | ऋ॒तेन॑¦आ॒दि॒त्याः¦ति॒ष्ठ॒न्ति॒¦दि॒वि¦सोमः॑¦अधि॑¦श्रि॒तः || |
| सोमे᳚नादि॒त्याब॒लिनः॒¦सोमे᳚नपृथि॒वीम॒ही | अथो॒नक्ष॑त्राणामे॒षा¦मु॒पस्थे॒सोम॒आहि॑तः || 2 || सोमे᳚न¦आ॒दि॒त्याः¦ब॒लिनः॑¦सोमे᳚न¦पृ॒थि॒वी¦म॒ही | अथो॒ इति॑¦नक्ष॑त्राणाम्¦ए॒षाम्¦उ॒पऽस्थे᳚¦सोमः॑¦आऽहि॑तः || |
| सोमं᳚मन्यतेपपि॒वान्¦यत्स᳚म्पिं॒षन्त्योष॑धिम् | सोमं॒यंब्र॒ह्माणो᳚वि॒दु¦र्नतस्या᳚श्नाति॒कश्च॒न || 3 || सोम᳚म्¦म॒न्य॒ते॒¦प॒पि॒ऽवान्¦यत्¦स॒म्ऽपिं॒षन्ति॑¦ओष॑धिम् | सोम᳚म्¦यम्¦ब्र॒ह्माणः॑¦वि॒दुः¦न¦तस्य॑¦अ॒श्ना॒ति॒¦कः¦च॒न || |
| आ॒च्छद्वि॑धानैर्गुपि॒तो¦बार्ह॑तैःसोमरक्षि॒तः | ग्राव्णा॒मिच्छृ॒ण्वन्ति॑ष्ठसि॒¦नते᳚,अश्नाति॒पार्थि॑वः || 4 || आ॒च्छत्ऽवि॑धानैः¦गु॒पि॒तः¦बार्ह॑तैः¦सो॒म॒¦र॒क्षि॒तः | ग्राव्णा᳚म्¦इत्¦शृ॒ण्वन्¦ति॒ष्ठ॒सि॒¦न¦ते॒¦अ॒श्ना॒ति॒¦पार्थि॑वः || |
| यत्त्वा᳚देवप्र॒पिब᳚न्ति॒¦तत॒आप्या᳚यसे॒पुनः॑ | वा॒युःसोम॑स्यरक्षि॒ता¦समा᳚नां॒मास॒आकृ॑तिः || 5 || यत्¦त्वा॒¦दे॒व॒¦प्र॒ऽपिब᳚न्ति¦ततः॑¦आ¦प्या॒य॒से॒¦पुन॒रिति॑ | वा॒युः¦सोम॑स्य¦र॒क्षि॒ता¦समा᳚नाम्¦मासः॑¦आऽकृ॑तिः || |
| रैभ्या᳚सीदनु॒देयी᳚¦नाराशं॒सीन्योच॑नी | सू॒र्याया᳚भ॒द्रमिद्वासो॒¦गाथ॑यैति॒परि॑ष्कृतम् || 6 || वर्ग:21 रैभी᳚¦आ॒सी॒त्¦अ॒नु॒ऽदेयी᳚¦ना॒रा॒शं॒सी¦नि॒ऽओच॑नी | सू॒र्यायाः᳚¦भ॒द्रम्¦इत्¦वासः॑¦गाथ॑या¦ए॒ति॒¦परि॑ऽकृतम् || |
| चित्ति॑रा,उप॒बर्ह॑णं॒¦चक्षु॑रा,अ॒भ्यञ्ज॑नम् | द्यौर्भूमिः॒कोश॑आसी॒द्¦यदया᳚त्सू॒र्यापति᳚म् || 7 || चित्तिः॑¦आः॒¦उ॒प॒ऽबर्ह॑णम्¦चक्षुः॑¦आः॒¦अ॒भि॒।आंज॑नम् | द्यौः¦भूमिः॑¦कोशः॑¦आ॒सी॒त्¦यत्¦अया᳚त्¦सू॒र्या¦पति᳚म् || |
| स्तोमा᳚,आसन्प्रति॒धयः॑¦कु॒रीरं॒छन्द॑ओप॒शः | सू॒र्याया᳚,अ॒श्विना᳚व॒रा¦ऽग्निरा᳚सीत्पुरोग॒वः || 8 || स्तोमाः᳚¦आ॒स॒न्¦प्र॒ति॒ऽधयः॑¦कु॒रीर᳚म्¦छन्दः॑¦ओ॒प॒शः | सू॒र्यायाः᳚¦अ॒श्विना᳚¦व॒रा¦अ॒ग्निः¦आ॒सी॒त्¦पु॒रः॒ऽग॒वः || |
| सोमो᳚वधू॒युर॑भव¦द॒श्विना᳚स्तामु॒भाव॒रा | सू॒र्यांयत्पत्ये॒शंस᳚न्तीं॒¦मन॑सासवि॒ताद॑दात् || 9 || सोमः॑¦व॒धू॒ऽयुः¦अ॒भ॒व॒त्¦अ॒श्विना᳚¦आ॒स्ता॒म्¦उ॒भा¦व॒रा | सू॒र्याम्¦यत्¦पत्ये᳚¦शंस᳚न्तीम्¦मन॑सा¦स॒वि॒ता¦अद॑दात् || |
| मनो᳚,अस्या॒,अन॑आसी॒द्¦द्यौरा᳚सीदु॒तच्छ॒दिः | शु॒क्राव॑न॒ड्वाहा᳚वास्तां॒¦यदया᳚त्सू॒र्यागृ॒हम् || 10 || मनः॑¦अ॒स्याः॒¦अनः॑¦आ॒सी॒त्¦द्यौः¦आ॒सी॒त्¦उ॒त¦छ॒दिः | शु॒क्रौ¦अ॒न॒ड्वाहौ᳚¦आ॒स्ता॒म्¦यत्¦अया᳚त्¦सू॒र्या¦गृ॒हम् || |
| ऋ॒क्सा॒माभ्या᳚म॒भिहि॑तौ॒¦गावौ᳚तेसाम॒नावि॑तः | श्रोत्रं᳚तेच॒क्रे,आ᳚स्तां¦दि॒विपन्था᳚श्चराचा॒रः || 11 || वर्ग:22 ऋ॒क्ऽसा॒माभ्या᳚म्¦अ॒भिऽहि॑तौ¦गावौ᳚¦ते॒¦सा॒म॒नौ¦इ॒तः॒ | श्रोत्र᳚म्¦ते॒¦च॒क्रे इति॑¦आ॒स्ता॒म्¦दि॒वि¦पन्थाः᳚¦च॒रा॒च॒रः || |
| शुची᳚तेच॒क्रेया॒त्या¦व्या॒नो,अक्ष॒आह॑तः | अनो᳚मन॒स्मयं᳚सू॒र्या¦ऽऽरो᳚हत्प्रय॒तीपति᳚म् || 12 || शुची᳚¦ते॒¦च॒क्रे इति॑¦या॒त्याः¦वि॒ऽआ॒नः¦अक्षः॑¦आऽह॑तः | अनः॑¦म॒न॒स्मय᳚म्¦सू॒र्या¦आ¦अ॒रो॒ह॒त्¦प्र॒ऽय॒ती¦पति᳚म् || |
| सू॒र्याया᳚वह॒तुःप्रागा᳚त्¦सवि॒तायम॒वासृ॑जत् | अ॒घासु॑हन्यन्ते॒गावो¦ऽर्जु᳚न्योः॒पर्यु॑ह्यते || 13 || सू॒र्यायाः᳚¦व॒ह॒तुः¦प्र¦अ॒गा॒त्¦स॒वि॒ता¦यम्¦अ॒व॒।आसृ॑जत् | अ॒घासु॑¦ह॒न्य॒न्ते॒¦गावः॑¦अर्जु᳚न्योः¦परि॑¦उ॒ह्य॒ते॒ || |
| यद॑श्विनापृ॒च्छमा᳚ना॒वया᳚तं¦त्रिच॒क्रेण॑वह॒तुंसू॒र्यायाः᳚ | विश्वे᳚दे॒वा,अनु॒तद्वा᳚मजानन्¦पु॒त्रःपि॒तरा᳚ववृणीतपू॒षा || 14 || यत्¦अ॒श्वि॒ना॒¦पृ॒च्छमा᳚नौ¦अया᳚तम्¦त्रि॒ऽच॒क्रेण॑¦व॒ह॒तुम्¦सू॒र्यायाः᳚ | |
| यदया᳚तंशुभस्पती¦वरे॒यंसू॒र्यामुप॑ | क्वैकं᳚च॒क्रंवा᳚मासी॒त्¦क्व॑दे॒ष्ट्राय॑तस्थथुः || 15 || यत्¦अया᳚तम्¦शु॒भः॒¦प॒ती॒ इति॑¦व॒रे॒ऽयम्¦सू॒र्याम्¦उप॑ | क्व॑¦एक᳚म्¦च॒क्रम्¦वा॒म्¦आ॒सी॒त्¦क्व॑¦दे॒ष्ट्राय॑¦त॒स्थ॒थुः॒ || |
| द्वेते᳚च॒क्रेसू᳚र्ये¦ब्र॒ह्माण॑ऋतु॒थावि॑दुः | अथैकं᳚च॒क्रंयद्गुहा॒¦तद॑द्धा॒तय॒इद्वि॑दुः || 16 || वर्ग:23 द्वे इति॑¦ते॒¦च॒क्रे इति॑¦सू॒र्ये॒¦ब्र॒ह्माणः॑¦ऋ॒तु॒ऽथा¦वि॒दुः॒ | अथ॑¦एक᳚म्¦च॒क्रम्¦यत्¦गुहा᳚¦तत्¦अ॒द्धा॒तयः॑¦इत्¦वि॒दुः॒ || |
| सू॒र्यायै᳚दे॒वेभ्यो᳚¦मि॒त्राय॒वरु॑णायच | येभू॒तस्य॒प्रचे᳚तस¦इ॒दंतेभ्यो᳚ऽकरं॒नमः॑ || 17 || सू॒र्यायै᳚¦दे॒वेभ्यः॑¦मि॒त्राय॑¦वरु॑णाय¦च॒ | ये¦भू॒तस्य॑¦प्रऽचे᳚तसः¦इ॒दम्¦तेभ्यः॑¦अ॒क॒र॒म्¦नमः॑ || |
| पू॒र्वा॒प॒रंच॑रतोमा॒ययै॒तौ¦शिशू॒क्रीळ᳚न्तौ॒परि॑यातो,अध्व॒रम् | विश्वा᳚न्य॒न्योभुव॑नाभि॒चष्ट॑¦ऋ॒तूँर॒न्योवि॒दध॑ज्जायते॒पुनः॑ || 18 || पू॒र्व॒।आ॒प॒रम्¦च॒र॒तः॒¦मा॒यया᳚¦ए॒तौ¦शिशू॒ इति॑¦क्रीळ᳚न्तौ¦परि॑¦या॒तः॒¦अ॒ध्व॒रम् | |
| नवो᳚नवोभवति॒जाय॑मा॒नो¦ऽह्नां᳚के॒तुरु॒षसा᳚मे॒त्यग्र᳚म् | भा॒गंदे॒वेभ्यो॒विद॑धात्या॒यन्¦प्रच॒न्द्रमा᳚स्तिरतेदी॒र्घमायुः॑ || 19 || नवः॑ऽनवः¦भ॒व॒ति॒¦जाय॑मानः¦अह्ना᳚म्¦के॒तुः¦उ॒षसा᳚म्¦ए॒ति॒¦अग्र᳚म् | |
| सु॒किं॒शु॒कंश॑ल्म॒लिंवि॒श्वरू᳚पं॒¦हिर᳚ण्यवर्णंसु॒वृतं᳚सुच॒क्रम् | आरो᳚हसूर्ये,अ॒मृत॑स्यलो॒कं¦स्यो॒नंपत्ये᳚वह॒तुंकृ॑णुष्व || 20 || सु॒ऽकिं॒शु॒कम्¦श॒ल्म॒लिम्¦वि॒श्वऽरू᳚पम्¦हिर᳚ण्यऽवर्णम्¦सु॒ऽवृत᳚म्¦सु॒ऽच॒क्रम् | |
| उदी॒र्ष्वातः॒पति॑वती॒ह्ये॒३॑(ए॒)षा¦वि॒श्वाव॑सुं॒नम॑सागी॒र्भिरी᳚ळे | अ॒न्यामि॑च्छपितृ॒षदं॒व्य॑क्तां॒¦सते᳚भा॒गोज॒नुषा॒तस्य॑विद्धि || 21 || वर्ग:24 उत्¦ई॒र्ष्व॒¦अतः॑¦पति॑ऽवती¦हि¦ए॒षा¦वि॒श्वऽव॑सुम्¦नम॑सा¦गीः॒ऽभिः¦ई॒ळे॒ | |
| उदी॒र्ष्वातो᳚विश्वावसो॒¦नम॑सेळामहेत्वा | अ॒न्यामि॑च्छप्रफ॒र्व्य१॑(अं॒)¦संजा॒यांपत्या᳚सृज || 22 || उत्¦ई॒र्ष्व॒¦अतः॑¦वि॒श्व॒व॒सो॒ इति॑ विश्वऽवसो¦नम॑सा¦ई॒ळा॒म॒हे॒¦त्वा | अ॒न्याम्¦इ॒च्छ॒¦प्र॒ऽफ॒र्व्य᳚म्¦सम्¦जा॒याम्¦पत्या᳚¦सृ॒ज॒ || |
| अ॒नृ॒क्ष॒रा,ऋ॒जवः॑सन्तु॒पन्था॒¦येभिः॒सखा᳚यो॒यन्ति॑नोवरे॒यम् | सम᳚र्य॒मासंभगो᳚नोनिनीया॒त्¦संजा᳚स्प॒त्यंसु॒यम॑मस्तुदेवाः || 23 || अ॒नृ॒क्ष॒राः¦ऋ॒जवः॑¦स॒न्तु॒¦पन्थाः᳚¦येभिः॑¦सखा᳚यः¦यन्ति॑¦नः॒¦व॒रे॒ऽयम् | |
| प्रत्वा᳚मुञ्चामि॒वरु॑णस्य॒पाशा॒द्¦येन॒त्वाब॑ध्नात्सवि॒तासु॒शेवः॑ | ऋ॒तस्य॒योनौ᳚सुकृ॒तस्य॑लो॒के¦ऽरि॑ष्टांत्वास॒हपत्या᳚दधामि || 24 || प्र¦त्वा॒¦मुं॒चा॒मि॒¦वरु॑णस्य¦पाशा᳚त्¦येन॑¦त्वा॒¦अब॑ध्नात्¦स॒वि॒ता¦सु॒ऽशेवः॑ | |
| प्रेतोमु॒ञ्चामि॒नामुतः॑¦सुब॒द्धाम॒मुत॑स्करम् | यथे॒यमि᳚न्द्रमीढ्वः¦सुपु॒त्रासु॒भगास॑ति || 25 || प्र¦इ॒तः¦मुं॒चामि॑¦न¦अ॒मुतः॑¦सु॒ऽब॒द्धाम्¦अ॒मुतः॑¦क॒र॒म् | यथा᳚¦इ॒यम्¦इ॒न्द्र॒¦मी॒ढ्वः॒¦सु॒ऽपु॒त्रा¦सु॒ऽभगा᳚¦अस॑ति || |
| पू॒षात्वे॒तोन॑यतुहस्त॒गृह्या॒¦श्विना᳚त्वा॒प्रव॑हतां॒रथे᳚न | गृ॒हान्ग॑च्छगृ॒हप॑त्नी॒यथासो᳚¦व॒शिनी॒त्वंवि॒दथ॒माव॑दासि || 26 || वर्ग:25 पू॒षा¦त्वा॒¦इ॒तः¦न॒य॒तु॒¦ह॒स्त॒ऽगृह्य॑¦अ॒श्विना᳚¦त्वा॒¦प्र¦व॒ह॒ता॒म्¦रथे᳚न | |
| इ॒हप्रि॒यंप्र॒जया᳚ते॒समृ॑ध्यता¦म॒स्मिन्गृ॒हेगार्ह॑पत्यायजागृहि | ए॒नापत्या᳚त॒न्व१॑(अं॒)संसृ॑ज॒स्वा¦ऽधा॒जिव्री᳚वि॒दथ॒माव॑दाथः || 27 || इ॒ह¦प्रि॒यम्¦प्र॒ऽजया᳚¦ते॒¦सम्¦ऋ॒ध्य॒ता॒म्¦अ॒स्मिन्¦गृ॒हे¦गार्ह॑ऽपत्याय¦जा॒गृ॒हि॒ | |
| नी॒ल॒लो॒हि॒तंभ॑वति¦कृ॒त्यास॒क्तिर्व्य॑ज्यते | एध᳚न्ते,अस्याज्ञा॒तयः॒¦पति॑र्ब॒न्धेषु॑बध्यते || 28 || नी॒ल॒ऽलो॒हि॒तम्¦भ॒व॒ति॒¦कृ॒त्या¦आ॒स॒क्तिः¦वि¦अ॒ज्य॒ते॒ | एध᳚न्ते¦अ॒स्याः॒¦ज्ञा॒तयः॑¦पतिः॑¦ब॒न्धेषु॑¦ब॒ध्य॒ते॒ || |
| परा᳚देहिशामु॒ल्यं᳚¦ब्र॒ह्मभ्यो॒विभ॑जा॒वसु॑ | कृ॒त्यैषाप॒द्वती᳚भू॒त्व्या¦जा॒यावि॑शते॒पति᳚म् || 29 || परा᳚¦दे॒हि॒¦शा॒मु॒ल्य᳚म्¦ब्र॒ह्मऽभ्यः॑¦वि¦भ॒ज॒¦वसु॑ | कृ॒त्या¦ए॒षा¦प॒त्ऽवती᳚¦भू॒त्वी¦आ¦जा॒या¦वि॒श॒ते॒¦पति᳚म् || |
| अ॒श्री॒रात॒नूर्भ॑वति॒¦रुश॑तीपा॒पया᳚मु॒या | पति॒र्यद्व॒ध्वो॒३॑(ओ॒)वास॑सा॒¦स्वमङ्ग॑मभि॒धित्स॑ते || 30 || अ॒श्री॒रा¦त॒नूः¦भ॒व॒ति॒¦रुश॑ती¦पा॒पया᳚¦अ॒मु॒या | पतिः॑¦यत्¦व॒ध्वः॑¦वास॑सा¦स्वम्¦अङ्ग᳚म्¦अ॒भि॒ऽधित्स॑ते || |
| येव॒ध्व॑श्च॒न्द्रंव॑ह॒तुं¦यक्ष्मा॒यन्ति॒जना॒दनु॑ | पुन॒स्तान्य॒ज्ञिया᳚दे॒वा¦नय᳚न्तु॒यत॒आग॑ताः || 31 || वर्ग:26 ये¦व॒ध्वः॑¦च॒न्द्रम्¦व॒ह॒तुम्¦यक्ष्माः᳚¦यन्ति॑¦जना᳚त्¦अनु॑ | पुन॒रिति॑¦तान्¦य॒ज्ञियाः᳚¦दे॒वाः¦नय᳚न्तु¦यतः॑¦आऽग॑ताः || |
| मावि॑दन्परिप॒न्थिनो॒¦यआ॒सीद᳚न्ति॒दम्प॑ती | सु॒गेभि॑र्दु॒र्गमती᳚ता॒¦मप॑द्रा॒न्त्वरा᳚तयः || 32 || मा¦वि॒द॒न्¦प॒रि॒ऽप॒न्थिनः॑¦ये¦आ॒ऽसीद᳚न्ति¦दंप॑ती॒ इति॒ दम्ऽप॑ती | सु॒ऽगेभिः॑¦दुः॒ऽगम्¦अति॑¦इ॒ता॒म्¦अप॑¦द्रा॒न्तु॒¦अरा᳚तयः || |
| सु॒म॒ङ्ग॒लीरि॒यंव॒धू¦रि॒मांस॒मेत॒पश्य॑त | सौभा᳚ग्यमस्यैद॒त्त्वाया¦ऽथास्तं॒विपरे᳚तन || 33 || सु॒ऽम॒ङ्ग॒लीः¦इ॒यम्¦व॒धूः¦इ॒माम्¦स॒म्ऽएत॑¦पश्य॑त | सौभा᳚ग्यम्¦अ॒स्यै॒¦द॒त् त्वाय॑¦अथ॑¦अस्त᳚म्¦वि¦परा᳚¦इ॒त॒न॒ || |
| तृ॒ष्टमे॒तत्कटु॑कमे॒त¦द॑पा॒ष्ठव॑द्वि॒षव॒न्नैतदत्त॑वे | सू॒र्यांयोब्र॒ह्मावि॒द्यात्¦सइद्वाधू᳚यमर्हति || 34 || तृ॒ष्टम्¦ए॒तत्¦कटु॑कम्¦ए॒तत्¦अ॒पा॒ष्ठऽव॑त्¦वि॒षऽव॑त्¦न¦ए॒तत्¦अत्त॑वे | |
| आ॒शस॑नंवि॒शस॑न॒¦मथो᳚,अधिवि॒कर्त॑नम् | सू॒र्यायाः᳚पश्यरू॒पाणि॒¦तानि॑ब्र॒ह्मातुशु᳚न्धति || 35 || आ॒ऽशस॑नम्¦वि॒ऽशस॑नम्¦अथो॒ इति॑¦अ॒धि॒ऽवि॒कर्त॑नम् | सू॒र्यायाः᳚¦प॒श्य॒¦रू॒पाणि॑¦तानि॑¦ब्र॒ह्मा¦तु¦शु॒न्ध॒ति॒ || |
| गृ॒भ्णामि॑तेसौभग॒त्वाय॒हस्तं॒¦मया॒पत्या᳚ज॒रद॑ष्टि॒र्यथासः॑ | भगो᳚,अर्य॒मास॑वि॒तापुरं᳚धि॒¦र्मह्यं᳚त्वादु॒र्गार्ह॑पत्यायदे॒वाः || 36 || वर्ग:27 गृ॒भ्णामि॑¦ते॒¦सौ॒भ॒ग॒ऽत्वाय॑¦हस्त᳚म्¦मया᳚¦पत्या᳚¦ज॒रत्।आ॑ष्टिः¦यथा᳚¦असः॑ | |
| तांपू᳚षञ्छि॒वत॑मा॒मेर॑यस्व॒¦यस्यां॒बीजं᳚मनु॒ष्या॒३॑(आ॒)वप᳚न्ति | यान॑ऊ॒रू,उ॑श॒तीवि॒श्रया᳚ते॒¦यस्या᳚मु॒शन्तः॑प्र॒हरा᳚म॒शेप᳚म् || 37 || ताम्¦पू॒ष॒न्¦शि॒वऽत॑माम्¦आ¦ई॒र॒य॒स्व॒¦यस्या᳚म्¦बीज᳚म्¦म॒नु॒ष्याः᳚¦वप᳚न्ति | |
| तुभ्य॒मग्रे॒पर्य॑वहन्¦त्सू॒र्यांव॑ह॒तुना᳚स॒ह | पुनः॒पति॑भ्योजा॒यांदा¦,अ॑ग्नेप्र॒जया᳚स॒ह || 38 || तुभ्य᳚म्¦अग्रे᳚¦परि॑¦अ॒व॒ह॒न्¦सू॒र्याम्¦व॒ह॒तुना᳚¦स॒ह | पुन॒रिति॑¦पति॑ऽभ्यः¦जा॒याम्¦दाः¦अ॒ग्ने॒¦प्र॒ऽजया᳚¦स॒ह || |
| पुनः॒पत्नी᳚म॒ग्निर॑दा॒¦दायु॑षास॒हवर्च॑सा | दी॒र्घायु॑रस्या॒यःपति॒¦र्जीवा᳚तिश॒रदः॑श॒तम् || 39 || पुन॒रिति॑¦पत्नी᳚म्¦अ॒ग्निः¦अ॒दा॒त्¦आयु॑षा¦स॒ह¦वर्च॑सा | दी॒र्घऽआ᳚युः¦अ॒स्याः॒¦यः¦पतिः॑¦जीवा᳚ति¦श॒रदः॑¦श॒तम् || |
| सोमः॑प्रथ॒मोवि॑विदे¦गन्ध॒र्वोवि॑विद॒उत्त॑रः | तृ॒तीयो᳚,अ॒ग्निष्टे॒पति॑¦स्तु॒रीय॑स्तेमनुष्य॒जाः || 40 || सोमः॑¦प्र॒थ॒मः¦वि॒वि॒दे॒¦ग॒न्ध॒र्वः¦वि॒वि॒दे॒¦उत्ऽत॑रः | तृ॒तीयः॑¦अ॒ग्निः¦ते॒¦पतिः॑¦तु॒रीयः॑¦ते॒¦म॒नु॒ष्य॒ऽजाः || |
| सोमो᳚ददद्गन्ध॒र्वाय॑¦गन्ध॒र्वोद॑दद॒ग्नये᳚ | र॒यिंच॑पु॒त्राँश्चा᳚दा¦द॒ग्निर्मह्य॒मथो᳚,इ॒माम् || 41 || वर्ग:28 सोमः॑¦द॒द॒त्¦ग॒न्ध॒र्वाय॑¦ग॒न्ध॒र्वः¦द॒द॒त्¦अ॒ग्नये᳚ | र॒यिम्¦च॒¦पु॒त्रान्¦च॒¦अ॒दा॒त्¦अ॒ग्निः¦मह्य᳚म्¦अथो॒ इति॑¦इ॒माम् || |
| इ॒हैवस्तं॒मावियौ᳚ष्टं॒¦विश्व॒मायु॒र्व्य॑श्नुतम् | क्रीळ᳚न्तौपु॒त्रैर्नप्तृ॑भि॒¦र्मोद॑मानौ॒स्वेगृ॒हे || 42 || इ॒ह¦ए॒व¦स्त॒म्¦मा¦वि¦यौ॒ष्ट॒म्¦विश्व᳚म्¦आयुः॑¦वि¦अ॒श्नु॒त॒म् | क्रीळ᳚न्तौ¦पु॒त्रैः¦नप्तृ॑ऽभिः¦मोद॑मानौ¦स्वे¦गृ॒हे || |
| आनः॑प्र॒जांज॑नयतुप्र॒जाप॑ति¦राजर॒साय॒सम॑नक्त्वर्य॒मा | अदु᳚र्मङ्गलीःपतिलो॒कमावि॑श॒¦शंनो᳚भवद्वि॒पदे॒शंचतु॑ष्पदे || 43 || आ¦नः॒¦प्र॒ऽजाम्¦ज॒न॒य॒तु॒¦प्र॒जाऽप॑तिः¦आ॒ऽज॒र॒साय॑¦सम्¦अ॒न॒क्तु॒¦अ॒र्य॒मा | |
| अघो᳚रचक्षु॒रप॑तिघ्न्येधि¦शि॒वाप॒शुभ्यः॑सु॒मनाः᳚सु॒वर्चाः᳚ | वी॒र॒सूर्दे॒वका᳚मास्यो॒ना¦शंनो᳚भवद्वि॒पदे॒शंचतु॑ष्पदे || 44 || अघो᳚रऽचक्षुः¦अप॑तिऽघ्नी¦ए॒धि॒¦शि॒वा¦प॒शुऽभ्यः॑¦सु॒ऽमनाः᳚¦सु॒ऽवर्चाः᳚ | |
| इ॒मांत्वमि᳚न्द्रमीढ्वः¦सुपु॒त्रांसु॒भगां᳚कृणु | दशा᳚स्यांपु॒त्रानाधे᳚हि॒¦पति॑मेकाद॒शंकृ॑धि || 45 || इ॒माम्¦त्वम्¦इ॒न्द्र॒¦मी॒ढ्वः॒¦सु॒ऽपु॒त्राम्¦सु॒ऽभगा᳚म्¦कृ॒णु॒ | दश॑¦अ॒स्या॒म्¦पु॒त्रान्¦आ¦धे॒हि॒¦पति᳚म्¦ए॒का॒द॒शम्¦कृ॒धि॒ || |
| स॒म्राज्ञी॒श्वशु॑रेभव¦स॒म्राज्ञी᳚श्व॒श्र्वांभ॑व | नना᳚न्दरिस॒म्राज्ञी᳚भव¦स॒म्राज्ञी॒,अधि॑दे॒वृषु॑ || 46 || स॒म्ऽराज्ञी᳚¦श्वशु॑रे¦भ॒व॒¦स॒म्ऽराज्ञी᳚¦श्व॒श्र्वाम्¦भ॒व॒ | नना᳚न्दरि¦स॒म्ऽराज्ञी᳚¦भ॒व॒¦स॒म्ऽराज्ञी᳚¦अधि॑¦दे॒वृषु॑ || |
| सम᳚ञ्जन्तु॒विश्वे᳚दे॒वाः¦समापो॒हृद॑यानिनौ | संमा᳚त॒रिश्वा॒संधा॒ता¦समु॒देष्ट्री᳚दधातुनौ || 47 || सम्¦अं॒ज॒न्तु॒¦विश्वे᳚¦दे॒वाः¦सम्¦आपः॑¦हृद॑यानि¦नौ॒ | सम्¦मा॒त॒रिश्वा᳚¦सम्¦धा॒ता¦सम्¦ऊँ॒ इति॑¦देष्ट्री᳚¦द॒धा॒तु॒¦नौ॒ || |
| [41] विहिसोतोरिति त्रयोविंशत्यृचस्य सूक्तस्य आद्याष्टम्येकादशी द्वादशीचतुर्दशीनामेकोनविंश्यादिचतसृणांचेंद्र ऋषिः सप्तमीत्रयोदशीत्रयोविंशीनामैंद्रो वृषाकपि ऋषिः शिष्टानामेकादशर्चामिंद्राणी ऋषिकाइंद्रः पंक्तिः | (अत्रयस्य वाक्यमिति परिभाषां स्वीकृत्य इंद्रेंद्राणी वृषाकपीनांविभागशोदेवतात्वं केचिन्मन्यंते तद्भाष्यकारादिविरुद्धं) |{अष्टक:8, अध्याय:4}{मंडल:10, सूक्त:86}{अनुवाक:7, सूक्त:2} |
| विहिसोतो॒रसृ॑क्षत॒नेन्द्रं᳚दे॒वम॑मंसत | यत्राम॑दद्वृ॒षाक॑पिर॒र्यःपु॒ष्टेषु॒मत्स॑खा॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 1 || वर्ग:1 वि¦हि¦सोतोः᳚¦असृ॑क्षत¦न¦इन्द्र᳚म्¦दे॒वम्¦अ॒मं॒स॒त॒ | |
| परा॒ही᳚न्द्र॒धाव॑सिवृ॒षाक॑पे॒रति॒व्यथिः॑ | नो,अह॒प्रवि᳚न्दस्य॒न्यत्र॒सोम॑पीतये॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 2 || परा᳚¦हि¦इ॒न्द्र॒¦धाव॑सि¦वृ॒षाक॑पेः¦अति॑¦व्यथिः॑ | |
| किम॒यंत्वांवृ॒षाक॑पिश्च॒कार॒हरि॑तोमृ॒गः | यस्मा᳚,इर॒स्यसीदु॒न्व१॑(अ॒)र्योवा᳚पुष्टि॒मद्वसु॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 3 || किम्¦अ॒यम्¦त्वाम्¦वृ॒षाक॑पिः¦च॒कार॑¦हरि॑तः¦मृ॒गः | |
| यमि॒मंत्वंवृ॒षाक॑पिंप्रि॒यमि᳚न्द्राभि॒रक्ष॑सि | श्वान्व॑स्यजम्भिष॒दपि॒कर्णे᳚वराह॒युर्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 4 || यम्¦इ॒मम्¦त्वम्¦वृ॒षाक॑पिम्¦प्रि॒यम्¦इ॒न्द्र॒¦अ॒भि॒ऽरक्ष॑सि | |
| प्रि॒यात॒ष्टानि॑मेक॒पिर्व्य॑क्ता॒व्य॑दूदुषत् | शिरो॒न्व॑स्यराविषं॒नसु॒गंदु॒ष्कृते᳚भुवं॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 5 || प्रि॒या¦त॒ष्टानि॑¦मे॒¦क॒पिः¦वि।आ॑क्ता¦वि¦अ॒दू॒दु॒ष॒त् | |
| नमत्स्त्रीसु॑भ॒सत्त॑रा॒नसु॒याशु॑तराभुवत् | नमत्प्रति॑च्यवीयसी॒नसक्थ्युद्य॑मीयसी॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 6 || वर्ग:2 न¦मत्¦स्त्री¦सु॒भ॒सत्ऽत॑रा¦न¦सु॒याशु॑ऽतरा¦भु॒व॒त् | |
| उ॒वे,अ᳚म्बसुलाभिके॒यथे᳚वा॒ङ्गभ॑वि॒ष्यति॑ | भ॒सन्मे᳚,अम्ब॒सक्थि॑मे॒शिरो᳚मे॒वी᳚वहृष्यति॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 7 || सु॒वे¦अ॒म्ब॒¦सु॒ला॒भि॒के॒¦यथा᳚ऽइव¦अ॒ङ्ग¦भ॒वि॒ष्यति॑ | |
| किंसु॑बाहोस्वङ्गुरे॒पृथु॑ष्टो॒पृथु॑जाघने | किंशू᳚रपत्निन॒स्त्वम॒भ्य॑मीषिवृ॒षाक॑पिं॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 8 || किम्¦सु॒बा॒हो॒ इति॑ सुऽबाहो¦सु॒।आ॒ङ्गु॒रे॒¦पृथु॑स्तो॒ इति॒ पृथु॑ऽस्तो¦पृथु॑ऽजघने | |
| अ॒वीरा᳚मिव॒माम॒यंश॒रारु॑र॒भिम᳚न्यते | उ॒ताहम॑स्मिवी॒रिणीन्द्र॑पत्नीम॒रुत्स॑खा॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 9 || अ॒वीरा᳚म्ऽइव¦माम्¦अ॒यम्¦श॒रारुः॑¦अ॒भि¦म॒न्य॒ते॒ | |
| सं॒हो॒त्रंस्म॑पु॒रानारी॒सम॑नं॒वाव॑गच्छति | वे॒धा,ऋ॒तस्य॑वी॒रिणीन्द्र॑पत्नीमहीयते॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 10 || स॒म्ऽहो॒त्रम्¦स्म॒¦पु॒रा¦नारी᳚¦सम॑नम्¦वा॒¦अव॑¦ग॒च्छ॒ति॒ | |
| इ॒न्द्रा॒णीमा॒सुनारि॑षु¦सु॒भगा᳚म॒हम॑श्रवम् | न॒ह्य॑स्या,अप॒रंच॒न¦ज॒रसा॒मर॑ते॒पति॒¦र्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 11 || वर्ग:3 इ॒न्द्रा॒णीम्¦आ॒सु¦नारि॑षु¦सु॒ऽभगा᳚म्¦अ॒हम्¦अ॒श्र॒व॒म् | |
| नाहमि᳚न्द्राणिरारण॒सख्यु᳚र्वृ॒षाक॑पेरृ॒ते | यस्ये॒दमप्यं᳚ह॒विःप्रि॒यंदे॒वेषु॒गच्छ॑ति॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 12 || न¦अ॒हम्¦इ॒न्द्रा॒णि॒¦र॒र॒ण॒¦सख्युः॑¦वृ॒षाक॑पेः¦ऋ॒ते | |
| वृषा᳚कपायि॒रेव॑ति॒सुपु॑त्र॒आदु॒सुस्नु॑षे | घस॑त्त॒इन्द्र॑उ॒क्षणः॑प्रि॒यंका᳚चित्क॒रंह॒विर्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 13 || वृषा᳚कपायि¦रेव॑ति¦सुऽपु॑त्रे¦आत्¦ऊँ॒ इति॑¦सुऽस्नु॑षे | |
| उ॒क्ष्णोहिमे॒पञ्च॑दशसा॒कंपच᳚न्तिविंश॒तिम् | उ॒ताहम॑द्मि॒पीव॒इदु॒भाकु॒क्षीपृ॑णन्तिमे॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 14 || उ॒क्ष्णः¦हि¦मे॒¦पंच॑ऽदश¦सा॒कम्¦पच᳚न्ति¦विं॒श॒तिम् | |
| वृ॒ष॒भोनति॒ग्मशृ᳚ङ्गो॒ऽन्तर्यू॒थेषु॒रोरु॑वत् | म॒न्थस्त॑इन्द्र॒शंहृ॒देयंते᳚सु॒नोति॑भाव॒युर्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 15 || वृ॒ष॒भः¦न¦ति॒ग्मऽशृ᳚ङ्गः¦अ॒न्तः¦यू॒थेषु॑¦रोरु॑वत् | |
| नसेशे॒यस्य॒रम्ब॑तेऽन्त॒रास॒क्थ्या॒३॑(आ॒)कपृ॑त् | सेदी᳚शे॒यस्य॑रोम॒शंनि॑षे॒दुषो᳚वि॒जृम्भ॑ते॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 16 || वर्ग:4 न¦सः¦ई॒शे॒¦यस्य॑¦रम्ब॑ते¦अ॒न्त॒रा¦स॒क्थ्या᳚¦कपृ॑त् | |
| नसेशे॒यस्य॑रोम॒शंनि॑षे॒दुषो᳚वि॒जृम्भ॑ते | सेदी᳚शे॒यस्य॒रम्ब॑तेऽन्त॒रास॒क्थ्या॒३॑(आ॒)कपृ॒द्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 17 || न¦सः¦ई॒शे॒¦यस्य॑¦रो॒म॒शम्¦नि॒ऽसे॒दुषः॑¦वि॒ऽजृम्भ॑ते | |
| अ॒यमि᳚न्द्रवृ॒षाक॑पिः॒पर॑स्वन्तंह॒तंवि॑दत् | अ॒सिंसू॒नांनवं᳚च॒रुमादेध॒स्यान॒आचि॑तं॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 18 || अ॒यम्¦इ॒न्द्र॒¦वृ॒षाक॑पिः¦पर॑स्वन्तम्¦ह॒तम्¦वि॒द॒त् | |
| अ॒यमे᳚मिवि॒चाक॑शद्विचि॒न्वन्दास॒मार्य᳚म् | पिबा᳚मिपाक॒सुत्व॑नो॒ऽभिधीर॑मचाकशं॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 19 || अ॒यम्¦ए॒मि॒¦वि॒ऽचाक॑शत्¦वि॒ऽचि॒न्वन्¦दास᳚म्¦आर्य᳚म् | |
| धन्व॑च॒यत्कृ॒न्तत्रं᳚च॒कति॑स्वि॒त्तावियोज॑ना | नेदी᳚यसोवृषाक॒पेऽस्त॒मेहि॑गृ॒हाँ,उप॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 20 || धन्व॑¦च॒¦यत्¦कृ॒न्तत्र᳚म्¦च॒¦कति॑¦स्वि॒त्¦ता¦वि¦योज॑ना | |
| पुन॒रेहि॑वृषाकपेसुवि॒ताक॑ल्पयावहै | यए॒षस्व॑प्न॒नंश॒नोऽस्त॒मेषि॑प॒थापुन॒र्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 21 || पुनः॑¦आ¦इ॒हि॒¦वृ॒षा॒क॒पे॒¦सु॒वि॒ता¦क॒ल्प॒या॒व॒है॒ | |
| यदुद᳚ञ्चोवृषाकपेगृ॒हमि॒न्द्राज॑गन्तन | क्व१॑(अ॒)स्यपु॑ल्व॒घोमृ॒गःकम॑गञ्जन॒योप॑नो॒विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 22 || यत्¦उदं᳚चः¦वृ॒षा॒क॒पे॒¦गृ॒हम्¦इ॒न्द्र॒¦अज॑गन्तन | |
| पर्शु᳚र्ह॒नाम॑मान॒वीसा॒कंस॑सूवविंश॒तिम् | भ॒द्रंभ॑ल॒त्यस्या᳚,अभू॒द्यस्या᳚,उ॒दर॒माम॑य॒द्विश्व॑स्मा॒दिन्द्र॒उत्त॑रः || 23 || पशुः॑¦ह॒¦नाम॑¦मा॒न॒वी¦सा॒कम्¦स॒सू॒व॒¦विं॒श॒तिम् | |
| [42] रक्षोहणमिति पंचविंशत्यृचस्य सूक्तस्य भारद्वाजःपायूरक्षोहाग्निस्त्रिष्टुप् अंत्याश्चतस्रोनुष्टुभः |{अष्टक:8, अध्याय:4}{मंडल:10, सूक्त:87}{अनुवाक:7, सूक्त:3} |
| र॒क्षो॒हणं᳚वा॒जिन॒माजि॑घर्मिमि॒त्रंप्रथि॑ष्ठ॒मुप॑यामि॒शर्म॑ | शिशा᳚नो,अ॒ग्निःक्रतु॑भिः॒समि॑द्धः॒सनो॒दिवा॒सरि॒षःपा᳚तु॒नक्त᳚म् || 1 || वर्ग:5 र॒क्षः॒ऽहन᳚म्¦वा॒जिन᳚म्¦आ¦जि॒घ॒र्मि॒¦मि॒त्रम्¦प्रथि॑ष्ठम्¦उप॑¦या॒मि॒¦शर्म॑ | |
| अयो᳚दंष्ट्रो,अ॒र्चिषा᳚यातु॒धाना॒नुप॑स्पृशजातवेदः॒समि॑द्धः | आजि॒ह्वया॒मूर॑देवान्रभस्वक्र॒व्यादो᳚वृ॒क्त्व्यपि॑धत्स्वा॒सन् || 2 || अयः॑ऽदंष्ट्रः¦अ॒र्चिषा᳚¦या॒तु॒ऽधाना᳚न्¦उप॑¦स्पृ॒श॒¦जा॒त॒ऽवे॒दः॒¦सम्ऽइ᳚द्धः | |
| उ॒भोभ॑यावि॒न्नुप॑धेहि॒दंष्ट्रा᳚हिं॒स्रःशिशा॒नोऽव॑रं॒परं᳚च | उ॒तान्तरि॑क्षे॒परि॑याहिराज॒ञ्जम्भैः॒संधे᳚ह्य॒भिया᳚तु॒धाना॑न् || 3 || उ॒भा¦उ॒भ॒या॒वि॒न्¦उप॑¦धे॒हि॒¦दंष्ट्रा᳚¦हिं॒स्रः¦शिशा᳚नः¦अव॑रम्¦पर᳚म्¦च॒ | |
| य॒ज्ञैरिषूः᳚सं॒नम॑मानो,अग्नेवा॒चाश॒ल्याँ,अ॒शनि॑भिर्दिहा॒नः | ताभि᳚र्विध्य॒हृद॑येयातु॒धाना᳚न्प्रती॒चोबा॒हून्प्रति॑भङ्ध्येषाम् || 4 || य॒ज्ञैः¦इषूः᳚¦स॒म्ऽनम॑मानः¦अ॒ग्ने॒¦वा॒चा¦श॒ल्यान्¦अ॒शनि॑ऽभिः¦दि॒हा॒नः | |
| अग्ने॒त्वचं᳚यातु॒धान॑स्यभिन्धिहिं॒स्राशनि॒र्हर॑साहन्त्वेनम् | प्रपर्वा᳚णिजातवेदःशृणीहिक्र॒व्यात्क्र॑वि॒ष्णुर्विचि॑नोतुवृ॒क्णम् || 5 || अग्ने᳚¦त्वच᳚म्¦या॒तु॒ऽधान॑स्य¦भि॒न्धि॒¦हिं॒स्रा¦अ॒शनिः॑¦हर॑सा¦ह॒न्तु॒¦ए॒न॒म् | |
| यत्रे॒दानीं॒पश्य॑सिजातवेद॒स्तिष्ठ᳚न्तमग्नउ॒तवा॒चर᳚न्तम् | यद्वा॒न्तरि॑क्षेप॒थिभिः॒पत᳚न्तं॒तमस्ता᳚विध्य॒शर्वा॒शिशा᳚नः || 6 || वर्ग:6 यत्र॑¦इ॒दानी᳚म्¦पश्य॑सि¦जा॒त॒ऽवे॒दः॒¦तिष्ठ᳚न्तम्¦अ॒ग्ने॒¦उ॒त¦वा॒¦चर᳚न्तम् | |
| उ॒ताल॑ब्धंस्पृणुहिजातवेदआलेभा॒नादृ॒ष्टिभि᳚र्यातु॒धाना᳚त् | अग्ने॒पूर्वो॒निज॑हि॒शोशु॑चानआ॒मादः॒,क्ष्विङ्का॒स्तम॑द॒न्त्वेनीः᳚ || 7 || उ॒त¦आऽल॑ब्धम्¦स्पृ॒णु॒हि॒¦जा॒त॒ऽवे॒दः॒¦आ॒ऽले॒भा॒नात्¦ऋ॒ष्टिऽभिः॑¦या॒तु॒ऽधाना᳚त् | |
| इ॒हप्रब्रू᳚हियत॒मःसो,अ॑ग्ने॒योया᳚तु॒धानो॒यइ॒दंकृ॒णोति॑ | तमार॑भस्वस॒मिधा᳚यविष्ठनृ॒चक्ष॑स॒श्चक्षु॑षेरन्धयैनम् || 8 || इ॒ह¦प्र¦ब्रू॒हि॒¦य॒त॒मः¦सः¦अ॒ग्ने॒¦यः¦या॒तु॒ऽधानः॑¦यः¦इ॒दम्¦कृ॒णोति॑ | |
| ती॒क्ष्णेना᳚ग्ने॒चक्षु॑षारक्षय॒ज्ञंप्राञ्चं॒वसु॑भ्यः॒प्रण॑यप्रचेतः | हिं॒स्रंरक्षां᳚स्य॒भिशोशु॑चानं॒मात्वा᳚दभन्यातु॒धाना᳚नृचक्षः || 9 || ती॒क्ष्णेन॑¦अ॒ग्ने॒¦चक्षु॑षा¦र॒क्ष॒¦य॒ज्ञम्¦प्रांच᳚म्¦वसु॑ऽभ्यः¦प्र¦न॒य॒¦प्र॒ऽचे॒तः॒ | |
| नृ॒चक्षा॒रक्षः॒परि॑पश्यवि॒क्षुतस्य॒त्रीणि॒प्रति॑शृणी॒ह्यग्रा᳚ | तस्या᳚ग्नेपृ॒ष्टीर्हर॑साशृणीहित्रे॒धामूलं᳚यातु॒धान॑स्यवृश्च || 10 || नृ॒ऽचक्षाः᳚¦रक्षः॑¦परि॑¦प॒श्य॒¦वि॒क्षु¦तस्य॑¦त्रीणि॑¦प्रति॑¦शृ॒णी॒हि॒¦अग्रा᳚ | |
| त्रिर्या᳚तु॒धानः॒प्रसि॑तिंतएत्वृ॒तंयो,अ॑ग्ने॒,अनृ॑तेन॒हन्ति॑ | तम॒र्चिषा᳚स्फू॒र्जय᳚ञ्जातवेदःसम॒क्षमे᳚नंगृण॒तेनिवृ᳚ङ्धि || 11 || वर्ग:7 त्रिः¦या॒तु॒ऽधानः॑¦प्रऽसि॑तिम्¦ते॒¦ए॒तु॒¦ऋ॒तम्¦यः¦अ॒ग्ने॒¦अनृ॑तेन¦हन्ति॑ | |
| तद॑ग्ने॒चक्षुः॒प्रति॑धेहिरे॒भेश॑फा॒रुजं॒येन॒पश्य॑सियातु॒धान᳚म् | अ॒थ॒र्व॒वज्ज्योति॑षा॒दैव्ये᳚नस॒त्यंधूर्व᳚न्तम॒चितं॒न्यो᳚ष || 12 || तत्¦अ॒ग्ने॒¦चक्षुः॑¦प्रति॑¦धे॒हि॒¦रे॒भे¦श॒फ॒ऽआ॒रुज᳚म्¦येन॑¦पश्य॑सि¦या॒तु॒ऽधान᳚म् | |
| यद॑ग्ने,अ॒द्यमि॑थु॒नाशपा᳚तो॒यद्वा॒चस्तृ॒ष्टंज॒नय᳚न्तरे॒भाः | म॒न्योर्मन॑सःशर॒व्या॒३॑(आ॒)जाय॑ते॒यातया᳚विध्य॒हृद॑येयातु॒धाना॑न् || 13 || यत्¦अ॒ग्ने॒¦अ॒द्य¦मि॒थु॒ना¦शपा᳚तः¦यत्¦वा॒चः¦तृ॒ष्टम्¦ज॒नय᳚न्त¦रे॒भाः | |
| परा᳚शृणीहि॒तप॑सायातु॒धाना॒न्परा᳚ग्ने॒रक्षो॒हर॑साशृणीहि | परा॒र्चिषा॒मूर॑देवाञ्छृणीहि॒परा᳚सु॒तृपो᳚,अ॒भिशोशु॑चानः || 14 || परा᳚¦शृ॒णी॒हि॒¦तप॑सा¦या॒तु॒ऽधाना᳚न्¦परा᳚¦अ॒ग्ने॒¦रक्षः॑¦हर॑सा¦शृ॒णी॒हि॒ | |
| परा॒द्यदे॒वावृ॑जि॒नंशृ॑णन्तुप्र॒त्यगे᳚नंश॒पथा᳚यन्तुतृ॒ष्टाः | वा॒चास्ते᳚नं॒शर॑वऋच्छन्तु॒मर्म॒न्विश्व॑स्यैतु॒प्रसि॑तिंयातु॒धानः॑ || 15 || परा᳚¦अ॒द्य¦दे॒वाः¦वृ॒जि॒नम्¦शृ॒ण॒न्तु॒¦प्र॒त्यक्¦ए॒न॒म्¦श॒पथाः᳚¦य॒न्तु॒¦तृ॒ष्टाः | |
| यःपौरु॑षेयेणक्र॒विषा᳚सम॒ङ्क्तेयो,अश्व्ये᳚नप॒शुना᳚यातु॒धानः॑ | यो,अ॒घ्न्याया॒भर॑तिक्षी॒रम॑ग्ने॒तेषां᳚शी॒र्षाणि॒हर॒सापि॑वृश्च || 16 || वर्ग:8 यः¦पौरु॑षेयेण¦क्र॒विषा᳚¦स॒म्।आ॒ङ्क्ते¦यः¦अश्व्ये᳚न¦प॒शुना᳚¦या॒तु॒ऽधानः॑ | |
| सं॒व॒त्स॒रीणं॒पय॑उ॒स्रिया᳚या॒स्तस्य॒माशी᳚द्यातु॒धानो᳚नृचक्षः | पी॒यूष॑मग्नेयत॒मस्तितृ॑प्सा॒त्तंप्र॒त्यञ्च॑म॒र्चिषा᳚विध्य॒मर्म॑न् || 17 || सं॒व॒त्स॒रीण᳚म्¦पयः॑¦उ॒स्रिया᳚याः¦तस्य॑¦मा¦अ॒शी॒त्¦या॒तु॒ऽधानः॑¦नृ॒ऽच॒क्षः॒ | |
| वि॒षंगवां᳚यातु॒धानाः᳚पिब॒न्त्वावृ॑श्च्यन्ता॒मदि॑तयेदु॒रेवाः᳚ | परै᳚नान्दे॒वःस॑वि॒ताद॑दातु॒परा᳚भा॒गमोष॑धीनांजयन्ताम् || 18 || वि॒षम्¦गवा᳚म्¦या॒तु॒ऽधानाः᳚¦पि॒ब॒न्तु॒¦आ¦वृ॒श्च्य॒न्ता॒म्¦अदि॑तये¦दुः॒ऽएवाः᳚ | |
| स॒नाद॑ग्नेमृणसियातु॒धाना॒न्नत्वा॒रक्षां᳚सि॒पृत॑नासुजिग्युः | अनु॑दहस॒हमू᳚रान्क्र॒व्यादो॒माते᳚हे॒त्यामु॑क्षत॒दैव्या᳚याः || 19 || स॒नात्¦अ॒ग्ने॒¦मृ॒ण॒सि॒¦या॒तु॒ऽधाना᳚न्¦न¦त्वा॒¦रक्षां᳚सि¦पृत॑नासु¦जि॒ग्युः॒ | |
| त्वंनो᳚,अग्ने,अध॒रादुद॑क्ता॒त्त्वंप॒श्चादु॒तर॑क्षापु॒रस्ता᳚त् | प्रति॒तेते᳚,अ॒जरा᳚स॒स्तपि॑ष्ठा,अ॒घशं᳚सं॒शोशु॑चतोदहन्तु || 20 || त्वम्¦नः॒¦अ॒ग्ने॒¦अ॒ध॒रात्¦उद॑क्तात्¦त्वम्¦प॒श्चात्¦उ॒त¦र॒क्ष॒¦पु॒रस्ता᳚त् | |
| प॒श्चात्पु॒रस्ता᳚दध॒रादुद॑क्तात्क॒विःकाव्ये᳚न॒परि॑पाहिराजन् | सखे॒सखा᳚यम॒जरो᳚जरि॒म्णेऽग्ने॒मर्ताँ॒,अम॑र्त्य॒स्त्वंनः॑ || 21 || वर्ग:9 प॒श्चात्¦पु॒रस्ता᳚त्¦अ॒ध॒रात्¦उद॑क्तात्¦क॒विः¦काव्ये᳚न¦परि॑¦पा॒हि॒¦रा॒ज॒न् | |
| परि॑त्वाग्ने॒पुरं᳚व॒यंविप्रं᳚सहस्यधीमहि | धृ॒षद्व᳚र्णंदि॒वेदि॑वेह॒न्तारं᳚भङ्गु॒राव॑ताम् || 22 || परि॑¦त्वा॒¦अ॒ग्ने॒¦पुर᳚म्¦व॒यम्¦विप्र᳚म्¦स॒ह॒स्य॒¦धी॒म॒हि॒ | धृ॒षत्ऽव᳚र्णम्¦दि॒वेऽदि॑वे¦ह॒न्तार᳚म्¦भ॒ङ्गु॒रऽव॑ताम् || |
| वि॒षेण॑भङ्गु॒राव॑तः॒प्रति॑ष्मर॒क्षसो᳚दह | अग्ने᳚ति॒ग्मेन॑शो॒चिषा॒तपु॑रग्राभिरृ॒ष्टिभिः॑ || 23 || वि॒षेण॑¦भ॒ङ्गु॒रऽव॑तः¦प्रति॑¦स्म॒¦र॒क्षसः॑¦द॒ह॒ | अग्ने᳚¦ति॒ग्मेन॑¦शो॒चिषा᳚¦तपुः॑।आग्राभिः¦ऋ॒ष्टिऽभिः॑ || |
| प्रत्य॑ग्नेमिथु॒नाद॑हयातु॒धाना᳚किमी॒दिना᳚ | संत्वा᳚शिशामिजागृ॒ह्यद॑ब्धंविप्र॒मन्म॑भिः || 24 || प्रति॑¦अ॒ग्ने॒¦मि॒थु॒ना¦द॒ह॒¦या॒तु॒ऽधाना᳚¦कि॒मी॒दिना᳚ | सम्¦त्वा॒¦शि॒शा॒मि॒¦जा॒गृ॒हि¦अद॑ब्धम्¦वि॒प्र॒¦मन्म॑ऽभिः || |
| प्रत्य॑ग्ने॒हर॑सा॒हरः॑शृणी॒हिवि॒श्वतः॒प्रति॑ | या॒तु॒धान॑स्यर॒क्षसो॒बलं॒विरु॑जवी॒र्य᳚म् || 25 || प्रति॑¦अ॒ग्ने॒¦हर॑सा¦हरः॑¦शृ॒णी॒हि¦वि॒श्वतः॑¦प्रति॑ | या॒तु॒ऽधान॑स्य¦र॒क्षसः॑¦बल᳚म्¦वि¦रु॒ज॒¦वी॒र्य᳚म् || |
| [43] हनिष्पांतमित्येकोन विंशत्यृचस्य सूक्तस्यांगिरसोमूर्धन्वान्सूर्यवैश्वानरौत्रिष्टुप् | (मरीचिः - हविष्पांतद्विदैवत्यं सौर्यवैश्वानरी यकमितिद्वेदेवतेअत्र । तेनसूर्यवैश्वानरइत्यग्नेर्गुणइतिवदंतः परास्ताः ) |{अष्टक:8, अध्याय:4}{मंडल:10, सूक्त:88}{अनुवाक:7, सूक्त:4} |
| ह॒विष्पान्त॑म॒जरं᳚स्व॒र्विदि॑दिवि॒स्पृश्याहु॑तं॒जुष्ट॑म॒ग्नौ | तस्य॒भर्म॑णे॒भुव॑नायदे॒वाधर्म॑णे॒कंस्व॒धया᳚पप्रथन्त || 1 || वर्ग:10 ह॒विः¦पान्त᳚म्¦अ॒जर᳚म्¦स्वः॒ऽविदि॑¦दि॒वि॒ऽस्पृशि॑¦आऽहु॑तम्¦जुष्ट᳚म्¦अ॒ग्नौ | |
| गी॒र्णंभुव॑नं॒तम॒साप॑गूळ्हमा॒विःस्व॑रभवज्जा॒ते,अ॒ग्नौ | तस्य॑दे॒वाःपृ॑थि॒वीद्यौरु॒तापोऽर॑णय॒न्नोष॑धीःस॒ख्ये,अ॑स्य || 2 || गी॒र्णम्¦भुव॑नम्¦तम॑सा¦अप॑ऽगूळ्हम्¦आ॒विः¦स्वः॑¦अ॒भ॒व॒त्¦जा॒ते¦अ॒ग्नौ | |
| दे॒वेभि॒र्न्वि॑षि॒तोय॒ज्ञिये᳚भिर॒ग्निंस्तो᳚षाण्य॒जरं᳚बृ॒हन्त᳚म् | योभा॒नुना᳚पृथि॒वींद्यामु॒तेमामा᳚त॒तान॒रोद॑सी,अ॒न्तरि॑क्षम् || 3 || दे॒वेभिः॑¦नु¦इ॒षि॒तः¦य॒ज्ञिये᳚भिः¦अ॒ग्निम्¦स्तो॒षा॒णि॒¦अ॒जर᳚म्¦बृ॒हन्त᳚म् | |
| योहोतासी᳚त्प्रथ॒मोदे॒वजु॑ष्टो॒यंस॒माञ्ज॒न्नाज्ये᳚नावृणा॒नाः | सप॑त॒त्री᳚त्व॒रंस्थाजग॒द्यच्छ्वा॒त्रम॒ग्निर॑कृणोज्जा॒तवे᳚दाः || 4 || यः¦होता᳚¦आसी᳚त्¦प्र॒थ॒मः¦दे॒वऽजु॑ष्टः¦यम्¦स॒म्ऽआंज॑न्¦आज्ये᳚न¦वृ॒णा॒नाः | |
| यज्जा᳚तवेदो॒भुव॑नस्यमू॒र्धन्नति॑ष्ठो,अग्नेस॒हरो᳚च॒नेन॑ | तंत्वा᳚हेमम॒तिभि॑र्गी॒र्भिरु॒क्थैःसय॒ज्ञियो᳚,अभवोरोदसि॒प्राः || 5 || यत्¦जा॒त॒ऽवे॒दः॒¦भुव॑नस्य¦मू॒र्धन्¦अति॑ष्ठः¦अ॒ग्ने॒¦स॒ह¦रो॒च॒नेन॑ | |
| मू॒र्धाभु॒वोभ॑वति॒नक्त॑म॒ग्निस्ततः॒सूर्यो᳚जायतेप्रा॒तरु॒द्यन् | मा॒यामू॒तुय॒ज्ञिया᳚नामे॒तामपो॒यत्तूर्णि॒श्चर॑तिप्रजा॒नन् || 6 || वर्ग:11 मू॒र्धा¦भु॒वः¦भ॒व॒ति॒¦नक्त᳚म्¦अ॒ग्निः¦ततः॑¦सूर्यः॑¦जा॒य॒ते॒¦प्रा॒तः¦उ॒त्ऽयन् | |
| दृ॒शेन्यो॒योम॑हि॒नासमि॒द्धोऽरो᳚चतदि॒वियो᳚निर्वि॒भावा᳚ | तस्मि᳚न्न॒ग्नौसू᳚क्तवा॒केन॑दे॒वाह॒विर्विश्व॒आजु॑हवुस्तनू॒पाः || 7 || दृ॒शेन्यः॑¦यः¦म॒हि॒ना¦सम्ऽइ᳚द्धः¦अरो᳚चत¦दि॒विऽयो᳚निः¦वि॒भाऽवा᳚ | |
| सू॒क्त॒वा॒कंप्र॑थ॒ममादिद॒ग्निमादिद्ध॒विर॑जनयन्तदे॒वाः | सए᳚षांय॒ज्ञो,अ॑भवत्तनू॒पास्तंद्यौर्वे᳚द॒तंपृ॑थि॒वीतमापः॑ || 8 || सू॒क्त॒ऽवा॒कम्¦प्र॒थ॒मम्¦आत्¦इत्¦अ॒ग्निम्¦आत्¦इत्¦ह॒विः¦अ॒ज॒न॒य॒न्त॒¦दे॒वाः | |
| यंदे॒वासोऽज॑नयन्ता॒ग्निंयस्मि॒न्नाजु॑हवु॒र्भुव॑नानि॒विश्वा᳚ | सो,अ॒र्चिषा᳚पृथि॒वींद्यामु॒तेमामृ॑जू॒यमा᳚नो,अतपन्महि॒त्वा || 9 || यम्¦दे॒वासः॑¦अज॑नयन्त¦अ॒ग्निम्¦यस्मि॑न्¦आ¦अजु॑हवुः¦भुव॑नानि¦विश्वा᳚ | |
| स्तोमे᳚न॒हिदि॒विदे॒वासो᳚,अ॒ग्निमजी᳚जन॒ञ्छक्ति॑भीरोदसि॒प्राम् | तमू᳚,अकृण्वन्त्रे॒धाभु॒वेकंसओष॑धीःपचतिवि॒श्वरू᳚पाः || 10 || स्तोमे᳚न¦हि¦दि॒वि¦दे॒वासः॑¦अ॒ग्निम्¦अजी᳚जनन्¦शक्ति॑ऽभिः¦रो॒द॒सि॒ऽप्राम् | |
| य॒देदे᳚न॒मद॑धुर्य॒ज्ञिया᳚सोदि॒विदे॒वाःसूर्य॑मादिते॒यम् | य॒दाच॑रि॒ष्णूमि॑थु॒नावभू᳚ता॒मादित्प्राप॑श्य॒न्भुव॑नानि॒विश्वा᳚ || 11 || वर्ग:12 य॒दा¦इत्¦ए॒न॒म्¦अद॑धुः¦य॒ज्ञिया᳚सः¦दि॒वि¦दे॒वाः¦सूर्य᳚म्¦आ॒दि॒ते॒यम् | |
| विश्व॑स्मा,अ॒ग्निंभुव॑नायदे॒वावै᳚श्वान॒रंके॒तुमह्ना᳚मकृण्वन् | आयस्त॒तानो॒षसो᳚विभा॒तीरपो᳚,ऊर्णोति॒तमो᳚,अ॒र्चिषा॒यन् || 12 || विश्व॑स्मै¦अ॒ग्निम्¦भुव॑नाय¦दे॒वाः¦वै॒श्वा॒न॒रम्¦के॒तुम्¦अह्ना᳚म्¦अ॒कृ॒ण्व॒न् | |
| वै॒श्वा॒न॒रंक॒वयो᳚य॒ज्ञिया᳚सो॒ऽग्निंदे॒वा,अ॑जनयन्नजु॒र्यम् | नक्ष॑त्रंप्र॒त्नममि॑नच्चरि॒ष्णुय॒क्षस्याध्य॑क्षंतवि॒षंबृ॒हन्त᳚म् || 13 || वै॒श्वा॒न॒रम्¦क॒वयः॑¦य॒ज्ञियाः᳚¦अ॒ग्निम्¦दे॒वाः¦अ॒ज॒न॒य॒न्¦अ॒जु॒र्यम् | |
| वै॒श्वा॒न॒रंवि॒श्वहा᳚दीदि॒वांसं॒मन्त्रै᳚र॒ग्निंक॒विमच्छा᳚वदामः | योम॑हि॒म्नाप॑रिब॒भूवो॒र्वी,उ॒तावस्ता᳚दु॒तदे॒वःप॒रस्ता᳚त् || 14 || वै॒श्वा॒न॒रम्¦वि॒श्वहा᳚¦दी॒दि॒ऽवांस᳚म्¦मन्त्रैः᳚¦अ॒ग्निम्¦क॒विम्¦अच्छ॑¦व॒दा॒मः॒ | |
| द्वेस्रु॒ती,अ॑शृणवंपितॄ॒णाम॒हंदे॒वाना᳚मु॒तमर्त्या᳚नाम् | ताभ्या᳚मि॒दंविश्व॒मेज॒त्समे᳚ति॒यद᳚न्त॒रापि॒तरं᳚मा॒तरं᳚च || 15 || द्वे इति॑¦स्रु॒ती इति॑¦अ॒शृ॒ण॒व॒म्¦पि॒तॄ॒णाम्¦अ॒हम्¦दे॒वाना᳚म्¦उ॒त¦मर्त्या᳚नाम् | |
| द्वेस॑मी॒चीबि॑भृत॒श्चर᳚न्तंशीर्ष॒तोजा॒तंमन॑सा॒विमृ॑ष्टम् | सप्र॒त्यङ्विश्वा॒भुव॑नानितस्था॒वप्र॑युच्छन्त॒रणि॒र्भ्राज॑मानः || 16 || वर्ग:13 द्वे इति॑¦स॒मी॒ची इति॑ सम्ऽई॒ची¦बि॒भृ॒तः॒¦चर᳚न्तम्¦शी॒र्ष॒तः¦जा॒तम्¦मन॑सा¦विऽमृ॑ष्टम् | |
| यत्रा॒वदे᳚ते॒,अव॑रः॒पर॑श्चयज्ञ॒न्योः᳚कत॒रोनौ॒विवे᳚द | आशे᳚कु॒रित्स॑ध॒मादं॒सखा᳚यो॒नक्ष᳚न्तय॒ज्ञंकइ॒दंविवो᳚चत् || 17 || यत्र॑¦वदे᳚ते॒ इति॑¦अव॑रः¦परः॑¦च॒¦य॒ज्ञ॒ऽन्योः᳚¦क॒त॒रः¦नौ॒¦वि¦वे॒द॒ | |
| कत्य॒ग्नयः॒कति॒सूर्या᳚सः॒कत्यु॒षासः॒कत्यु॑स्वि॒दापः॑ | नोप॒स्पिजं᳚वःपितरोवदामिपृ॒च्छामि॑वःकवयोवि॒द्मने॒कम् || 18 || कति॑¦अ॒ग्नयः॑¦कति॑¦सूर्या᳚सः¦कति॑¦उ॒षसः॑¦कति॑¦ऊँ॒ इति॑¦स्वि॒त्¦आपः॑ | |
| या॒व॒न्मा॒त्रमु॒षसो॒नप्रती᳚कंसुप॒र्ण्यो॒३॑(ओ॒)वस॑तेमातरिश्वः | ताव॑द्दधा॒त्युप॑य॒ज्ञमा॒यन्ब्रा᳚ह्म॒णोहोतु॒रव॑रोनि॒षीद॑न् || 19 || या॒व॒त्ऽमा॒त्रम्¦उ॒षसः॑¦न¦प्रती᳚कम्¦सु॒ऽप॒र्ण्यः॑¦वस॑ते¦मा॒त॒रि॒श्वः॒ | |
| [44] इंद्रस्तवेत्यष्टादशर्चस्य सूक्तस्य वैश्वामित्रोरेणुरिंद्रः पंचम्याइंद्रासोमौत्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:4}{मंडल:10, सूक्त:89}{अनुवाक:7, सूक्त:5} |
| इन्द्रं᳚स्तवा॒नृत॑मं॒यस्य॑म॒ह्नावि॑बबा॒धेरो᳚च॒नाविज्मो,अन्ता॑न् | आयःप॒प्रौच॑र्षणी॒धृद्वरो᳚भिः॒प्रसिन्धु॑भ्योरिरिचा॒नोम॑हि॒त्वा || 1 || वर्ग:14 इन्द्र᳚म्¦स्त॒व॒¦नृऽत॑मम्¦यस्य॑¦म॒ह्ना¦वि॒ऽब॒बा॒धे¦रो॒च॒ना¦वि¦ज्मः¦अन्ता॑न् | |
| ससूर्यः॒पर्यु॒रूवरां॒स्येन्द्रो᳚ववृत्या॒द्रथ्ये᳚वच॒क्रा | अति॑ष्ठन्तमप॒स्य१॑(अं॒)नसर्गं᳚कृ॒ष्णातमां᳚सि॒त्विष्या᳚जघान || 2 || सः¦सूर्यः॑¦परि॑¦उ॒रु¦वरां᳚सि¦आ¦इन्द्रः॑¦व॒वृ॒त्या॒त्¦रथ्या᳚ऽइव¦च॒क्रा | |
| स॒मा॒नम॑स्मा॒,अन॑पावृदर्चक्ष्म॒यादि॒वो,अस॑मं॒ब्रह्म॒नव्य᳚म् | वियःपृ॒ष्ठेव॒जनि॑मान्य॒र्यइन्द्र॑श्चि॒काय॒नसखा᳚यमी॒षे || 3 || स॒मा॒नम्¦अ॒स्मै॒¦अन॑पऽवृत्¦अ॒र्च॒¦क्ष्म॒या¦दि॒वः¦अस॑मम्¦ब्रह्म॑¦नव्य᳚म् | |
| इन्द्रा᳚य॒गिरो॒,अनि॑शितसर्गा,अ॒पःप्रेर॑यं॒सग॑रस्यबु॒ध्नात् | यो,अक्षे᳚णेवच॒क्रिया॒शची᳚भि॒र्विष्व॑क्त॒स्तम्भ॑पृथि॒वीमु॒तद्याम् || 4 || इन्द्रा᳚य¦गिरः॑¦अनि॑शितऽसर्गाः¦अ॒पः¦प्र¦ई॒र॒य॒म्¦सग॑रस्य¦बु॒ध्नात् | |
| आपा᳚न्तमन्युस्तृ॒पल॑प्रभर्मा॒धुनिः॒शिमी᳚वा॒ञ्छरु॑माँ,ऋजी॒षी | सोमो॒विश्वा᳚न्यत॒सावना᳚नि॒नार्वागिन्द्रं᳚प्रति॒माना᳚निदेभुः || 5 || आपा᳚न्तऽमन्युः¦तृ॒पल॑ऽप्रभर्मा¦धुनिः॑¦शिमी᳚ऽवान्¦शरु॑ऽमान्¦ऋ॒जी॒षी | |
| नयस्य॒द्यावा᳚पृथि॒वीनधन्व॒नान्तरि॑क्षं॒नाद्र॑यः॒सोमो᳚,अक्षाः | यद॑स्यम॒न्युर॑धिनी॒यमा᳚नःशृ॒णाति॑वी॒ळुरु॒जति॑स्थि॒राणि॑ || 6 || वर्ग:15 न¦यस्य॑¦द्यावा᳚पृथि॒वी इति॑¦न¦धन्व॑¦न¦अ॒न्तरि॑क्षम्¦न¦अद्र॑यः¦सोमः॑¦अ॒क्षा॒रिति॑ | |
| ज॒घान॑वृ॒त्रंस्वधि॑ति॒र्वने᳚वरु॒रोज॒पुरो॒,अर॑द॒न्नसिन्धू॑न् | बि॒भेद॑गि॒रिंनव॒मिन्नकु॒म्भमागा,इन्द्रो᳚,अकृणुतस्व॒युग्भिः॑ || 7 || ज॒घान॑¦वृ॒त्रम्¦स्वऽधि॑तिः¦वना᳚ऽइव¦रु॒रोज॑¦पुरः॑¦अर॑दत्¦न¦सिन्धू॑न् | |
| त्वंह॒त्यदृ॑ण॒या,इ᳚न्द्र॒धीरो॒ऽसिर्नपर्व॑वृजि॒नाशृ॑णासि | प्रयेमि॒त्रस्य॒वरु॑णस्य॒धाम॒युजं॒नजना᳚मि॒नन्ति॑मि॒त्रम् || 8 || त्वम्¦ह॒¦त्यत्¦ऋ॒ण॒ऽयाः¦इ॒न्द्र॒¦धीरः॑¦अ॒सिः¦न¦पर्व॑¦वृ॒जि॒ना¦शृ॒णा॒सि॒ | |
| प्रयेमि॒त्रंप्रार्य॒मणं᳚दु॒रेवाः॒प्रसं॒गिरः॒प्रवरु॑णंमि॒नन्ति॑ | न्य१॑(अ॒)मित्रे᳚षुव॒धमि᳚न्द्र॒तुम्रं॒वृष॒न्वृषा᳚णमरु॒षंशि॑शीहि || 9 || प्र¦ये¦मि॒त्रम्¦प्र¦अ॒र्य॒मण᳚म्¦दुः॒ऽएवाः᳚¦प्र¦स॒म्ऽगिरः॑¦प्र¦वरु॑णम्¦मि॒नन्ति॑ | |
| इन्द्रो᳚दि॒वइन्द्र॑ईशेपृथि॒व्या,इन्द्रो᳚,अ॒पामिन्द्र॒इत्पर्व॑तानाम् | इन्द्रो᳚वृ॒धामिन्द्र॒इन्मेधि॑राणा॒मिन्द्रः॒,क्षेमे॒योगे॒हव्य॒इन्द्रः॑ || 10 || इन्द्रः॑¦दि॒वः¦इन्द्रः॑¦ई॒शे॒¦पृ॒थि॒व्याः¦इन्द्रः॑¦अ॒पाम्¦इन्द्रः॑¦इत्¦पर्व॑तानाम् | |
| प्राक्तुभ्य॒इन्द्रः॒प्रवृ॒धो,अह॑भ्यः॒प्रान्तरि॑क्षा॒त्प्रस॑मु॒द्रस्य॑धा॒सेः | प्रवात॑स्य॒प्रथ॑सः॒प्रज्मो,अन्ता॒त्प्रसिन्धु॑भ्योरिरिचे॒प्रक्षि॒तिभ्यः॑ || 11 || वर्ग:16 प्र¦अ॒क्तुऽभ्यः॑¦इन्द्रः॑¦प्र¦वृ॒धः¦अह॑ऽभ्यः¦प्र¦अ॒न्तरि॑क्षात्¦प्र¦स॒मु॒द्रस्य॑¦धा॒सेः | |
| प्रशोशु॑चत्या,उ॒षसो॒नके॒तुर॑सि॒न्वाते᳚वर्ततामिन्द्रहे॒तिः | अश्मे᳚वविध्यदि॒वआसृ॑जा॒नस्तपि॑ष्ठेन॒हेष॑सा॒द्रोघ॑मित्रान् || 12 || प्र¦शोशु॑चत्याः¦उ॒षसः॑¦न¦के॒तुः¦अ॒सि॒न्वा¦ते॒¦व॒र्त॒ता॒म्¦इ॒न्द्र॒¦हे॒तिः | |
| अन्वह॒मासा॒,अन्विद्वना॒न्यन्वोष॑धी॒रनु॒पर्व॑तासः | अन्विन्द्रं॒रोद॑सीवावशा॒ने,अन्वापो᳚,अजिहत॒जाय॑मानम् || 13 || अनु॑¦अह॑¦मासाः᳚¦अनु॑¦इत्¦वना᳚नि¦अनु॑¦ओष॑धीः¦अनु॑¦पर्व॑तासः | |
| कर्हि॑स्वि॒त्सात॑इन्द्रचे॒त्यास॑द॒घस्य॒यद्भि॒नदो॒रक्ष॒एष॑त् | मि॒त्र॒क्रुवो॒यच्छस॑ने॒नगावः॑पृथि॒व्या,आ॒पृग॑मु॒याशय᳚न्ते || 14 || कर्हि॑¦स्वि॒त्¦सा¦ते॒¦इ॒न्द्र॒¦चे॒त्या¦अ॒स॒त्¦अ॒घस्य॑¦यत्¦भि॒नदः॑¦रक्षः॑¦आ॒ऽईष॑त् | |
| श॒त्रू॒यन्तो᳚,अ॒भियेन॑स्तत॒स्रेमहि॒व्राध᳚न्तओग॒णास॑इन्द्र | अ॒न्धेना॒मित्रा॒स्तम॑सासचन्तांसुज्यो॒तिषो᳚,अ॒क्तव॒स्ताँ,अ॒भिष्युः॑ || 15 || श॒त्रु॒ऽयन्तः॑¦अ॒भि¦ये¦नः॒¦त॒त॒स्रे¦महि॑¦व्राध᳚न्तः¦ओ॒ग॒णासः॑¦इ॒न्द्र॒ | |
| पु॒रूणि॒हित्वा॒सव॑ना॒जना᳚नां॒ब्रह्मा᳚णि॒मन्द॑न्गृण॒तामृषी᳚णाम् | इ॒मामा॒घोष॒न्नव॑सा॒सहू᳚तिंति॒रोविश्वाँ॒,अर्च॑तोयाह्य॒र्वाङ् || 16 || पु॒रूणि॑¦हि¦त्वा॒¦सव॑ना¦जना᳚नाम्¦ब्रह्मा᳚णि¦मन्द॑न्¦गृ॒ण॒ताम्¦ऋषी᳚णाम् | |
| ए॒वाते᳚व॒यमि᳚न्द्रभुञ्जती॒नांवि॒द्याम॑सुमती॒नांनवा᳚नाम् | वि॒द्याम॒वस्तो॒रव॑सागृ॒णन्तो᳚वि॒श्वामि॑त्रा,उ॒तत॑इन्द्रनू॒नम् || 17 || ए॒व¦ते॒¦व॒यम्¦इ॒न्द्र॒¦भुं॒ज॒ती॒नाम्¦वि॒द्याम॑¦सु॒ऽम॒ती॒नाम्¦नवा᳚नाम् | |
| शु॒नंहु॑वेमम॒घवा᳚न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन्भरे॒नृत॑मं॒वाज॑सातौ | शृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये᳚स॒मत्सु॒घ्नन्तं᳚वृ॒त्राणि॑सं॒जितं॒धना᳚नाम् || 18 || शु॒नम्¦हु॒वे॒म॒¦म॒घऽवा᳚नम्¦इन्द्र᳚म्¦अ॒स्मिन्¦भरे᳚¦नृऽत॑मम्¦वाज॑ऽसातौ | |
| [45] सहस्रशीर्षेति षोळशर्चस्य सूक्तस्य नारायणः पुरुषोनुष्टुबंत्यात्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:4}{मंडल:10, सूक्त:90}{अनुवाक:7, सूक्त:6} |
| स॒हस्र॑शीर्षा॒पुरु॑षः¦सहस्रा॒क्षःस॒हस्र॑पात् | सभूमिं᳚वि॒श्वतो᳚वृ॒त्वा¦ऽत्य॑तिष्ठद्दशाङ्गु॒लम् || 1 || वर्ग:17 स॒हस्र॑ऽशीर्षा¦पुरु॑षः¦स॒ह॒स्र॒।आ॒क्षः¦स॒हस्र॑ऽपात् | सः¦भूमि᳚म्¦वि॒श्वतः॑¦वृ॒त्वा¦अति॑¦अ॒ति॒ष्ठ॒त्¦द॒श॒।आ॒ङ्गु॒लम् || |
| पुरु॑षए॒वेदंसर्वं॒¦यद्भू॒तंयच्च॒भव्य᳚म् | उ॒तामृ॑त॒त्वस्येशा᳚नो॒¦यदन्ने᳚नाति॒रोह॑ति || 2 || पुरु॑षः¦ए॒व¦इ॒दम्¦सर्व᳚म्¦यत्¦भू॒तम्¦यत्¦च॒¦भव्य᳚म् | उ॒त¦अ॒मृ॒त॒ऽत्वस्य॑¦ईशा᳚नः¦यत्¦अन्ने᳚न¦अ॒ति॒ऽरोह॑ति || |
| ए॒तावा᳚नस्यमहि॒मा¦ऽतो॒ज्यायाँ᳚श्च॒पूरु॑षः | पादो᳚ऽस्य॒विश्वा᳚भू॒तानि॑¦त्रि॒पाद॑स्या॒मृतं᳚दि॒वि || 3 || ए॒तावा᳚न्¦अ॒स्य॒¦म॒हि॒मा¦अतः॑¦ज्याया᳚न्¦च॒¦पुरु॑षः | पादः॑¦अ॒स्य॒¦विश्वा᳚¦भू॒तानि॑¦त्रि॒ऽपात्¦अ॒स्य॒¦अ॒मृत᳚म्¦दि॒वि || |
| त्रि॒पादू॒र्ध्वउदै॒त्पुरु॑षः॒¦पादो᳚ऽस्ये॒हाभ॑व॒त्पुनः॑ | ततो॒विष्व॒ङ्व्य॑क्रामत्¦साशनानश॒ने,अ॒भि || 4 || त्रि॒ऽपात्¦ऊ॒र्ध्व¦उत्¦ऐ॒त्¦पुरु॑षः¦पादः॑¦अ॒स्य॒¦इ॒ह¦अ॒भ॒व॒त्¦पुन॒रिति॑ | ततः॑¦विष्व᳚ङ्¦वि¦अ॒क्रा॒म॒त्¦सा॒श॒ना॒न॒श॒ने इति॑¦अ॒भि || |
| तस्मा᳚द्वि॒राळ॑जायत¦वि॒राजो॒,अधि॒पूरु॑षः | सजा॒तो,अत्य॑रिच्यत¦प॒श्चाद्भूमि॒मथो᳚पु॒रः || 5 || तस्मा᳚त्¦वि॒राट्¦अ॒जा॒य॒त॒¦वि॒ऽराजः॑¦अधि॑¦पुरु॑षः | सः¦जा॒तः¦अति॑¦अ॒रि॒च्य॒त॒¦प॒श्चात्¦भूमि᳚म्¦अथो॒ इति॑¦पु॒रः || |
| यत्पुरु॑षेणह॒विषा᳚¦दे॒वाय॒ज्ञमत᳚न्वत | व॒स॒न्तो,अ॑स्यासी॒दाज्यं᳚¦ग्री॒ष्मइ॒ध्मःश॒रद्ध॒विः || 6 || वर्ग:18 यत्¦पुरु॑षेण¦ह॒विषा᳚¦दे॒वाः¦य॒ज्ञम्¦अत᳚न्वत | व॒स॒न्तः¦अ॒स्य॒¦आ॒सी॒त्¦आज्य᳚म्¦ग्री॒ष्मः¦इ॒द्मः¦श॒रत्¦ह॒विः || |
| तंय॒ज्ञंब॒र्हिषि॒प्रौक्ष॒न्¦पुरु॑षंजा॒तम॑ग्र॒तः | तेन॑दे॒वा,अ॑यजन्त¦सा॒ध्या,ऋष॑यश्च॒ये || 7 || तम्¦य॒ज्ञम्¦ब॒र्हिषि॑¦प्र¦औ॒क्ष॒न्¦पुरु॑षम्¦जा॒तम्¦अ॒ग्र॒तः | तेन॑¦दे॒वाः¦अ॒य॒ज॒न्त॒¦सा॒ध्याः¦ऋष॑यः¦च॒¦ये || |
| तस्मा᳚द्य॒ज्ञात्स᳚र्व॒हुतः॒¦सम्भृ॑तंपृषदा॒ज्यम् | प॒शून्ताँश्च॑क्रेवाय॒व्या᳚¦नार॒ण्यान्ग्रा॒म्याश्च॒ये || 8 || तस्मा᳚त्¦य॒ज्ञात्¦स॒र्व॒ऽहुतः॑¦सम्ऽभृ॑तम्¦पृ॒ष॒त्ऽआ॒ज्यम् | प॒शून्¦तान्¦च॒क्रे॒¦वा॒य॒व्या᳚न्¦आ॒र॒ण्यान्¦ग्रा॒म्याः¦च॒¦ये || |
| तस्मा᳚द्य॒ज्ञात्स᳚र्व॒हुत॒¦ऋचः॒सामा᳚निजज्ञिरे | छन्दां᳚सिजज्ञिरे॒तस्मा॒¦द्यजु॒स्तस्मा᳚दजायत || 9 || तस्मा᳚त्¦य॒ज्ञात्¦स॒र्व॒ऽहुतः॑¦ऋचः॑¦सामा᳚नि¦ज॒ज्ञि॒रे॒ | छन्दां᳚सि¦ज॒ज्ञि॒रे॒¦तस्मा᳚त्¦यजुः॑¦तस्मा᳚त्¦अ॒जा॒य॒त॒ || |
| तस्मा॒दश्वा᳚,अजायन्त॒¦येकेचो᳚भ॒याद॑तः | गावो᳚हजज्ञिरे॒तस्मा॒त्¦तस्मा᳚ज्जा॒ता,अ॑जा॒वयः॑ || 10 || तस्मा᳚त्¦अश्वाः᳚¦अ॒जा॒य॒न्त॒¦ये¦के¦च॒¦उ॒भ॒याद॑तः | गावः॑¦ह॒¦ज॒ज्ञि॒रे॒¦तस्मा᳚त्¦तस्मा᳚त्¦जा॒ताः¦अ॒जा॒वयः॑ || |
| यत्पुरु॑षं॒व्यद॑धुः¦कति॒धाव्य॑कल्पयन् | मुखं॒किम॑स्य॒कौबा॒हू¦का,ऊ॒रूपादा᳚,उच्येते || 11 || वर्ग:19 यत्¦पुरु॑षम्¦वि¦अद॑धुः¦क॒ति॒धा¦वि¦अ॒क॒ल्प॒य॒न् | मुख᳚म्¦किम्¦अ॒स्य॒¦कौ¦बा॒हू इति॑¦कौ¦ऊ॒रू इति॑¦पादौ᳚¦उ॒च्ये॒ते॒ इति॑ || |
| ब्रा॒ह्म॒णो᳚स्य॒मुख॑मासी¦द्बा॒हूरा᳚ज॒न्यः॑कृ॒तः | ऊ॒रूतद॑स्य॒यद्वैश्यः॑¦प॒द्भ्यांशू॒द्रो,अ॑जायत || 12 || ब्रा॒ह्म॒णः¦अ॒स्य॒¦मुख᳚म्¦आ॒सी॒त्¦बा॒हू इति॑¦रा॒ज॒न्यः॑¦कृ॒तः | ऊ॒रू इति॑¦तत्¦अ॒स्य॒¦यत्¦वैश्यः॑¦प॒त्ऽभ्याम्¦शू॒द्रः¦अ॒जा॒य॒त॒ || |
| च॒न्द्रमा॒मन॑सोजा॒त¦श्चक्षोः॒सूर्यो᳚,अजायत | मुखा॒दिन्द्र॑श्चा॒ग्निश्च॑¦प्रा॒णाद्वा॒युर॑जायत || 13 || च॒न्द्रमाः᳚¦मन॑सः¦जा॒तः¦चक्षोः᳚¦सूर्यः॑¦अ॒जा॒य॒त॒ | मुखा᳚त्¦इन्द्रः॑¦च॒¦अ॒ग्निः¦च॒¦प्रा॒णात्¦वा॒युः¦अ॒जा॒य॒त॒ || |
| नाभ्या᳚,आसीद॒न्तरि॑क्षं¦शी॒र्ष्णोद्यौःसम॑वर्तत | प॒द्भ्यांभूमि॒र्दिशः॒श्रोत्रा॒त्¦तथा᳚लो॒काँ,अ॑कल्पयन् || 14 || नाभ्याः᳚¦आ॒सी॒त्¦अ॒न्तरि॑क्षम्¦शी॒र्ष्णः¦द्यौः¦सम्¦अ॒व॒र्त॒त॒ | प॒त्ऽभ्याम्¦भूमिः॑¦दिशः॑¦श्रोत्रा᳚त्¦तथा᳚¦लो॒कान्¦अ॒क॒ल्प॒य॒न् || |
| स॒प्तास्या᳚सन्परि॒धय॒¦स्त्रिःस॒प्तस॒मिधः॑कृ॒ताः | दे॒वायद्य॒ज्ञंत᳚न्वा॒ना¦,अब॑ध्न॒न्पुरु॑षंप॒शुम् || 15 || स॒प्त¦अ॒स्य॒¦आ॒स॒न्¦प॒रि॒ऽधयः॑¦त्रिः¦स॒प्त¦स॒म्ऽइधः॑¦कृ॒ताः | दे॒वाः¦यत्¦य॒ज्ञम्¦त॒न्वा॒नाः¦अब॑ध्नन्¦पुरु॑षम्¦प॒शुम् || |
| य॒ज्ञेन॑य॒ज्ञम॑यजन्तदे॒वा¦स्तानि॒धर्मा᳚णिप्रथ॒मान्या᳚सन् | तेह॒नाकं᳚महि॒मानः॑सचन्त॒¦यत्र॒पूर्वे᳚सा॒ध्याःसन्ति॑दे॒वाः || 16 || य॒ज्ञेन॑¦य॒ज्ञम्¦अ॒य॒ज॒न्त॒¦दे॒वाः¦तानि॑¦धर्मा᳚णि¦प्र॒थ॒मानि॑¦आ॒स॒न् | |
| [46] संजागृवद्भिरिति पंचदशर्चस्य सूक्तस्य वैतहव्योरुणोग्निर्जगत्यंयात्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:4}{मंडल:10, सूक्त:91}{अनुवाक:8, सूक्त:1} |
| संजा᳚गृ॒वद्भि॒र्जर॑माणइध्यते॒दमे॒दमू᳚ना,इ॒षय᳚न्नि॒ळस्प॒दे | विश्व॑स्य॒होता᳚ह॒विषो॒वरे᳚ण्योवि॒भुर्वि॒भावा᳚सु॒षखा᳚सखीय॒ते || 1 || वर्ग:20 सम्¦जा॒गृ॒वत्ऽभिः॑¦जर॑माणः¦इ॒द्य॒ते॒¦दमे᳚¦दमू᳚नाः¦इ॒षय॑न्¦इ॒ळः¦प॒दे | |
| सद॑र्शत॒श्रीरति॑थिर्गृ॒हेगृ॑हे॒वने᳚वनेशिश्रियेतक्व॒वीरि॑व | जनं᳚जनं॒जन्यो॒नाति॑मन्यते॒विश॒आक्षे᳚तिवि॒श्यो॒३॑(ओ॒)विशं᳚विशम् || 2 || सः¦द॒र्श॒त॒ऽश्रीः¦अति॑थिः¦गृ॒हेऽगृ॑हे¦वने᳚ऽवने¦शि॒श्रि॒ये॒¦त॒क्व॒वीःऽइ᳚व | |
| सु॒दक्षो॒दक्षैः॒क्रतु॑नासिसु॒क्रतु॒रग्ने᳚क॒विःकाव्ये᳚नासिविश्व॒वित् | वसु॒र्वसू᳚नांक्षयसि॒त्वमेक॒इद्द्यावा᳚च॒यानि॑पृथि॒वीच॒पुष्य॑तः || 3 || सु॒ऽदक्षः॑¦दक्षः॑¦क्रतु॑ना¦अ॒सि॒¦सु॒ऽक्रतुः॑¦अग्ने᳚¦क॒विः¦काव्ये᳚न¦अ॒सि॒¦वि॒श्व॒ऽवित् | |
| प्र॒जा॒नन्न॑ग्ने॒तव॒योनि॑मृ॒त्विय॒मिळा᳚यास्प॒देघृ॒तव᳚न्त॒मास॑दः | आते᳚चिकित्रउ॒षसा᳚मि॒वेत॑योऽरे॒पसः॒सूर्य॑स्येवर॒श्मयः॑ || 4 || प्र॒ऽजा॒नन्¦अ॒ग्ने॒¦तव॑¦योनि᳚म्¦ऋ॒त्विय᳚म्¦इळा᳚याः¦प॒दे¦घृ॒तऽव᳚न्तम्¦आ¦अ॒स॒दः॒ | |
| तव॒श्रियो᳚व॒र्ष्य॑स्येववि॒द्युत॑श्चि॒त्राश्चि॑कित्रउ॒षसां॒नके॒तवः॑ | यदोष॑धीर॒भिसृ॑ष्टो॒वना᳚निच॒परि॑स्व॒यंचि॑नु॒षे,अन्न॑मा॒स्ये᳚ || 5 || तव॑¦श्रियः॑¦व॒र्ष्य॑स्यऽइव¦वि॒ऽद्युतः॑¦चि॒त्राः¦चि॒कि॒त्रे॒¦उ॒षसा᳚म्¦न¦के॒तवः॑ | |
| तमोष॑धीर्दधिरे॒गर्भ॑मृ॒त्वियं॒तमापो᳚,अ॒ग्निंज॑नयन्तमा॒तरः॑ | तमित्स॑मा॒नंव॒निन॑श्चवी॒रुधो॒ऽन्तर्व॑तीश्च॒सुव॑तेचवि॒श्वहा᳚ || 6 || वर्ग:21 तम्¦ओष॑धीः¦द॒धि॒रे॒¦गर्भ᳚म्¦ऋ॒त्विय᳚म्¦तम्¦आपः॑¦अ॒ग्निम्¦ज॒न॒य॒न्त॒¦मा॒तरः॑ | |
| वातो᳚पधूतइषि॒तोवशाँ॒,अनु॑तृ॒षुयदन्ना॒वेवि॑षद्वि॒तिष्ठ॑से | आते᳚यतन्तेर॒थ्यो॒३॑(ओ॒)यथा॒पृथ॒क्छर्धां᳚स्यग्ने,अ॒जरा᳚णि॒धक्ष॑तः || 7 || वात॑।औपधूतः¦इ॒षि॒तः¦वशा᳚न्¦अनु॑¦तृ॒षु¦यत्¦अन्ना᳚¦वेवि॑षत्¦व्ऽतिष्ठ॑से | |
| मे॒धा॒का॒रंवि॒दथ॑स्यप्र॒साध॑नम॒ग्निंहोता᳚रंपरि॒भूत॑मंम॒तिम् | तमिदर्भे᳚ह॒विष्यास॑मा॒नमित्तमिन्म॒हेवृ॑णते॒नान्यंत्वत् || 8 || मे॒धा॒ऽका॒रम्¦वि॒दथ॑स्य¦प्र॒ऽसाध॑नम्¦अ॒ग्निम्¦होता᳚रम्¦प॒रि॒ऽभूत॑मम्¦म॒तिम् | |
| त्वामिदत्र॑वृणतेत्वा॒यवो॒होता᳚रमग्नेवि॒दथे᳚षुवे॒धसः॑ | यद्दे᳚व॒यन्तो॒दध॑ति॒प्रयां᳚सितेह॒विष्म᳚न्तो॒मन॑वोवृ॒क्तब᳚र्हिषः || 9 || त्वाम्¦इत्¦अत्र॑¦वृ॒ण॒ते॒¦त्वा॒ऽयवः॑¦होता᳚रम्¦अ॒ग्ने॒¦वि॒दथे᳚षु¦वे॒धसः॑ | |
| तवा᳚ग्नेहो॒त्रंतव॑पो॒त्रमृ॒त्वियं॒तव॑ने॒ष्ट्रंत्वम॒ग्निदृ॑ताय॒तः | तव॑प्रशा॒स्त्रंत्वम॑ध्वरीयसिब्र॒ह्माचासि॑गृ॒हप॑तिश्चनो॒दमे᳚ || 10 || तव॑¦अ॒ग्ने॒¦हो॒त्रम्¦तव॑¦पो॒त्रम्¦ऋ॒त्विय᳚म्¦तव॑¦ने॒ष्ट्रम्¦त्वम्¦अ॒ग्नित्¦ऋ॒त॒ऽय॒तः | |
| यस्तुभ्य॑मग्ने,अ॒मृता᳚य॒मर्त्यः॑स॒मिधा॒दाश॑दु॒तवा᳚ह॒विष्कृ॑ति | तस्य॒होता᳚भवसि॒यासि॑दू॒त्य१॑(अ॒)मुप॑ब्रूषे॒यज॑स्यध्वरी॒यसि॑ || 11 || वर्ग:22 यः¦तुभ्य᳚म्¦अ॒ग्ने॒¦अ॒मृता᳚य¦मर्त्यः॑¦स॒म्ऽइधा᳚¦दाश॑त्¦उ॒त¦वा॒¦ह॒विःऽकृ॑ति | |
| इ॒मा,अ॑स्मैम॒तयो॒वाचो᳚,अ॒स्मदाँ,ऋचो॒गिरः॑सुष्टु॒तयः॒सम॑ग्मत | व॒सू॒यवो॒वस॑वेजा॒तवे᳚दसेवृ॒द्धासु॑चि॒द्वर्ध॑नो॒यासु॑चा॒कन॑त् || 12 || इ॒माः¦अ॒स्मै॒¦म॒तयः॑¦वाचः॑¦अ॒स्मत्¦आ¦ऋचः॑¦गिरः॑¦सु॒ऽस्तु॒तयः॑¦सम्¦अ॒ग्म॒त॒ | |
| इ॒मांप्र॒त्नाय॑सुष्टु॒तिंनवी᳚यसींवो॒चेय॑मस्मा,उश॒तेशृ॒णोतु॑नः | भू॒या,अन्त॑राहृ॒द्य॑स्यनि॒स्पृशे᳚जा॒येव॒पत्य॑उश॒तीसु॒वासाः᳚ || 13 || इ॒माम्¦प्र॒त्नाय॑¦सु॒ऽस्तु॒तिम्¦नवी᳚यसीम्¦वो॒चेय᳚म्¦अ॒स्मै॒¦उ॒श॒ते¦शृ॒णोतु॑¦नः॒ | |
| यस्मि॒न्नश्वा᳚सऋष॒भास॑उ॒क्षणो᳚व॒शामे॒षा,अ॑वसृ॒ष्टास॒आहु॑ताः | की॒ला॒ल॒पेसोम॑पृष्ठायवे॒धसे᳚हृ॒दाम॒तिंज॑नये॒चारु॑म॒ग्नये᳚ || 14 || यस्मि॑न्¦अश्वा᳚सः¦ऋ॒ष॒भासः॑¦उ॒क्षणः॑¦व॒शाः¦मे॒षाः¦अ॒व॒ऽसृ॒ष्टासः॑¦आऽहु॑ताः | |
| अहा᳚व्यग्नेह॒विरा॒स्ये᳚तेस्रु॒ची᳚वघृ॒तंच॒म्वी᳚व॒सोमः॑ | वा॒ज॒सनिं᳚र॒यिम॒स्मेसु॒वीरं᳚प्रश॒स्तंधे᳚हिय॒शसं᳚बृ॒हन्त᳚म् || 15 || अहा᳚वि¦अ॒ग्ने॒¦ह॒विः¦आ॒स्ये᳚¦ते॒¦स्रु॒चिऽइ᳚व¦घृ॒तम्¦च॒म्वि॑ऽइव¦सोमः॑ | |
| [47] यज्ञस्येति पंचदशर्चस्य सूक्तस्य मानवःशार्यातोविश्वेदेवाजगती |{अष्टक:8, अध्याय:4}{मंडल:10, सूक्त:92}{अनुवाक:8, सूक्त:2} |
| य॒ज्ञस्य॑वोर॒थ्यं᳚वि॒श्पतिं᳚वि॒शांहोता᳚रम॒क्तोरति॑थिंवि॒भाव॑सुम् | शोच॒ञ्छुष्का᳚सु॒हरि॑णीषु॒जर्भु॑र॒द्वृषा᳚के॒तुर्य॑ज॒तोद्याम॑शायत || 1 || वर्ग:23 य॒ज्ञस्य॑¦वः॒¦र॒थ्य᳚म्¦वि॒श्पति᳚म्¦वि॒शाम्¦होता᳚रम्¦अ॒क्तोः¦अति॑थिम्¦वि॒भाऽव॑सुम् | |
| इ॒मम᳚ञ्ज॒स्पामु॒भये᳚,अकृण्वतध॒र्माण॑म॒ग्निंवि॒दथ॑स्य॒साध॑नम् | अ॒क्तुंनय॒ह्वमु॒षसः॑पु॒रोहि॑तं॒तनू॒नपा᳚तमरु॒षस्य॑निंसते || 2 || इ॒मम्¦अं॒जः॒ऽपाम्¦उ॒भये᳚¦अ॒कृ॒ण्व॒त॒¦ध॒र्माण᳚म्¦अ॒ग्निम्¦वि॒दथ॑स्य¦साध॑नम् | |
| बळ॑स्यनी॒थाविप॒णेश्च॑मन्महेव॒या,अ॑स्य॒प्रहु॑ता,आसु॒रत्त॑वे | य॒दाघो॒रासो᳚,अमृत॒त्वमाश॒तादिज्जन॑स्य॒दैव्य॑स्यचर्किरन् || 3 || बट्¦अ॒स्य॒¦नी॒था¦वि¦प॒णेः¦च॒¦म॒न्म॒हे॒¦व॒याः¦अ॒स्य॒¦प्रऽहु॑ताः¦आ॒सुः॒¦अत्त॑वे | |
| ऋ॒तस्य॒हिप्रसि॑ति॒र्द्यौरु॒रुव्यचो॒नमो᳚म॒ह्य१॑(अ॒)रम॑तिः॒पनी᳚यसी | इन्द्रो᳚मि॒त्रोवरु॑णः॒संचि॑कित्रि॒रेऽथो॒भगः॑सवि॒तापू॒तद॑क्षसः || 4 || ऋ॒तस्य॑¦हि¦प्रऽसि॑तिः¦द्यौः¦उ॒रु¦व्यचः॑¦नमः॑¦म॒ही¦अ॒रम॑तिः¦पना᳚यसी | |
| प्ररु॒द्रेण॑य॒यिना᳚यन्ति॒सिन्ध॑वस्ति॒रोम॒हीम॒रम॑तिंदधन्विरे | येभिः॒परि॑ज्मापरि॒यन्नु॒रुज्रयो॒विरोरु॑वज्ज॒ठरे॒विश्व॑मु॒क्षते᳚ || 5 || प्र¦रु॒द्रेण॑¦य॒यिना᳚¦य॒न्ति॒¦सिन्ध॑वः¦ति॒रः¦म॒हीम्¦अ॒रम॑तिम्¦द॒ध॒न्वि॒रे॒ | |
| क्रा॒णारु॒द्राम॒रुतो᳚वि॒श्वकृ॑ष्टयोदि॒वःश्ये॒नासो॒,असु॑रस्यनी॒ळयः॑ | तेभि॑श्चष्टे॒वरु॑णोमि॒त्रो,अ᳚र्य॒मेन्द्रो᳚दे॒वेभि॑रर्व॒शेभि॒रर्व॑शः || 6 || वर्ग:24 क्रा॒णाः¦रु॒द्राः¦म॒रुतः॑¦वि॒श्वऽकृ॑ष्टयः¦दि॒वः¦श्ये॒नासः॑¦असु॑रस्य¦नी॒ळयः॑ | |
| इन्द्रे॒भुजं᳚शशमा॒नास॑आशत॒सूरो॒दृशी᳚के॒वृष॑णश्च॒पौंस्ये᳚ | प्रयेन्व॑स्या॒र्हणा᳚ततक्षि॒रेयुजं॒वज्रं᳚नृ॒षद॑नेषुका॒रवः॑ || 7 || इन्द्रे᳚¦भुज᳚म्¦श॒श॒मा॒नासः॑¦आ॒श॒त॒¦सूरः॑¦दृशी᳚के¦वृष॑णः¦च॒¦पौंस्ये᳚ | |
| सूर॑श्चि॒दाह॒रितो᳚,अस्यरीरम॒दिन्द्रा॒दाकश्चि॑द्भयते॒तवी᳚यसः | भी॒मस्य॒वृष्णो᳚ज॒ठरा᳚दभि॒श्वसो᳚दि॒वेदि॑वे॒सहु॑रिःस्त॒न्नबा᳚धितः || 8 || सूरः॑¦चि॒त्¦आ¦ह॒रितः॑¦अ॒स्य॒¦री॒र॒म॒त्¦इन्द्रा᳚त्¦आ¦कः¦चि॒त्¦भ॒य॒ते॒¦तवी᳚यसः | |
| स्तोमं᳚वो,अ॒द्यरु॒द्राय॒शिक्व॑सेक्ष॒यद्वी᳚राय॒नम॑सादिदिष्टन | येभिः॑शि॒वःस्ववाँ᳚,एव॒याव॑भिर्दि॒वःसिष॑क्ति॒स्वय॑शा॒निका᳚मभिः || 9 || स्तोम᳚म्¦वः॒¦अ॒द्य¦रु॒द्राय॑¦शिक्व॑से¦क्ष॒यत्ऽवी᳚राय¦नम॑सा¦दि॒दि॒ष्ट॒न॒ | |
| तेहिप्र॒जाया॒,अभ॑रन्त॒विश्रवो॒बृह॒स्पति᳚र्वृष॒भःसोम॑जामयः | य॒ज्ञैरथ᳚र्वाप्रथ॒मोविधा᳚रयद्दे॒वादक्षै॒र्भृग॑वः॒संचि॑कित्रिरे || 10 || ते¦हि¦प्र॒ऽजायाः᳚¦अभ॑रन्त¦वि¦श्रवः॑¦बृह॒स्पतिः॑¦वृ॒ष॒भः¦सोम॑ऽजामयः | |
| तेहिद्यावा᳚पृथि॒वीभूरि॑रेतसा॒नरा॒शंस॒श्चतु॑रङ्गोय॒मोऽदि॑तिः | दे॒वस्त्वष्टा᳚द्रविणो॒दा,ऋ॑भु॒क्षणः॒प्ररो᳚द॒सीम॒रुतो॒विष्णु॑रर्हिरे || 11 || वर्ग:25 ते¦हि¦द्यावा᳚पृथि॒वी इति॑¦भूरि॑ऽरेतसा¦नरा॒शंसः॑¦चतुः॑।आङ्गः¦य॒मः¦अदि॑तिः | |
| उ॒तस्यन॑उ॒शिजा᳚मुर्वि॒याक॒विरहिः॑शृणोतुबु॒ध्न्यो॒३॑(ओ॒)हवी᳚मनि | सूर्या॒मासा᳚वि॒चर᳚न्तादिवि॒क्षिता᳚धि॒याश॑मीनहुषी,अ॒स्यबो᳚धतम् || 12 || उ॒त¦स्यः¦नः॒¦उ॒शिजा᳚म्¦उ॒र्वि॒या¦क॒विः¦अहिः॑¦शृ॒णो॒तु॒¦बु॒ध्न्यः॑¦हवी᳚मनि | |
| प्रनः॑पू॒षाच॒रथं᳚वि॒श्वदे᳚व्यो॒ऽपांनपा᳚दवतुवा॒युरि॒ष्टये᳚ | आ॒त्मानं॒वस्यो᳚,अ॒भिवात॑मर्चत॒तद॑श्विनासुहवा॒याम॑निश्रुतम् || 13 || प्र¦नः॒¦पू॒षा¦च॒रथ᳚म्¦वि॒श्वऽदे᳚व्यः¦अ॒पाम्¦नपा᳚त्¦अ॒व॒तु॒¦वा॒युः¦इ॒ष्टये᳚ | |
| वि॒शामा॒सामभ॑यानामधि॒क्षितं᳚गी॒र्भिरु॒स्वय॑शसंगृणीमसि | ग्नाभि॒र्विश्वा᳚भि॒रदि॑तिमन॒र्वण॑म॒क्तोर्युवा᳚नंनृ॒मणा॒,अधा॒पति᳚म् || 14 || वि॒शाम्¦आ॒साम्¦अभ॑यानाम्¦अ॒धि॒ऽक्षित᳚म्¦गीः॒ऽभिः¦ऊँ॒ इति॑¦स्वऽय॑शसम्¦गृ॒णी॒म॒सि॒ | |
| रेभ॒दत्र॑ज॒नुषा॒पूर्वो॒,अङ्गि॑रा॒ग्रावा᳚णऊ॒र्ध्वा,अ॒भिच॑क्षुरध्व॒रम् | येभि॒र्विहा᳚या॒,अभ॑वद्विचक्ष॒णःपाथः॑सु॒मेकं॒स्वधि॑ति॒र्वन᳚न्वति || 15 || रेभ॑त्¦अत्र॑¦ज॒नुषा᳚¦पूर्वः॑¦अङ्गि॑राः¦ग्रावा᳚णः¦ऊ॒र्ध्वाः᳚¦अ॒भि¦च॒क्षुः॒¦अ॒ध्व॒रम् | |
| [48] महीति पंचदशर्चस्य सूक्तस्य पार्थ्यस्तान्वो विश्वेदेवाः प्रस्तारपंक्तिर्द्वितीयात्रयोदश्यनुष्टुभौ नवम्यक्षरौपंक्तिरेकादशीन्यं कुसारिण्यंत्यापुरस्ताद्बृहती |{अष्टक:8, अध्याय:4}{मंडल:10, सूक्त:93}{अनुवाक:8, सूक्त:3} |
| महि॑द्यावापृथिवीभूतमु॒र्वीनारी᳚य॒ह्वीनरोद॑सी॒सदं᳚नः | तेभि᳚र्नःपातं॒सह्य॑सए॒भिर्नः॑पातंशू॒षणि॑ || 1 || वर्ग:26 महि॑¦द्या॒वा॒पृ॒थि॒वी॒ इति॑¦भू॒त॒म्¦उ॒र्वी इति॑¦नारी॒ इति॑¦य॒ह्वी इति॑¦न¦रोद॑सी॒ इति॑¦सद᳚म्¦नः॒ | |
| य॒ज्ञेय॑ज्ञे॒समर्त्यो᳚दे॒वान्त्स॑पर्यति | यःसु॒म्नैर्दी᳚र्घ॒श्रुत्त॑मआ॒विवा᳚सत्येनान् || 2 || य॒ज्ञेऽय॑ज्ञे¦सः¦मर्त्यः॑¦दे॒वान्¦स॒प॒र्य॒ति॒ | यः¦सु॒म्नैः¦दी॒र्घ॒श्रुत्ऽत॑मः¦आ॒ऽविवा᳚साति¦ए॒ना॒न् || |
| विश्वे᳚षामिरज्यवोदे॒वानां॒वार्म॒हः | विश्वे॒हिवि॒श्वम॑हसो॒विश्वे᳚य॒ज्ञेषु॑य॒ज्ञियाः᳚ || 3 || विश्वे᳚षाम्¦इ॒र॒ज्य॒वः॒¦दे॒वाना᳚म्¦वाः¦म॒हः | विश्वे᳚¦हि¦वि॒श्वऽम॑हसः¦विश्वे᳚¦य॒ज्ञेषु॑¦य॒ज्ञियाः᳚ || |
| तेघा॒राजा᳚नो,अ॒मृत॑स्यम॒न्द्रा,अ᳚र्य॒मामि॒त्रोवरु॑णः॒परि॑ज्मा | कद्रु॒द्रोनृ॒णांस्तु॒तोम॒रुतः॑पू॒षणो॒भगः॑ || 4 || ते¦घ॒¦राजा᳚नः¦अ॒मृत॑स्य¦म॒न्द्राः¦अ॒र्य॒मा¦मि॒त्रः¦वरु॑णः¦परि॑ऽज्मा | |
| उ॒तनो॒नक्त॑म॒पांवृ॑षण्वसू॒सूर्या॒मासा॒सद॑नायसध॒न्या᳚ | सचा॒यत्साद्ये᳚षा॒महि॑र्बु॒ध्नेषु॑बु॒ध्न्यः॑ || 5 || उ॒त¦नः॒¦नक्त᳚म्¦अ॒पाम्¦वृ॒ष॒ण्व॒सू॒ इति॑ वृषण्ऽवसू¦सूर्या॒मासा᳚¦सद॑नाय¦स॒ऽध॒न्या᳚ | |
| उ॒तनो᳚दे॒वाव॒श्विना᳚शु॒भस्पती॒धाम॑भिर्मि॒त्रावरु॑णा,उरुष्यताम् | म॒हःसरा॒यएष॒तेऽति॒धन्वे᳚वदुरि॒ता || 6 || वर्ग:27 उ॒त¦नः॒¦दे॒वौ¦अ॒श्विना᳚¦शु॒भः¦पती॒ इति॑¦धाम॑ऽभिः¦मि॒त्रावरु॑णौ¦उ॒रु॒ष्य॒ता॒म् | |
| उ॒तनो᳚रु॒द्राचि᳚न्मृळताम॒श्विना॒विश्वे᳚दे॒वासो॒रथ॒स्पति॒र्भगः॑ | ऋ॒भुर्वाज॑ऋभुक्षणः॒परि॑ज्माविश्ववेदसः || 7 || उ॒त¦नः॒¦रु॒द्रा¦चि॒त्¦मृ॒ळ॒ता॒म्¦अ॒श्विना᳚¦विश्वे᳚¦दे॒वासः॑¦रथः॒पतिः॑¦भगः॑ | |
| ऋ॒भुरृ॑भु॒क्षा,ऋ॒भुर्वि॑ध॒तोमद॒आते॒हरी᳚जूजुवा॒नस्य॑वा॒जिना᳚ | दु॒ष्टरं॒यस्य॒साम॑चि॒दृध॑ग्य॒ज्ञोनमानु॑षः || 8 || ऋ॒भुः¦ऋ॒भु॒क्षाः¦ऋ॒भुः¦वि॒ध॒तः¦मदः॑¦आ¦ते॒¦हरी॒ इति॑¦जू॒जु॒वा॒नस्य॑¦वा॒जिना᳚ | |
| कृ॒धीनो॒,अह्र॑योदेवसवितः॒सच॑स्तुषेम॒घोना᳚म् | स॒होन॒इन्द्रो॒वह्नि॑भि॒र्न्ये᳚षांचर्षणी॒नांच॒क्रंर॒श्मिंनयो᳚युवे || 9 || कृ॒धि¦नः॒¦अह्र॑यः¦दे॒व॒¦स॒वि॒त॒रिति॑¦सः¦च॒¦स्तु॒षे॒¦म॒घोना᳚म् | |
| ऐषु॑द्यावापृथिवीधातंम॒हद॒स्मेवी॒रेषु॑वि॒श्वच॑र्षणि॒श्रवः॑ | पृ॒क्षंवाज॑स्यसा॒तये᳚पृ॒क्षंरा॒योततु॒र्वणे᳚ || 10 || आ¦ए॒षु॒¦द्या॒वा॒पृ॒थि॒वी॒ इति॑¦धा॒त॒म्¦म॒हत्¦अ॒स्मे इति॑¦वी॒रेषु॑¦वि॒श्वऽच॑र्षणि¦श्रवः॑ | |
| ए॒तंशंस॑मिन्द्रास्म॒युष्ट्वंकूचि॒त्सन्तं᳚सहसावन्न॒भिष्ट॑ये | सदा᳚पाह्य॒भिष्ट॑येमे॒दतां᳚वे॒दता᳚वसो || 11 || वर्ग:28 ए॒तम्¦शंस᳚म्¦इ॒न्द्र॒¦अ॒स्म॒ऽयुः¦त्वम्¦कूऽचि॑त्¦सन्त᳚म्¦स॒ह॒सा॒ऽव॒न्¦अ॒भिष्ट॑ये¦सदा᳚¦पा॒हि॒¦अ॒भिष्ट॑ये | |
| ए॒तंमे॒स्तोमं᳚त॒नानसूर्ये᳚द्यु॒तद्या᳚मानंवावृधन्तनृ॒णाम् | सं॒वन॑नं॒नाश्व्यं॒तष्टे॒वान॑पच्युतम् || 12 || ए॒तम्¦मे॒¦स्तोम᳚म्¦त॒ना¦न¦सूर्ये᳚¦द्यु॒तत्ऽया᳚मानम्¦व॒वृ॒ध॒न्त॒¦नृ॒णाम् | |
| वा॒वर्त॒येषां᳚रा॒यायु॒क्तैषां᳚हिर॒ण्ययी᳚ | ने॒मधि॑ता॒नपौंस्या॒वृथे᳚ववि॒ष्टान्ता᳚ || 13 || व॒वर्त॑¦येषा᳚म्¦रा॒या¦यु॒क्ता¦ए॒षा॒म्¦हि॒र॒ण्ययी᳚ | ने॒मऽधि॑ता¦न¦पौंस्या᳚¦वृथा᳚ऽइव¦वि॒ष्ट।आ᳚न्ता || |
| प्रतद्दुः॒शीमे॒पृथ॑वानेवे॒नेप्ररा॒मेवो᳚च॒मसु॑रेम॒घव॑त्सु | येयु॒क्त्वाय॒पञ्च॑श॒तास्म॒युप॒थावि॒श्राव्ये᳚षाम् || 14 || प्र¦तत्¦दुः॒ऽशीमे᳚¦पृथ॑वाने¦वे॒ने¦प्र¦रा॒मे¦वो॒च॒म्¦असु॑रे¦म॒घव॑त्ऽसु | |
| अधीन्न्वत्र॑सप्त॒तिंच॑स॒प्तच॑ | स॒द्योदि॑दिष्ट॒तान्वः॑स॒द्योदि॑दिष्टपा॒र्थ्यःस॒द्योदि॑दिष्टमाय॒वः || 15 || अधि॑¦इत्¦नु¦अत्र॑¦स॒प्त॒तिम्¦च॒¦स॒प्त¦च॒ | |
| [49] प्रैतइति चतुर्दशर्चस्य सूक्तस्य काद्रवेयोर्बुदः सर्पोग्रावाणोजगती पंचमीसप्तमीचर्तुदृश्यस्त्रिष्टुभः |{अष्टक:8, अध्याय:4}{मंडल:10, सूक्त:94}{अनुवाक:8, सूक्त:4} |
| प्रैतेव॑दन्तु॒प्रव॒यंव॑दाम॒ग्राव॑भ्यो॒वाचं᳚वदता॒वद॑द्भ्यः | यद॑द्रयःपर्वताःसा॒कमा॒शवः॒श्लोकं॒घोषं॒भर॒थेन्द्रा᳚यसो॒मिनः॑ || 1 || वर्ग:29 प्र¦ए॒ते¦व॒द॒न्तु॒¦प्र¦व॒यम्¦व॒दा॒म॒¦ग्राव॑ऽभ्यः¦वाच᳚म्¦व॒द॒त॒¦वद॑त्ऽभ्यः | |
| ए॒तेव॑दन्तिश॒तव॑त्स॒हस्र॑वद॒भिक्र᳚न्दन्ति॒हरि॑तेभिरा॒सभिः॑ | वि॒ष्ट्वीग्रावा᳚णःसु॒कृतः॑सुकृ॒त्यया॒होतु॑श्चि॒त्पूर्वे᳚हवि॒रद्य॑माशत || 2 || ए॒ते¦व॒द॒न्ति॒¦श॒तऽव॑त्¦स॒हस्र॑ऽवत्¦अ॒भि¦क्र॒न्द॒न्ति॒¦हरि॑तेभिः¦आ॒सऽभिः॑ | |
| ए॒तेव॑द॒न्त्यवि॑दन्न॒नामधु॒न्यू᳚ङ्खयन्ते॒,अधि॑प॒क्वआमि॑षि | वृ॒क्षस्य॒शाखा᳚मरु॒णस्य॒बप्स॑त॒स्तेसूभ᳚र्वावृष॒भाःप्रेम॑राविषुः || 3 || ए॒ते¦व॒द॒न्ति॒¦अवि॑दन्¦अ॒ना¦मधु॑¦नि¦ऊ॒ङ्ख॒य॒न्ते॒¦अधि॑¦प॒क्वे¦आमि॑षि | |
| बृ॒हद्व॑दन्तिमदि॒रेण॑म॒न्दिनेन्द्रं॒क्रोश᳚न्तोऽविदन्न॒नामधु॑ | सं॒रभ्या॒धीराः॒स्वसृ॑भिरनर्तिषुराघो॒षय᳚न्तःपृथि॒वीमु॑प॒ब्दिभिः॑ || 4 || बृ॒हत्¦व॒द॒न्ति॒¦म॒दि॒रेण॑¦म॒न्दिना᳚¦इन्द्र᳚म्¦क्रोश᳚न्तः¦अ॒वि॒द॒न्¦अ॒ना¦मधु॑ | |
| सु॒प॒र्णावाच॑मक्र॒तोप॒द्यव्या᳚ख॒रेकृष्णा᳚,इषि॒रा,अ॑नर्तिषुः | न्य१॑(अ॒)ङ्निय॒न्त्युप॑रस्यनिष्कृ॒तंपु॒रूरेतो᳚दधिरेसूर्य॒श्वितः॑ || 5 || सु॒ऽप॒र्णाः¦वाच᳚म्¦अ॒क्र॒त॒¦उप॑¦द्यवि॑¦आ॒ऽख॒रे¦कृष्णाः᳚¦इ॒षि॒राः¦अ॒न॒र्ति॒षुः॒ | |
| उ॒ग्रा,इ॑वप्र॒वह᳚न्तःस॒माय॑मुःसा॒कंयु॒क्तावृष॑णो॒बिभ्र॑तो॒धुरः॑ | यच्छ्व॒सन्तो᳚जग्रसा॒ना,अरा᳚विषुःशृ॒ण्वए᳚षांप्रो॒थथो॒,अर्व॑तामिव || 6 || वर्ग:30 उ॒ग्राःऽइ᳚व¦प्र॒ऽवह᳚न्तः¦स॒म्ऽआय॑मुः¦सा॒कम्¦यु॒क्ताः¦वृष॑णः¦बिभ्र॑तः¦धुरः॑ | |
| दशा᳚वनिभ्यो॒दश॑कक्ष्येभ्यो॒दश॑योक्त्रेभ्यो॒दश॑योजनेभ्यः | दशा᳚भीशुभ्यो,अर्चता॒जरे᳚भ्यो॒दश॒धुरो॒दश॑यु॒क्तावह॑द्भ्यः || 7 || दशा᳚वनिऽभ्यः¦दश॑कक्ष्येभ्यः¦दश॑ऽयोक्त्रेभ्यः¦दश॑ऽयोजनेभ्यः | |
| ते,अद्र॑यो॒दश॑यन्त्रासआ॒शव॒स्तेषा᳚मा॒धानं॒पर्ये᳚तिहर्य॒तम् | तऊ᳚सु॒तस्य॑सो॒म्यस्यान्ध॑सों॒ऽशोःपी॒यूषं᳚प्रथ॒मस्य॑भेजिरे || 8 || ते¦अद्र॑यः¦दश॑ऽयन्त्रासः¦आ॒शवः॑¦तेषा᳚म्¦आ॒ऽधान᳚म्¦परि॑¦ए॒ति॒¦ह॒र्य॒तम् | |
| तेसो॒मादो॒हरी॒,इन्द्र॑स्यनिंसतें॒ऽशुंदु॒हन्तो॒,अध्या᳚सते॒गवि॑ | तेभि॑र्दु॒ग्धंप॑पि॒वान्त्सो॒म्यंमध्विन्द्रो᳚वर्धते॒प्रथ॑तेवृषा॒यते᳚ || 9 || ते¦सो॒म॒।आदः॑¦हरी॒ इति॑¦इन्द्र॑स्य¦निं॒स॒ते॒¦अं॒शुम्¦दु॒हन्तः॑¦अधि॑¦आ॒स॒ते॒¦गवि॑ | |
| वृषा᳚वो,अं॒शुर्नकिला᳚रिषाथ॒नेळा᳚वन्तः॒सद॒मित्स्थ॒नाशि॑ताः | रै॒व॒त्येव॒मह॑सा॒चार॑वःस्थन॒यस्य॑ग्रावाणो॒,अजु॑षध्वमध्व॒रम् || 10 || वृषा᳚¦वः॒¦अं॒शुः¦न¦किल॑¦रि॒षा॒थ॒न॒¦इळा᳚ऽवन्तः¦सद᳚म्¦इत्¦स्थ॒न॒¦आशि॑ताः | |
| तृ॒दि॒ला,अतृ॑दिलासो॒,अद्र॑योऽश्रम॒णा,अशृ॑थिता॒,अमृ॑त्यवः | अ॒ना॒तु॒रा,अ॒जराः॒स्थाम॑विष्णवःसुपी॒वसो॒,अतृ॑षिता॒,अतृ॑ष्णजः || 11 || वर्ग:31 तृ॒दि॒लाः¦अतृ॑दिलासः¦अद्र॑यः¦अ॒श्र॒म॒णाः¦अशृ॑थिताः¦अमृ॑त्यवः | |
| ध्रु॒वा,ए॒ववः॑पि॒तरो᳚यु॒गेयु॑गे॒क्षेम॑कामासः॒सद॑सो॒नयु᳚ञ्जते | अ॒जु॒र्यासो᳚हरि॒षाचो᳚ह॒रिद्र॑व॒आद्यांरवे᳚णपृथि॒वीम॑शुश्रवुः || 12 || ध्रु॒वाः¦ए॒व¦वः॒¦पि॒तरः॑¦यु॒गेऽयु॑गे¦क्षेम॑ऽकामासः¦सद॑सः¦न¦युं॒ज॒ते॒ | |
| तदिद्व॑द॒न्त्यद्र॑योवि॒मोच॑ने॒याम᳚न्नञ्ज॒स्पा,इ॑व॒घेदु॑प॒ब्दिभिः॑ | वप᳚न्तो॒बीज॑मिवधान्या॒कृतः॑पृ॒ञ्चन्ति॒सोमं॒नमि॑नन्ति॒बप्स॑तः || 13 || तत्¦इत्¦व॒द॒न्ति॒¦अद्र॑यः¦वि॒ऽमोच॑ने¦याम॑न्¦अं॒जः॒पाःऽइ᳚व¦घ॒¦इत्¦उ॒प॒ब्दिऽभिः॑ | |
| सु॒ते,अ॑ध्व॒रे,अधि॒वाच॑मक्र॒ताक्री॒ळयो॒नमा॒तरं᳚तु॒दन्तः॑ | विषूमु᳚ञ्चासुषु॒वुषो᳚मनी॒षांविव॑र्तन्ता॒मद्र॑य॒श्चाय॑मानाः || 14 || सु॒ते¦अ॒ध्व॒रे¦अधि॑¦वाच᳚म्¦अ॒क्र॒त॒¦आ¦क्री॒ळयः॑¦न¦मा॒तर᳚म्¦तु॒दन्तः॑ | |
| [50] हयेजाये इत्यष्टादशर्चस्य सूक्तस्य आद्यातृतीयाषष्ठीनवम्यादिचतसृणां चतुर्दशी सप्तदशीत्येवं नवानामैलः पुरूरवाऋषिरुर्वशी देवता शिष्टानामुर्वशीऋषिका पुरूरवादेवतात्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:95}{अनुवाक:8, सूक्त:5} |
| ह॒येजाये॒मन॑सा॒तिष्ठ॑घोरे॒वचां᳚सिमि॒श्राकृ॑णवावहै॒नु | ननौ॒मन्त्रा॒,अनु॑दितासए॒तेमय॑स्कर॒न्पर॑तरेच॒नाह॑न् || 1 || वर्ग:1 ह॒ये¦जाये᳚¦मन॑सा¦तिष्ठ॑¦घोरे᳚¦वचां᳚सि¦मि॒श्रा¦कृ॒ण॒वा॒व॒है॒¦नु | |
| किमे॒तावा॒चाकृ॑णवा॒तवा॒हंप्राक्र॑मिषमु॒षसा᳚मग्रि॒येव॑ | पुरू᳚रवः॒पुन॒रस्तं॒परे᳚हिदुराप॒नावात॑इवा॒हम॑स्मि || 2 || किम्¦ए॒ता¦वा॒चा¦कृ॒ण॒व॒¦तव॑¦अ॒हम्¦प्र¦अ॒क्र॒मि॒ष॒म्¦उ॒षसा᳚म्¦अ॒ग्रि॒याऽइ᳚व | |
| इषु॒र्नश्रि॒यइ॑षु॒धेर॑स॒नागो॒षाःश॑त॒सानरंहिः॑ | अ॒वीरे॒क्रतौ॒विद॑विद्युत॒न्नोरा॒नमा॒युंचि॑तयन्त॒धुन॑यः || 3 || इषुः॑¦न¦श्रि॒ये¦इ॒षु॒ऽधेः¦अ॒स॒ना¦गो॒ऽसाः¦श॒त॒ऽसाः¦न¦रंहिः॑ | |
| सावसु॒दध॑ती॒श्वशु॑राय॒वय॒उषो॒यदि॒वष्ट्यन्ति॑गृहात् | अस्तं᳚ननक्षे॒यस्मि᳚ञ्चा॒कन्दिवा॒नक्तं᳚श्नथि॒तावै᳚त॒सेन॑ || 4 || सा¦वसु॑¦दध॑ती¦श्वशु॑राय¦वयः॑¦उषः॑¦यदि॑¦वष्टि॑¦अन्ति॑ऽगृहात् | |
| त्रिःस्म॒माह्नः॑श्नथयोवैत॒सेनो॒तस्म॒मेऽव्य॑त्यैपृणासि | पुरू᳚र॒वोऽनु॑ते॒केत॑मायं॒राजा᳚मेवीरत॒न्व१॑(अ॒)स्तदा᳚सीः || 5 || त्रिः¦स्म॒¦मा॒¦अह्नः॑¦श्न॒थ॒यः॒¦वै॒त॒सेन॑¦उ॒त¦स्म॒¦मे॒¦अव्य॑त्यै¦पृ॒णा॒सि॒ | |
| यासु॑जू॒र्णिःश्रेणिः॑सु॒म्नआ᳚पिर्ह्र॒देच॑क्षु॒र्नग्र॒न्थिनी᳚चर॒ण्युः | ता,अ॒ञ्जयो᳚ऽरु॒णयो॒नस॑स्रुःश्रि॒येगावो॒नधे॒नवो᳚ऽनवन्त || 6 || वर्ग:2 या¦सु॒ऽजू॒र्णिः¦श्रेणिः॑¦सु॒म्नेऽआ᳚पिः¦ह्र॒देऽच॑क्षुः¦न¦ग्र॒न्थिनी᳚¦च॒र॒ण्युः | |
| सम॑स्मि॒ञ्जाय॑मानआसत॒ग्ना,उ॒तेम॑वर्धन्न॒द्य१॑(अः॒)स्वगू᳚र्ताः | म॒हेयत्त्वा᳚पुरूरवो॒रणा॒याव॑र्धयन्दस्यु॒हत्या᳚यदे॒वाः || 7 || सम्¦अ॒स्मि॒न्¦जाय॑माने¦आ॒स॒त॒¦ग्नाः¦उ॒त¦ई॒म्¦अ॒व॒र्ध॒न्¦न॒द्यः॑¦स्वऽगू᳚र्ताः | |
| सचा॒यदा᳚सु॒जह॑ती॒ष्वत्क॒ममा᳚नुषीषु॒मानु॑षोनि॒षेवे᳚ | अप॑स्म॒मत्त॒रस᳚न्ती॒नभु॒ज्युस्ता,अ॑त्रसन्रथ॒स्पृशो॒नाश्वाः᳚ || 8 || सचा᳚¦यत्¦आ॒सु॒¦जह॑तीषु¦अत्क᳚म्¦अमा᳚नुषीषु¦मानु॑षः¦नि॒ऽसेवे᳚ | |
| यदा᳚सु॒मर्तो᳚,अ॒मृता᳚सुनि॒स्पृक्संक्षो॒णीभिः॒क्रतु॑भि॒र्नपृ॒ङ्क्ते | ता,आ॒तयो॒नत॒न्वः॑शुम्भत॒स्वा,अश्वा᳚सो॒नक्री॒ळयो॒दन्द॑शानाः || 9 || यत्¦आ॒सु॒¦मर्तः॑¦अ॒मृता᳚सु¦नि॒ऽस्पृक्¦सम्¦क्षो॒णीभिः॑¦क्रतु॑ऽभिः¦न¦पृ॒ङ्क्ते | |
| वि॒द्युन्नयापत᳚न्ती॒दवि॑द्यो॒द्भर᳚न्तीमे॒,अप्या॒काम्या᳚नि | जनि॑ष्टो,अ॒पोनर्यः॒सुजा᳚तः॒प्रोर्वशी᳚तिरतदी॒र्घमायुः॑ || 10 || वि॒ऽद्युत्¦न¦या¦पत᳚न्ती¦दवि॑द्योत्¦भर᳚न्ती¦मे॒¦अप्या᳚¦काम्या᳚नि | |
| ज॒ज्ञि॒षइ॒त्थागो॒पीथ्या᳚य॒हिद॒धाथ॒तत्पु॑रूरवोम॒ओजः॑ | अशा᳚संत्वावि॒दुषी॒सस्मि॒न्नह॒न्नम॒आशृ॑णोः॒किम॒भुग्व॑दासि || 11 || वर्ग:3 ज॒ज्ञि॒षे¦इ॒त्था¦गो॒ऽपीथ्या᳚य¦हि¦द॒धाथ॑¦तत्¦पु॒रू॒र॒वः॒¦मे॒¦ओजः॑ | |
| क॒दासू॒नुःपि॒तरं᳚जा॒तइ॑च्छाच्च॒क्रन्नाश्रु॑वर्तयद्विजा॒नन् | कोदम्प॑ती॒सम॑नसा॒वियू᳚यो॒दध॒यद॒ग्निःश्वशु॑रेषु॒दीद॑यत् || 12 || क॒दा¦सू॒नुः¦पि॒तर᳚म्¦जा॒तः¦इ॒च्छा॒त्¦च॒क्रन्¦न¦अश्रु॑¦व॒र्त॒य॒त्¦वि॒ऽजा॒नन् | |
| प्रति॑ब्रवाणिव॒र्तय॑ते॒,अश्रु॑च॒क्रन्नक्र᳚न्ददा॒ध्ये᳚शि॒वायै᳚ | प्रतत्ते᳚हिनवा॒यत्ते᳚,अ॒स्मेपरे॒ह्यस्तं᳚न॒हिमू᳚र॒मापः॑ || 13 || प्रति॑¦ब्र॒वा॒णि॒¦व॒र्तय॑ते¦अश्रु॑¦च॒क्रन्¦न¦क्र॒न्द॒त्¦आ॒ऽध्ये᳚¦शि॒वायै᳚ | |
| सु॒दे॒वो,अ॒द्यप्र॒पते॒दना᳚वृत्परा॒वतं᳚पर॒मांगन्त॒वा,उ॑ | अधा॒शयी᳚त॒निरृ॑तेरु॒पस्थेऽधै᳚नं॒वृका᳚रभ॒सासो᳚,अ॒द्युः || 14 || सु॒ऽदे॒वः¦अ॒द्य¦प्र॒ऽपते᳚त्¦अना᳚वृत्¦प॒रा॒ऽवत᳚म्¦प॒र॒माम्¦गन्त॒वै¦ऊँ॒ इति॑ | |
| पुरू᳚रवो॒मामृ॑था॒माप्रप॑प्तो॒मात्वा॒वृका᳚सो॒,अशि॑वासउक्षन् | नवैस्त्रैणा᳚निस॒ख्यानि॑सन्तिसालावृ॒काणां॒हृद॑यान्ये॒ता || 15 || पुरू᳚रवः¦मा¦मृ॒थाः॒¦मा¦प्र¦प॒प्तः॒¦मा¦त्वा॒¦वृका᳚सः¦अशि॑वासः¦ऊँ॒ इति॑¦क्ष॒न् | |
| यद्विरू॒पाच॑रं॒मर्त्ये॒ष्वव॑सं॒रात्रीः᳚श॒रद॒श्चत॑स्रः | घृ॒तस्य॑स्तो॒कंस॒कृदह्न॑आश्नां॒तादे॒वेदंता᳚तृपा॒णाच॑रामि || 16 || वर्ग:4 यत्¦विऽरू᳚पा¦अच॑रम्¦मर्त्ये᳚षु¦अव॑सम्¦रात्रीः᳚¦श॒रदः॑¦चत॑स्रः | |
| अ॒न्त॒रि॒क्ष॒प्रांरज॑सोवि॒मानी॒मुप॑शिक्षाम्यु॒र्वशीं॒वसि॑ष्ठः | उप॑त्वारा॒तिःसु॑कृ॒तस्य॒तिष्ठा॒न्निव॑र्तस्व॒हृद॑यंतप्यतेमे || 17 || अ॒न्त॒रि॒क्ष॒ऽप्राम्¦रज॑सः¦वि॒ऽमानी᳚म्¦उप॑¦शि॒क्षा॒मि॒¦उ॒र्वशी᳚म्¦वसि॑ष्ठः | |
| इति॑त्वादे॒वा,इ॒मआ᳚हुरैळ॒यथे᳚मे॒तद्भव॑सिमृ॒त्युब᳚न्धुः | प्र॒जाते᳚दे॒वान्ह॒विषा᳚यजातिस्व॒र्गउ॒त्वमपि॑मादयासे || 18 || इति॑¦त्वा॒¦दे॒वाः¦इ॒मे¦आ॒हुः॒¦ऐ॒ळ॒¦यथा᳚¦ई॒म्¦ए॒तत्¦भव॑सि¦मृ॒त्युऽब᳚न्धुः | |
| [51] प्रतइति त्रयोदशर्चस्य सूक्तस्यांगिरसोबरुर्हरिर्जगत्यंत्येद्वेत्रिष्टुभौ ( ऐंद्रः सर्वहरिर्वर्षिरत्र | हरिरितींद्रनाम | शौनकस्तु मुखतएवैतत्सूक्तर्मेंद्रमित्याह । हरिरितींद्राश्वनामेतिचकश्चित् । एवंहरिशब्दार्थे विप्रतिपत्तावप्याकरो दितरिशब्दोच्चारणंयुक्तमुत्पश्यामः) |{अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:96}{अनुवाक:8, सूक्त:6} |
| प्रते᳚म॒हेवि॒दथे᳚शंसिषं॒हरी॒प्रते᳚वन्वेव॒नुषो᳚हर्य॒तंमद᳚म् | घृ॒तंनयोहरि॑भि॒श्चारु॒सेच॑त॒आत्वा᳚विशन्तु॒हरि॑वर्पसं॒गिरः॑ || 1 || वर्ग:5 प्र¦ते॒¦म॒हे¦वि॒दथे᳚¦श॒म्सि॒ष॒म्¦हरी॒ इति॑¦प्र¦ते॒¦व॒न्वे॒¦व॒नुषः॑¦ह॒र्य॒तम्¦मद᳚म् | |
| हरिं॒हियोनि॑म॒भियेस॒मस्व॑रन्हि॒न्वन्तो॒हरी᳚दि॒व्यंयथा॒सदः॑ | आयंपृ॒णन्ति॒हरि॑भि॒र्नधे॒नव॒इन्द्रा᳚यशू॒षंहरि॑वन्तमर्चत || 2 || हरि᳚म्¦हि¦योनि᳚म्¦अ॒भि¦ये¦स॒म्।आस्व॑रन्¦हि॒न्वन्तः॑¦हरी॒ इति॑¦दि॒व्यम्¦यथा᳚¦सदः॑ | |
| सो,अ॑स्य॒वज्रो॒हरि॑तो॒यआ᳚य॒सोहरि॒र्निका᳚मो॒हरि॒रागभ॑स्त्योः | द्यु॒म्नीसु॑शि॒प्रोहरि॑मन्युसायक॒इन्द्रे॒निरू॒पाहरि॑तामिमिक्षिरे || 3 || सः¦अ॒स्य॒¦वज्रः॑¦हरि॑तः¦यः¦आ॒य॒सः¦हरिः॑¦निऽका᳚मः¦हरिः॑¦आ¦गभ॑स्त्योः | |
| दि॒विनके॒तुरधि॑धायिहर्य॒तोवि॒व्यच॒द्वज्रो॒हरि॑तो॒नरंह्या᳚ | तु॒ददहिं॒हरि॑शिप्रो॒यआ᳚य॒सःस॒हस्र॑शोका,अभवद्धरिम्भ॒रः || 4 || दि॒वि¦न¦के॒तुः¦अधि॑¦धा॒यि॒¦ह॒र्य॒तः¦वि॒व्यच॑त्¦वज्रः॑¦हरि॑तः¦न¦रंह्या᳚ | |
| त्वंत्व॑महर्यथा॒,उप॑स्तुतः॒पूर्वे᳚भिरिन्द्रहरिकेश॒यज्व॑भिः | त्वंह᳚र्यसि॒तव॒विश्व॑मु॒क्थ्य१॑(अ॒)मसा᳚मि॒राधो᳚हरिजातहर्य॒तम् || 5 || त्वम्ऽत्व᳚म्¦अ॒ह॒र्य॒थाः॒¦उप॑ऽस्तुतः¦पूर्वे᳚भिः¦इ॒न्द्र॒¦ह॒रि॒ऽके॒श॒¦यज्व॑ऽभिः | |
| ताव॒ज्रिणं᳚म॒न्दिनं॒स्तोम्यं॒मद॒इन्द्रं॒रथे᳚वहतोहर्य॒ताहरी᳚ | पु॒रूण्य॑स्मै॒सव॑नानि॒हर्य॑त॒इन्द्रा᳚य॒सोमा॒हर॑योदधन्विरे || 6 || वर्ग:6 ता¦व॒ज्रिण᳚म्¦म॒न्दिन᳚म्¦स्तोम्य᳚म्¦मदे᳚¦इन्द्र᳚म्¦रथे᳚¦व॒ह॒तः॒¦ह॒र्य॒ता¦हरी॒ इति॑ | |
| अरं॒कामा᳚य॒हर॑योदधन्विरेस्थि॒राय॑हिन्व॒न्हर॑यो॒हरी᳚तु॒रा | अर्व॑द्भि॒र्योहरि॑भि॒र्जोष॒मीय॑ते॒सो,अ॑स्य॒कामं॒हरि॑वन्तमानशे || 7 || अर᳚म्¦कामा᳚य¦हर॑यः¦द॒ध॒न्वि॒रे॒¦स्थि॒राय॑¦हि॒न्व॒न्¦हर॑यः¦हरी॒ इति॑¦तु॒रा | |
| हरि॑श्मशारु॒र्हरि॑केशआय॒सस्तु॑र॒स्पेये॒योह॑रि॒पा,अव॑र्धत | अर्व॑द्भि॒र्योहरि॑भिर्वा॒जिनी᳚वसु॒रति॒विश्वा᳚दुरि॒तापारि॑ष॒द्धरी᳚ || 8 || हरि॑ऽश्मशारुः¦हरि॑ऽकेशः¦आ॒य॒सः¦तु॒रः॒ऽपेये᳚¦यः¦ह॒रि॒ऽपाः¦अव॑र्धत | |
| स्रुवे᳚व॒यस्य॒हरि॑णीविपे॒ततुः॒शिप्रे॒वाजा᳚य॒हरि॑णी॒दवि॑ध्वतः | प्रयत्कृ॒तेच॑म॒सेमर्मृ॑ज॒द्धरी᳚पी॒त्वामद॑स्यहर्य॒तस्यान्ध॑सः || 9 || स्रुवा᳚ऽइव¦यस्य॑¦हरि॑णी॒ इति॑¦वि॒ऽपे॒ततुः॑¦शिप्रे॒ इति॑¦वाजा᳚य¦हरि॑णी॒ इति॑¦दवि॑ध्वतः | |
| उ॒तस्म॒सद्म॑हर्य॒तस्य॑प॒स्त्यो॒३॑(ओ॒)रत्यो॒नवाजं॒हरि॑वाँ,अचिक्रदत् | म॒हीचि॒द्धिधि॒षणाह᳚र्य॒दोज॑साबृ॒हद्वयो᳚दधिषेहर्य॒तश्चि॒दा || 10 || उ॒त¦स्म॒¦सद्म॑¦ह॒र्य॒तस्य॑¦प॒स्त्योः᳚¦अत्यः॑¦न¦वाज᳚म्¦हरि॑ऽवान्¦अ॒चि॒क्र॒द॒त् | |
| आरोद॑सी॒हर्य॑माणोमहि॒त्वानव्यं᳚नव्यंहर्यसि॒मन्म॒नुप्रि॒यम् | प्रप॒स्त्य॑मसुरहर्य॒तंगोरा॒विष्कृ॑धि॒हर॑ये॒सूर्या᳚य || 11 || वर्ग:7 आ¦रोद॑सी॒ इति॑¦हर्य॑माणः¦म॒हि॒ऽत्वा¦नव्य᳚म्ऽनव्यम्¦ह॒र्य॒सि॒¦मन्म॑¦नु¦प्रि॒यम् | |
| आत्वा᳚ह॒र्यन्तं᳚प्र॒युजो॒जना᳚नां॒रथे᳚वहन्तु॒हरि॑शिप्रमिन्द्र | पिबा॒यथा॒प्रति॑भृतस्य॒मध्वो॒हर्य᳚न्य॒ज्ञंस॑ध॒मादे॒दशो᳚णिम् || 12 || आ¦त्वा॒¦ह॒र्यन्त᳚म्¦प्र॒ऽयुजः॑¦जना᳚नाम्¦रथे᳚¦व॒ह॒न्तु॒¦हरि॑ऽशिप्रम्¦इ॒न्द्र॒ | |
| अपाः॒पूर्वे᳚षांहरिवःसु॒ताना॒मथो᳚,इ॒दंसव॑नं॒केव॑लंते | म॒म॒द्धिसोमं॒मधु॑मन्तमिन्द्रस॒त्रावृ॑षञ्ज॒ठर॒आवृ॑षस्व || 13 || अपाः᳚¦पूर्वे᳚षाम्¦ह॒रि॒ऽवः॒¦सु॒ताना᳚म्¦अथो॒ इति॑¦इ॒दम्¦सव॑नम्¦केव॑लम्¦ते॒ | |
| [52] याओषधीरिति त्रयोविंशत्यृचस्य सूक्तस्याथर्वणोभिषगोषधयोनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:97}{अनुवाक:8, सूक्त:7} |
| या,ओष॑धीः॒पूर्वा᳚जा॒तादे॒वेभ्य॑स्त्रियु॒गंपु॒रा | मनै॒नुब॒भ्रूणा᳚म॒हंश॒तंधामा᳚निस॒प्तच॑ || 1 || वर्ग:8 याः¦ओष॑धीः¦पूर्वाः᳚¦जा॒ताः¦दे॒वेभ्यः॑¦त्रि॒ऽयु॒गम्¦पु॒रा | मनै᳚¦नु¦ब॒भ्रूणा᳚म्¦अ॒हम्¦श॒तम्¦धामा᳚नि¦स॒प्त¦च॒ || |
| श॒तंवो᳚,अम्ब॒धामा᳚निस॒हस्र॑मु॒तवो॒रुहः॑ | अधा᳚शतक्रत्वोयू॒यमि॒मंमे᳚,अग॒दंकृ॑त || 2 || श॒तम्¦वः॒¦अ॒म्ब॒¦धामा᳚नि¦स॒हस्र᳚म्¦उ॒त¦वः॒¦रुहः॑ | अध॑¦श॒त॒ऽक्र॒त्वः॒¦यू॒यम्¦इ॒मम्¦मे॒¦अ॒ग॒दम्¦कृ॒त॒ || |
| ओष॑धीः॒प्रति॑मोदध्वं॒पुष्प॑वतीःप्र॒सूव॑रीः | अश्वा᳚,इवस॒जित्व॑रीर्वी॒रुधः॑पारयि॒ष्ण्वः॑ || 3 || ओष॑धीः¦प्रति॑¦मो॒द॒ध्व॒म्¦पुष्प॑ऽवतीः¦प्र॒ऽसूव॑रीः | अश्वाः᳚ऽइव¦स॒ऽजित्व॑रीः¦वी॒रुधः॑¦पा॒र॒यि॒ष्ण्वः॑ || |
| ओष॑धी॒रिति॑मातर॒स्तद्वो᳚देवी॒रुप॑ब्रुवे | स॒नेय॒मश्वं॒गांवास॑आ॒त्मानं॒तव॑पूरुष || 4 || ओष॑धीः¦इति॑¦मा॒त॒रः॒¦तत्¦वः॒¦दे॒वीः॒¦उप॑¦ब्रु॒वे॒ | स॒नेय᳚म्¦अश्व᳚म्¦गाम्¦वासः॑¦आ॒त्मान᳚म्¦तव॑¦पु॒रु॒ष॒ || |
| अ॒श्व॒त्थेवो᳚नि॒षद॑नंप॒र्णेवो᳚वस॒तिष्कृ॒ता | गो॒भाज॒इत्किला᳚सथ॒यत्स॒नव॑थ॒पूरु॑षम् || 5 || अ॒श्व॒त्थे¦वः॒¦नि॒ऽसद॑नम्¦प॒र्णे¦वः॒¦व॒स॒तिः¦कृ॒ता | गो॒ऽभाजः॑¦इत्¦किल॑¦अ॒स॒थ॒¦यत्¦स॒नव॑थ¦पुरु॑षम् || |
| यत्रौष॑धीःस॒मग्म॑त॒राजा᳚नः॒समि॑ताविव | विप्रः॒सउ॑च्यतेभि॒षग्र॑क्षो॒हामी᳚व॒चात॑नः || 6 || वर्ग:9 यत्र॑¦ओष॑धीः¦स॒म्।आग्म॑त¦राजा᳚नः¦समि॑तौऽइव | विप्रः॑¦सः¦उ॒च्य॒ते॒¦भि॒षक्¦र॒क्षः॒ऽहा¦अ॒मी॒व॒ऽचात॑नः || |
| अ॒श्वा॒व॒तींसो᳚माव॒तीमू॒र्जय᳚न्ती॒मुदो᳚जसम् | आवि॑त्सि॒सर्वा॒,ओष॑धीर॒स्मा,अ॑रि॒ष्टता᳚तये || 7 || अ॒श्व॒ऽव॒तीम्¦स॒म॒ऽव॒तीम्¦ऊ॒र्जय᳚न्तीम्¦उत्ऽओ᳚जसम् | आ¦अ॒वि॒त्सि॒¦सर्वाः᳚¦ओष॑धीः¦अ॒स्मै¦अ॒रि॒ष्टऽता᳚तये || |
| उच्छुष्मा॒,ओष॑धीनां॒गावो᳚गो॒ष्ठादि॑वेरते | धनं᳚सनि॒ष्यन्ती᳚नामा॒त्मानं॒तव॑पूरुष || 8 || उत्¦शुष्माः᳚¦ओष॑धीनाम्¦गावः॑¦गो॒स्थात्ऽइ᳚व¦ई॒र॒ते॒ | धन᳚म्¦स॒नि॒ष्यन्ती᳚नाम्¦आ॒त्मान᳚म्¦तव॑¦पु॒रु॒ष॒ || |
| इष्कृ॑ति॒र्नाम॑वोमा॒ताथो᳚यू॒यंस्थ॒निष्कृ॑तीः | सी॒राःप॑त॒त्रिणीः᳚स्थन॒यदा॒मय॑ति॒निष्कृ॑थ || 9 || इष्कृ॑तिः¦नाम॑¦वः॒¦मा॒ता¦अथो॒ इति॑¦यू॒यम्¦स्थ॒¦निःऽकृ॑तीः | सी॒राः¦प॒त॒त्रिणीः᳚¦स्थ॒न॒¦यत्¦आ॒मय॑ति¦निः¦कृ॒थ॒ || |
| अति॒विश्वाः᳚परि॒ष्ठाःस्ते॒नइ॑वव्र॒जम॑क्रमुः | ओष॑धीः॒प्राचु॑च्यवु॒र्यत्किंच॑त॒न्वो॒३॑(ओ॒)रपः॑ || 10 || अति॑¦विश्वाः᳚¦प॒रि॒ऽस्थाः¦स्ते॒नःऽइ᳚व¦व्र॒जम्¦अ॒क्र॒मुः॒ | ओष॑धीः¦प्र¦अ॒चु॒च्य॒वुः॒¦यत्¦किम्¦च॒¦त॒न्वः॑¦रपः॑ || |
| यदि॒मावा॒जय᳚न्न॒हमोष॑धी॒र्हस्त॑आद॒धे | आ॒त्मायक्ष्म॑स्यनश्यतिपु॒राजी᳚व॒गृभो᳚यथा || 11 || वर्ग:10 यत्¦इ॒माः¦वा॒जय॑न्¦अ॒हम्¦ओष॑धीः¦हस्ते᳚¦आ॒ऽद॒धे | आ॒त्मा¦यक्ष्म॑स्य¦न॒श्य॒ति॒¦पु॒रा¦जी॒व॒ऽगृभः॑¦य॒था॒ || |
| यस्यौ᳚षधीःप्र॒सर्प॒थाङ्ग॑मङ्गं॒परु॑ष्परुः | ततो॒यक्ष्मं॒विबा᳚धध्वउ॒ग्रोम॑ध्यम॒शीरि॑व || 12 || यस्य॑¦ओ॒ष॒धीः॒¦प्र॒ऽसर्प॑थ¦अङ्ग᳚म्।आङ्गम्¦परुः॑ऽपरुः | ततः॑¦यक्ष्म᳚म्¦वि¦बा॒ध॒ध्वे॒¦उ॒ग्रः¦म॒ध्य॒म॒शीःऽइ᳚व || |
| सा॒कंय॑क्ष्म॒प्रप॑त॒चाषे᳚णकिकिदी॒विना᳚ | सा॒कंवात॑स्य॒ध्राज्या᳚सा॒कंन॑श्यनि॒हाक॑या || 13 || सा॒कम्¦य॒क्ष्म॒¦प्र¦प॒त॒¦चाषे᳚ण¦कि॒कि॒दी॒विना᳚ | सा॒कम्¦वात॑स्य¦ध्राज्या᳚¦सा॒कम्¦न॒श्य॒¦नि॒ऽहाक॑या || |
| अ॒न्यावो᳚,अ॒न्याम॑वत्व॒न्यान्यस्या॒,उपा᳚वत | ताःसर्वाः᳚संविदा॒ना,इ॒दंमे॒प्राव॑ता॒वचः॑ || 14 || अ॒न्या¦वः॒¦अ॒न्याम्¦अ॒व॒तु॒¦अ॒न्या¦अ॒न्यस्याः᳚¦उप॑¦अ॒व॒त॒ | ताः¦सर्वाः᳚¦स॒म्ऽवि॒दा॒नाः¦इ॒दम्¦मे॒¦प्र¦अ॒व॒त॒¦वचः॑ || |
| याःफ॒लिनी॒र्या,अ॑फ॒ला¦,अ॑पु॒ष्पायाश्च॑पु॒ष्पिणीः᳚ | बृह॒स्पति॑प्रसूता॒¦स्तानो᳚मुञ्च॒न्त्वंह॑सः || 15 || याः¦फ॒लिनीः᳚¦याः¦अ॒फ॒लाः¦अ॒पु॒ष्पाः¦याः¦च॒¦पु॒ष्पिणीः᳚ | बृह॒स्पति॑ऽप्रसूताः¦ताः¦नः॒¦मुं॒च॒न्तु॒¦अंह॑सः || |
| मु॒ञ्चन्तु॑माशप॒थ्या॒३॑(आ॒)दथो᳚वरु॒ण्या᳚दु॒त | अथो᳚य॒मस्य॒पड्बी᳚शा॒त्सर्व॑स्माद्देवकिल्बि॒षात् || 16 || वर्ग:11 मुं॒चन्तु॑¦मा॒¦श॒प॒थ्या᳚त्¦अथो॒ इति॑¦व॒रु॒ण्या᳚त्¦उ॒त | अथो॒ इति॑¦य॒मस्य॑¦पड्बी᳚शात्¦सर्व॑स्मात्¦दे॒व॒ऽकि॒ल्बि॒षात् || |
| अ॒व॒पत᳚न्तीरवदन्दि॒वओष॑धय॒स्परि॑ | यंजी॒वम॒श्नवा᳚महै॒नसरि॑ष्याति॒पूरु॑षः || 17 || अ॒व॒ऽपत᳚न्तीः¦अ॒व॒द॒न्¦दि॒वः¦ओष॑धयः¦परि॑ | यम्¦जी॒वम्¦अ॒श्नवा᳚महै¦न¦सः¦रि॒ष्या॒ति॒¦पुरु॑षः || |
| या,ओष॑धीः॒सोम॑राज्ञीर्ब॒ह्वीःश॒तवि॑चक्षणाः | तासां॒त्वम॑स्युत्त॒मारं॒कामा᳚य॒शंहृ॒दे || 18 || याः¦ओष॑धीः¦सोम॑ऽराज्ञीः¦ब॒ह्वीः¦श॒तऽवि॑चक्षणाः | तासा᳚म्¦त्वम्¦अ॒सि॒¦उ॒त्ऽत॒मा¦अर᳚म्¦कामा᳚य¦शम्¦हृ॒दे || |
| या,ओष॑धीः॒सोम॑राज्ञी॒र्विष्ठि॑ताःपृथि॒वीमनु॑ | बृह॒स्पति॑प्रसूता,अ॒स्यैसंद॑त्तवी॒र्य᳚म् || 19 || याः¦ओष॑धीः¦सोम॑ऽराज्ञीः¦विऽस्थि॑ताः¦पृ॒थि॒वीम्¦अनु॑ | बृ॒ह॒स्पति॑ऽप्रसूताः¦अ॒स्यै¦सम्¦द॒त्त॒¦वी॒र्य᳚म् || |
| मावो᳚रिषत्खनि॒तायस्मै᳚चा॒हंखना᳚मिवः | द्वि॒पच्चतु॑ष्पद॒स्माकं॒सर्व॑मस्त्वनातु॒रम् || 20 || मा¦वः॒¦रि॒ष॒त्¦ख॒नि॒ता¦यस्मै᳚¦च॒¦अ॒हम्¦खना᳚मि¦वः॒ | द्वि॒ऽपत्¦चतुः॑ऽपत्¦अ॒स्माक᳚म्¦सर्व᳚म्¦अ॒स्तु॒¦अ॒ना॒तु॒रम् || |
| याश्चे॒दमु॑पशृ॒ण्वन्ति॒याश्च॑दू॒रंपरा᳚गताः | सर्वाः᳚सं॒गत्य॑वीरुधो॒ऽस्यैसंद॑त्तवी॒र्य᳚म् || 21 || याः¦च॒¦इ॒दम्¦उ॒प॒ऽशृ॒ण्वन्ति॑¦याः¦च॒¦दू॒रम्¦परा᳚ऽगताः | सर्वाः᳚¦स॒म्ऽगत्य॑¦वी॒रु॒धः॒¦अ॒स्यै¦सम्¦द॒त्त॒¦वी॒र्य᳚म् || |
| ओष॑धयः॒संव॑दन्ते॒सोमे᳚नस॒हराज्ञा᳚ | यस्मै᳚कृ॒णोति॑ब्राह्म॒णस्तंरा᳚जन्पारयामसि || 22 || ओष॑धयः¦सम्¦व॒द॒न्ते॒¦सोमे᳚न¦स॒ह¦राज्ञा᳚ | यस्मै᳚¦कृ॒णोति॑¦ब्रा॒ह्म॒णः¦तम्¦रा॒ज॒न्¦पा॒र॒या॒म॒सि॒ || |
| त्वमु॑त्त॒मास्यो᳚षधे॒तव॑वृ॒क्षा,उप॑स्तयः | उप॑स्तिरस्तु॒सो॒३॑(ओ॒)ऽस्माकं॒यो,अ॒स्माँ,अ॑भि॒दास॑ति || 23 || त्वम्¦उ॒त्ऽत॒मा¦अ॒सि॒¦ओ॒ष॒धे॒¦तव॑¦वृ॒क्षाः¦उप॑स्तयः | उप॑स्तिः¦अ॒स्तु॒¦सः¦अ॒स्माक᳚म्¦यः¦अ॒स्मान्¦अ॒भि॒ऽदास॑ति || |
| [53] बृहस्पत इति द्वादशर्चस्य सूक्तस्यार्ष्टिषेणो देवापिर्देवास्त्रिष्टुप् | (शौनकस्त्वस्मिन्सूक्ते आद्यानांचतसृणां बृहस्पतिस्ततश्चतसृणां देवास्ततः पंचानामग्निरित्येवं देवताव्यवस्थामाह) |{अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:98}{अनुवाक:8, सूक्त:8} |
| बृह॑स्पते॒प्रति॑मेदे॒वता᳚मिहिमि॒त्रोवा॒यद्वरु॑णो॒वासि॑पू॒षा | आ॒दि॒त्यैर्वा॒यद्वसु॑भिर्म॒रुत्वा॒न्त्सप॒र्जन्यं॒शंत॑नवेवृषाय || 1 || वर्ग:12 बृह॑स्पते¦प्रति॑¦मे॒¦दे॒वता᳚म्¦इ॒हि॒¦मि॒त्रः¦वा॒¦यत्¦वरु॑णः¦वा॒¦अ॒सि॒¦पू॒षा | |
| आदे॒वोदू॒तो,अ॑जि॒रश्चि॑कि॒त्वान्त्वद्दे᳚वापे,अ॒भिमाम॑गच्छत् | प्र॒ती॒ची॒नःप्रति॒मामाव॑वृत्स्व॒दधा᳚मितेद्यु॒मतीं॒वाच॑मा॒सन् || 2 || आ¦दे॒वः¦दू॒तः¦अ॒जि॒रः¦चि॒कि॒त्वान्¦त्वत्¦दे॒व॒ऽआ॒पे॒¦अ॒भि¦माम्¦अ॒ग॒च्छ॒त् | |
| अ॒स्मेधे᳚हिद्यु॒मतीं॒वाच॑मा॒सन्बृह॑स्पते,अनमी॒वामि॑षि॒राम् | यया᳚वृ॒ष्टिंशंत॑नवे॒वना᳚वदि॒वोद्र॒प्सोमधु॑माँ॒,आवि॑वेश || 3 || अ॒स्मे इति॑¦धे॒हि॒¦द्यु॒ऽमती᳚म्¦वाच᳚म्¦आ॒सन्¦बृह॑स्पते¦अ॒न॒मी॒वाम्¦इ॒षि॒राम् | |
| आनो᳚द्र॒प्सामधु॑मन्तोविश॒न्त्विन्द्र॑दे॒ह्यधि॑रथंस॒हस्र᳚म् | निषी᳚दहो॒त्रमृ॑तु॒थाय॑जस्वदे॒वान्दे᳚वापेह॒विषा᳚सपर्य || 4 || आ¦नः॒¦द्र॒प्साः¦मधु॑ऽमन्तः¦वि॒श॒न्तु॒¦इन्द्र॑¦दे॒हि¦अधि॑ऽरथम्¦स॒हस्र᳚म् | |
| आ॒र्ष्टि॒षे॒णोहो॒त्रमृषि᳚र्नि॒षीद᳚न्दे॒वापि॑र्देवसुम॒तिंचि॑कि॒त्वान् | सउत्त॑रस्मा॒दध॑रंसमु॒द्रम॒पोदि॒व्या,अ॑सृजद्व॒र्ष्या᳚,अ॒भि || 5 || आ॒र्ष्टि॒षे॒णः¦हो॒त्रम्¦ऋषिः॑¦नि॒ऽसीद॑न्¦दे॒वऽआ᳚पिः¦दे॒व॒ऽसु॒म॒तिम्¦चि॒कि॒त्वान् | |
| अ॒स्मिन्त्स॑मु॒द्रे,अध्युत्त॑रस्मि॒न्नापो᳚दे॒वेभि॒र्निवृ॑ता,अतिष्ठन् | ता,अ॑द्रवन्नार्ष्टिषे॒णेन॑सृ॒ष्टादे॒वापि॑ना॒प्रेषि॑तामृ॒क्षिणी᳚षु || 6 || अ॒स्मिन्¦स॒मु॒द्रे¦अधि॑¦उत्ऽत॑रस्मिन्¦आपः॑¦दे॒वेभिः॑¦निऽवृ॑ताः¦अ॒ति॒ष्ठ॒न् | |
| यद्दे॒वापिः॒शंत॑नवेपु॒रोहि॑तोहो॒त्राय॑वृ॒तःकृ॒पय॒न्नदी᳚धेत् | दे॒व॒श्रुतं᳚वृष्टि॒वनिं॒ररा᳚णो॒बृह॒स्पति॒र्वाच॑मस्मा,अयच्छत् || 7 || वर्ग:13 यत्¦दे॒वऽआ᳚पिः¦शम्ऽत॑नवे¦पु॒रःऽहि॑तः¦हो॒त्राय॑¦वृ॒तः¦कृ॒पय॑न्¦अदी᳚धेत् | |
| यंत्वा᳚दे॒वापिः॑शुशुचा॒नो,अ॑ग्नआर्ष्टिषे॒णोम॑नु॒ष्यः॑समी॒धे | विश्वे᳚भिर्दे॒वैर॑नुम॒द्यमा᳚नः॒प्रप॒र्जन्य॑मीरयावृष्टि॒मन्त᳚म् || 8 || यम्¦त्वा॒¦दे॒वऽआ᳚पिः¦शु॒शु॒चा॒नः¦अ॒ग्ने॒¦आ॒र्ष्टि॒षे॒णः¦म॒नु॒ष्यः॑¦स॒म्ऽई॒धे | |
| त्वांपूर्व॒ऋष॑योगी॒र्भिरा᳚य॒न्त्वाम॑ध्व॒रेषु॑पुरुहूत॒विश्वे᳚ | स॒हस्रा॒ण्यधि॑रथान्य॒स्मे,आनो᳚य॒ज्ञंरो᳚हिद॒श्वोप॑याहि || 9 || त्वाम्¦पूर्वे᳚¦ऋष॑यः¦गीः॒ऽभिः¦आ॒य॒न्¦त्वाम्¦अ॒ध्व॒रेषु॑¦पु॒रु॒ऽहू॒त॒¦विश्वे᳚ | |
| ए॒तान्य॑ग्नेनव॒तिर्नव॒त्वे,आहु॑ता॒न्यधि॑रथास॒हस्रा᳚ | तेभि᳚र्वर्धस्वत॒न्वः॑शूरपू॒र्वीर्दि॒वोनो᳚वृ॒ष्टिमि॑षि॒तोरि॑रीहि || 10 || ए॒तानि॑¦अ॒ग्ने॒¦न॒व॒तिः¦नव॑¦त्वे इति॑¦आऽहु॑तानि¦अधि॑ऽरथा¦स॒हस्रा᳚ | |
| ए॒तान्य॑ग्नेनव॒तिंस॒हस्रा॒संप्रय॑च्छ॒वृष्ण॒इन्द्रा᳚यभा॒गम् | वि॒द्वान्प॒थऋ॑तु॒शोदे᳚व॒याना॒नप्यौ᳚ला॒नंदि॒विदे॒वेषु॑धेहि || 11 || ए॒तानि॑¦अ॒ग्ने॒¦न॒व॒तिम्¦स॒हस्रा᳚¦सम्¦प्र¦य॒च्छ॒¦वृष्णे᳚¦इन्द्रा᳚य¦भा॒गम् | |
| अग्ने॒बाध॑स्व॒विमृधो॒विदु॒र्गहापामी᳚वा॒मप॒रक्षां᳚सिसेध | अ॒स्मात्स॑मु॒द्राद्बृ॑ह॒तोदि॒वोनो॒ऽपांभू॒मान॒मुप॑नःसृजे॒ह || 12 || अग्ने᳚¦बाध॑स्व¦वि¦मृधः॑¦वि¦दुः॒ऽगहा᳚¦अप॑¦अमी᳚वाम्¦अप॑¦रक्षां᳚सि¦से॒ध॒ | |
| [54] कन्नइति द्वादशर्चस्य सूक्तस्य वैखानसोवम्र इंद्रस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:99}{अनुवाक:8, सूक्त:9} |
| कंन॑श्चि॒त्रमि॑षण्यसिचिकि॒त्वान्पृ॑थु॒ग्मानं᳚वा॒श्रंवा᳚वृ॒धध्यै᳚ | कत्तस्य॒दातु॒शव॑सो॒व्यु॑ष्टौ॒तक्ष॒द्वज्रं᳚वृत्र॒तुर॒मपि᳚न्वत् || 1 || वर्ग:14 कम्¦नः॒¦चि॒त्रम्¦इ॒ष॒ण्य॒सि॒¦चि॒कि॒त्वान्¦पृ॒थु॒ऽग्मान᳚म्¦वा॒श्रम्¦व॒वृ॒धध्यै᳚ | |
| सहिद्यु॒तावि॒द्युता॒वेति॒साम॑पृ॒थुंयोनि॑मसुर॒त्वास॑साद | ससनी᳚ळेभिःप्रसहा॒नो,अ॑स्य॒भ्रातु॒र्नऋ॒तेस॒प्तथ॑स्यमा॒याः || 2 || सः¦हि¦द्यु॒ता¦वि॒ऽद्युता᳚¦वेति॑¦साम॑¦पृ॒थुम्¦योनि᳚म्¦अ॒सु॒र॒ऽत्वा¦आ¦स॒सा॒द॒ | |
| सवाजं॒याताप॑दुष्पदा॒यन्त्स्व॑र्षाता॒परि॑षदत्सनि॒ष्यन् | अ॒न॒र्वायच्छ॒तदु॑रस्य॒वेदो॒घ्नञ्छि॒श्नदे᳚वाँ,अ॒भिवर्प॑सा॒भूत् || 3 || सः¦वाज᳚म्¦याता᳚¦अप॑दुःऽपदा¦यन्¦स्वः॑ऽसाता¦परि॑¦स॒द॒त्¦स॒नि॒ष्यन् | |
| सय॒ह्व्यो॒३॑(ओ॒)ऽवनी॒र्गोष्वर्वाजु॑होतिप्रध॒न्या᳚सु॒सस्रिः॑ | अ॒पादो॒यत्र॒युज्या᳚सोऽर॒थाद्रो॒ण्य॑श्वास॒ईर॑तेघृ॒तंवाः || 4 || सः¦य॒ह्व्यः॑¦अ॒वनीः᳚¦गोषु॑¦अर्वा᳚¦आ¦जु॒हो॒ति॒¦प्र॒ऽध॒न्या᳚सु¦सस्रिः॑ | |
| सरु॒द्रेभि॒रश॑स्तवार॒ऋभ्वा᳚हि॒त्वीगय॑मा॒रे,अ॑वद्य॒आगा᳚त् | व॒म्रस्य॑मन्येमिथु॒नाविव᳚व्री॒,अन्न॑म॒भीत्या᳚रोदयन्मुषा॒यन् || 5 || सः¦रु॒द्रेभिः॑¦अश॑स्तऽवारः¦ऋभ्वा᳚¦हि॒त्वी¦गय᳚म्¦आ॒रे।आ॑वद्यः¦आ¦अ॒गा॒त् | |
| सइद्दासं᳚तुवी॒रवं॒पति॒र्दन्ष॑ळ॒क्षंत्रि॑शी॒र्षाणं᳚दमन्यत् | अ॒स्यत्रि॒तोन्वोज॑सावृधा॒नोवि॒पाव॑रा॒हमयो᳚अग्रयाहन् || 6 || सः¦इत्¦दास᳚म्¦तु॒वि॒ऽरव᳚म्¦पतिः॑¦दन्¦ष॒ट्।आ॒क्षम्¦त्रि॒ऽशी॒र्षाण᳚म्¦द॒म॒न्य॒त् | |
| सद्रुह्व॑णे॒मनु॑षऊर्ध्वसा॒नआसा᳚विषदर्शसा॒नाय॒शरु᳚म् | सनृत॑मो॒नहु॑षो॒ऽस्मत्सुजा᳚तः॒पुरो᳚ऽभिन॒दर्ह᳚न्दस्यु॒हत्ये᳚ || 7 || वर्ग:15 सः¦द्रुह्व॑णे¦मनु॑षे¦ऊ॒र्ध्व॒सा॒नः¦आ¦सा॒वि॒ष॒त्¦अ॒र्श॒सा॒नाय॑¦शरु᳚म् | |
| सो,अ॒भ्रियो॒नयव॑सउद॒न्यन्क्षया᳚यगा॒तुंवि॒दन्नो᳚,अ॒स्मे | उप॒यत्सीद॒दिन्दुं॒शरी᳚रैःश्ये॒नोऽयो᳚पाष्टिर्हन्ति॒दस्यू॑न् || 8 || सः¦अ॒भ्रियः॑¦न¦यव॑से¦उ॒द॒न्यन्¦क्षया᳚य¦गा॒तुम्¦वि॒दत्¦नः॒¦अ॒स्मे इति॑ | |
| सव्राध॑तःशवसा॒नेभि॑रस्य॒कुत्सा᳚य॒शुष्णं᳚कृ॒पणे॒परा᳚दात् | अ॒यंक॒विम॑नयच्छ॒स्यमा᳚न॒मत्कं॒यो,अ॑स्य॒सनि॑तो॒तनृ॒णाम् || 9 || सः¦व्राध॑तः¦श॒व॒सा॒नेभिः॑¦अ॒स्य॒¦कुत्सा᳚य¦शुष्ण᳚म्¦कृ॒पणे᳚¦परा᳚¦अ॒दा॒त् | |
| अ॒यंद॑श॒स्यन्नर्ये᳚भिरस्यद॒स्मोदे॒वेभि॒र्वरु॑णो॒नमा॒यी | अ॒यंक॒नीन॑ऋतु॒पा,अ॑वे॒द्यमि॑मीता॒ररुं॒यश्चतु॑ष्पात् || 10 || अ॒यम्¦द॒श॒स्यन्¦नर्ये᳚भिः¦अ॒स्य॒¦द॒स्मः¦दे॒वेभिः॑¦वरु॑णः¦न¦मा॒यी | |
| अ॒स्यस्तोमे᳚भिरौशि॒जऋ॒जिश्वा᳚व्र॒जंद॑रयद्वृष॒भेण॒पिप्रोः᳚ | सुत्वा॒यद्य॑ज॒तोदी॒दय॒द्गीःपुर॑इया॒नो,अ॒भिवर्प॑सा॒भूत् || 11 || अ॒स्य¦स्तोमे᳚भिः¦औ॒शि॒जः¦ऋ॒जिश्वा᳚¦व्र॒जम्¦द॒र॒य॒त्¦वृ॒ष॒भेण॑¦पिप्रोः᳚ | |
| ए॒वाम॒हो,अ॑सुरव॒क्षथा᳚यवम्र॒कःप॒ड्भिरुप॑सर्प॒दिन्द्र᳚म् | सइ॑या॒नःक॑रतिस्व॒स्तिम॑स्मा॒,इष॒मूर्जं᳚सुक्षि॒तिंविश्व॒माभाः᳚ || 12 || ए॒व¦म॒हः¦अ॒सु॒र॒¦व॒क्षथा᳚य¦व॒म्र॒कः¦प॒ट्ऽभिः¦उप॑¦स॒र्प॒त्¦इन्द्र᳚म् | |
| [55] इंद्रदृह्येति द्वादशर्चस्य सूक्तस्य वांदनोदुवस्युर्विश्वेदेवाजगत्यंत्यात्रिष्टुप् (भेदपक्षे - विश्वेदेवाः १० इंद्रादिती १ इंद्र: १ एवं १२) |{अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:100}{अनुवाक:9, सूक्त:1} |
| इन्द्र॒दृह्य॑मघव॒न्त्वाव॒दिद्भु॒जइ॒हस्तु॒तःसु॑त॒पाबो᳚धिनोवृ॒धे | दे॒वेभि᳚र्नःसवि॒ताप्राव॑तुश्रु॒तमास॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 1 || वर्ग:16 इन्द्र॑¦दृह्य॑¦म॒घ॒ऽव॒न्¦त्वाऽव॑त्¦इत्¦भु॒जे¦इ॒ह¦स्तु॒तः¦सु॒त॒ऽपाः¦बो॒धि॒¦नः॒¦वृ॒धे | |
| भरा᳚य॒सुभ॑रतभा॒गमृ॒त्वियं॒प्रवा॒यवे᳚शुचि॒पेक्र॒न्ददि॑ष्टये | गौ॒रस्य॒यःपय॑सःपी॒तिमा᳚न॒शआस॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 2 || भरा᳚य¦सु¦भ॒र॒त॒¦भा॒गम्¦ऋ॒त्विय᳚म्¦प्र¦वा॒यवे᳚¦शु॒चि॒ऽपे¦क्र॒न्दत्ऽइ᳚ष्टये | |
| आनो᳚दे॒वःस॑वि॒तासा᳚विष॒द्वय॑ऋजूय॒तेयज॑मानायसुन्व॒ते | यथा᳚दे॒वान्प्र॑ति॒भूषे᳚मपाक॒वदास॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 3 || आ¦नः॒¦दे॒वः¦स॒वि॒ता¦सा॒वि॒ष॒त्¦वयः॑¦ऋ॒जु॒ऽय॒ते¦यज॑मानाय¦सु॒न्व॒ते | |
| इन्द्रो᳚,अ॒स्मेसु॒मना᳚,अस्तुवि॒श्वहा॒राजा॒सोमः॑सुवि॒तस्याध्ये᳚तुनः | यथा᳚यथामि॒त्रधि॑तानिसंद॒धुरास॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 4 || इन्द्रः॑¦अ॒स्मे इति॑¦सु॒ऽमनाः᳚¦अ॒स्तु॒¦वि॒श्वहा᳚¦राजा᳚¦सोमः॑¦सु॒वि॒तस्य॑¦अधि॑¦ए॒तु॒¦नः॒ | |
| इन्द्र॑उ॒क्थेन॒शव॑सा॒परु॑र्दधे॒बृह॑स्पतेप्रतरी॒तास्यायु॑षः | य॒ज्ञोमनुः॒प्रम॑तिर्नःपि॒ताहिक॒मास॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 5 || इन्द्रः॑¦उ॒क्थेन॑¦शव॑सा¦परुः॑¦द॒धे॒¦बृह॑स्पते¦प्र॒ऽत॒री॒ता¦अ॒सि॒¦आयु॑षः | |
| इन्द्र॑स्य॒नुसुकृ॑तं॒दैव्यं॒सहो॒ऽग्निर्गृ॒हेज॑रि॒तामेधि॑रःक॒विः | य॒ज्ञश्च॑भूद्वि॒दथे॒चारु॒रन्त॑म॒आस॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 6 || इन्द्र॑स्य¦नु¦सुऽकृ॑तम्¦दैव्य᳚म्¦सहः॑¦अ॒ग्निः¦गृ॒हे¦ज॒रि॒ता¦मेधि॑रः¦क॒विः | |
| नवो॒गुहा᳚चकृम॒भूरि॑दुष्कृ॒तंनाविष्ट्यं᳚वसवोदेव॒हेळ॑नम् | माकि᳚र्नोदेवा॒,अनृ॑तस्य॒वर्प॑स॒आस॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 7 || वर्ग:17 न¦वः॒¦गुहा᳚¦च॒कृ॒म॒¦भूरि॑¦दुः॒ऽकृ॒तम्¦न¦आ॒विःऽत्य᳚म्¦व॒स॒वः॒¦दे॒व॒ऽहेळ॑नम् | |
| अपामी᳚वांसवि॒तासा᳚विष॒न्न्य१॑(अ॒)ग्वरी᳚य॒इदप॑सेध॒न्त्वद्र॑यः | ग्रावा॒यत्र॑मधु॒षुदु॒च्यते᳚बृ॒हदास॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 8 || अप॑¦अमी᳚वाम्¦स॒वि॒ता¦सा॒वि॒ष॒त्¦न्य॑क्¦वरी᳚यः¦इत्¦अप॑¦से॒ध॒न्तु॒¦अद्र॑यः | |
| ऊ॒र्ध्वोग्रावा᳚वसवोऽस्तुसो॒तरि॒विश्वा॒द्वेषां᳚सिसनु॒तर्यु॑योत | सनो᳚दे॒वःस॑वि॒तापा॒युरीड्य॒आस॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 9 || ऊ॒र्ध्वः¦ग्रावा᳚¦व॒स॒वः॒¦अ॒स्तु॒¦सो॒तरि॑¦विश्वा᳚¦द्वेषां᳚सि¦स॒नु॒तः¦यु॒यो॒त॒ | |
| ऊर्जं᳚गावो॒यव॑से॒पीवो᳚,अत्तनऋ॒तस्य॒याःसद॑ने॒कोशे᳚,अ॒ङ्ग्ध्वे | त॒नूरे॒वत॒न्वो᳚,अस्तुभेष॒जमास॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 10 || ऊर्ज᳚म्¦गा॒वः॒¦यव॑से¦पीवः॑¦अ॒त्त॒न॒¦ऋ॒तस्य॑¦याः¦सद॑ने¦कोशे᳚¦अ॒ङ्ध्वे | |
| क्र॒तु॒प्रावा᳚जरि॒ताशश्व॑ता॒मव॒इन्द्र॒इद्भ॒द्राप्रम॑तिःसु॒ताव॑ताम् | पू॒र्णमूध॑र्दि॒व्यंयस्य॑सि॒क्तय॒आस॒र्वता᳚ति॒मदि॑तिंवृणीमहे || 11 || क्र॒तु॒ऽप्रावा᳚¦ज॒रि॒ता¦शश्व॑ताम्¦अवः॑¦इन्द्रः॑¦इत्¦भ॒द्रा¦प्रऽम॑तिः¦सु॒तऽव॑ताम् | |
| चि॒त्रस्ते᳚भा॒नुःक्र॑तु॒प्रा,अ॑भि॒ष्टिःसन्ति॒स्पृधो᳚जरणि॒प्रा,अधृ॑ष्टाः | रजि॑ष्ठया॒रज्या᳚प॒श्वआगोस्तूतू᳚र्षति॒पर्यग्रं᳚दुव॒स्युः || 12 || चि॒त्रः¦ते॒¦भा॒नुः¦क्र॒तु॒ऽप्राः¦अ॒भि॒ष्टिः¦सन्ति॑¦स्पृधः॑¦ज॒र॒णि॒ऽप्राः¦अधृ॑ष्टाः | |
| [56] उद्बुध्यध्वमिति द्वादशर्चस्य सूक्तस्य सौम्योबुधो विश्वेदेवास्त्रिप् चतुर्थीषष्ठ्यौगायत्र्यौ पंचमीबृहती नवमीद्वादश्यौजगत्यौ (ऋत्विजोदेवतावा) |{अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:101}{अनुवाक:9, सूक्त:2} |
| उद्बु॑ध्यध्वं॒सम॑नसःसखायः॒¦सम॒ग्निमि᳚न्ध्वंब॒हवः॒सनी᳚ळाः | द॒धि॒क्राम॒ग्निमु॒षसं᳚चदे॒वी¦मिन्द्रा᳚व॒तोऽव॑से॒निह्व॑येवः || 1 || वर्ग:18 उत्¦बु॒ध्य॒ध्व॒म्¦सऽम॑नसः¦स॒खा॒यः॒¦सम्¦अ॒ग्निम्¦इ॒न्ध्व॒म्¦ब॒हवः॑¦सऽनी᳚ळाः | |
| म॒न्द्राकृ॑णुध्वं॒धिय॒आत॑नुध्वं॒नाव॑मरित्र॒पर॑णींकृणुध्वम् | इष्कृ॑णुध्व॒मायु॒धारं᳚कृणुध्वं॒प्राञ्चं᳚य॒ज्ञंप्रण॑यतासखायः || 2 || म॒न्द्रा¦कृ॒णु॒ध्व॒म्¦धियः॑¦आ¦त॒नु॒ध्व॒म्¦नाव᳚म्¦अ॒रि॒त्र॒ऽपर॑णीम्¦कृ॒णु॒ध्व॒म् | |
| यु॒नक्त॒सीरा॒वियु॒गात॑नुध्वंकृ॒तेयोनौ᳚वपते॒हबीज᳚म् | गि॒राच॑श्रु॒ष्टिःसभ॑रा॒,अस᳚न्नो॒नेदी᳚य॒इत्सृ॒ण्यः॑प॒क्वमेया᳚त् || 3 || यु॒नक्त॑¦सीरा᳚¦वि¦यु॒गा¦त॒नु॒ध्व॒म्¦कृ॒ते¦योनौ᳚¦व॒प॒त॒¦इ॒ह¦बीज᳚म् | |
| सीरा᳚युञ्जन्तिक॒वयो᳚यु॒गावित᳚न्वते॒पृथ॑क् | धीरा᳚दे॒वेषु॑सुम्न॒या || 4 || सीरा᳚¦युं॒ज॒न्ति॒¦क॒वयः॑¦यु॒गा¦वि¦त॒न्व॒ते॒¦पृथ॑क् | धीराः᳚¦दे॒वेषु॑¦सु॒म्न॒ऽया || |
| निरा᳚हा॒वान्कृ॑णोतन॒संव॑र॒त्राद॑धातन | सि॒ञ्चाम॑हा,अव॒तमु॒द्रिणं᳚व॒यंसु॒षेक॒मनु॑पक्षितम् || 5 || निः¦आ॒ऽहा॒वान्¦कृ॒णो॒त॒न॒¦सम्¦व॒र॒त्राः¦द॒धा॒त॒न॒ | |
| इष्कृ॑ताहावमव॒तंसु॑वर॒त्रंसु॑षेच॒नम् | उ॒द्रिणं᳚सिञ्चे॒,अक्षि॑तम् || 6 || इष्कृ॑तऽआहावम्¦अ॒व॒तम्¦सु॒ऽव॒र॒त्रम्¦सु॒ऽसे॒च॒नम् | उ॒द्रिण᳚म्¦सिं॒चे॒¦अक्षि॑तम् || |
| प्री॒णी॒ताश्वा᳚न्हि॒तंज॑याथस्वस्ति॒वाहं॒रथ॒मित्कृ॑णुध्वम् | द्रोणा᳚हावमव॒तमश्म॑चक्र॒मंस॑त्रकोशंसिञ्चतानृ॒पाण᳚म् || 7 || वर्ग:19 प्री॒णी॒त¦अश्वा᳚न्¦हि॒तम्¦ज॒या॒थ॒¦स्व॒स्ति॒ऽवाह᳚म्¦रथ᳚म्¦इत्¦कृ॒णु॒ध्व॒म् | |
| व्र॒जंकृ॑णुध्वं॒सहिवो᳚नृ॒पाणो॒वर्म॑सीव्यध्वंबहु॒लापृ॒थूनि॑ | पुरः॑कृणुध्व॒माय॑सी॒रधृ॑ष्टा॒मावः॑सुस्रोच्चम॒सोदृंह॑ता॒तम् || 8 || व्र॒जम्¦कृ॒णु॒ध्व॒म्¦सः¦हि¦वः॒¦नृ॒ऽपानः॑¦वर्म॑¦सी॒व्य॒ध्व॒म्¦ब॒हु॒ला¦पृ॒थूनि॑ | |
| आवो॒धियं᳚य॒ज्ञियां᳚वर्तऊ॒तये॒देवा᳚दे॒वींय॑ज॒तांय॒ज्ञिया᳚मि॒ह | सानो᳚दुहीय॒द्यव॑सेवग॒त्वीस॒हस्र॑धारा॒पय॑साम॒हीगौः || 9 || आ¦वः॒¦धिय᳚म्¦य॒ज्ञिया᳚म्¦व॒र्ते॒¦ऊ॒तये᳚¦देवाः᳚¦दे॒वीम्¦य॒ज॒ताम्¦य॒ज्ञिया᳚म्¦इ॒ह | |
| आतूषि᳚ञ्च॒हरि॑मीं॒द्रोरु॒पस्थे॒वाशी᳚भिस्तक्षताश्म॒न्मयी᳚भिः | परि॑ष्वजध्वं॒दश॑क॒क्ष्या᳚भिरु॒भेधुरौ॒प्रति॒वह्निं᳚युनक्त || 10 || आ¦तु¦सिं॒च॒¦हरि᳚म्¦ई॒म्¦द्रोः¦उ॒पऽस्थे᳚¦वाशी᳚भिः¦त॒क्ष॒त॒¦अ॒श्म॒न्ऽमयी᳚भिः | |
| उ॒भेधुरौ॒वह्नि॑रा॒पिब्द॑मानो॒ऽन्तर्योने᳚वचरतिद्वि॒जानिः॑ | वन॒स्पतिं॒वन॒आस्था᳚पयध्वं॒निषूद॑धिध्व॒मख॑नन्त॒उत्स᳚म् || 11 || उ॒भे इति॑¦धुरौ᳚¦वह्निः॑¦आ॒ऽपिब्द॑मानः¦अ॒न्तः¦योना᳚ऽइव¦च॒र॒ति॒¦द्वि॒ऽजानिः॑ | |
| कपृ᳚न्नरःकपृ॒थमुद्द॑धातनचो॒दय॑तखु॒दत॒वाज॑सातये | नि॒ष्टि॒ग्र्यः॑पु॒त्रमाच्या᳚वयो॒तय॒इन्द्रं᳚स॒बाध॑इ॒हसोम॑पीतये || 12 || कपृ॑त्¦न॒रः॒¦क॒पृ॒थम्¦उत्¦द॒धा॒त॒न॒¦चो॒दय॑त¦खु॒दत॑¦वाज॑ऽसातये | |
| [57] प्रतेरथमिति द्वादशर्चस्य सूक्तस्य भार्म्यश्वो मुद्गलो द्रुघणस्त्रिष्टुप् आद्यातृतीयांत्याबृहत्यः | (प्रतेरथमिति सूक्तदेवतात्वे विप्रतिपत्तिः परस्परमाचार्याणां | उक्तंचशौनकेन - प्रेतीतिहाससूक्तंतुमन्यतेशाकटायनः | यास्कोद्रौघणमैंद्रंवा वैश्वदेवंतुशौनकः | आजानवेनंभार्म्यश्व इंद्रासोमौतुमुद्गलइति) |{अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:102}{अनुवाक:9, सूक्त:3} |
| प्रते॒रथं᳚मिथू॒कृत॒मिन्द्रो᳚ऽवतुधृष्णु॒या | अ॒स्मिन्ना॒जौपु॑रुहूतश्र॒वाय्ये᳚धनभ॒क्षेषु॑नोऽव || 1 || वर्ग:20 प्र¦ते॒¦रथ᳚म्¦मि॒थु॒ऽकृत᳚म्¦इन्द्रः॑¦अ॒व॒तु॒¦धृ॒ष्णु॒ऽया | |
| उत्स्म॒वातो᳚वहति॒वासो᳚ऽस्या॒,अधि॑रथं॒यदज॑यत्स॒हस्र᳚म् | र॒थीर॑भून्मुद्ग॒लानी॒गवि॑ष्टौ॒भरे᳚कृ॒तंव्य॑चेदिन्द्रसे॒ना || 2 || उत्¦स्म॒¦वातः॑¦व॒ह॒ति॒¦वासः॑¦अ॒स्याः॒¦अधि॑ऽरथम्¦यत्¦अज॑यत्¦स॒हस्र᳚म् | |
| अ॒न्तर्य॑च्छ॒जिघां᳚सतो॒वज्र॑मिन्द्राभि॒दास॑तः | दास॑स्यवामघव॒न्नार्य॑स्यवासनु॒तर्य॑वयाव॒धम् || 3 || अ॒न्तः¦य॒च्छ॒¦जिघां᳚सतः¦वज्र᳚म्¦इ॒न्द्र॒¦अ॒भि॒ऽदास॑तः | |
| उ॒द्नोह्र॒दम॑पिब॒ज्जर्हृ॑षाणः॒कूटं᳚स्मतृं॒हद॒भिमा᳚तिमेति | प्रमु॒ष्कभा᳚रः॒श्रव॑इ॒च्छमा᳚नोऽजि॒रंबा॒हू,अ॑भर॒त्सिषा᳚सन् || 4 || उ॒द्नः¦ह्र॒दम्¦अ॒पि॒ब॒त्¦जर्हृ॑षाणः¦कूट᳚म्¦स्म॒¦तृं॒हत्¦अ॒भिऽमा᳚तिम्¦ए॒ति॒ | |
| न्य॑क्रन्दयन्नुप॒यन्त॑एन॒ममे᳚हयन्वृष॒भंमध्य॑आ॒जेः | तेन॒सूभ᳚र्वंश॒तव॑त्स॒हस्रं॒गवां॒मुद्ग॑लःप्र॒धने᳚जिगाय || 5 || नि¦अ॒क्र॒न्द॒य॒न्¦उ॒प॒ऽयन्तः॑¦ए॒न॒म्¦अमे᳚हयन्¦वृ॒ष॒भम्¦मध्ये᳚¦आ॒जेः | |
| क॒कर्द॑वेवृष॒भोयु॒क्तआ᳚सी॒दवा᳚वची॒त्सार॑थिरस्यके॒शी | दुधे᳚र्यु॒क्तस्य॒द्रव॑तःस॒हान॑सऋ॒च्छन्ति॑ष्मानि॒ष्पदो᳚मुद्ग॒लानी᳚म् || 6 || क॒कर्द॑वे¦वृ॒ष॒भः¦यु॒क्तः¦आ॒सी॒त्¦अवा᳚वचीत्¦सार॑थिः¦अ॒स्य॒¦के॒शी | |
| उ॒तप्र॒धिमुद॑हन्नस्यवि॒द्वानुपा᳚युन॒ग्वंस॑ग॒मत्र॒शिक्ष॑न् | इन्द्र॒उदा᳚व॒त्पति॒मघ्न्या᳚ना॒मरं᳚हत॒पद्या᳚भिःक॒कुद्मा॑न् || 7 || वर्ग:21 उ॒त¦प्र॒ऽधिम्¦उत्¦अ॒ह॒न्¦अ॒स्य॒¦वि॒द्वान्¦उप॑¦अ॒यु॒न॒क्¦वंस॑गम्¦अत्र॑¦शिक्ष॑न् | |
| शु॒नम॑ष्ट्रा॒व्य॑चरत्कप॒र्दीव॑र॒त्रायां॒दार्वा॒नह्य॑मानः | नृ॒म्णानि॑कृ॒ण्वन्ब॒हवे॒जना᳚य॒गाःप॑स्पशा॒नस्तवि॑षीरधत्त || 8 || शु॒नम्¦अ॒ष्ट्रा॒ऽवी¦अ॒च॒र॒त्¦क॒प॒र्दी¦व॒र॒त्राया᳚म्¦दारु॑¦आ॒ऽनह्य॑मानः | |
| इ॒मंतंप॑श्यवृष॒भस्य॒युञ्जं॒काष्ठा᳚या॒मध्ये᳚द्रुघ॒णंशया᳚नम् | येन॑जि॒गाय॑श॒तव॑त्स॒हस्रं॒गवां॒मुद्ग॑लःपृत॒नाज्ये᳚षु || 9 || इ॒मम्¦तम्¦प॒श्य॒¦वृ॒ष॒भस्य॑¦युंज᳚म्¦काष्ठा᳚याः¦मध्ये᳚¦द्रु॒ऽघ॒णम्¦शया᳚नम् | |
| आ॒रे,अ॒घाकोन्वि१॑(इ॒)त्थाद॑दर्श॒यंयु॒ञ्जन्ति॒तम्वास्था᳚पयन्ति | नास्मै॒तृणं॒नोद॒कमाभ॑र॒न्त्युत्त॑रोधु॒रोव॑हतिप्र॒देदि॑शत् || 10 || आ॒रे¦अ॒घा¦कः¦नु¦इ॒त्था¦द॒द॒र्श॒¦यम्¦युं॒जन्ति॑¦तम्¦ऊँ॒ इति॑¦आ¦स्था॒प॒य॒न्ति॒ | |
| प॒रि॒वृ॒क्तेव॑पति॒विद्य॑मान॒ट्पीप्या᳚ना॒कूच॑क्रेणेवसि॒ञ्चन् | ए॒षै॒ष्या᳚चिद्र॒थ्या᳚जयेमसुम॒ङ्गलं॒सिन॑वदस्तुसा॒तम् || 11 || प॒रि॒वृ॒क्ताऽइ᳚व¦प॒ति॒ऽविद्य᳚म्¦आ॒न॒ट्¦पीप्या᳚ना¦कूच॑क्रेणऽइव¦सिं॒चन् | |
| त्वंविश्व॑स्य॒जग॑त॒श्चक्षु॑रिन्द्रासि॒चक्षु॑षः | वृषा॒यदा॒जिंवृष॑णा॒सिषा᳚ससिचो॒दय॒न्वध्रि॑णायु॒जा || 12 || त्वम्¦विश्व॑स्य¦जग॑तः¦चक्षुः॑¦इ॒न्द्र॒¦अ॒सि॒¦चक्षु॑षः | |
| [58] आशुःशिशानइति त्रयोदशर्चस्य सूक्तस्यैंद्रो प्रतिरथइंद्रश्चतुर्थ्यां बृहस्पतिर्द्वादश्याअप्वादेव्यंत्यायामरुतस्त्रिष्टुबंत्यानुष्टुप् | (आशुः शिशानः सूक्तोपांत्यायाआप्वादेवीत्यनुक्रमण्यां मप्वादेवीतिशौनकीये){अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:103}{अनुवाक:9, सूक्त:4} |
| आ॒शुःशिशा᳚नोवृष॒भोनभी॒मोघ॑नाघ॒नः,क्षोभ॑णश्चर्षणी॒नाम् | सं॒क्रन्द॑नोऽनिमि॒षए᳚कवी॒रःश॒तंसेना᳚,अजयत्सा॒कमिन्द्रः॑ || 1 || वर्ग:22 आ॒शुः¦शिशा᳚नः¦वृ॒ष॒भः¦न¦भी॒मः¦घ॒ना॒घ॒नः¦क्षोभ॑णः¦च॒र्ष॒णी॒नाम् | |
| सं॒क्रन्द॑नेनानिमि॒षेण॑जि॒ष्णुना᳚युत्का॒रेण॑दुश्च्यव॒नेन॑धृ॒ष्णुना᳚ | तदिन्द्रे᳚णजयत॒तत्स॑हध्वं॒युधो᳚नर॒इषु॑हस्तेन॒वृष्णा᳚ || 2 || स॒म्ऽक्रन्द॑नेन¦अ॒नि॒ऽमि॒षेण॑¦जि॒ष्णुना᳚¦यु॒त्ऽका॒रेण॑¦दुः॒ऽच्य॒व॒नेन॑¦धृ॒ष्णुना᳚ | |
| सइषु॑हस्तैः॒सनि॑ष॒ङ्गिभि᳚र्व॒शीसंस्र॑ष्टा॒सयुध॒इन्द्रो᳚ग॒णेन॑ | सं॒सृ॒ष्ट॒जित्सो᳚म॒पाबा᳚हुश॒र्ध्यु१॑(उ॒)ग्रध᳚न्वा॒प्रति॑हिताभि॒रस्ता᳚ || 3 || सः¦इषु॑ऽहस्तैः¦सः¦नि॒ष॒ङ्गिऽभिः॑¦व॒शी¦सम्ऽस्र॑ष्टा¦सः¦युधः॑¦इन्द्रः॑¦ग॒णेन॑ | |
| बृह॑स्पते॒परि॑दीया॒रथे᳚नरक्षो॒हामित्राँ᳚,अप॒बाध॑मानः | प्र॒भ॒ञ्जन्त्सेनाः᳚प्रमृ॒णोयु॒धाजय᳚न्न॒स्माक॑मेध्यवि॒तारथा᳚नाम् || 4 || बृह॑स्पते¦परि॑¦दी॒य॒¦रथे᳚न¦र॒क्षः॒ऽहा¦अ॒मित्रा᳚न्¦अ॒प॒ऽबाध॑मानः | |
| ब॒ल॒वि॒ज्ञा॒यःस्थवि॑रः॒प्रवी᳚रः॒सह॑स्वान्वा॒जीसह॑मानउ॒ग्रः | अ॒भिवी᳚रो,अ॒भिस॑त्वासहो॒जाजैत्र॑मिन्द्र॒रथ॒माति॑ष्ठगो॒वित् || 5 || ब॒ल॒ऽवि॒ज्ञा॒यः¦स्थवि॑रः¦प्रऽवी᳚रः¦सह॑स्वान्¦वा॒जी¦सह॑मानः¦उ॒ग्रः | |
| गो॒त्र॒भिदं᳚गो॒विदं॒वज्र॑बाहुं॒जय᳚न्त॒मज्म॑प्रमृ॒णन्त॒मोज॑सा | इ॒मंस॑जाता॒,अनु॑वीरयध्व॒मिन्द्रं᳚सखायो॒,अनु॒संर॑भध्वम् || 6 || गो॒त्र॒ऽभिद᳚म्¦गो॒ऽविद᳚म्¦वज्र॑ऽबाहुम्¦जय᳚न्तम्¦अज्म॑¦प्र॒ऽमृ॒णन्त᳚म्¦ओज॑सा | |
| अ॒भिगो॒त्राणि॒सह॑सा॒गाह॑मानोऽद॒योवी॒रःश॒तम᳚न्यु॒रिन्द्रः॑ | दु॒श्च्य॒व॒नःपृ॑तना॒षाळ॑यु॒ध्यो॒३॑(ओ॒)ऽस्माकं॒सेना᳚,अवतु॒प्रयु॒त्सु || 7 || वर्ग:23 अ॒भि¦गो॒त्राणि॑¦सह॑सा¦गाह॑मानः¦अ॒द॒यः¦वी॒रः¦श॒तऽम᳚न्युः¦इन्द्रः॑ | |
| इन्द्र॑आसांने॒ताबृह॒स्पति॒र्दक्षि॑णाय॒ज्ञःपु॒रए᳚तु॒सोमः॑ | दे॒व॒से॒नाना᳚मभिभञ्जती॒नांजय᳚न्तीनांम॒रुतो᳚य॒न्त्वग्र᳚म् || 8 || इन्द्रः॑¦आ॒सा॒म्¦ने॒ता¦बृह॒स्पतिः॑¦दक्षि॑णा¦य॒ज्ञः¦पु॒रः¦ए॒तु॒¦सोमः॑ | |
| इन्द्र॑स्य॒वृष्णो॒वरु॑णस्य॒राज्ञ॑आदि॒त्यानां᳚म॒रुतां॒शर्ध॑उ॒ग्रम् | म॒हाम॑नसांभुवनच्य॒वानां॒घोषो᳚दे॒वानां॒जय॑ता॒मुद॑स्थात् || 9 || इन्द्र॑स्य¦वृष्णः॑¦वरु॑णस्य¦राज्ञः॑¦आ॒दि॒त्याना᳚म्¦म॒रुता᳚म्¦शर्धः॑¦उ॒ग्रम् | |
| उद्ध॑र्षयमघव॒न्नायु॑धा॒न्युत्सत्व॑नांमाम॒कानां॒मनां᳚सि | उद्वृ॑त्रहन्वा॒जिनां॒वाजि॑ना॒न्युद्रथा᳚नां॒जय॑तांयन्तु॒घोषाः᳚ || 10 || उत्¦ह॒र्ष॒य॒¦म॒घ॒ऽव॒न्¦आयु॑धानि¦उत्¦सत्व॑नाम्¦मा॒म॒काना᳚म्¦मनां᳚सि | |
| अ॒स्माक॒मिन्द्रः॒समृ॑तेषुध्व॒जेष्व॒स्माकं॒या,इष॑व॒स्ताज॑यन्तु | अ॒स्माकं᳚वी॒रा,उत्त॑रेभवन्त्व॒स्माँ,उ॑देवा,अवता॒हवे᳚षु || 11 || अ॒स्माक᳚म्¦इन्द्रः॑¦सम्ऽऋ॑तेषु¦ध्व॒जेषु॑¦अ॒स्माक᳚म्¦याः¦इष॑वः¦ताः¦ज॒य॒न्तु॒ | |
| अ॒मीषां᳚चि॒त्तंप्र॑तिलो॒भय᳚न्तीगृहा॒णाङ्गा᳚न्यप्वे॒परे᳚हि | अ॒भिप्रेहि॒निर्द॑हहृ॒त्सुशोकै᳚र॒न्धेना॒मित्रा॒स्तम॑सासचन्ताम् || 12 || अ॒मीषा᳚म्¦चि॒त्तम्¦प्र॒ति॒ऽलो॒भय᳚न्ती¦गृ॒हा॒ण¦अङ्गा᳚नि¦अ॒प्वे॒¦परा᳚¦इ॒हि॒ | |
| प्रेता॒जय॑तानर॒इन्द्रो᳚वः॒शर्म॑यच्छतु | उ॒ग्रावः॑सन्तुबा॒हवो᳚ऽनाधृ॒ष्यायथास॑थ || 13 || प्र¦इ॒त॒¦जय॑त¦न॒रः॒¦इन्द्रः॑¦वः॒¦शर्म॑¦य॒च्छ॒तु॒ | उ॒ग्राः¦वः॒¦स॒न्तु॒¦बा॒हवः॑¦अ॒ना॒धृ॒ष्याः¦यथा᳚¦अस॑थ || |
| [59] असावीत्येकादशर्चस्य सूक्तस्य वैश्वामित्रोष्टकइंद्रस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:104}{अनुवाक:9, सूक्त:5} |
| असा᳚वि॒सोमः॑पुरुहूत॒तुभ्यं॒हरि॑भ्यांय॒ज्ञमुप॑याहि॒तूय᳚म् | तुभ्यं॒गिरो॒विप्र॑वीरा,इया॒नाद॑धन्वि॒रइ᳚न्द्र॒पिबा᳚सु॒तस्य॑ || 1 || वर्ग:24 असा᳚वि¦सोमः॑¦पु॒रु॒ऽहू॒त॒¦तुभ्य᳚म्¦हरि॑ऽभ्याम्¦य॒ज्ञम्¦उप॑¦या॒हि॒¦तूय᳚म् | |
| अ॒प्सुधू॒तस्य॑हरिवः॒पिबे॒हनृभिः॑सु॒तस्य॑ज॒ठरं᳚पृणस्व | मि॒मि॒क्षुर्यमद्र॑यइन्द्र॒तुभ्यं॒तेभि᳚र्वर्धस्व॒मद॑मुक्थवाहः || 2 || अ॒प्ऽसु¦धू॒तस्य॑¦ह॒रि॒ऽवः॒¦पिब॑¦इ॒ह¦नृऽभिः॑¦सु॒तस्य॑¦ज॒ठर᳚म्¦पृ॒ण॒स्व॒ | |
| प्रोग्रांपी॒तिंवृष्ण॑इयर्मिस॒त्यांप्र॒यैसु॒तस्य॑हर्यश्व॒तुभ्य᳚म् | इन्द्र॒धेना᳚भिरि॒हमा᳚दयस्वधी॒भिर्विश्वा᳚भिः॒शच्या᳚गृणा॒नः || 3 || प्र¦उ॒ग्राम्¦पी॒तिम्¦वृष्णे᳚¦इ॒य॒र्मि॒¦स॒त्याम्¦प्र॒ऽयै¦सु॒तस्य॑¦ह॒रि॒।आ॒श्व॒¦तुभ्य᳚म् | |
| ऊ॒तीश॑चीव॒स्तव॑वी॒र्ये᳚ण॒वयो॒दधा᳚ना,उ॒शिज॑ऋत॒ज्ञाः | प्र॒जाव॑दिन्द्र॒मनु॑षोदुरो॒णेत॒स्थुर्गृ॒णन्तः॑सध॒माद्या᳚सः || 4 || ऊ॒ती¦श॒ची॒ऽवः॒¦तव॑¦वी॒र्ये᳚ण¦वयः॑¦दधा᳚नाः¦उ॒शिजः॑¦ऋ॒त॒ऽज्ञाः | |
| प्रणी᳚तिभिष्टेहर्यश्वसु॒ष्टोःसु॑षु॒म्नस्य॑पुरु॒रुचो॒जना᳚सः | मंहि॑ष्ठामू॒तिंवि॒तिरे॒दधा᳚नाःस्तो॒तार॑इन्द्र॒तव॑सू॒नृता᳚भिः || 5 || प्रनी᳚तिऽभिः¦ते॒¦ह॒रि॒।आ॒श्व॒¦सु॒ऽस्तोः¦सु॒ऽसु॒म्नस्य॑¦पु॒रु॒ऽरुचः॑¦जना᳚सः | |
| उप॒ब्रह्मा᳚णिहरिवो॒हरि॑भ्यां॒सोम॑स्ययाहिपी॒तये᳚सु॒तस्य॑ | इन्द्र॑त्वाय॒ज्ञः,क्षम॑माणमानड्दा॒श्वाँ,अ॑स्यध्व॒रस्य॑प्रके॒तः || 6 || वर्ग:25 उप॑¦ब्रह्मा᳚णि¦ह॒रि॒ऽवः॒¦हरि॑ऽभ्याम्¦सोम॑स्य¦या॒हि॒¦पी॒तये᳚¦सु॒तस्य॑ | |
| स॒हस्र॑वाजमभिमाति॒षाहं᳚सु॒तेर॑णंम॒घवा᳚नंसुवृ॒क्तिम् | उप॑भूषन्ति॒गिरो॒,अप्र॑तीत॒मिन्द्रं᳚नम॒स्याज॑रि॒तुःप॑नन्त || 7 || स॒हस्र॑ऽवाजम्¦अ॒भि॒मा॒ति॒ऽसह᳚म्¦सु॒तेऽर॑णम्¦म॒घऽवा᳚नम्¦सु॒ऽवृ॒क्तिम् | |
| स॒प्तापो᳚दे॒वीःसु॒रणा॒,अमृ॑क्ता॒याभिः॒सिन्धु॒मत॑रइन्द्रपू॒र्भित् | न॒व॒तिंस्रो॒त्यानव॑च॒स्रव᳚न्तीर्दे॒वेभ्यो᳚गा॒तुंमनु॑षेचविन्दः || 8 || स॒प्त¦आपः॑¦दे॒वीः¦सु॒ऽरणाः᳚¦अमृ॑क्ताः¦याभिः॑¦सिन्धु᳚म्¦अत॑रः¦इ॒न्द्र॒¦पूः॒ऽभित् | |
| अ॒पोम॒हीर॒भिश॑स्तेरमु॒ञ्चोऽजा᳚गरा॒स्वधि॑दे॒वएकः॑ | इन्द्र॒यास्त्वंवृ॑त्र॒तूर्ये᳚च॒कर्थ॒ताभि᳚र्वि॒श्वायु॑स्त॒न्वं᳚पुपुष्याः || 9 || अ॒पः¦म॒हीः¦अ॒भिऽश॑स्तेः¦अ॒मुं॒चः॒¦अजा᳚गः¦आ॒सु॒¦अधि॑¦दे॒वः¦एकः॑ | |
| वी॒रेण्यः॒क्रतु॒रिन्द्रः॑सुश॒स्तिरु॒तापि॒धेना᳚पुरुहू॒तमी᳚ट्टे | आर्द॑यद्वृ॒त्रमकृ॑णोदुलो॒कंस॑सा॒हेश॒क्रःपृत॑ना,अभि॒ष्टिः || 10 || वी॒रेण्यः॑¦क्रतुः॑¦इन्द्रः॑¦सु॒ऽश॒स्तिः¦उ॒त¦अपि॑¦धेना᳚¦पु॒रु॒ऽहू॒तम्¦ई॒ट्टे॒ | |
| शु॒नंहु॑वेमम॒घवा᳚न॒मिन्द्र॑म॒स्मिन्भरे॒नृत॑मं॒वाज॑सातौ | शृ॒ण्वन्त॑मु॒ग्रमू॒तये᳚स॒मत्सु॒घ्नन्तं᳚वृ॒त्राणि॑सं॒जितं॒धना᳚नाम् || 11 || शु॒नम्¦हु॒वे॒म॒¦म॒घऽवा᳚नम्¦इन्द्र᳚म्¦अ॒स्मिन्¦भरे᳚¦नृऽत॑मम्¦वाज॑ऽसातौ | |
| [60] कदेत्येकादशर्चस्य सूक्तस्य कौत्सोदुर्मित्र इंद्र उष्णिक् आद्यागायत्रीवा द्वितीयासप्तम्यौपिपीलिकमध्येअंत्यात्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:5}{मंडल:10, सूक्त:105}{अनुवाक:9, सूक्त:6} |
| क॒दाव॑सोस्तो॒त्रंहर्य॑त॒आव॑श्म॒शारु॑ध॒द्वाः | दी॒र्घंसु॒तंवा॒ताप्या᳚य || 1 || वर्ग:26 क॒दा¦व॒सो॒ इति॑¦स्तो॒त्रम्¦हर्य॑ते¦आ¦अव॑¦श्म॒शा¦रु॒ध॒त्¦वारिति॒ वाः | दी॒र्घम्¦सु॒तम्¦वा॒ताप्या᳚य || |
| हरी॒यस्य॑सु॒युजा॒विव्र॑ता॒वेरर्व॒न्तानु॒शेपा᳚ | उ॒भार॒जीनके॒शिना॒पति॒र्दन् || 2 || हरी॒ इति॑¦यस्य॑¦सु॒ऽयुजा᳚¦विऽव्र॑ता¦वेः¦अर्व᳚न्ता¦अनु॑¦शेपा᳚ | उ॒भा¦र॒जी इति॑¦न¦के॒शिना᳚¦पतिः॑¦द॒न् || |
| अप॒योरिन्द्रः॒पाप॑ज॒आमर्तो॒नश॑श्रमा॒णोबि॑भी॒वान् | शु॒भेयद्यु॑यु॒जेतवि॑षीवान् || 3 || अप॑¦योः¦इन्द्रः॑¦पाप॑जे¦आ¦मर्तः॑¦न¦श॒श्र॒मा॒णः¦बि॒भी॒वान् | शु॒भे¦यत्¦यु॒यु॒जे¦तवि॑षीऽवान् || |
| सचा॒योरिन्द्र॒श्चर्कृ॑ष॒आँ,उ॑पान॒सःस॑प॒र्यन् | न॒दयो॒र्विव्र॑तयोः॒शूर॒इन्द्रः॑ || 4 || सचा᳚¦आ॒योः¦इन्द्रः॑¦चर्कृ॑षे¦आ¦उ॒पा॒न॒सः¦स॒प॒र्यन् | न॒दयोः᳚¦विऽव्र॑तयोः¦शूरः॑¦इन्द्रः॑ || |
| अधि॒यस्त॒स्थौकेश॑वन्ता॒व्यच॑स्वन्ता॒नपु॒ष्ट्यै | व॒नोति॒शिप्रा᳚भ्यांशि॒प्रिणी᳚वान् || 5 || अधि॑¦यः¦त॒स्थौ¦केष॑ऽवन्ता¦व्यच॑स्वन्ता¦न¦पु॒ष्ट्यै | व॒नोति॑¦शिप्रा᳚भ्याम्¦शि॒प्रिणी᳚ऽवान् || |
| प्रास्तौ᳚दृ॒ष्वौजा᳚ऋ॒ष्वेभि॑स्त॒तक्ष॒शूरः॒शव॑सा | ऋ॒भुर्नक्रतु॑भिर्मात॒रिश्वा᳚ || 6 || वर्ग:27 प्र¦अ॒स्तौ॒त्¦ऋ॒ष्वऽओ᳚जाः॒¦ऋ॒ष्वेभिः॑¦त॒तक्ष॑¦शूरः॑¦शव॑सा | ऋ॒भुः¦न¦क्रतु॑ऽभिः¦मा॒त॒रिश्वा᳚ || |
| वज्रं॒यश्च॒क्रेसु॒हना᳚य॒दस्य॑वेहिरीम॒शोहिरी᳚मान् | अरु॑तहनु॒रद्भु॑तं॒नरजः॑ || 7 || वज्र᳚म्¦यः¦च॒क्रे¦सु॒ऽहना᳚य¦दस्य॑वे¦हि॒री॒म॒शः¦हिरी᳚मान् | अरु॑तऽहनुः¦अद्भु॑तम्¦न¦रजः॑ || |
| अव॑नोवृजि॒नाशि॑शीह्यृ॒चाव॑नेमा॒नृचः॑ | नाब्र᳚ह्माय॒ज्ञऋध॒ग्जोष॑ति॒त्वे || 8 || अव॑¦नः॒¦वृ॒जि॒ना¦शि॒शी॒हि॒¦ऋ॒चा¦व॒ने॒म॒¦अ॒नृचः॑ | न¦अब्र᳚ह्मा¦य॒ज्ञः¦ऋध॑क्¦जोष॑ति¦त्वे इति॑ || |
| ऊ॒र्ध्वायत्ते᳚त्रे॒तिनी॒भूद्य॒ज्ञस्य॑धू॒र्षुसद्म॑न् | स॒जूर्नावं॒स्वय॑शसं॒सचा॒योः || 9 || ऊ॒र्ध्वा¦यत्¦ते॒¦त्रे॒तिनी᳚¦भूत्¦य॒ज्ञस्य॑¦धूः॒ऽसु¦सद्म॑न् | स॒ऽजूः¦नाव᳚म्¦स्वऽय॑शसम्¦सचा᳚¦आ॒योः || |
| श्रि॒येते॒पृश्नि॑रुप॒सेच॑नीभूच्छ्रि॒येदर्वि॑ररे॒पाः | यया॒स्वेपात्रे᳚सि॒ञ्चस॒उत् || 10 || श्रि॒ये¦ते॒¦पृश्निः॑¦उ॒प॒ऽसेच॑नी¦भू॒त्¦श्रि॒ये¦दर्विः॑¦अ॒रे॒पाः | यया᳚¦स्वे¦पात्रे᳚¦सिं॒चसे᳚¦उत् || |
| श॒तंवा॒यद॑सुर्य॒प्रति॑त्वासुमि॒त्रइ॒त्थास्तौ᳚द्दुर्मि॒त्रइ॒त्थास्तौ᳚त् | आवो॒यद्द॑स्यु॒हत्ये᳚कुत्सपु॒त्रंप्रावो॒यद्द॑स्यु॒हत्ये᳚कुत्सव॒त्सम् || 11 || श॒तम्¦वा॒¦यत्¦अ॒सु॒र्य॒¦प्रति॑¦त्वा॒¦सु॒ऽमि॒त्रः¦इ॒त्था¦अ॒स्तौ॒त्¦दुः॒ऽमि॒त्रः¦इ॒त्था¦अ॒स्तौ॒त् | |
| [61] उभाउनूनमित्येकादशर्चस्य सूक्तस्य काश्यपोभूतांशोश्विनौत्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:106}{अनुवाक:9, सूक्त:7} |
| उ॒भा,उ॑नू॒नंतदिद॑र्थयेथे॒वित᳚न्वाथे॒धियो॒वस्त्रा॒पसे᳚व | स॒ध्री॒ची॒नायात॑वे॒प्रेम॑जीगःसु॒दिने᳚व॒पृक्ष॒आतं᳚सयेथे || 1 || वर्ग:1 उ॒भौ¦ऊँ॒ इति॑¦नू॒नम्¦तत्¦इत्¦अ॒र्थ॒ये॒थे॒ इति॑¦वि¦त॒न्वा॒थे॒ इति॑¦धियः॑¦वस्त्रा᳚¦अ॒पसा᳚ऽइव | |
| उ॒ष्टारे᳚व॒फर्व॑रेषुश्रयेथेप्रायो॒गेव॒श्वात्र्या॒शासु॒रेथः॑ | दू॒तेव॒हिष्ठोय॒शसा॒जने᳚षु॒माप॑स्थातंमहि॒षेवा᳚व॒पाना᳚त् || 2 || उ॒ष्टारा᳚ऽइव¦फर्व॑रेषु¦श्र॒ये॒थे॒ इति॑¦प्रा॒यो॒गाऽइ᳚व¦श्वात्र्या᳚¦शासुः॑¦आ¦इ॒थः॒ | |
| सा॒कं॒युजा᳚शकु॒नस्ये᳚वप॒क्षाप॒श्वेव॑चि॒त्रायजु॒राग॑मिष्टम् | अ॒ग्निरि॑वदेव॒योर्दी᳚दि॒वांसा॒परि॑ज्मानेवयजथःपुरु॒त्रा || 3 || सा॒क॒म्ऽयुजा᳚¦श॒कु॒नस्य॑ऽइव¦प॒क्षा¦प॒श्वाऽइ᳚व¦चि॒त्रा¦यजुः॑¦आ¦ग॒मि॒ष्ट॒म् | |
| आ॒पीवो᳚,अ॒स्मेपि॒तरे᳚वपु॒त्रोग्रेव॑रु॒चानृ॒पती᳚वतु॒र्यै | इर्ये᳚वपु॒ष्ट्यैकि॒रणे᳚वभु॒ज्यैश्रु॑ष्टी॒वाने᳚व॒हव॒माग॑मिष्टम् || 4 || आ॒पी इति॑¦वः॒¦अ॒स्मे इति॑¦पि॒तरा᳚ऽइव¦पु॒त्रा¦उ॒ग्राऽइ᳚व¦रु॒चा¦नृ॒पती᳚ इ॒वेति॑ नृ॒पती᳚ऽइव¦तु॒र्यै | |
| वंस॑गेवपूष॒र्या᳚शि॒म्बाता᳚मि॒त्रेव॑ऋ॒ताश॒तरा॒शात॑पन्ता | वाजे᳚वो॒च्चावय॑साघर्म्ये॒ष्ठामेषे᳚वे॒षास॑प॒र्या॒३॑(आ॒)पुरी᳚षा || 5 || वंस॑गाऽइव¦पू॒ष॒र्या᳚¦शि॒म्बाता᳚¦मि॒त्राऽइ᳚व¦ऋ॒ता¦श॒तरा᳚¦शात॑पन्ता | |
| सृ॒ण्ये᳚वज॒र्भरी᳚तु॒र्फरी᳚तूनैतो॒शेव॑तु॒र्फरी᳚पर्फ॒रीका᳚ | उ॒द॒न्य॒जेव॒जेम॑नामदे॒रूतामे᳚ज॒राय्व॒जरं᳚म॒रायु॑ || 6 || वर्ग:2 सृ॒ण्या᳚ऽइव¦ज॒र्भरी॒ इति॑¦तु॒र्फरी᳚तू॒ इति॑¦नै॒तो॒शाऽइ᳚व¦तु॒र्फरी॒ इति॑¦प॒र्फ॒रीका᳚ | |
| प॒ज्रेव॒चर्च॑रं॒जारं᳚म॒रायु॒क्षद्मे॒वार्थे᳚षुतर्तरीथउग्रा | ऋ॒भूनाप॑त्खरम॒ज्राख॒रज्रु᳚र्वा॒युर्नप॑र्फरत्क्षयद्रयी॒णाम् || 7 || प॒ज्राऽइ᳚व¦चर्च॑रम्¦जार᳚म्¦म॒रायु॑¦क्षद्म॑ऽइव¦अर्थे᳚षु¦त॒र्त॒री॒थः॒¦उ॒ग्रा॒ | |
| घ॒र्मेव॒मधु॑ज॒ठरे᳚स॒नेरू॒भगे᳚वितातु॒र्फरी॒फारि॒वार᳚म् | प॒त॒रेव॑चच॒राच॒न्द्रनि᳚र्णि॒ङ्मन॑ऋङ्गामन॒न्या॒३॑(आ॒)नजग्मी᳚ || 8 || घ॒र्माऽइ᳚व¦मधु॑¦ज॒ठरे᳚¦स॒नेरू॒ इति॑¦भगे᳚।आविता¦तु॒र्फरी॒ इति॑¦फारि॑वा¦अर᳚म् | |
| बृ॒हन्ते᳚वग॒म्भरे᳚षुप्रति॒ष्ठांपादे᳚वगा॒धंतर॑तेविदाथः | कर्णे᳚व॒शासु॒रनु॒हिस्मरा॒थोंऽशे᳚वनोभजतंचि॒त्रमप्नः॑ || 9 || बृ॒हन्ता᳚ऽइव¦ग॒म्भरे᳚षु¦प्र॒ति॒ऽस्थाम्¦पादा᳚ऽइव¦गा॒धम्¦तर॑ते¦वि॒दा॒थः॒ | |
| आ॒र॒ङ्ग॒रेव॒मध्वेर॑येथेसार॒घेव॒गवि॑नी॒चीन॑बारे | की॒नारे᳚व॒स्वेद॑मासिष्विदा॒नाक्षामे᳚वो॒र्जासू᳚यव॒सात्स॑चेथे || 10 || आ॒र॒ङ्ग॒राऽइ᳚व¦मधु॑¦आ¦ई॒र॒ये॒थे॒ इति॑¦सा॒र॒घाऽइ᳚व¦गवि॑¦नी॒चीन॑ऽबारे | |
| ऋ॒ध्याम॒स्तोमं᳚सनु॒याम॒वाज॒¦मानो॒मन्त्रं᳚स॒रथे॒होप॑यातम् | यशो॒नप॒क्वंमधु॒गोष्व॒न्त¦राभू॒तांशो᳚,अ॒श्विनोः॒काम॑मप्राः || 11 || ऋ॒ध्याम॑¦स्तोम᳚म्¦स॒नु॒याम॑¦वाज᳚म्¦आ¦नः॒¦मन्त्र᳚म्¦स॒ऽरथा᳚¦इ॒ह¦उप॑¦या॒त॒म् | |
| [62] आविरित्येका दशर्चस्य सूक्तस्यांगिरसोदिव्योदक्षिणात्रिष्टुप् चतुर्थीजगती | (प्राजापत्यादक्षिणानामग्निरृषिका वा दक्षिणादातारोवा देवता) |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:107}{अनुवाक:9, सूक्त:8} |
| आ॒विर॑भू॒न्महि॒माघो᳚नमेषां॒विश्वं᳚जी॒वंतम॑सो॒निर॑मोचि | महि॒ज्योतिः॑पि॒तृभि॑र्द॒त्तमागा᳚दु॒रुःपन्था॒दक्षि॑णाया,अदर्शि || 1 || वर्ग:3 आ॒विः¦अ॒भू॒त्¦महि॑¦माघो᳚नम्¦ए॒षा॒म्¦विश्व᳚म्¦जी॒वम्¦तम॑सः¦निः¦अ॒मो॒चि॒ | |
| उ॒च्चादि॒विदक्षि॑णावन्तो,अस्थु॒र्ये,अ॑श्व॒दाःस॒हतेसूर्ये᳚ण | हि॒र॒ण्य॒दा,अ॑मृत॒त्वंभ॑जन्तेवासो॒दाःसो᳚म॒प्रति॑रन्त॒आयुः॑ || 2 || उ॒च्चा¦दि॒वि¦दक्षि॑णाऽवन्तः¦अ॒स्थुः॒¦ये¦अ॒श्व॒ऽदाः¦स॒ह¦ते¦सूर्ये᳚ण | |
| दैवी᳚पू॒र्तिर्दक्षि॑णादेवय॒ज्यानक॑वा॒रिभ्यो᳚न॒हितेपृ॒णन्ति॑ | अथा॒नरः॒प्रय॑तदक्षिणासोऽवद्यभि॒याब॒हवः॑पृणन्ति || 3 || दैवी᳚¦पू॒र्तिः¦दक्षि॑णा¦दे॒व॒ऽय॒ज्या¦न¦क॒व॒।आ॒रिभ्यः॑¦न॒हि¦ते¦पृ॒णन्ति॑ | |
| श॒तधा᳚रंवा॒युम॒र्कंस्व॒र्विदं᳚नृ॒चक्ष॑स॒स्ते,अ॒भिच॑क्षतेह॒विः | येपृ॒णन्ति॒प्रच॒यच्छ᳚न्तिसंग॒मेतेदक्षि॑णांदुहतेस॒प्तमा᳚तरम् || 4 || श॒तऽधा᳚रम्¦वा॒युम्¦अ॒र्कम्¦स्वः॒ऽविद᳚म्¦नृ॒ऽचक्ष॑सः¦ते॒¦अ॒भि¦च॒क्ष॒ते॒¦ह॒विः | |
| दक्षि॑णावान्प्रथ॒मोहू॒तए᳚ति॒दक्षि॑णावान्ग्राम॒णीरग्र॑मेति | तमे॒वम᳚न्येनृ॒पतिं॒जना᳚नां॒यःप्र॑थ॒मोदक्षि॑णामावि॒वाय॑ || 5 || दक्षि॑णाऽवान्¦प्र॒थ॒मः¦हू॒तः¦ए॒ति॒¦दक्षि॑णाऽवान्¦ग्रा॒म॒ऽनीः¦अग्र᳚म्¦ए॒ति॒ | |
| तमे॒वऋषिं॒तमु॑ब्र॒ह्माण॑माहुर्यज्ञ॒न्यं᳚साम॒गामु॑क्थ॒शास᳚म् | सशु॒क्रस्य॑त॒न्वो᳚वेदति॒स्रोयःप्र॑थ॒मोदक्षि॑णयार॒राध॑ || 6 || वर्ग:4 तम्¦ए॒व¦ऋषि᳚म्¦तम्¦ऊँ॒ इति॑¦ब्र॒ह्माण᳚म्¦आ॒हुः॒¦य॒ज्ञ॒ऽन्य᳚म्¦सा॒म॒ऽगाम्¦उ॒क्थ॒ऽशास᳚म् | |
| दक्षि॒णाश्वं॒दक्षि॑णा॒गांद॑दाति॒¦दक्षि॑णाच॒न्द्रमु॒तयद्धिर᳚ण्यम् | दक्षि॒णान्नं᳚वनुते॒योन॑आ॒त्मा¦दक्षि॑णां॒वर्म॑कृणुतेविजा॒नन् || 7 || दक्षि॑णा¦अश्व᳚म्¦दक्षि॑णा¦गाम्¦द॒दा॒ति॒¦दक्षि॑णा¦च॒न्द्रम्¦उ॒त¦यत्¦हिर᳚ण्यम् | |
| नभो॒जाम᳚म्रु॒र्नन्य॒र्थमी᳚यु॒र्नरि॑ष्यन्ति॒नव्य॑थन्तेहभो॒जाः | इ॒दंयद्विश्वं॒भुव॑नं॒स्व॑श्चै॒तत्सर्वं॒दक्षि॑णैभ्योददाति || 8 || न¦भो॒जाः¦म॒म्रुः॒¦न¦नि॒।आ॒र्थम्¦ई॒युः॒¦न¦रि॒ष्य॒न्ति॒¦न¦व्य॒थ॒न्ते॒¦ह॒¦भो॒जाः | |
| भो॒जाजि॑ग्युःसुर॒भिंयोनि॒मग्रे᳚भो॒जाजि॑ग्युर्व॒ध्व१॑(अं॒)यासु॒वासाः᳚ | भो॒जाजि॑ग्युरन्तः॒पेयं॒सुरा᳚याभो॒जाजि॑ग्यु॒र्ये,अहू᳚ताःप्र॒यन्ति॑ || 9 || भो॒जाः¦जि॒ग्युः॒¦सु॒र॒भिम्¦योनि᳚म्¦अग्रे᳚¦भो॒जाः¦जि॒ग्युः॒¦व॒ध्व᳚म्¦या¦सु॒ऽवासाः᳚ | |
| भो॒जायाश्वं॒संमृ॑जन्त्या॒शुंभो॒जाया᳚स्तेक॒न्या॒३॑(आ॒)शुम्भ॑माना | भो॒जस्ये॒दंपु॑ष्क॒रिणी᳚व॒वेश्म॒परि॑ष्कृतंदेवमा॒नेव॑चि॒त्रम् || 10 || भो॒जाय॑¦अश्व᳚म्¦सम्¦मृ॒ज॒न्ति॒¦आ॒शुम्¦भो॒जाय॑¦आ॒स्ते॒¦क॒न्या᳚¦शुम्भ॑माना | |
| भो॒जमश्वाः᳚सुष्ठु॒वाहो᳚वहन्तिसु॒वृद्रथो᳚वर्तते॒दक्षि॑णायाः | भो॒जंदे᳚वासोऽवता॒भरे᳚षुभो॒जःशत्रू᳚न्त्समनी॒केषु॒जेता᳚ || 11 || भो॒जम्¦अश्वाः᳚¦सु॒ष्ठु॒ऽवाहः॑¦व॒ह॒न्ति॒¦सु॒ऽवृत्¦रथः॑¦व॒र्त॒ते॒¦दक्षि॑णायाः | |
| [63] किमिच्छंतीत्येकादशर्चस्य सूक्तस्यायुजां पणिनामासुराऋषयः युजामेकादश्याश्च सरमानाग्नीदेवशुनीऋषिका अयुजांसरमादेवता युजामेकादश्याश्चपणयस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:108}{अनुवाक:9, सूक्त:9} |
| किमि॒च्छन्ती᳚स॒रमा॒प्रेदमा᳚नड्दू॒रेह्यध्वा॒जगु॑रिःपरा॒चैः | कास्मेहि॑तिः॒कापरि॑तक्म्यासीत्क॒थंर॒साया᳚,अतरः॒पयां᳚सि || 1 || वर्ग:5 किम्¦इ॒च्छन्ती᳚¦स॒रमा᳚¦प्र¦इ॒दम्¦आ॒न॒ट्¦दू॒रे¦हि¦अध्वा᳚¦जगु॑रिः¦प॒रा॒चैः | |
| इन्द्र॑स्यदू॒तीरि॑षि॒ताच॑रामिम॒हइ॒च्छन्ती᳚पणयोनि॒धीन्वः॑ | अ॒ति॒ष्कदो᳚भि॒यसा॒तन्न॑आव॒त्तथा᳚र॒साया᳚,अतरं॒पयां᳚सि || 2 || इन्द्र॑स्य¦दू॒तीः¦इ॒षि॒ता¦च॒रा॒मि॒¦म॒हः¦इ॒च्छन्ती᳚¦प॒ण॒यः॒¦नि॒ऽधीन्¦वः॒ | |
| की॒दृङ्ङिन्द्रः॑सरमे॒कादृ॑शी॒कायस्ये॒दंदू॒तीरस॑रःपरा॒कात् | आच॒गच्छा᳚न्मि॒त्रमे᳚नादधा॒माथा॒गवां॒गोप॑तिर्नोभवाति || 3 || की॒दृक्¦इन्द्रः॑¦स॒र॒मे॒¦का¦दृ॒शी॒का¦यस्य॑¦इ॒दम्¦दू॒तीः¦अस॑रः¦प॒रा॒कात् | |
| नाहंतंवे᳚द॒दभ्यं॒दभ॒त्सयस्ये॒दंदू॒तीरस॑रंपरा॒कात् | नतंगू᳚हन्तिस्र॒वतो᳚गभी॒राह॒ता,इन्द्रे᳚णपणयःशयध्वे || 4 || न¦अ॒हम्¦तम्¦वे॒द॒¦दभ्य᳚म्¦दभ॑त्¦सः¦यस्य॑¦इ॒दम्¦दू॒तीः¦अस॑रम्¦प॒रा॒कात् | |
| इ॒मागावः॑सरमे॒या,ऐच्छः॒परि॑दि॒वो,अन्ता᳚न्त्सुभगे॒पत᳚न्ती | कस्त॑एना॒,अव॑सृजा॒दयु॑ध्व्यु॒तास्माक॒मायु॑धासन्तिति॒ग्मा || 5 || इ॒माः¦गावः॑¦स॒र॒मे॒¦याः¦ऐच्छः॑¦परि॑¦दि॒वः¦अन्ता᳚न्¦सु॒ऽभ॒गे॒¦पत᳚न्ती | |
| अ॒से॒न्यावः॑पणयो॒वचां᳚स्यनिष॒व्यास्त॒न्वः॑सन्तुपा॒पीः | अधृ॑ष्टोव॒एत॒वा,अ॑स्तु॒पन्था॒बृह॒स्पति᳚र्वउभ॒यानमृ॑ळात् || 6 || वर्ग:6 अ॒से॒न्या¦वः॒¦प॒ण॒यः॒¦वचां᳚सि¦अ॒नि॒ष॒व्याः¦त॒न्वः॑¦स॒न्तु॒¦पा॒पीः | |
| अ॒यंनि॒धिःस॑रमे॒,अद्रि॑बुध्नो॒¦गोभि॒रश्वे᳚भि॒र्वसु॑भि॒र्न्यृ॑ष्टः | रक्ष᳚न्ति॒तंप॒णयो॒येसु॑गो॒पा¦रेकु॑प॒दमल॑क॒माज॑गन्थ || 7 || अ॒यम्¦नि॒ऽधिः¦स॒र॒मे॒¦अद्रि॑ऽबुध्नः¦गोभिः॑¦अश्वे᳚भिः¦वसु॑ऽभिः¦निऽऋ॑ष्टः | |
| एहग॑म॒न्नृष॑यः॒सोम॑शिता,अ॒यास्यो॒,अङ्गि॑रसो॒नव॑ग्वाः | तए॒तमू॒र्वंविभ॑जन्त॒गोना॒मथै॒तद्वचः॑प॒णयो॒वम॒न्नित् || 8 || आ¦इ॒ह¦ग॒म॒न्¦ऋष॑यः¦सोम॑ऽशिताः¦अ॒यास्यः॑¦अङ्गि॑रसः¦नव॑ऽग्वाः | |
| ए॒वाच॒त्वंस॑रमआज॒गन्थ॒प्रबा᳚धिता॒सह॑सा॒दैव्ये᳚न | स्वसा᳚रंत्वाकृणवै॒मापुन॑र्गा॒,अप॑ते॒गवां᳚सुभगेभजाम || 9 || ए॒व¦च॒¦त्वम्¦स॒र॒मे॒¦आ॒ऽज॒गन्थ॑¦प्रऽबा᳚धिता¦सह॑सा¦दैव्ये᳚न | |
| नाहंवे᳚दभ्रातृ॒त्वंनोस्व॑सृ॒त्वमिन्द्रो᳚विदु॒रङ्गि॑रसश्चघो॒राः | गोका᳚मामे,अच्छदय॒न्यदाय॒मपात॑इतपणयो॒वरी᳚यः || 10 || न¦अ॒हम्¦वे॒द॒¦भ्रा॒तृ॒ऽत्वम्¦नो इति॑¦स्व॒सृ॒ऽत्वम्¦इन्द्रः॑¦वि॒दुः॒¦अङ्गि॑रसः¦च॒¦घो॒राः | |
| दू॒रमि॑तपणयो॒वरी᳚य॒उद्गावो᳚यन्तुमिन॒तीरृ॒तेन॑ | बृह॒स्पति॒र्या,अवि᳚न्द॒न्निगू᳚ळ्हाः॒सोमो॒ग्रावा᳚ण॒ऋष॑यश्च॒विप्राः᳚ || 11 || दू॒रम्¦इ॒त॒¦प॒ण॒यः॒¦वरी᳚यः¦उत्¦गावः॑¦य॒न्तु॒¦मि॒न॒तीः¦ऋ॒तेन॑ | |
| [64] तेवदन्निति सप्तर्चस्य सूक्तस्य ब्रह्मजायाजुहूर्विश्वेदेवास्त्रिष्टुबंत्येद्वेअनुष्टुभौ | (ब्राह्मोवोर्ध्वनाभऋषिः) |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:109}{अनुवाक:9, सूक्त:10} |
| ते᳚ऽवदन्प्रथ॒माब्र᳚ह्मकिल्बि॒षे¦ऽकू᳚पारःसलि॒लोमा᳚त॒रिश्वा᳚ | वी॒ळुह॑रा॒स्तप॑उ॒ग्रोम॑यो॒भू¦रापो᳚दे॒वीःप्र॑थम॒जा,ऋ॒तेन॑ || 1 || वर्ग:7 ते¦अ॒व॒द॒न्¦प्र॒थ॒माः¦ब्र॒ह्म॒ऽकि॒ल्बि॒षे¦अकू᳚पारः¦स॒लि॒लः¦मा॒त॒रिश्वा᳚ | |
| सोमो॒राजा᳚प्रथ॒मोब्र᳚ह्मजा॒यां¦पुनः॒प्राय॑च्छ॒दहृ॑णीयमानः | अ॒न्व॒र्ति॒तावरु॑णोमि॒त्रआ᳚सी¦द॒ग्निर्होता᳚हस्त॒गृह्यानि॑नाय || 2 || सोमः॑¦राजा᳚¦प्र॒थ॒मः¦ब्र॒ह्म॒ऽजा॒याम्¦पुन॒रिति॑¦प्र¦अ॒य॒च्छ॒त्¦अहृ॑णीयमानः | |
| हस्ते᳚नै॒वग्रा॒ह्य॑आ॒धिर॑स्या¦ब्रह्मजा॒येयमिति॒चेदवो᳚चन् | नदू॒ताय॑प्र॒ह्ये᳚तस्थए॒षा¦तथा᳚रा॒ष्ट्रंगु॑पि॒तंक्ष॒त्रिय॑स्य || 3 || हस्ते᳚न¦ए॒व¦ग्रा॒ह्यः॑¦आ॒ऽधिः¦अ॒स्याः॒¦ब्र॒ह्म॒ऽजा॒या¦इ॒यम्¦इति॑¦च॒¦इत्¦अवो᳚चन् | |
| दे॒वा,ए॒तस्या᳚मवदन्त॒पूर्वे᳚¦सप्तऋ॒षय॒स्तप॑से॒येनि॑षे॒दुः | भी॒माजा॒याब्रा᳚ह्म॒णस्योप॑नीता¦दु॒र्धांद॑धातिपर॒मेव्यो᳚मन् || 4 || दे॒वाः¦ए॒तस्या᳚म्¦अ॒व॒द॒न्त॒¦पूर्वे᳚¦स॒प्त॒ऽऋ॒षयः॑¦तप॑से¦ये¦नि॒ऽसे॒दुः | |
| ब्र॒ह्म॒चा॒रीच॑रति॒वेवि॑ष॒द्विषः॒¦सदे॒वानां᳚भव॒त्येक॒मङ्ग᳚म् | तेन॑जा॒यामन्व॑विन्द॒द्बृह॒स्पतिः॒¦सोमे᳚ननी॒तांजु॒ह्व१॑(अं॒)नदे᳚वाः || 5 || ब्र॒ह्म॒ऽचा॒री¦च॒र॒ति॒¦वेवि॑षत्¦विषः॑¦सः¦दे॒वाना᳚म्¦भ॒व॒ति॒¦एक᳚म्¦अङ्ग᳚म् | |
| पुन॒र्वैदे॒वा,अ॑ददुः॒¦पुन᳚र्मनु॒ष्या᳚,उ॒त | राजा᳚नःस॒त्यंकृ᳚ण्वा॒ना¦ब्र᳚ह्मजा॒यांपुन॑र्ददुः || 6 || पुनः॑¦वै¦दे॒वाः¦अ॒द॒दुः॒¦पुनः॑¦म॒नु॒ष्याः᳚¦उ॒त | राजा᳚नः¦स॒त्यम्¦कृ॒ण्वा॒नाः¦ब्र॒ह्म॒ऽजा॒याम्¦पुनः॑¦द॒दुः॒ || |
| पु॒न॒र्दाय॑ब्रह्मजा॒यां¦कृ॒त्वीदे॒वैर्नि॑किल्बि॒षम् | ऊर्जं᳚पृथि॒व्याभ॒क्त्वायो᳚¦रुगा॒यमुपा᳚सते || 7 || पु॒नः॒ऽदाय॑¦ब्र॒ह्म॒ऽजा॒याम्¦कृ॒त्वी¦दे॒वैः¦नि॒ऽकि॒ल्बि॒षम् | ऊर्ज᳚म्¦पृ॒थि॒व्याः¦भ॒क्त्वाय॑¦उ॒रु॒ऽगा॒यम्¦उप॑¦आ॒स॒ते॒ || |
| [65] समिद्धइत्येकादशर्चस्य सूक्तस्य भार्गवो जमदग्निरिध्म स्तनूनपाद् इळो बर्हिर्देवीर्द्वारउषासानक्ता दैव्यौहोतारौसरस्वतीळाभारत्यस्त्वष्टावनस्पति स्वाहाकृतयस्त्रिष्टुप् | (जामदग्नि: परशुरामोवा)|{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:110}{अनुवाक:9, सूक्त:11} |
| समि॑द्धो,अ॒द्यमनु॑षोदुरो॒णेदे॒वोदे॒वान्य॑जसिजातवेदः | आच॒वह॑मित्रमहश्चिकि॒त्वान्त्वंदू॒तःक॒विर॑सि॒प्रचे᳚ताः || 1 || वर्ग:8 सम्ऽइ᳚द्धः¦अ॒द्य¦मनु॑षः¦दु॒रो॒णे¦दे॒वः¦दे॒वान्¦य॒ज॒सि॒¦जा॒त॒ऽवे॒दः॒ | |
| तनू᳚नपात्प॒थऋ॒तस्य॒याना॒न्मध्वा᳚सम॒ञ्जन्त्स्व॑दयासुजिह्व | मन्मा᳚निधी॒भिरु॒तय॒ज्ञमृ॒न्धन्दे᳚व॒त्राच॑कृणुह्यध्व॒रंनः॑ || 2 || तनू᳚ऽनपात्¦प॒थः¦ऋ॒तस्य॑¦याना᳚न्¦मध्वा᳚¦स॒म्।आं॒जन्¦स्व॒द॒य॒¦सु॒ऽजि॒ह्व॒ | |
| आ॒जुह्वा᳚न॒ईड्यो॒वन्द्य॒श्चाया᳚ह्यग्ने॒वसु॑भिःस॒जोषाः᳚ | त्वंदे॒वाना᳚मसियह्व॒होता॒सए᳚नान्यक्षीषि॒तोयजी᳚यान् || 3 || आ॒ऽजुह्वा᳚नः¦ईड्यः॑¦वन्द्यः॑¦च॒¦आ¦या॒हि॒¦अ॒ग्ने॒¦वसु॑ऽभिः¦स॒ऽजोषाः᳚ | |
| प्रा॒चीनं᳚ब॒र्हिःप्र॒दिशा᳚पृथि॒व्यावस्तो᳚र॒स्यावृ॑ज्यते॒,अग्रे॒,अह्ना᳚म् | व्यु॑प्रथतेवित॒रंवरी᳚योदे॒वेभ्यो॒,अदि॑तयेस्यो॒नम् || 4 || प्रा॒चीन᳚म्¦ब॒र्हिः¦प्र॒ऽदिशा᳚¦पृ॒थि॒व्याः¦वस्तोः᳚¦अ॒स्याः¦वृ॒ज्य॒ते॒¦अग्रे᳚¦अह्ना᳚म् | |
| व्यच॑स्वतीरुर्वि॒याविश्र॑यन्तां॒पति॑भ्यो॒नजन॑यः॒शुम्भ॑मानाः | देवी᳚र्द्वारोबृहतीर्विश्वमिन्वादे॒वेभ्यो᳚भवतसुप्राय॒णाः || 5 || व्यच॑स्वतीः¦उ॒र्वि॒या¦वि¦श्र॒य॒न्ता॒म्¦पति॑ऽभ्यः¦न¦जन॑यः¦शुम्भ॑मानाः | |
| आसु॒ष्वय᳚न्तीयज॒ते,उपा᳚के,उ॒षासा॒नक्ता᳚सदतां॒नियोनौ᳚ | दि॒व्येयोष॑णेबृह॒तीसु॑रु॒क्मे,अधि॒श्रियं᳚शुक्र॒पिशं॒दधा᳚ने || 6 || वर्ग:9 आ¦सु॒स्वय᳚न्ती॒ इति॑¦य॒ज॒ते इति॑¦उपा᳚के॒ इति॑¦उ॒षसा॒नक्ता᳚¦स॒द॒ता॒म्¦नि¦योनौ᳚ | |
| दैव्या॒होता᳚राप्रथ॒मासु॒वाचा॒मिमा᳚नाय॒ज्ञंमनु॑षो॒यज॑ध्यै | प्र॒चो॒दय᳚न्तावि॒दथे᳚षुका॒रूप्रा॒चीनं॒ज्योतिः॑प्र॒दिशा᳚दि॒शन्ता᳚ || 7 || दैव्या᳚¦होता᳚रा¦प्र॒थ॒मा¦सु॒ऽवाचा᳚¦मिमा᳚ना¦य॒ज्ञम्¦मनु॑षः¦यज॑ध्यै | |
| आनो᳚य॒ज्ञंभार॑ती॒तूय॑मे॒त्विळा᳚मनु॒ष्वदि॒हचे॒तय᳚न्ती | ति॒स्रोदे॒वीर्ब॒र्हिरेदंस्यो॒नंसर॑स्वती॒स्वप॑सःसदन्तु || 8 || आ¦नः॒¦य॒ज्ञम्¦भार॑ती¦तूय᳚म्¦ए॒तु॒¦इळा᳚¦म॒नु॒ष्वत्¦इ॒ह¦चे॒तय᳚न्ती | |
| यइ॒मेद्यावा᳚पृथि॒वीजनि॑त्रीरू॒पैरपिं᳚श॒द्भुव॑नानि॒विश्वा᳚ | तम॒द्यहो᳚तरिषि॒तोयजी᳚यान्दे॒वंत्वष्टा᳚रमि॒हय॑क्षिवि॒द्वान् || 9 || यः¦इ॒मे इति॑¦द्यावा᳚पृथि॒वी इति॑¦जनि॑त्री॒ इति॑¦रू॒पैः¦अपिं᳚शत्¦भुव॑नानि¦विश्वा᳚ | |
| उ॒पाव॑सृज॒त्मन्या᳚सम॒ञ्जन्दे॒वानां॒पाथ॑ऋतु॒थाह॒वींषि॑ | वन॒स्पतिः॑शमि॒तादे॒वो,अ॒ग्निःस्वद᳚न्तुह॒व्यंमधु॑नाघृ॒तेन॑ || 10 || उ॒प॒।आव॑सृज¦त्मन्या᳚¦स॒म्।आं॒जन्¦दे॒वाना᳚म्¦पाथः॑¦ऋ॒तु॒ऽथा¦ह॒वींषि॑ | |
| स॒द्योजा॒तोव्य॑मिमीतय॒ज्ञम॒ग्निर्दे॒वाना᳚मभवत्पुरो॒गाः | अ॒स्यहोतुः॑प्र॒दिश्यृ॒तस्य॑वा॒चिस्वाहा᳚कृतंह॒विर॑दन्तुदे॒वाः || 11 || स॒द्यः¦जा॒तः¦वि¦अ॒मि॒मी॒त॒¦य॒ज्ञम्¦अ॒ग्निः¦दे॒वाना᳚म्¦अ॒भ॒व॒त्¦पु॒रः॒ऽगाः | |
| [66] मनीषिणइति दशर्चस्य सुक्तस्य वैरूपोष्टादंष्त्रः इंद्रत्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:111}{अनुवाक:9, सूक्त:12} |
| मनी᳚षिणः॒प्रभ॑रध्वंमनी॒षांयथा᳚यथाम॒तयः॒सन्ति॑नृ॒णाम् | इन्द्रं᳚स॒त्यैरेर॑यामाकृ॒तेभिः॒सहिवी॒रोगि᳚र्वण॒स्युर्विदा᳚नः || 1 || वर्ग:10 मनी᳚षिणः¦प्र¦भ॒र॒ध्व॒म्¦म॒नी॒षाम्¦यथा᳚ऽयथा¦म॒तयः॑¦सन्ति॑¦नृ॒णाम् | |
| ऋ॒तस्य॒हिसद॑सोधी॒तिरद्यौ॒त्संगा᳚र्ष्टे॒योवृ॑ष॒भोगोभि॑रानट् | उद॑तिष्ठत्तवि॒षेणा॒रवे᳚णम॒हान्ति॑चि॒त्संवि᳚व्याचा॒रजां᳚सि || 2 || ऋ॒तस्य॑¦हि¦सद॑सः¦धी॒तिः¦अद्यौ᳚त्¦सम्¦गा॒र्ष्टे॒यः¦वृ॒ष॒भः¦गोभिः॑¦आ॒न॒ट् | |
| इन्द्रः॒किल॒श्रुत्या᳚,अ॒स्यवे᳚द॒सहिजि॒ष्णुःप॑थि॒कृत्सूर्या᳚य | आन्मेनां᳚कृ॒ण्वन्नच्यु॑तो॒भुव॒द्गोःपति॑र्दि॒वःस॑न॒जा,अप्र॑तीतः || 3 || इन्द्रः॑¦किल॑¦श्रुत्यै᳚¦अ॒स्य¦वे॒द॒¦सः¦हि¦जि॒ष्णुः¦प॒थि॒ऽकृत्¦सूर्या᳚य | |
| इन्द्रो᳚म॒ह्नाम॑ह॒तो,अ᳚र्ण॒वस्य᳚व्र॒तामि॑ना॒दङ्गि॑रोभिर्गृणा॒नः | पु॒रूणि॑चि॒न्नित॑ताना॒रजां᳚सिदा॒धार॒योध॒रुणं᳚स॒त्यता᳚ता || 4 || इन्द्रः॑¦म॒ह्ना¦म॒ह॒तः¦अ॒र्ण॒वस्य॑¦व्र॒ता¦अ॒मि॒ना॒त्¦अङ्गि॑रःऽभिः¦गृ॒णा॒नः | |
| इन्द्रो᳚दि॒वःप्र॑ति॒मानं᳚पृथि॒व्याविश्वा᳚वेद॒सव॑ना॒हन्ति॒शुष्ण᳚म् | म॒हींचि॒द्द्यामात॑नो॒त्सूर्ये᳚णचा॒स्कम्भ॑चि॒त्कम्भ॑नेन॒स्कभी᳚यान् || 5 || इन्द्रः॑¦दि॒वः¦प्र॒ति॒ऽमान᳚म्¦पृ॒थि॒व्याः¦विश्वा᳚¦वे॒द॒¦सव॑ना¦हन्ति॑¦शुष्ण᳚म् | |
| वज्रे᳚ण॒हिवृ॑त्र॒हावृ॒त्रमस्त॒रदे᳚वस्य॒शूशु॑वानस्यमा॒याः | विधृ॑ष्णो॒,अत्र॑धृष॒ताज॑घ॒न्थाथा᳚भवोमघवन्बा॒ह्वो᳚जाः || 6 || वर्ग:11 वज्रे᳚ण¦हि¦वृ॒त्र॒ऽहा¦वृ॒त्रम्¦अस्तः॑¦अदे᳚वस्य¦शूशु॑वानस्य¦मा॒याः | |
| सच᳚न्त॒यदु॒षसः॒सूर्ये᳚णचि॒त्राम॑स्यके॒तवो॒राम॑विन्दन् | आयन्नक्ष॑त्रं॒ददृ॑शेदि॒वोनपुन᳚र्य॒तोनकि॑र॒द्धानुवे᳚द || 7 || सच᳚न्त¦यत्¦उ॒षसः॑¦सूर्ये᳚ण¦चि॒त्राम्¦अ॒स्य॒¦के॒तवः॑¦राम्¦अ॒वि॒न्द॒न् | |
| दू॒रंकिल॑प्रथ॒माज॑ग्मुरासा॒मिन्द्र॑स्य॒याःप्र॑स॒वेस॒स्रुरापः॑ | क्व॑स्वि॒दग्रं॒क्व॑बु॒ध्नआ᳚सा॒मापो॒मध्यं॒क्व॑वोनू॒नमन्तः॑ || 8 || दू॒रम्¦किल॑¦प्र॒थ॒माः¦ज॒ग्मुः॒¦आ॒सा॒म्¦इन्द्र॑स्य¦याः¦प्र॒ऽस॒वे¦स॒स्रुः¦आपः॑ | |
| सृ॒जःसिन्धूँ॒रहि॑नाजग्रसा॒नाँ,आदिदे॒ताःप्रवि॑विज्रेज॒वेन॑ | मुमु॑क्षमाणा,उ॒तयामु॑मु॒च्रेऽधेदे॒तानर॑मन्ते॒निति॑क्ताः || 9 || सृ॒जः¦सिन्धू᳚न्¦अहि॑ना¦ज॒ग्र॒सा॒नान्¦आत्¦इत्¦ए॒ताः¦प्र¦वि॒वि॒ज्रे॒¦ज॒वेन॑ | |
| स॒ध्रीचीः॒सिन्धु॑मुश॒तीरि॑वायन्त्स॒नाज्जा॒रआ᳚रि॒तःपू॒र्भिदा᳚साम् | अस्त॒माते॒पार्थि॑वा॒वसू᳚न्य॒स्मेज॑ग्मुःसू॒नृता᳚,इन्द्रपू॒र्वीः || 10 || स॒ध्रीचीः᳚¦सिन्धु᳚म्¦उ॒श॒तीःऽइ᳚व¦आ॒य॒न्¦स॒नात्¦जा॒रः¦आ॒रि॒तः¦पूः॒ऽभित्¦आ॒सा॒म् | |
| [67] इंद्रपिबेति दशर्चस्य सूक्तस्य वैरूपोनभः प्रभेदनइंद्रस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:112}{अनुवाक:9, सूक्त:13} |
| इन्द्र॒पिब॑प्रतिका॒मंसु॒तस्य॑प्रातःसा॒वस्तव॒हिपू॒र्वपी᳚तिः | हर्ष॑स्व॒हन्त॑वेशूर॒शत्रू᳚नु॒क्थेभि॑ष्टेवी॒र्या॒३॑(आ॒)प्रब्र॑वाम || 1 || वर्ग:12 इन्द्र॑¦पिब॑¦प्र॒ति॒ऽका॒मम्¦सु॒तस्य॑¦प्रा॒तः॒ऽसा॒वः¦तव॑¦हि¦पू॒र्वऽपी᳚तिः | |
| यस्ते॒रथो॒मन॑सो॒जवी᳚या॒नेन्द्र॒तेन॑सोम॒पेया᳚ययाहि | तूय॒माते॒हर॑यः॒प्रद्र॑वन्तु॒येभि॒र्यासि॒वृष॑भि॒र्मन्द॑मानः || 2 || यः¦ते॒¦रथः॑¦मन॑सः¦जवी᳚यान्¦आ॒¦इ॒न्द्र॒¦तेन॑¦सो॒म॒ऽपेया᳚य¦या॒हि॒ | |
| हरि॑त्वता॒वर्च॑सा॒सूर्य॑स्य॒श्रेष्ठै᳚रू॒पैस्त॒न्वं᳚स्पर्शयस्व | अ॒स्माभि॑रिन्द्र॒सखि॑भिर्हुवा॒नःस॑ध्रीची॒नोमा᳚दयस्वानि॒षद्य॑ || 3 || हरि॑त्वता¦वर्च॑सा¦सूर्य॑स्य¦श्रेष्ठैः᳚¦रू॒पैः¦त॒न्व᳚म्¦स्प॒र्श॒य॒स्व॒ | |
| यस्य॒त्यत्ते᳚महि॒मानं॒मदे᳚ष्वि॒मेम॒हीरोद॑सी॒नावि॑विक्ताम् | तदोक॒आहरि॑भिरिन्द्रयु॒क्तैःप्रि॒येभि᳚र्याहिप्रि॒यमन्न॒मच्छ॑ || 4 || यस्य॑¦त्यत्¦ते॒¦म॒हि॒मान᳚म्¦मदे᳚षु¦इ॒मे इति॑¦म॒ही इति॑¦रोद॑सी॒ इति॑¦न¦अवि॑विक्ताम् | |
| यस्य॒शश्व॑त्पपि॒वाँ,इ᳚न्द्र॒शत्रू᳚ननानुकृ॒त्यारण्या᳚च॒कर्थ॑ | सते॒पुरं᳚धिं॒तवि॑षीमियर्ति॒सते॒मदा᳚यसु॒तइ᳚न्द्र॒सोमः॑ || 5 || यस्य॑¦शश्व॑त्¦प॒पि॒ऽवान्¦इ॒न्द्र॒¦शत्रू᳚न्¦अ॒न॒नु॒ऽकृ॒त्या¦रण्या᳚¦च॒कर्थ॑ | |
| इ॒दंते॒पात्रं॒सन॑वित्तमिन्द्र॒पिबा॒सोम॑मे॒नाश॑तक्रतो | पू॒र्णआ᳚हा॒वोम॑दि॒रस्य॒मध्वो॒यंविश्व॒इद॑भि॒हर्य᳚न्तिदे॒वाः || 6 || वर्ग:13 इ॒दम्¦ते॒¦पात्र᳚म्¦सन॑ऽवित्तम्¦इ॒न्द्र॒¦पिब॑¦सोम᳚म्¦ए॒ना¦श॒त॒क्र॒तो॒ इति॑ शतऽक्रतो | |
| विहित्वामि᳚न्द्रपुरु॒धाजना᳚सोहि॒तप्र॑यसोवृषभ॒ह्वय᳚न्ते | अ॒स्माकं᳚ते॒मधु॑मत्तमानी॒माभु॑व॒न्त्सव॑ना॒तेषु॑हर्य || 7 || वि¦हि¦त्वाम्¦इ॒न्द्र॒¦पु॒रु॒धा¦जना᳚सः¦हि॒तऽप्र॑यसः¦वृ॒ष॒भ॒¦ह्वय᳚न्ते | |
| प्रत॑इन्द्रपू॒र्व्याणि॒प्रनू॒नंवी॒र्या᳚वोचंप्रथ॒माकृ॒तानि॑ | स॒ती॒नम᳚न्युरश्रथायो॒,अद्रिं᳚सुवेद॒नाम॑कृणो॒र्ब्रह्म॑णे॒गाम् || 8 || प्र¦ते॒¦इ॒न्द्र॒¦पू॒र्व्याणि॑¦प्र¦नू॒नम्¦वी॒र्या᳚¦वो॒च॒म्¦प्र॒थ॒मा¦कृ॒तानि॑ | |
| निषुसी᳚दगणपतेग॒णेषु॒¦त्वामा᳚हु॒र्विप्र॑तमंकवी॒नाम् | नऋ॒तेत्वत्क्रि॑यते॒किंच॒नारे¦म॒हाम॒र्कंम॑घवञ्चि॒त्रम॑र्च || 9 || नि¦सु¦सी॒द॒¦ग॒ण॒ऽप॒ते॒¦ग॒णेषु॑¦त्वाम्¦आ॒हुः॒¦विप्र॑ऽतमम्¦क॒वी॒नाम् | |
| अ॒भि॒ख्यानो᳚मघव॒न्नाध॑माना॒न्¦त्सखे᳚बो॒धिव॑सुपते॒सखी᳚नाम् | रणं᳚कृधिरणकृत्सत्यशु॒ष्मा¦भ॑क्तेचि॒दाभ॑जारा॒ये,अ॒स्मान् || 10 || अ॒भि॒ऽख्या¦नः॒¦म॒घ॒ऽव॒न्¦नाध॑मानान्¦सखे᳚¦बो॒धि¦व॒सु॒ऽप॒ते॒¦सखी᳚नाम् | |
| [68] तमस्येति दशर्चस्य सूक्तस्य वैरूपः शतप्रभेदनइंद्रजगत्यंत्या त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:113}{अनुवाक:10, सूक्त:1} |
| तम॑स्य॒द्यावा᳚पृथि॒वीसचे᳚तसा॒विश्वे᳚भिर्दे॒वैरनु॒शुष्म॑मावताम् | यदैत्कृ᳚ण्वा॒नोम॑हि॒मान॑मिन्द्रि॒यंपी॒त्वीसोम॑स्य॒क्रतु॑माँ,अवर्धत || 1 || वर्ग:14 तम्¦अ॒स्य॒¦द्यावा᳚पृथि॒वी इति॑¦सऽचे᳚तसा¦विश्वे᳚भिः¦दे॒वैः¦अनु॑¦शुष्म᳚म्¦आ॒व॒ता॒म् | |
| तम॑स्य॒विष्णु᳚र्महि॒मान॒मोज॑सां॒शुंद॑ध॒न्वान्मधु॑नो॒विर॑प्शते | दे॒वेभि॒रिन्द्रो᳚म॒घवा᳚स॒याव॑भिर्वृ॒त्रंज॑घ॒न्वाँ,अ॑भव॒द्वरे᳚ण्यः || 2 || तम्¦अ॒स्य॒¦विष्णुः॑¦म॒हि॒मान᳚म्¦ओज॑सा¦अं॒शुम्¦द॒ध॒न्वान्¦मधु॑नः¦वि¦र॒प्श॒ते॒ | |
| वृ॒त्रेण॒यदहि॑ना॒बिभ्र॒दायु॑धास॒मस्थि॑थायु॒धये॒शंस॑मा॒विदे᳚ | विश्वे᳚ते॒,अत्र॑म॒रुतः॑स॒हत्मनाव॑र्धन्नुग्रमहि॒मान॑मिन्द्रि॒यम् || 3 || वृ॒त्रेण॑¦यत्¦अहि॑ना¦बिभ्र॑त्¦आयु॑धा¦स॒म्।आस्थि॑थाः¦यु॒धये᳚¦शंस᳚म्¦आ॒ऽविदे᳚ | |
| ज॒ज्ञा॒नए॒वव्य॑बाधत॒स्पृधः॒प्राप॑श्यद्वी॒रो,अ॒भिपौंस्यं॒रण᳚म् | अवृ॑श्च॒दद्रि॒मव॑स॒स्यदः॑सृज॒दस्त॑भ्ना॒न्नाकं᳚स्वप॒स्यया᳚पृ॒थुम् || 4 || ज॒ज्ञा॒नः¦ए॒व¦वि¦अ॒बा॒ध॒त॒¦स्पृधः॑¦प्र¦अ॒प॒श्य॒त्¦वी॒रः¦अ॒भि¦पौंस्य᳚म्¦रण᳚म् | |
| आदिन्द्रः॑स॒त्रातवि॑षीरपत्यत॒वरी᳚यो॒द्यावा᳚पृथि॒वी,अ॑बाधत | अवा᳚भरद्धृषि॒तोवज्र॑माय॒संशेवं᳚मि॒त्राय॒वरु॑णायदा॒शुषे᳚ || 5 || आत्¦इन्द्रः॑¦स॒त्रा¦तवि॑षीः¦अ॒प॒त्य॒त॒¦वरी᳚यः¦द्यावा᳚पृथि॒वी इति॑¦अ॒बा॒ध॒त॒ | |
| इन्द्र॒स्यात्र॒तवि॑षीभ्योविर॒प्शिन॑ऋघाय॒तो,अ॑रंहयन्तम॒न्यवे᳚ | वृ॒त्रंयदु॒ग्रोव्यवृ॑श्च॒दोज॑सा॒पोबिभ्र॑तं॒तम॑सा॒परी᳚वृतम् || 6 || वर्ग:15 इन्द्र॑स्य¦अत्र॑¦तवि॑षीभ्यः¦वि॒ऽर॒प्शिनः॑¦ऋ॒घा॒य॒तः¦अ॒रं॒ह॒य॒न्त॒¦म॒न्यवे᳚ | |
| यावी॒र्या᳚णिप्रथ॒मानि॒कर्त्वा᳚महि॒त्वेभि॒र्यत॑मानौसमी॒यतुः॑ | ध्वा॒न्तंतमोऽव॑दध्वसेह॒तइन्द्रो᳚म॒ह्नापू॒र्वहू᳚तावपत्यत || 7 || या¦वी॒र्या᳚णि¦प्र॒थ॒मानि॑¦कर्त्वा᳚¦म॒हि॒ऽत्वेभिः॑¦यत॑मानौ¦स॒म्ऽई॒यतुः॑ | |
| विश्वे᳚दे॒वासो॒,अध॒वृष्ण्या᳚नि॒तेऽव॑र्धय॒न्त्सोम॑वत्यावच॒स्यया᳚ | र॒द्धंवृ॒त्रमहि॒मिन्द्र॑स्य॒हन्म॑ना॒ग्निर्नजम्भै᳚स्तृ॒ष्वन्न॑मावयत् || 8 || विश्वे᳚¦दे॒वासः॑¦अध॑¦वृष्ण्या᳚नि¦ते¦अव॑र्धयन्¦सोम॑ऽवत्या¦व॒च॒स्यया᳚ | |
| भूरि॒दक्षे᳚भिर्वच॒नेभि॒रृक्व॑भिःस॒ख्येभिः॑स॒ख्यानि॒प्रवो᳚चत | इन्द्रो॒धुनिं᳚च॒चुमु॑रिंचद॒म्भय᳚ञ्छ्रद्धामन॒स्याशृ॑णुतेद॒भीत॑ये || 9 || भूरि॑¦दक्षे᳚भिः¦व॒च॒नेभिः॑¦ऋक्व॑ऽभिः¦स॒ख्येभिः॑¦स॒ख्यानि॑¦प्र¦वो॒च॒त॒ | |
| त्वंपु॒रूण्याभ॑रा॒स्वश्व्या॒येभि॒र्मंसै᳚नि॒वच॑नानि॒शंस॑न् | सु॒गेभि॒र्विश्वा᳚दुरि॒तात॑रेमवि॒दोषुण॑उर्वि॒यागा॒धम॒द्य || 10 || त्वम्¦पु॒रूणि॑¦आ¦भ॒र॒¦सु॒।आश्व्या᳚¦येभिः॑¦मंसै᳚¦नि॒ऽवच॑नानि¦शंस॑न् | |
| [69] घर्मेति दशर्चस्य सूक्तस्य वैरूपः सघ्निर्विश्वेदेवास्त्रिष्टुष्चतुर्थीजगती | ( तापसोघर्मोवाऋषिः) |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:114}{अनुवाक:10, सूक्त:2} |
| घ॒र्मासम᳚न्तात्रि॒वृतं॒व्या᳚पतु॒स्तयो॒र्जुष्टिं᳚मात॒रिश्वा᳚जगाम | दि॒वस्पयो॒दिधि॑षाणा,अवेषन्वि॒दुर्दे॒वाःस॒हसा᳚मानम॒र्कम् || 1 || वर्ग:16 घ॒र्मा¦सम्।आ᳚न्ता¦त्रि॒ऽवृत᳚म्¦वि¦आ॒प॒तुः॒¦तयोः᳚¦जुष्टि᳚म्¦मा॒त॒रिश्वा᳚¦ज॒गा॒म॒ | |
| ति॒स्रोदे॒ष्ट्राय॒निरृ॑ती॒रुपा᳚सतेदीर्घ॒श्रुतो॒विहिजा॒नन्ति॒वह्न॑यः | तासां॒निचि॑क्युःक॒वयो᳚नि॒दानं॒परे᳚षु॒यागुह्ये᳚षुव्र॒तेषु॑ || 2 || ति॒स्रः¦दे॒ष्ट्राय॑¦निःऽऋ॑तीः¦उप॑¦आ॒स॒ते॒¦दी॒र्घ॒ऽश्रुतः॑¦वि¦हि¦जा॒नन्ति॑¦वह्न॑यः | |
| चतु॑ष्कपर्दायुव॒तिःसु॒पेशा᳚घृ॒तप्र॑तीकाव॒युना᳚निवस्ते | तस्यां᳚सुप॒र्णावृष॑णा॒निषे᳚दतु॒र्यत्र॑दे॒वाद॑धि॒रेभा᳚ग॒धेय᳚म् || 3 || चतुः॑ऽकपर्दा¦यु॒व॒तिः¦सु॒ऽपेशाः᳚¦घृ॒तऽप्र॑तीका¦व॒युना᳚नि¦व॒स्ते॒ | |
| एकः॑सुप॒र्णःसस॑मु॒द्रमावि॑वेश॒सइ॒दंविश्वं॒भुव॑नं॒विच॑ष्टे | तंपाके᳚न॒मन॑सापश्य॒मन्ति॑त॒स्तंमा॒तारे᳚ळ्हि॒सउ॑रेळ्हिमा॒तर᳚म् || 4 || एकः॑¦सु॒ऽप॒र्णः¦सः¦स॒मु॒द्रम्¦आ¦वि॒वे॒श॒¦सः¦इ॒दम्¦विश्व᳚म्¦भुव॑नम्¦वि¦च॒ष्टे॒ | |
| सु॒प॒र्णंविप्राः᳚क॒वयो॒वचो᳚भि॒रेकं॒सन्तं᳚बहु॒धाक॑ल्पयन्ति | छन्दां᳚सिच॒दध॑तो,अध्व॒रेषु॒ग्रहा॒न्त्सोम॑स्यमिमते॒द्वाद॑श || 5 || सु॒ऽप॒र्णम्¦विप्रा᳚¦क॒वयः॑¦वचः॑ऽभिः¦एक᳚म्¦सन्त᳚म्¦ब॒हु॒धा¦क॒ल्प॒य॒न्ति॒ | |
| ष॒ट्त्रिं॒शाँश्च॑च॒तुरः॑क॒ल्पय᳚न्त॒श्छन्दां᳚सिच॒दध॑तआद्वाद॒शम् | य॒ज्ञंवि॒माय॑क॒वयो᳚मनी॒षऋ॑क्सा॒माभ्यां॒प्ररथं᳚वर्तयन्ति || 6 || वर्ग:17 ष॒ट्ऽत्रिं॒शान्¦च॒¦च॒तुरः॑¦क॒ल्पय᳚न्तः¦छन्दां᳚सि¦च॒¦दध॑तः¦आ॒ऽद्वा॒द॒शम् | |
| चतु॑र्दशा॒न्येम॑हि॒मानो᳚,अस्य॒तंधीरा᳚वा॒चाप्रण॑यन्तिस॒प्त | आप्ना᳚नंती॒र्थंकइ॒हप्रवो᳚च॒द्येन॑प॒थाप्र॒पिब᳚न्तेसु॒तस्य॑ || 7 || चतुः॑ऽदश¦अ॒न्ये¦म॒हि॒मानः॑¦अ॒स्य॒¦तम्¦धीराः᳚¦वा॒चा¦प्र¦न॒य॒न्ति॒¦स॒प्त | |
| स॒ह॒स्र॒धाप᳚ञ्चद॒शान्यु॒क्थायाव॒द्द्यावा᳚पृथि॒वीताव॒दित्तत् | स॒ह॒स्र॒धाम॑हि॒मानः॑स॒हस्रं॒याव॒द्ब्रह्म॒विष्ठि॑तं॒ताव॑ती॒वाक् || 8 || स॒ह॒स्र॒धा¦पं॒च॒ऽद॒शानि॑¦उ॒क्था¦याव॑त्¦द्यावा᳚पृथि॒वी इति॑¦ताव॑त्¦इत्¦तत् | |
| कश्छन्द॑सां॒योग॒मावे᳚द॒धीरः॒कोधिष्ण्यां॒प्रति॒वाचं᳚पपाद | कमृ॒त्विजा᳚मष्ट॒मंशूर॑माहु॒र्हरी॒,इन्द्र॑स्य॒निचि॑काय॒कःस्वि॑त् || 9 || कः¦छन्द॑साम्¦योग᳚म्¦आ¦वे॒द॒¦धीरः॑¦कः¦धिष्ण्या᳚म्¦प्रति॑¦वाच᳚म्¦प॒पा॒द॒ | |
| भूम्या॒,अन्तं॒पर्येके᳚चरन्ति॒रथ॑स्यधू॒र्षुयु॒क्तासो᳚,अस्थुः | श्रम॑स्यदा॒यंविभ॑जन्त्येभ्योय॒दाय॒मोभव॑तिह॒र्म्येहि॒तः || 10 || भूम्याः᳚¦अन्त᳚म्¦परि॑¦एके᳚¦च॒र॒न्ति॒¦रथ॑स्य¦धूः॒ऽसु¦यु॒क्तासः॑¦अ॒स्थुः॒ | |
| [70] चित्रइति नवर्चस्य सूक्तस्य वार्ष्तिहव्य उपस्तुतोग्निर्जगती अष्टमीनवम्यौ त्रिष्टुप्शक्वर्यौ |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:115}{अनुवाक:10, सूक्त:3} |
| चि॒त्रइच्छिशो॒स्तरु॑णस्यव॒क्षथो॒नयोमा॒तरा᳚व॒प्येति॒धात॑वे | अ॒नू॒धायदि॒जीज॑न॒दधा᳚च॒नुव॒वक्ष॑स॒द्योमहि॑दू॒त्य१॑(अं॒)चर॑न् || 1 || वर्ग:18 चि॒त्रः¦इत्¦शिशोः᳚¦तरु॑णस्य¦व॒क्षथः॑¦न¦यः¦मा॒तरौ᳚¦अ॒पि॒ऽएति॑¦धात॑वे | |
| अ॒ग्निर्ह॒नाम॑धायि॒दन्न॒पस्त॑मः॒संयोवना᳚यु॒वते॒भस्म॑नाद॒ता | अ॒भि॒प्र॒मुरा᳚जु॒ह्वा᳚स्वध्व॒रइ॒नोनप्रोथ॑मानो॒यव॑से॒वृषा᳚ || 2 || अ॒ग्निः¦ह॒¦नाम॑¦धा॒यि॒¦दन्¦अ॒पःऽत॑मः¦सम्¦यः¦वना᳚¦यु॒वते᳚¦भस्म॑ना¦द॒ता | |
| तंवो॒विंनद्रु॒षदं᳚दे॒वमन्ध॑स॒इन्दुं॒प्रोथ᳚न्तंप्र॒वप᳚न्तमर्ण॒वम् | आ॒सावह्निं॒नशो॒चिषा᳚विर॒प्शिनं॒महि᳚व्रतं॒नस॒रज᳚न्त॒मध्व॑नः || 3 || तम्¦वः॒¦विम्¦न¦द्रु॒ऽसद᳚म्¦दे॒वम्¦अन्ध॑सः¦इन्दु᳚म्¦प्रोथ᳚न्तम्¦प्र॒ऽवप᳚न्तम्¦अ॒र्ण॒वम् | |
| वियस्य॑तेज्रयसा॒नस्या᳚जर॒धक्षो॒र्नवाताः॒परि॒सन्त्यच्यु॑ताः | आर॒ण्वासो॒युयु॑धयो॒नस॑त्व॒नंत्रि॒तंन॑शन्त॒प्रशि॒षन्त॑इ॒ष्टये᳚ || 4 || वि¦यस्य॑¦ते॒¦ज्र॒य॒सा॒नस्य॑¦अ॒ज॒र॒¦धक्षोः᳚¦न¦वाताः᳚¦परि॑¦सन्ति॑¦अच्यु॑ताः | |
| सइद॒ग्निःकण्व॑तमः॒कण्व॑सखा॒र्यःपर॒स्यान्त॑रस्य॒तरु॑षः | अ॒ग्निःपा᳚तुगृण॒तो,अ॒ग्निःसू॒रीन॒ग्निर्द॑दातु॒तेषा॒मवो᳚नः || 5 || सः¦इत्¦अ॒ग्निः¦कण्व॑ऽतमः¦कण्व॑ऽसखा¦अ॒र्यः¦पर॑स्य¦अन्त॑रस्य¦तरु॑षः | |
| वा॒जिन्त॑माय॒सह्य॑सेसुपित्र्यतृ॒षुच्यवा᳚नो॒,अनु॑जा॒तवे᳚दसे | अ॒नु॒द्रेचि॒द्योधृ॑ष॒तावरं᳚स॒तेम॒हिन्त॑माय॒धन्व॒नेद॑विष्य॒ते || 6 || वर्ग:19 वा॒जिन्ऽत॑माय¦सह्य॑से¦सु॒ऽपि॒त्र्य॒¦तृ॒षु¦च्यवा᳚नः¦अनु॑¦जा॒तऽवे᳚दसे | |
| ए॒वाग्निर्मर्तैः᳚स॒हसू॒रिभि॒र्वसुः॑ष्टवे॒सह॑सःसू॒नरो॒नृभिः॑ | मि॒त्रासो॒नयेसुधि॑ता,ऋता॒यवो॒द्यावो॒नद्यु॒म्नैर॒भिसन्ति॒मानु॑षान् || 7 || ए॒व¦अ॒ग्निः¦मर्तैः᳚¦स॒ह¦सू॒रिऽभिः॑¦वसुः॑¦स्त॒वे॒¦सह॑सः¦सू॒नरः॑¦नृऽभिः॑ | |
| ऊर्जो᳚नपात्सहसाव॒न्निति॑त्वोपस्तु॒तस्य॑वन्दते॒वृषा॒वाक् | त्वांस्तो᳚षाम॒त्वया᳚सु॒वीरा॒द्राघी᳚य॒आयुः॑प्रत॒रंदधा᳚नाः || 8 || ऊर्जः॑¦न॒पा॒त्¦स॒ह॒सा॒ऽव॒न्¦इति॑¦त्वा॒¦उ॒प॒ऽस्तु॒तस्य॑¦व॒न्द॒ते॒¦वृषा᳚¦वाक् | |
| इति॑त्वाग्नेवृष्टि॒हव्य॑स्यपु॒त्रा,उ॑पस्तु॒तास॒ऋष॑योऽवोचन् | ताँश्च॑पा॒हिगृ॑ण॒तश्च॑सू॒रीन्वष॒ड्वष॒ळित्यू॒र्ध्वासो᳚,अनक्ष॒न्नमो॒नम॒इत्यू॒र्ध्वासो᳚,अनक्षन् || 9 || इति॑¦त्वा॒¦अ॒ग्ने॒¦वृ॒ष्टि॒ऽहव्य॑स्य¦पु॒त्राः¦उ॒प॒ऽस्तु॒तासः॑¦ऋष॑यः¦अ॒वो॒च॒न् | |
| [71] पिबेति नवर्चस्य सूक्तस्य स्थौरोग्नियुत इंद्रस्त्रिष्टुप् | (अग्नियूपोवा ऋषिः) |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:116}{अनुवाक:10, सूक्त:4} |
| पिबा॒सोमं᳚मह॒तइ᳚न्द्रि॒याय॒पिबा᳚वृ॒त्राय॒हन्त॑वेशविष्ठ | पिब॑रा॒येशव॑सेहू॒यमा᳚नः॒पिब॒मध्व॑स्तृ॒पदि॒न्द्रावृ॑षस्व || 1 || वर्ग:20 पिब॑¦सोम᳚म्¦म॒ह॒ते¦इ॒न्द्रि॒याय॑¦पिब॑¦वृ॒त्राय॑¦हन्त॑वे¦श॒वि॒ष्ठ॒ | |
| अ॒स्यपि॑बक्षु॒मतः॒प्रस्थि॑त॒स्येन्द्र॒सोम॑स्य॒वर॒मासु॒तस्य॑ | स्व॒स्ति॒दामन॑सामादयस्वार्वाची॒नोरे॒वते॒सौभ॑गाय || 2 || अ॒स्य¦पि॒ब॒¦क्षु॒ऽमतः॑¦प्रऽस्थि॑तस्य¦इन्द्र॑¦सोम॑स्य¦वर᳚म्¦आ¦सु॒तस्य॑ | |
| म॒मत्तु॑त्वादि॒व्यःसोम॑इन्द्रम॒मत्तु॒यःसू॒यते॒पार्थि॑वेषु | म॒मत्तु॒येन॒वरि॑वश्च॒कर्थ॑म॒मत्तु॒येन॑निरि॒णासि॒शत्रू॑न् || 3 || म॒मत्तु॑¦त्वा॒¦दि॒व्यः¦सोमः॑¦इ॒न्द्र॒¦म॒मत्तु॑¦यः¦सू॒यते᳚¦पार्थि॑वेषु | |
| आद्वि॒बर्हा᳚,अमि॒नोया॒त्विन्द्रो॒वृषा॒हरि॑भ्यां॒परि॑षिक्त॒मन्धः॑ | गव्यासु॒तस्य॒प्रभृ॑तस्य॒मध्वः॑स॒त्राखेदा᳚मरुश॒हावृ॑षस्व || 4 || आ¦द्वि॒ऽबर्हाः᳚¦अ॒मि॒नः¦या॒तु॒¦इन्द्रः॑¦वृषा᳚¦हरि॑ऽभ्याम्¦परि॑ऽसिक्तम्¦अन्धः॑ | |
| निति॒ग्मानि॑भ्रा॒शय॒न्भ्राश्या॒न्यव॑स्थि॒रात॑नुहियातु॒जूना᳚म् | उ॒ग्राय॑ते॒सहो॒बलं᳚ददामिप्र॒तीत्या॒शत्रू᳚न्विग॒देषु॑वृश्च || 5 || नि¦ति॒ग्मानि॑¦भ्रा॒शय॑न्¦भ्राश्या᳚नि¦अव॑¦स्थि॒रा¦त॒नु॒हि॒¦या॒तु॒ऽजूना᳚म् | |
| व्य१॑(अ॒)र्यइ᳚न्द्रतनुहि॒श्रवां॒स्योजः॑स्थि॒रेव॒धन्व॑नो॒ऽभिमा᳚तीः | अ॒स्म॒द्र्य॑ग्वावृधा॒नःसहो᳚भि॒रनि॑भृष्टस्त॒न्वं᳚वावृधस्व || 6 || वर्ग:21 वि¦अ॒र्यः¦इ॒न्द्र॒¦त॒नु॒हि॒¦श्रवां᳚सि¦ओजः॑¦स्थि॒राऽइ᳚व¦धन्व॑नः¦अ॒भिऽमा᳚तीः | |
| इ॒दंह॒विर्म॑घव॒न्तुभ्यं᳚रा॒तंप्रति॑सम्रा॒ळहृ॑णानोगृभाय | तुभ्यं᳚सु॒तोम॑घव॒न्तुभ्यं᳚प॒क्वो॒३॑(ओ॒)ऽद्धी᳚न्द्र॒पिब॑च॒प्रस्थि॑तस्य || 7 || इ॒दम्¦ह॒विः¦म॒घ॒ऽव॒न्¦तुभ्य᳚म्¦रा॒तम्¦प्रति॑¦सम्ऽरा᳚ट्¦अहृ॑णानः¦गृ॒भा॒य॒ | |
| अ॒द्धीदि᳚न्द्र॒प्रस्थि॑ते॒माह॒वींषि॒चनो᳚दधिष्वपच॒तोतसोम᳚म् | प्रय॑स्वन्तः॒प्रति॑हर्यामसित्वास॒त्याःस᳚न्तु॒यज॑मानस्य॒कामाः᳚ || 8 || अ॒द्धि¦इत्¦इ॒न्द्र॒¦प्रऽस्थि॑ता¦इ॒मा¦ह॒वींषि॑¦चनः॑¦द॒धि॒ष्व॒¦प॒च॒ता¦उ॒त¦सोम᳚म् | |
| प्रेन्द्रा॒ग्निभ्यां᳚सुवच॒स्यामि॑यर्मि॒सिन्धा᳚विव॒प्रेर॑यं॒नाव॑म॒र्कैः | अया᳚,इव॒परि॑चरन्तिदे॒वाये,अ॒स्मभ्यं᳚धन॒दा,उ॒द्भिद॑श्च || 9 || प्र¦इ॒न्द्रा॒ग्निऽभ्या᳚म्¦सु॒ऽव॒च॒स्याम्¦इ॒य॒र्मि॒¦सिन्धौ᳚ऽइव¦प्र¦ई॒र॒य॒म्¦नाव᳚म्¦अ॒र्कैः | |
| [72] नवाइति नवर्चस्य सूक्तस्यांगिरसो भिक्षुर्धनान्नदानंत्रिष्टुबाद्येजगत्यौ |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:117}{अनुवाक:10, सूक्त:5} |
| नवा,उ॑दे॒वाः,क्षुध॒मिद्व॒धंद॑दुरु॒ताशि॑त॒मुप॑गच्छन्तिमृ॒त्यवः॑ | उ॒तोर॒यिःपृ॑ण॒तोनोप॑दस्यत्यु॒तापृ॑णन्मर्डि॒तारं॒नवि᳚न्दते || 1 || वर्ग:22 न¦वै¦ऊँ॒ इति॑¦दे॒वाः¦क्षुध᳚म्¦इत्¦व॒धम्¦द॒दुः॒¦उ॒त¦आशि॑तम्¦उप॑¦ग॒च्छ॒न्ति॒¦मृ॒त्यवः॑ | |
| यआ॒ध्राय॑चकमा॒नाय॑पि॒त्वोऽन्न॑वा॒न्त्सन्र॑फि॒तायो᳚पज॒ग्मुषे᳚ | स्थि॒रंमनः॑कृणु॒तेसेव॑तेपु॒रोतोचि॒त्सम॑र्डि॒तारं॒नवि᳚न्दते || 2 || यः¦आ॒ध्राय॑¦च॒क॒मा॒नाय॑¦पि॒त्वः¦अन्न॑ऽवान्¦सन्¦र॒फि॒ताय॑¦उ॒प॒ऽज॒ग्मुषे᳚ | |
| सइद्भो॒जोयोगृ॒हवे॒ददा॒त्यन्न॑कामाय॒चर॑तेकृ॒शाय॑ | अर॑मस्मैभवति॒याम॑हूता,उ॒ताप॒रीषु॑कृणुते॒सखा᳚यम् || 3 || सः¦इत्¦भो॒जः¦यः¦गृ॒हवे᳚¦ददा᳚ति¦अन्न॑ऽकामाय¦चर॑ते¦कृ॒शाय॑ | |
| नससखा॒योनददा᳚ति॒सख्ये᳚सचा॒भुवे॒सच॑मानायपि॒त्वः | अपा᳚स्मा॒त्प्रेया॒न्नतदोको᳚,अस्तिपृ॒णन्त॑म॒न्यमर॑णंचिदिच्छेत् || 4 || न¦सः¦सखा᳚¦यः¦न¦ददा᳚ति¦सख्ये᳚¦स॒चा॒ऽभुवे᳚¦सच॑मानाय¦पि॒त्वः | |
| पृ॒णी॒यादिन्नाध॑मानाय॒तव्या॒न्द्राघी᳚यांस॒मनु॑पश्येत॒पन्था᳚म् | ओहिवर्त᳚न्ते॒रथ्ये᳚वच॒क्रान्यम᳚न्य॒मुप॑तिष्ठन्त॒रायः॑ || 5 || पृ॒णी॒यात्¦इत्¦नाध॑मानाय¦तव्या᳚न्¦द्राघी᳚यांसम्¦अनु॑¦प॒श्ये॒त॒¦पन्था᳚म् | |
| मोघ॒मन्नं᳚विन्दते॒,अप्र॑चेताःस॒त्यंब्र॑वीमिव॒धइत्सतस्य॑ | नार्य॒मणं॒पुष्य॑ति॒नोसखा᳚यं॒केव॑लाघोभवतिकेवला॒दी || 6 || वर्ग:23 मोघ᳚म्¦अन्न᳚म्¦वि॒न्द॒ते॒¦अप्र॑ऽचेताः¦स॒त्यम्¦ब्र॒वी॒मि॒¦व॒धः¦इत्¦सः¦तस्य॑ | |
| कृ॒षन्नित्फाल॒आशि॑तंकृणोति॒यन्नध्वा᳚न॒मप॑वृङ्क्तेच॒रित्रैः᳚ | वद᳚न्ब्र॒ह्माव॑दतो॒वनी᳚यान्पृ॒णन्ना॒पिरपृ॑णन्तम॒भिष्या᳚त् || 7 || कृ॒षन्¦इत्¦फालः॑¦आशि॑तम्¦कृ॒णो॒ति॒¦यन्¦अध्वा᳚नम्¦अप॑¦वृ॒ङ्क्ते॒¦च॒रित्रैः᳚ | |
| एक॑पा॒द्भूयो᳚द्वि॒पदो॒विच॑क्रमेद्वि॒पात्त्रि॒पाद॑म॒भ्ये᳚तिप॒श्चात् | चतु॑ष्पादेतिद्वि॒पदा᳚मभिस्व॒रेस॒म्पश्य᳚न्प॒ङ्क्तीरु॑प॒तिष्ठ॑मानः || 8 || एक॑ऽपात्¦भूयः॑¦द्वि॒ऽपदः॑¦वि¦च॒क्र॒मे॒¦द्वि॒ऽपात्¦त्रि॒ऽपाद᳚म्¦अ॒भि¦ए॒ति॒¦प॒श्चात् | |
| स॒मौचि॒द्धस्तौ॒नस॒मंवि॑विष्टःसम्मा॒तरा᳚चि॒न्नस॒मंदु॑हाते | य॒मयो᳚श्चि॒न्नस॒मावी॒र्या᳚णिज्ञा॒तीचि॒त्सन्तौ॒नस॒मंपृ॑णीतः || 9 || स॒मौ¦चि॒त्¦हस्तौ᳚¦न¦स॒मम्¦वि॒वि॒ष्टः¦स॒म्ऽमा॒तरा᳚¦चि॒त्¦न¦स॒मम्¦दु॒हा॒ते॒ इति॑ | |
| [73] अग्नेहंसीति नवर्चस्य सूक्तस्यामहीयव उरुक्षयोरक्षोहाग्निर्गायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:118}{अनुवाक:10, सूक्त:6} |
| अग्ने॒हंसि॒न्य१॑(अ॒)त्रिणं॒दीद्य॒न्मर्त्ये॒ष्वा | स्वेक्षये᳚शुचिव्रत || 1 || वर्ग:24 अग्ने᳚¦हंसि॑¦नि¦अ॒त्रिण᳚म्¦दीद्य॑त्¦मर्त्ये᳚षु¦आ | स्वे¦क्षये᳚¦शु॒चि॒ऽव्र॒त॒ || |
| उत्ति॑ष्ठसि॒स्वा᳚हुतोघृ॒तानि॒प्रति॑मोदसे | यत्त्वा॒स्रुचः॑स॒मस्थि॑रन् || 2 || उत्¦ति॒ष्ठ॒सि॒¦सुऽआ᳚हुतः¦घृ॒तानि॑¦प्रति॑¦मो॒द॒से॒ | यत्¦त्वा॒¦स्रुचः॑¦स॒म्।आस्थि॑रन् || |
| सआहु॑तो॒विरो᳚चते॒ऽग्निरी॒ळेन्यो᳚गि॒रा | स्रु॒चाप्रती᳚कमज्यते || 3 || सः¦आऽहु॑तः¦वि¦रो॒च॒ते॒¦अ॒ग्निः¦ई॒ळेन्यः॑¦गि॒रा | स्रु॒चा¦प्रती᳚कम्¦अ॒ज्य॒ते॒ || |
| घृ॒तेना॒ग्निःसम॑ज्यते॒मधु॑प्रतीक॒आहु॑तः | रोच॑मानोवि॒भाव॑सुः || 4 || घृ॒तेन॑¦अ॒ग्निः¦सम्¦अ॒ज्य॒ते॒¦मधु॑ऽप्रतीकः¦आऽहु॑तः | रोच॑मानः¦वि॒भाऽव॑सुः || |
| जर॑माणः॒समि॑ध्यसेदे॒वेभ्यो᳚हव्यवाहन | तंत्वा᳚हवन्त॒मर्त्याः᳚ || 5 || जर॑माणः¦सम्¦इ॒ध्य॒से॒¦दे॒वेभ्यः॑¦ह॒व्य॒ऽवा॒ह॒न॒ | तम्¦त्वा॒¦ह॒व॒न्त॒¦मर्त्याः᳚ || |
| तंम॑र्ता॒,अम॑र्त्यंघृ॒तेना॒ग्निंस॑पर्यत | अदा᳚भ्यंगृ॒हप॑तिम् || 6 || वर्ग:25 तम्¦म॒र्ताः॒¦अम॑र्त्यम्¦घृ॒तेन॑¦अ॒ग्निम्¦स॒प॒र्य॒त॒ | अदा᳚भ्यम्¦गृ॒हऽप॑तिम् || |
| अदा᳚भ्येनशो॒चिषाग्ने॒रक्ष॒स्त्वंद॑ह | गो॒पा,ऋ॒तस्य॑दीदिहि || 7 || अदा᳚भ्येन¦शो॒चिषा᳚¦अग्ने᳚¦रक्षः॑¦त्वम्¦द॒ह॒ | गो॒पाः¦ऋ॒तस्य॑¦दी॒दि॒हि॒ || |
| सत्वम॑ग्ने॒प्रती᳚केन॒प्रत्यो᳚षयातुधा॒न्यः॑ | उ॒रु॒क्षये᳚षु॒दीद्य॑त् || 8 || सः¦त्वम्¦अ॒ग्ने॒¦प्रती᳚केन¦प्रति॑¦ओ॒ष॒¦या॒तु॒ऽधा॒न्यः॑ | उ॒रु॒ऽक्षये᳚षु¦दीद्य॑त् || |
| तंत्वा᳚गी॒र्भिरु॑रु॒क्षया᳚हव्य॒वाहं॒समी᳚धिरे | यजि॑ष्ठं॒मानु॑षे॒जने᳚ || 9 || तम्¦त्वा॒¦गीः॒ऽभिः¦उ॒रु॒ऽक्षयाः᳚¦ह॒व्य॒ऽवाह᳚म्¦सम्¦ई॒धि॒रे॒ | यजि॑ष्ठम्¦मानु॑षे¦जने᳚ || |
| [74] इतिवाइति त्रयोदशर्चस्य सूक्तस्यैंद्रो लबोगायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:6}{मंडल:10, सूक्त:119}{अनुवाक:10, सूक्त:7} |
| इति॒वा,इति॑मे॒मनो॒¦गामश्वं᳚सनुया॒मिति॑ | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 1 || वर्ग:26 इति॑¦वै¦इति॑¦मे॒¦मनः॑¦गाम्¦अश्व᳚म्¦स॒नु॒या॒म्¦इति॑ | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| प्रवाता᳚,इव॒दोध॑त॒¦उन्मा᳚पी॒ता,अ॑यंसत | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 2 || प्र¦वाताः᳚ऽइव¦दोध॑तः¦उत्¦मा॒¦पी॒ताः¦अ॒यं॒स॒त॒ | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| उन्मा᳚पी॒ता,अ॑यंसत॒¦रथ॒मश्वा᳚,इवा॒शवः॑ | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 3 || उत्¦मा॒¦पी॒ताः¦अ॒यं॒स॒त॒¦रथ᳚म्¦अश्वाः᳚ऽइव¦आ॒शवः॑ | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| उप॑माम॒तिर॑स्थित¦वा॒श्रापु॒त्रमि॑वप्रि॒यम् | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 4 || उप॑¦मा¦म॒तिः¦अ॒स्थि॒त॒¦वा॒श्रा¦पु॒त्रम्ऽइ᳚व¦प्रि॒यम् | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| अ॒हंतष्टे᳚वव॒न्धुरं॒¦पर्य॑चामिहृ॒दाम॒तिम् | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 5 || अ॒हम्¦तष्टा᳚ऽइव¦व॒न्धुर᳚म्¦परि॑¦अ॒चा॒मि॒¦हृ॒दा¦म॒तिम् | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| न॒हिमे᳚,अक्षि॒पच्च॒ना¦ऽच्छा᳚न्त्सुः॒पञ्च॑कृ॒ष्टयः॑ | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 6 || न॒हि¦मे॒¦अ॒क्षि॒ऽपत्¦च॒न¦अच्छा᳚न्त्सुः¦पंच॑¦कृ॒ष्टयः॑ | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| न॒हिमे॒रोद॑सी,उ॒भे¦,अ॒न्यंप॒क्षंच॒नप्रति॑ | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 7 || वर्ग:27 न॒हि¦मे॒¦रोद॑सी॒ इति॑¦उ॒भे इति॑¦अ॒न्यम्¦प॒क्षम्¦च॒न¦प्रति॑ | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| अ॒भिद्यांम॑हि॒नाभु॑व¦म॒भी॒३॑(ई॒)मांपृ॑थि॒वींम॒हीम् | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 8 || अ॒भि¦द्याम्¦म॒हि॒ना¦भु॒व॒म्¦अ॒भि¦इ॒माम्¦पृ॒थि॒वीम्¦म॒हीम् | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| हन्ता॒हंपृ॑थि॒वीमि॒मां¦निद॑धानी॒हवे॒हवा᳚ | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 9 || हन्त॑¦अ॒हम्¦पृ॒थि॒वीम्¦इ॒माम्¦नि¦द॒धा॒नि॒¦इ॒ह¦वा॒¦इ॒ह¦वा॒ | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| ओ॒षमित्पृ॑थि॒वीम॒हं¦ज॒ङ्घना᳚नी॒हवे॒हवा᳚ | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 10 || ओ॒षम्¦इत्¦पृ॒थि॒वीम्¦अ॒हम्¦ज॒ङ्घना᳚नि¦इ॒ह¦वा॒¦इ॒ह¦वा॒ | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| दि॒विमे᳚,अ॒न्यःप॒क्षो॒३॑(ओ॒)¦ऽधो,अ॒न्यम॑चीकृषम् | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 11 || दि॒वि¦मे॒¦अ॒न्यः¦प॒क्षः¦अ॒धः¦अ॒न्यम्¦अ॒ची॒कृ॒ष॒म् | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| अ॒हम॑स्मिमहाम॒हो᳚¦ऽभिन॒भ्यमुदी᳚षितः | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 12 || अ॒हम्¦अ॒स्मि॒¦म॒हा॒ऽम॒हः¦अ॒भि॒ऽन॒भ्यम्¦उत्ऽई᳚षितः | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| गृ॒होया॒म्यरं᳚कृतो¦दे॒वेभ्यो᳚हव्य॒वाह॑नः | कु॒वित्सोम॒स्यापा॒मिति॑ || 13 || गृ॒हः¦या॒मि॒¦अर᳚म्ऽकृतः¦दे॒वेभ्यः॑¦ह॒व्य॒ऽवाह॑नः | कु॒वित्¦सोम॑स्य¦अपा᳚म्¦इति॑ || |
| [75] तदिदिति नवर्चस्य सूक्तस्याथर्वणोबृहद्दिवइंद्रस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:120}{अनुवाक:10, सूक्त:8} |
| तदिदा᳚स॒भुव॑नेषु॒ज्येष्ठं॒यतो᳚ज॒ज्ञउ॒ग्रस्त्वे॒षनृ᳚म्णः | स॒द्योज॑ज्ञा॒नोनिरि॑णाति॒शत्रू॒ननु॒यंविश्वे॒मद॒न्त्यूमाः᳚ || 1 || वर्ग:1 तत्¦इत्¦आ॒स॒¦भुव॑नेषु¦ज्येष्ठ᳚म्¦यतः॑¦ज॒ज्ञे¦उ॒ग्रः¦त्वे॒षऽनृ᳚म्णः | |
| वा॒वृ॒धा॒नःशव॑सा॒भूर्यो᳚जाः॒शत्रु॑र्दा॒साय॑भि॒यसं᳚दधाति | अव्य॑नच्चव्य॒नच्च॒सस्नि॒संते᳚नवन्त॒प्रभृ॑ता॒मदे᳚षु || 2 || व॒वृ॒धा॒नः¦शव॑सा¦भूरि॑ऽओजाः¦शत्रुः॑¦दा॒साय॑¦भि॒यस᳚म्¦द॒धा॒ति॒ | |
| त्वेक्रतु॒मपि॑वृञ्जन्ति॒विश्वे॒द्विर्यदे॒तेत्रिर्भव॒न्त्यूमाः᳚ | स्वा॒दोःस्वादी᳚यःस्वा॒दुना᳚सृजा॒सम॒दःसुमधु॒मधु॑ना॒भियो᳚धीः || 3 || त्वे इति॑¦क्रतु᳚म्¦अपि॑¦वृं॒ज॒न्ति॒¦विश्वे᳚¦द्विः¦यत्¦ए॒ते¦त्रिः¦भव᳚न्ति¦ऊमाः᳚ | |
| इति॑चि॒द्धित्वा॒धना॒जय᳚न्तं॒मदे᳚मदे,अनु॒मद᳚न्ति॒विप्राः᳚ | ओजी᳚योधृष्णोस्थि॒रमात॑नुष्व॒मात्वा᳚दभन्यातु॒धाना᳚दु॒रेवाः᳚ || 4 || इति॑¦चि॒त्¦हि¦त्वा॒¦धना᳚¦जय᳚न्तम्¦मदे᳚ऽमदे¦अ॒नु॒ऽमद᳚न्ति¦विप्राः᳚ | |
| त्वया᳚व॒यंशा᳚शद्महे॒रणे᳚षुप्र॒पश्य᳚न्तोयु॒धेन्या᳚नि॒भूरि॑ | चो॒दया᳚मित॒आयु॑धा॒वचो᳚भिः॒संते᳚शिशामि॒ब्रह्म॑णा॒वयां᳚सि || 5 || त्वया᳚¦व॒यम्¦शा॒श॒द्म॒हे॒¦रणे᳚षु¦प्र॒ऽपश्य᳚न्तः¦यु॒धेन्या᳚नि¦भूरि॑ | |
| स्तु॒षेय्यं᳚पुरु॒वर्प॑स॒मृभ्व॑मि॒नत॑ममा॒प्त्यमा॒प्त्याना᳚म् | आद॑र्षते॒शव॑सास॒प्तदानू॒न्प्रसा᳚क्षतेप्रति॒माना᳚नि॒भूरि॑ || 6 || वर्ग:2 स्तु॒षेय्य᳚म्¦पु॒रु॒ऽवर्प॑सम्¦ऋभ्व᳚म्¦इ॒नऽत॑मम्¦आ॒प्त्यम्¦आ॒प्त्याना᳚म् | |
| नितद्द॑धि॒षेऽव॑रं॒परं᳚च॒यस्मि॒न्नावि॒थाव॑सादुरो॒णे | आमा॒तरा᳚स्थापयसेजिग॒त्नू,अत॑इनोषि॒कर्व॑रापु॒रूणि॑ || 7 || नि¦तत्¦द॒धि॒षे॒¦अव॑रम्¦पर᳚म्¦च॒¦यस्मि॑न्¦आवि॑थ¦अव॑सा¦दु॒रो॒णे | |
| इ॒माब्रह्म॑बृ॒हद्दि॑वोविव॒क्तीन्द्रा᳚यशू॒षम॑ग्रि॒यःस्व॒र्षाः | म॒होगो॒त्रस्य॑क्षयतिस्व॒राजो॒दुर॑श्च॒विश्वा᳚,अवृणो॒दप॒स्वाः || 8 || इ॒मा¦ब्रह्म॑¦बृ॒हत्ऽदि॑वः¦वि॒व॒क्ति॒¦इन्द्रा᳚य¦शू॒षम्¦अ॒ग्रि॒यः¦स्वः॒ऽसाः | |
| ए॒वाम॒हान्बृ॒हद्दि॑वो॒,अथ॒र्वावो᳚च॒त्स्वांत॒न्व१॑(अ॒)मिन्द्र॑मे॒व | स्वसा᳚रोमात॒रिभ्व॑रीररि॒प्राहि॒न्वन्ति॑च॒शव॑साव॒र्धय᳚न्तिच || 9 || ए॒व¦म॒हान्¦बृ॒हत्ऽदि॑वः¦अथ᳚र्वा¦अवो᳚चत्¦स्वाम्¦त॒न्व᳚म्¦इन्द्र᳚म्¦ए॒व | |
| [76] हिरण्यगर्भइति दशर्चस्य सूक्तस्य प्राजापत्योहिरण्यगर्भः प्रजापतिस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:121}{अनुवाक:10, सूक्त:9} |
| हि॒र॒ण्य॒ग॒र्भःसम॑वर्त॒ताग्रे᳚¦भू॒तस्य॑जा॒तःपति॒रेक॑आसीत् | सदा᳚धारपृथि॒वींद्यामु॒तेमां¦कस्मै᳚दे॒वाय॑ह॒विषा᳚विधेम || 1 || वर्ग:3 हि॒र॒ण्य॒ऽग॒र्भः¦सम्¦अ॒व॒र्त॒त॒¦अग्रे᳚¦भू॒तस्य॑¦जा॒तः¦पतिः॑¦एकः॑¦आ॒सी॒त् | |
| यआ᳚त्म॒दाब॑ल॒दायस्य॒विश्व॑¦उ॒पास॑तेप्र॒शिषं॒यस्य॑दे॒वाः | यस्य॑छा॒यामृतं॒यस्य॑मृ॒त्युः¦कस्मै᳚दे॒वाय॑ह॒विषा᳚विधेम || 2 || यः¦आ॒त्म॒ऽदाः¦ब॒ल॒ऽदाः¦यस्य॑¦विश्वे᳚¦उ॒प॒ऽआस॑ते¦प्र॒ऽशिष᳚म्¦यस्य॑¦दे॒वाः | |
| यःप्रा᳚ण॒तोनि॑मिष॒तोम॑हि॒त्वै¦क॒इद्राजा॒जग॑तोब॒भूव॑ | यईशे᳚,अ॒स्यद्वि॒पद॒श्चतु॑ष्पदः॒¦कस्मै᳚दे॒वाय॑ह॒विषा᳚विधेम || 3 || यः¦प्रा॒ण॒तः¦नि॒ऽमि॒ष॒तः¦म॒हि॒ऽत्वा¦एकः॑¦इत्¦राजा᳚¦जग॑तः¦ब॒भूव॑ | |
| यस्ये॒मेहि॒मव᳚न्तोमहि॒त्वा¦यस्य॑समु॒द्रंर॒सया᳚स॒हाहुः | यस्ये॒माःप्र॒दिशो॒यस्य॑बा॒हू¦कस्मै᳚दे॒वाय॑ह॒विषा᳚विधेम || 4 || यस्य॑¦इ॒मे¦हि॒मऽव᳚न्तः¦म॒हि॒ऽत्वा¦यस्य॑¦स॒मु॒द्रम्¦र॒सया᳚¦स॒ह¦आ॒हुः॒ | |
| येन॒द्यौरु॒ग्रापृ॑थि॒वीच॑दृ॒ळ्हा¦येन॒स्वः॑स्तभि॒तंयेन॒नाकः॑ | यो,अ॒न्तरि॑क्षे॒रज॑सोवि॒मानः॒¦कस्मै᳚दे॒वाय॑ह॒विषा᳚विधेम || 5 || येन॑¦द्यौः¦उ॒ग्रा¦पृ॒थि॒वी¦च॒¦दृ॒ळ्हा¦येन॑¦स्व१॒॑रिति॒ स्वः॑¦स्त॒भि॒तम्¦येन॑¦नाकः॑ | |
| यंक्रन्द॑सी॒,अव॑सातस्तभा॒ने¦,अ॒भ्यैक्षे᳚तां॒मन॑सा॒रेज॑माने | यत्राधि॒सूर॒उदि॑तोवि॒भाति॒¦कस्मै᳚दे॒वाय॑ह॒विषा᳚विधेम || 6 || वर्ग:4 यम्¦क्रन्द॑सी॒ इति॑¦अव॑सा¦त॒स्त॒भा॒ने इति॑¦अ॒भि¦ऐक्षे᳚ताम्¦मन॑सा¦रेज॑माने | |
| आपो᳚ह॒यद्बृ॑ह॒तीर्विश्व॒माय॒न्¦गर्भं॒दधा᳚नाज॒नय᳚न्तीर॒ग्निम् | ततो᳚दे॒वानां॒सम॑वर्त॒तासु॒रेकः॒¦कस्मै᳚दे॒वाय॑ह॒विषा᳚विधेम || 7 || आपः॑¦ह॒¦यत्¦बृ॒ह॒तीः¦विश्व᳚म्¦आय॑न्¦गर्भ᳚म्¦दधा᳚नाः¦ज॒नय᳚न्तीः¦अ॒ग्निम् | |
| यश्चि॒दापो᳚महि॒नाप॒र्यप॑श्य॒द्¦दक्षं॒दधा᳚नाज॒नय᳚न्तीर्य॒ज्ञम् | योदे॒वेष्वधि॑दे॒वएक॒आसी॒त्¦कस्मै᳚दे॒वाय॑ह॒विषा᳚विधेम || 8 || यः¦चि॒त्¦आपः॑¦म॒हि॒ना¦प॒रि॒।आप॑श्यत्¦दक्ष᳚म्¦दधा᳚नाः¦ज॒नय᳚न्तीः¦य॒ज्ञम् | |
| मानो᳚हिंसीज्जनि॒तायःपृ॑थि॒व्या¦योवा॒दिवं᳚स॒त्यध᳚र्माज॒जान॑ | यश्चा॒पश्च॒न्द्राबृ॑ह॒तीर्ज॒जान॒¦कस्मै᳚दे॒वाय॑ह॒विषा᳚विधेम || 9 || मा¦नः॒¦हिं॒सी॒त्¦ज॒नि॒ता¦यः¦पृ॒थि॒व्याः¦यः¦वा॒¦दिव᳚म्¦स॒त्यऽध᳚र्मा¦ज॒जान॑ | |
| प्रजा᳚पते॒नत्वदे॒तान्य॒न्यो¦विश्वा᳚जा॒तानि॒परि॒ताब॑भूव | यत्का᳚मास्तेजुहु॒मस्तन्नो᳚,अस्तु¦व॒यंस्या᳚म॒पत॑योरयी॒णाम् || 10 || प्रजा᳚ऽपते¦न¦त्वत्¦ए॒तानि॑¦अ॒न्यः¦विश्वा᳚¦जा॒तानि॑¦परि॑¦ता¦ब॒भू॒व॒ | |
| [77] वसुमित्यष्टर्चस्य सूक्तस्य वासिष्ठश्चित्रमहाअग्निर्जगती आद्यापंचम्यौत्रिष्टुभौ |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:122}{अनुवाक:10, सूक्त:10} |
| वसुं॒नचि॒त्रम॑हसंगृणीषेवा॒मंशेव॒मति॑थिमद्विषे॒ण्यम् | सरा᳚सतेशु॒रुधो᳚वि॒श्वधा᳚यसो॒ऽग्निर्होता᳚गृ॒हप॑तिःसु॒वीर्य᳚म् || 1 || वर्ग:5 वसु᳚म्¦न¦चि॒त्रऽम॑हसम्¦गृ॒णी॒षे॒¦वा॒मम्¦शेव᳚म्¦अति॑थिम्¦अ॒द्वि॒षे॒ण्यम् | |
| जु॒षा॒णो,अ॑ग्ने॒प्रति॑हर्यमे॒वचो॒विश्वा᳚निवि॒द्वान्व॒युना᳚निसुक्रतो | घृत॑निर्णि॒ग्ब्रह्म॑णेगा॒तुमेर॑य॒तव॑दे॒वा,अ॑जनय॒न्ननु᳚व्र॒तम् || 2 || जु॒षा॒णः¦अ॒ग्ने॒¦प्रति॑¦ह॒र्य॒¦मे॒¦वचः॑¦विश्वा᳚नि¦वि॒द्वान्¦व॒युना᳚नि¦सु॒क्र॒तो॒ इति॑ सुऽक्रतो | |
| स॒प्तधामा᳚निपरि॒यन्नम॑र्त्यो॒दाश॑द्दा॒शुषे᳚सु॒कृते᳚मामहस्व | सु॒वीरे᳚णर॒यिणा᳚ग्नेस्वा॒भुवा॒यस्त॒आन॑ट्स॒मिधा॒तंजु॑षस्व || 3 || स॒प्त¦धामा᳚नि¦प॒रि॒ऽयन्¦अम॑र्त्यः¦दाश॑त्¦दा॒शुषे᳚¦सु॒ऽकृते᳚¦म॒म॒ह॒स्व॒ | |
| य॒ज्ञस्य॑के॒तुंप्र॑थ॒मंपु॒रोहि॑तंह॒विष्म᳚न्तईळतेस॒प्तवा॒जिन᳚म् | शृ॒ण्वन्त॑म॒ग्निंघृ॒तपृ॑ष्ठमु॒क्षणं᳚पृ॒णन्तं᳚दे॒वंपृ॑ण॒तेसु॒वीर्य᳚म् || 4 || य॒ज्ञस्य॑¦के॒तुम्¦प्र॒थ॒मम्¦पु॒रःऽहि॑तम्¦ह॒विष्म᳚न्तः¦ई॒ळ॒ते॒¦स॒प्त¦वा॒जिन᳚म् | |
| त्वंदू॒तःप्र॑थ॒मोवरे᳚ण्यः॒सहू॒यमा᳚नो,अ॒मृता᳚यमत्स्व | त्वांम॑र्जयन्म॒रुतो᳚दा॒शुषो᳚गृ॒हेत्वांस्तोमे᳚भि॒र्भृग॑वो॒विरु॑रुचुः || 5 || त्वम्¦दू॒तः¦प्र॒थ॒मः¦वरे᳚ण्यः¦सः¦हू॒यमा᳚नः¦अ॒मृता᳚य¦म॒त्स्व॒ | |
| इषं᳚दु॒हन्त्सु॒दुघां᳚वि॒श्वधा᳚यसंयज्ञ॒प्रिये॒यज॑मानायसुक्रतो | अग्ने᳚घृ॒तस्नु॒स्त्रिरृ॒तानि॒दीद्य॑द्व॒र्तिर्य॒ज्ञंप॑रि॒यन्त्सु॑क्रतूयसे || 6 || वर्ग:6 इष᳚म्¦दु॒हन्¦सु॒ऽदुघा᳚म्¦वि॒श्वऽधा᳚यसम्¦य॒ज्ञ॒ऽप्रिये᳚¦यज॑मानाय¦सु॒क्र॒तो॒ इति॑ सुऽक्रतो | |
| त्वामिद॒स्या,उ॒षसो॒व्यु॑ष्टिषुदू॒तंकृ᳚ण्वा॒ना,अ॑यजन्त॒मानु॑षाः | त्वांदे॒वाम॑ह॒याय्या᳚यवावृधु॒राज्य॑मग्नेनिमृ॒जन्तो᳚,अध्व॒रे || 7 || त्वाम्¦इत्¦अ॒स्याः¦उ॒षसः॑¦वि।औ᳚ष्टिषु¦दू॒तम्¦कृ॒ण्वा॒नाः¦अ॒य॒ज॒न्त॒¦मानु॑षाः | |
| नित्वा॒वसि॑ष्ठा,अह्वन्तवा॒जिनं᳚गृ॒णन्तो᳚,अग्नेवि॒दथे᳚षुवे॒धसः॑ | रा॒यस्पोषं॒यज॑मानेषुधारययू॒यंपा᳚तस्व॒स्तिभिः॒सदा᳚नः || 8 || नि¦त्वा॒¦वसि॑ष्ठाः¦अ॒ह्व॒न्त॒¦वा॒जिन᳚म्¦गृ॒णन्तः॑¦अ॒ग्ने॒¦वि॒दथे᳚षु¦वे॒धसः॑ | |
| [78] अयमित्यष्टर्चस्यसूक्तस्य भार्गवोवेनोवेनस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:123}{अनुवाक:10, सूक्त:11} |
| अ॒यंवे॒नश्चो᳚दय॒त्पृश्नि॑गर्भा॒ज्योति॑र्जरायू॒रज॑सोवि॒माने᳚ | इ॒मम॒पांसं᳚ग॒मेसूर्य॑स्य॒शिशुं॒नविप्रा᳚म॒तिभी᳚रिहन्ति || 1 || वर्ग:7 अ॒यम्¦वे॒नः¦चो॒द॒य॒त्¦पृश्नि॑ऽगर्भाः¦ज्योतिः॑ऽजरायुः¦रज॑सः¦वि॒ऽमाने᳚ | |
| स॒मु॒द्रादू॒र्मिमुदि॑यर्तिवे॒नोन॑भो॒जाःपृ॒ष्ठंह᳚र्य॒तस्य॑दर्शि | ऋ॒तस्य॒साना॒वधि॑वि॒ष्टपि॒भ्राट्स॑मा॒नंयोनि॑म॒भ्य॑नूषत॒व्राः || 2 || स॒मु॒द्रात्¦ऊ॒र्मिम्¦उत्¦इ॒य॒र्ति॒¦वे॒नः¦न॒भः॒ऽजाः¦पृ॒ष्ठम्¦ह॒र्य॒तस्य॑¦द॒र्शि॒ | |
| स॒मा॒नंपू॒र्वीर॒भिवा᳚वशा॒नास्तिष्ठ᳚न्व॒त्सस्य॑मा॒तरः॒सनी᳚ळाः | ऋ॒तस्य॒साना॒वधि॑चक्रमा॒णारि॒हन्ति॒मध्वो᳚,अ॒मृत॑स्य॒वाणीः᳚ || 3 || स॒मा॒नम्¦पू॒र्वीः¦अ॒भि¦व॒व॒शा॒नाः¦तिष्ठ॑न्¦व॒त्सस्य॑¦मा॒तरः॑¦सऽनी᳚ळाः | |
| जा॒नन्तो᳚रू॒पम॑कृपन्त॒विप्रा᳚मृ॒गस्य॒घोषं᳚महि॒षस्य॒हिग्मन् | ऋ॒तेन॒यन्तो॒,अधि॒सिन्धु॑मस्थुर्वि॒दद्ग᳚न्ध॒र्वो,अ॒मृता᳚नि॒नाम॑ || 4 || जा॒नन्तः॑¦रू॒पम्¦अ॒कृ॒प॒न्त॒¦विप्राः᳚¦मृ॒गस्य॑¦घोष᳚म्¦म॒हि॒षस्य॑¦हि¦ग्मन् | |
| अ॒प्स॒राजा॒रमु॑पसिष्मिया॒णायोषा᳚बिभर्तिपर॒मेव्यो᳚मन् | चर॑त्प्रि॒यस्य॒योनि॑षुप्रि॒यःसन्त्सीद॑त्प॒क्षेहि॑र॒ण्यये॒सवे॒नः || 5 || अ॒प्स॒राः¦जा॒रम्¦उ॒प॒ऽसि॒ष्मि॒या॒णा¦योषा᳚¦बि॒भ॒र्ति॒¦प॒र॒मे¦विऽओ᳚मन् | |
| नाके᳚सुप॒र्णमुप॒यत्पत᳚न्तं¦हृ॒दावेन᳚न्तो,अ॒भ्यच॑क्षतत्वा | हिर᳚ण्यपक्षं॒वरु॑णस्यदू॒तं¦य॒मस्य॒योनौ᳚शकु॒नंभु॑र॒ण्युम् || 6 || वर्ग:8 नाके᳚¦सु॒ऽप॒र्णम्¦उप॑¦यत्¦पत᳚न्तम्¦हृ॒दा¦वेन᳚न्तः¦अ॒भि¦अच॑क्षत¦त्वा॒ | |
| ऊ॒र्ध्वोग᳚न्ध॒र्वो,अधि॒नाके᳚,अस्थात्प्र॒त्यङ्चि॒त्राबिभ्र॑द॒स्यायु॑धानि | वसा᳚नो॒,अत्कं᳚सुर॒भिंदृ॒शेकंस्व१॑(अ॒)र्णनाम॑जनतप्रि॒याणि॑ || 7 || ऊ॒र्ध्वः¦ग॒न्ध॒र्वः¦अधि॑¦नाके᳚¦अ॒स्था॒त्¦प्र॒त्यङ्¦चि॒त्रा¦बिभ्र॑त्¦अ॒स्य॒¦आयु॑धानि | |
| द्र॒प्सःस॑मु॒द्रम॒भियज्जिगा᳚ति॒पश्य॒न्गृध्र॑स्य॒चक्ष॑सा॒विध᳚र्मन् | भा॒नुःशु॒क्रेण॑शो॒चिषा᳚चका॒नस्तृ॒तीये᳚चक्रे॒रज॑सिप्रि॒याणि॑ || 8 || द्र॒प्सः¦स॒मु॒द्रम्¦अ॒भि¦यत्¦जिगा᳚ति¦पश्य॑न्¦गृध्र॑स्य¦चक्ष॑सा¦विऽध᳚र्मन् | |
| [79] इमंनइति नवर्चस्य सूक्तस्याद्यायाः पंचम्यादिचतसृणांचाग्निवरुणसोमाऋषयः द्वितीयादितिसृणामग्निरृषिः आद्यानांचतसृणामग्निः पंचमीसप्तम्यष्टमीनांवरुणः षष्ठ्याः सोमो नवम्याः सोमेंद्रौत्रिष्टुप् सप्तमीजगती |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:124}{अनुवाक:10, सूक्त:12} |
| इ॒मंनो᳚,अग्न॒उप॑य॒ज्ञमेहि॒पञ्च॑यामंत्रि॒वृतं᳚स॒प्तत᳚न्तुम् | असो᳚हव्य॒वाळु॒तनः॑पुरो॒गाज्योगे॒वदी॒र्घंतम॒आश॑यिष्ठाः || 1 || वर्ग:9 इ॒मम्¦नः॒¦अ॒ग्ने॒¦उप॑¦य॒ज्ञम्¦आ¦इ॒हि॒¦पंच॑ऽयामम्¦त्रि॒ऽवृत᳚म्¦स॒प्तऽत᳚न्तुम् | |
| अदे᳚वाद्दे॒वःप्र॒चता॒गुहा॒यन्प्र॒पश्य॑मानो,अमृत॒त्वमे᳚मि | शि॒वंयत्सन्त॒मशि॑वो॒जहा᳚मि॒स्वात्स॒ख्यादर॑णीं॒नाभि॑मेमि || 2 || अदे᳚वात्¦दे॒वः¦प्र॒ऽचता᳚¦गुहा᳚¦यन्¦प्र॒ऽपश्य॑मानः¦अ॒मृ॒त॒ऽत्वम्¦ए॒मि॒ | |
| पश्य᳚न्न॒न्यस्या॒,अति॑थिंव॒याया᳚ऋ॒तस्य॒धाम॒विमि॑मेपु॒रूणि॑ | शंसा᳚मिपि॒त्रे,असु॑राय॒शेव॑मयज्ञि॒याद्य॒ज्ञियं᳚भा॒गमे᳚मि || 3 || पश्य॑न्¦अ॒न्यस्याः᳚¦अति॑थिम्¦व॒यायाः᳚¦ऋ॒तस्य॑¦धाम॑¦वि¦मि॒मे॒¦पु॒रूणि॑ | |
| ब॒ह्वीःसमा᳚,अकरम॒न्तर॑स्मि॒न्निन्द्रं᳚वृणा॒नःपि॒तरं᳚जहामि | अ॒ग्निःसोमो॒वरु॑ण॒स्तेच्य॑वन्तेप॒र्याव॑र्द्रा॒ष्ट्रंतद॑वाम्या॒यन् || 4 || ब॒ह्वीः¦समाः᳚¦अ॒क॒र॒म्¦अ॒न्तः¦अ॒स्मि॒न्¦इन्द्र᳚म्¦वृ॒णा॒नः¦पि॒तर᳚म्¦ज॒हा॒मि॒ | |
| निर्मा᳚या,उ॒त्ये,असु॑रा,अभूव॒न्त्वंच॑मावरुणका॒मया᳚से | ऋ॒तेन॑राज॒न्ननृ॑तंविवि॒ञ्चन्मम॑रा॒ष्ट्रस्याधि॑पत्य॒मेहि॑ || 5 || निःऽमा᳚याः¦ऊँ॒ इति॑¦त्ये¦असु॑राः¦अ॒भू॒व॒न्¦त्वम्¦च॒¦मा॒¦व॒रु॒ण॒¦का॒मया᳚से | |
| इ॒दंस्व॑रि॒दमिदा᳚सवा॒मम॒यंप्र॑का॒शउ॒र्व१॑(अ॒)न्तरि॑क्षम् | हना᳚ववृ॒त्रंनि॒रेहि॑सोमह॒विष्ट्वा॒सन्तं᳚ह॒विषा᳚यजाम || 6 || वर्ग:10 इ॒दम्¦स्वः॑¦इ॒दम्¦इत्¦आ॒स॒¦वा॒मम्¦अ॒यम्¦प्र॒ऽका॒शः¦उ॒रु¦अ॒न्तरि॑क्षम् | |
| क॒विःक॑वि॒त्वादि॒विरू॒पमास॑ज॒दप्र॑भूती॒वरु॑णो॒निर॒पःसृ॑जत् | क्षेमं᳚कृण्वा॒नाजन॑यो॒नसिन्ध॑व॒स्ता,अ॑स्य॒वर्णं॒शुच॑योभरिभ्रति || 7 || क॒विः¦क॒वि॒ऽत्वा¦दि॒वि¦रू॒पम्¦आ¦अ॒स॒ज॒त्¦अप्र॑ऽभूती¦वरु॑णः¦निः¦अ॒पः¦सृ॒ज॒त् | |
| ता,अ॑स्य॒ज्येष्ठ॑मिन्द्रि॒यंस॑चन्ते॒ता,ई॒माक्षे᳚तिस्व॒धया॒मद᳚न्तीः | ता,ईं॒विशो॒नराजा᳚नंवृणा॒नाबी᳚भ॒त्सुवो॒,अप॑वृ॒त्राद॑तिष्ठन् || 8 || ताः¦अ॒स्य॒¦ज्येष्ठ᳚म्¦इ॒न्द्रि॒यम्¦स॒च॒न्ते॒¦ताः¦ई॒म्¦आ¦क्षे॒ति॒¦स्व॒धया᳚¦मद᳚न्तीः | |
| बी॒भ॒त्सूनां᳚स॒युजं᳚हं॒समा᳚हुर॒पांदि॒व्यानां᳚स॒ख्येचर᳚न्तम् | अ॒नु॒ष्टुभ॒मनु॑चर्चू॒र्यमा᳚ण॒मिन्द्रं॒निचि॑क्युःक॒वयो᳚मनी॒षा || 9 || बी॒भ॒त्सूना᳚म्¦स॒ऽयुज᳚म्¦हं॒सम्¦आ॒हुः॒¦अ॒पाम्¦दि॒व्याना᳚म्¦स॒ख्ये¦चर᳚न्तम् | |
| [80] अहंरुद्रेभिरित्यष्टर्चस्य सूक्तस्यांभृणिर्वागांभृणिर्वाक्त्रिष्टुप्द्वितीयाजगती |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:125}{अनुवाक:10, सूक्त:13} |
| अ॒हंरु॒द्रेभि॒र्वसु॑भिश्चरा¦म्य॒हमा᳚दि॒त्यैरु॒तवि॒श्वदे᳚वैः | अ॒हंमि॒त्रावरु॑णो॒भाबि॑भ¦र्म्य॒हमि᳚न्द्रा॒ग्नी,अ॒हम॒श्विनो॒भा || 1 || वर्ग:11 अ॒हम्¦रु॒द्रेभिः॑¦वसु॑ऽभिः¦च॒रा॒मि॒¦अ॒हम्¦आ॒दि॒त्यैः¦उ॒त¦वि॒श्वऽदे᳚वैः | |
| अ॒हंसोम॑माह॒नसं᳚बिभ¦र्म्य॒हंत्वष्टा᳚रमु॒तपू॒षणं॒भग᳚म् | अ॒हंद॑धामि॒द्रवि॑णंह॒विष्म॑ते¦सुप्रा॒व्ये॒३॑(ए॒)यज॑मानायसुन्व॒ते || 2 || अ॒हम्¦सोम᳚म्¦आ॒ह॒नस᳚म्¦बि॒भ॒र्मि॒¦अ॒हम्¦त्वष्टा᳚रम्¦उ॒त¦पू॒षण᳚म्¦भग᳚म् | |
| अ॒हंराष्ट्री᳚सं॒गम॑नी॒वसू᳚नां¦चिकि॒तुषी᳚प्रथ॒माय॒ज्ञिया᳚नाम् | तांमा᳚दे॒वाव्य॑दधुःपुरु॒त्रा¦भूरि॑स्थात्रां॒भूर्या᳚वे॒शय᳚न्तीम् || 3 || अ॒हम्¦राष्ट्री᳚¦स॒म्ऽगम॑नी¦वसू᳚नाम्¦चि॒कि॒तुषी᳚¦प्र॒थ॒मा¦य॒ज्ञिया᳚नाम् | |
| मया॒सो,अन्न॑मत्ति॒योवि॒पश्य॑ति॒¦यःप्राणि॑ति॒यईं᳚शृ॒णोत्यु॒क्तम् | अ॒म॒न्तवो॒मांतउप॑क्षियन्ति¦श्रु॒धिश्रु॑तश्रद्धि॒वंते᳚वदामि || 4 || मया᳚¦सः¦अन्न᳚म्¦अ॒त्ति॒¦यः¦वि॒ऽपश्य॑ति¦यः¦प्राणि॑ति¦यः¦ई॒म्¦शृ॒णोति॑¦उ॒क्तम् | |
| अ॒हमे॒वस्व॒यमि॒दंव॑दामि॒¦जुष्टं᳚दे॒वेभि॑रु॒तमानु॑षेभिः | यंका॒मये॒तंत॑मु॒ग्रंकृ॑णोमि॒¦तंब्र॒ह्माणं॒तमृषिं॒तंसु॑मे॒धाम् || 5 || अ॒हम्¦ए॒व¦स्व॒यम्¦इ॒दम्¦व॒दा॒मि॒¦जुष्ट᳚म्¦दे॒वेभिः॑¦उ॒त¦मानु॑षेभिः | |
| अ॒हंरु॒द्राय॒धनु॒रात॑नोमि¦ब्रह्म॒द्विषे॒शर॑वे॒हन्त॒वा,उ॑ | अ॒हंजना᳚यस॒मदं᳚कृणो¦म्य॒हंद्यावा᳚पृथि॒वी,आवि॑वेश || 6 || वर्ग:12 अ॒हम्¦रु॒द्राय॑¦धनुः॑¦आ¦त॒नो॒मि॒¦ब्र॒ह्म॒ऽद्विषे᳚¦शर॑वे¦हन्त॒वै¦ऊँ॒ इति॑ | |
| अ॒हंसु॑वेपि॒तर॑मस्यमू॒र्धन्¦मम॒योनि॑र॒प्स्व१॑(अ॒)न्तःस॑मु॒द्रे | ततो॒विति॑ष्ठे॒भुव॒नानु॒विश्वो॒¦तामूंद्यांव॒र्ष्मणोप॑स्पृशामि || 7 || अ॒हम्¦सु॒वे॒¦पि॒तर᳚म्¦अ॒स्य॒¦मू॒र्धन्¦मम॑¦योनिः॑¦अ॒प्ऽसु¦अ॒न्तरिति॑¦स॒मु॒द्रे | |
| अ॒हमे॒ववात॑इव॒प्रवा᳚म्या॒¦रभ॑माणा॒भुव॑नानि॒विश्वा᳚ | प॒रोदि॒वाप॒रए॒नापृ॑थि॒व्यै¦ताव॑तीमहि॒नासंब॑भूव || 8 || अ॒हम्¦ए॒व¦वातः॑ऽइव¦प्र¦वा॒मि॒¦आ॒ऽरभ॑माणा¦भुव॑नानि¦विश्वा᳚ | |
| [81] नतमित्यष्टर्चस्य सूक्तस्य शैलूषिः कुल्मलबर्हिषो विश्वेदेवाउपरिष्टाद्बृहत्यंत्यात्रिष्टुप् | (अत्रवामदेव्यहोमुक्पाक्षिकऋषिः । कुल्मलबर्हिषइत्यदंतं प्रातिपदिकं) |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:126}{अनुवाक:10, सूक्त:14} |
| नतमंहो॒नदु॑रि॒तं¦देवा᳚सो,अष्ट॒मर्त्य᳚म् | स॒जोष॑सो॒यम᳚र्य॒मा¦मि॒त्रोनय᳚न्ति॒वरु॑णो॒,अति॒द्विषः॑ || 1 || वर्ग:13 न¦तम्¦अंहः॑¦न¦दुः॒ऽइ॒तम्¦देवा᳚सः¦अष्ट॑¦मर्त्य᳚म् | |
| तद्धिव॒यंवृ॑णी॒महे॒¦वरु॑ण॒मित्रार्य॑मन् | येना॒निरंह॑सोयू॒यं¦पा॒थने॒थाच॒मर्त्य॒मति॒द्विषः॑ || 2 || तत्¦हि¦व॒यम्¦वृ॒णी॒महे᳚¦वरु॑ण¦मित्र॑¦अर्य॑मन् | |
| तेनू॒नंनो॒ऽयमू॒तये॒¦वरु॑णोमि॒त्रो,अ᳚र्य॒मा | नयि॑ष्ठा,उनोने॒षणि॒¦पर्षि॑ष्ठा,उनःप॒र्षण्यति॒द्विषः॑ || 3 || ते¦नू॒नम्¦नः॒¦अ॒यम्¦ऊ॒तये᳚¦वरु॑णः¦मि॒त्रः¦अ॒र्य॒मा | |
| यू॒यंविश्वं॒परि॑पाथ॒¦वरु॑णोमि॒त्रो,अ᳚र्य॒मा | यु॒ष्माकं॒शर्म॑णिप्रि॒ये¦स्याम॑सुप्रणीत॒योऽति॒द्विषः॑ || 4 || यू॒यम्¦विश्व᳚म्¦परि॑¦पा॒थ॒¦वरु॑णः¦मि॒त्रः¦अ॒र्य॒मा | |
| आ॒दि॒त्यासो॒,अति॒स्रिधो॒¦वरु॑णोमि॒त्रो,अ᳚र्य॒मा | उ॒ग्रंम॒रुद्भी᳚रु॒द्रंहु॑वे॒मे¦न्द्र॑म॒ग्निंस्व॒स्तयेऽति॒द्विषः॑ || 5 || आ॒दि॒त्यासः॑¦अति॑¦स्रिधः॑¦वरु॑णः¦मि॒त्रः¦अ॒र्य॒मा | |
| नेता᳚रऊ॒षुण॑स्ति॒रो¦वरु॑णोमि॒त्रो,अ᳚र्य॒मा | अति॒विश्वा᳚निदुरि॒ता¦राजा᳚नश्चर्षणी॒नामति॒द्विषः॑ || 6 || नेता᳚रः¦ऊँ॒ इति॑¦सु¦नः॒¦ति॒रः¦वरु॑णः¦मि॒त्रः¦अ॒र्य॒मा | |
| शु॒नम॒स्मभ्य॑मू॒तये॒¦वरु॑णोमि॒त्रो,अ᳚र्य॒मा | शर्म॑यच्छन्तुस॒प्रथ॑¦आदि॒त्यासो॒यदीम॑हे॒,अति॒द्विषः॑ || 7 || शु॒नम्¦अ॒स्मभ्य᳚म्¦ऊ॒तये᳚¦वरु॑णः¦मि॒त्रः¦अ॒र्य॒मा | |
| यथा᳚ह॒त्यद्व॑सवोगौ॒र्यं᳚चित्¦प॒दिषि॒ताममु᳚ञ्चतायजत्राः | ए॒वोष्व१॑(अ॒)स्मन्मु᳚ञ्चता॒व्यंहः॒¦प्रता᳚र्यग्नेप्रत॒रंन॒आयुः॑ || 8 || यथा᳚¦ह॒¦त्यत्¦व॒स॒वः॒¦गौ॒र्य᳚म्¦चि॒त्¦प॒दि¦सि॒ताम्¦अमुं᳚चत¦य॒ज॒त्राः॒ | |
| [82] रात्रीत्यष्टर्चस्य सूक्तस्य सौभरः कुशिकोरात्रिर्गायत्री (अत्रभारद्वाजीरात्रिऋषिकापाक्षिकी) |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:127}{अनुवाक:10, सूक्त:15} |
| रात्री॒व्य॑ख्यदाय॒तीपु॑रु॒त्रादे॒व्य१॑(अ॒)क्षभिः॑ | विश्वा॒,अधि॒श्रियो᳚ऽधित || 1 || वर्ग:14 रात्री᳚¦वि¦अ॒ख्य॒त्¦आ॒ऽय॒ती¦पु॒रु॒ऽत्रा¦दे॒वी¦अ॒क्षऽभिः॑ | विश्वाः᳚¦अधि॑¦श्रियः॑¦अ॒धि॒त॒ || |
| ओर्व॑प्रा॒,अम॑र्त्यानि॒वतो᳚दे॒व्यु१॑(उ॒)द्वतः॑ | ज्योति॑षाबाधते॒तमः॑ || 2 || आ¦उ॒रु¦अ॒प्राः॒¦अम॑र्त्या¦नि॒ऽवतः॑¦दे॒वी¦उ॒त्ऽवतः॑ | ज्योति॑षा¦बा॒ध॒ते॒¦तमः॑ || |
| निरु॒स्वसा᳚रमस्कृतो॒षसं᳚दे॒व्या᳚य॒ती | अपेदु॑हासते॒तमः॑ || 3 || निः¦ऊँ॒ इति॑¦स्वसा᳚रम्¦अ॒कृ॒त॒¦उ॒षस᳚म्¦दे॒वी¦आ॒ऽय॒ती | अप॑¦इत्¦ऊँ॒ इति॑¦हा॒स॒ते॒¦तमः॑ || |
| सानो᳚,अ॒द्ययस्या᳚व॒यंनिते॒याम॒न्नवि॑क्ष्महि | वृ॒क्षेनव॑स॒तिंवयः॑ || 4 || सा¦नः॒¦अ॒द्य¦यस्याः᳚¦व॒यम्¦नि¦ते॒¦याम॑न्¦अवि॑क्ष्महि | वृ॒क्षे¦न¦व॒स॒तिम्¦वयः॑ || |
| निग्रामा᳚सो,अविक्षत॒निप॒द्वन्तो॒निप॒क्षिणः॑ | निश्ये॒नास॑श्चिद॒र्थिनः॑ || 5 || नि¦ग्रामा᳚सः¦अ॒वि॒क्ष॒त॒¦नि¦प॒त्ऽवन्तः॑¦नि¦प॒क्षिणः॑ | नि¦श्ये॒नासः॑¦चि॒त्¦अ॒र्थिनः॑ || |
| या॒वया᳚वृ॒क्य१॑(अं॒)वृकं᳚य॒वय॑स्ते॒नमू᳚र्म्ये | अथा᳚नःसु॒तरा᳚भव || 6 || य॒वय॑¦वृ॒क्य᳚म्¦वृक᳚म्¦य॒वय॑¦स्ते॒नम्¦ऊ॒र्म्ये॒ | अथ॑¦नः॒¦सु॒ऽतरा᳚¦भ॒व॒ || |
| उप॑मा॒पेपि॑श॒त्तमः॑कृ॒ष्णंव्य॑क्तमस्थित | उष॑ऋ॒णेव॑यातय || 7 || उप॑¦मा॒¦पेपि॑शत्¦तमः॑¦कृ॒ष्णम्¦वि।आ॑क्तम्¦अ॒स्थि॒त॒ | उषः॑¦ऋ॒णाऽइ᳚व¦या॒त॒य॒ || |
| उप॑ते॒गा,इ॒वाक॑रंवृणी॒ष्वदु॑हितर्दिवः | रात्रि॒स्तोमं॒नजि॒ग्युषे᳚ || 8 || उप॑¦ते॒¦गाःऽइ᳚व¦आ¦अ॒क॒र॒म्¦वृ॒णी॒ष्व¦दु॒हि॒तः॒¦दि॒वः॒ | रात्रि॑¦स्तोम᳚म्¦न¦जि॒ग्युषे᳚ || |
| [83] ममाग्नइति नवर्चस्य सूक्तस्यांगिरसोविहव्यो विश्वेदेवास्त्रिष्टुबंत्याजगती |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:128}{अनुवाक:10, सूक्त:16} |
| ममा᳚ग्ने॒वर्चो᳚विह॒वेष्व॑स्तुव॒यंत्वेन्धा᳚नास्त॒न्वं᳚पुषेम | मह्यं᳚नमन्तांप्र॒दिश॒श्चत॑स्र॒स्त्वयाध्य॑क्षेण॒पृत॑नाजयेम || 1 || वर्ग:15 मम॑¦अ॒ग्ने॒¦वर्चः॑¦वि॒ऽह॒वेषु॑¦अ॒स्तु॒¦व॒यम्¦त्वा॒¦इन्धा᳚नाः¦त॒न्व᳚म्¦पु॒षे॒म॒ | |
| मम॑दे॒वावि॑ह॒वेस᳚न्तु॒सर्व॒इन्द्र॑वन्तोम॒रुतो॒विष्णु॑र॒ग्निः | ममा॒न्तरि॑क्षमु॒रुलो᳚कमस्तु॒मह्यं॒वातः॑पवतां॒कामे᳚,अ॒स्मिन् || 2 || मम॑¦दे॒वाः¦वि॒ऽह॒वे¦स॒न्तु॒¦सर्वे᳚¦इन्द्र॑ऽवन्तः¦म॒रुतः॑¦विष्णुः॑¦अ॒ग्निः | |
| मयि॑दे॒वाद्रवि॑ण॒माय॑जन्तां॒मय्या॒शीर॑स्तु॒मयि॑दे॒वहू᳚तिः | दैव्या॒होता᳚रोवनुषन्त॒पूर्वेऽरि॑ष्टाःस्यामत॒न्वा᳚सु॒वीराः᳚ || 3 || मयि॑¦दे॒वाः¦द्रवि॑णम्¦आ¦य॒ज॒न्ता॒म्¦मयि॑¦आ॒ऽशीः¦अ॒स्तु॒¦मयि॑¦दे॒वऽहू᳚तिः | |
| मह्यं᳚यजन्तु॒मम॒यानि॑ह॒व्याकू᳚तिःस॒त्यामन॑सोमे,अस्तु | एनो॒मानिगां᳚कत॒मच्च॒नाहंविश्वे᳚देवासो॒,अधि॑वोचतानः || 4 || मह्य᳚म्¦य॒ज॒न्तु॒¦मम॑¦यानि॑¦ह॒व्या¦आऽकू᳚तिः¦स॒त्या¦मन॑सः¦मे॒¦अ॒स्तु॒ | |
| देवीः᳚षळुर्वीरु॒रुनः॑कृणोत॒विश्वे᳚देवासइ॒हवी᳚रयध्वम् | माहा᳚स्महिप्र॒जया॒मात॒नूभि॒र्मार॑धामद्विष॒तेसो᳚मराजन् || 5 || देवीः᳚¦षट्¦उ॒र्वीः॒¦उ॒रु¦नः॒¦कृ॒णो॒त॒¦विश्वे᳚¦दे॒वा॒सः॒¦इ॒ह¦वी॒र॒य॒ध्व॒म् | |
| अग्ने᳚म॒न्युंप्र॑तिनु॒दन्परे᳚षा॒मद॑ब्धोगो॒पाःपरि॑पाहिन॒स्त्वम् | प्र॒त्यञ्चो᳚यन्तुनि॒गुतः॒पुन॒स्ते॒३॑(ए॒)ऽमैषां᳚चि॒त्तंप्र॒बुधां॒विने᳚शत् || 6 || वर्ग:16 अग्ने᳚¦म॒न्युम्¦प्र॒ति॒ऽनु॒दन्¦परे᳚षाम्¦अद॑ब्धः¦गो॒पाः¦परि॑¦पा॒हि॒¦नः॒¦त्वम् | |
| धा॒ताधा᳚तॄ॒णांभुव॑नस्य॒यस्पति॑र्दे॒वंत्रा॒तार॑मभिमातिषा॒हम् | इ॒मंय॒ज्ञम॒श्विनो॒भाबृह॒स्पति॑र्दे॒वाःपा᳚न्तु॒यज॑मानंन्य॒र्थात् || 7 || धा॒ता¦धा॒तॄ॒णाम्¦भुव॑नस्य¦यः¦पतिः॑¦दे॒वम्¦त्रा॒तार᳚म्¦अ॒भि॒मा॒ति॒ऽस॒हम् | |
| उ॒रु॒व्यचा᳚नोमहि॒षःशर्म॑यंसद॒स्मिन्हवे᳚पुरुहू॒तःपु॑रु॒क्षुः | सनः॑प्र॒जायै᳚हर्यश्वमृळ॒येन्द्र॒मानो᳚रीरिषो॒मापरा᳚दाः || 8 || उ॒रु॒ऽव्यचाः᳚¦नः॒¦म॒हि॒षः¦शर्म॑¦यं॒स॒त्¦अ॒स्मिन्¦हवे᳚¦पु॒रु॒ऽहू॒तः¦पु॒रु॒ऽक्षुः | |
| येनः॑स॒पत्ना॒,अप॒तेभ॑वन्त्विन्द्रा॒ग्निभ्या॒मव॑बाधामहे॒तान् | वस॑वोरु॒द्रा,आ᳚दि॒त्या,उ॑परि॒स्पृशं᳚मो॒ग्रंचेत्ता᳚रमधिरा॒जम॑क्रन् || 9 || ये¦नः॒¦स॒ऽपत्नाः᳚¦अप॑¦ते¦भ॒व॒न्तु॒¦इ॒न्द्रा॒ग्निऽभ्या᳚म्¦अव॑¦बा॒धा॒म॒हे॒¦तान् | |
| [84] नासदिति सप्तर्चस्य सूक्तस्य परमेष्ठी प्रजापतिर्भाववृत्तिस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:129}{अनुवाक:11, सूक्त:1} |
| नास॑दासी॒न्नोसदा᳚सीत्त॒दानीं॒¦नासी॒द्रजो॒नोव्यो᳚माप॒रोयत् | किमाव॑रीवः॒कुह॒कस्य॒शर्म॒¦न्नम्भः॒किमा᳚सी॒द्गह॑नंगभी॒रम् || 1 || वर्ग:17 न¦अस॑त्¦आ॒सी॒त्¦नो इति॑¦सत्¦आ॒सी॒त्¦त॒दानी᳚म्¦न¦आ॒सी॒त्¦रजः॑¦नो इति॑¦विऽओ᳚म¦प॒रः¦यत् | |
| नमृ॒त्युरा᳚सीद॒मृतं॒नतर्हि॒¦नरात्र्या॒,अह्न॑आसीत्प्रके॒तः | आनी᳚दवा॒तंस्व॒धया॒तदेकं॒¦तस्मा᳚द्धा॒न्यन्नप॒रःकिंच॒नास॑ || 2 || न¦मृ॒त्युः¦आ॒सी॒त्¦अ॒मृत᳚म्¦न¦तर्हि॑¦न¦रात्र्याः᳚¦अह्नः॑¦आ॒सी॒त्¦प्र॒ऽके॒तः | |
| तम॑आसी॒त्तम॑सागू॒ळ्हमग्रे᳚¦ऽप्रके॒तंस॑लि॒लंसर्व॑मा,इ॒दम् | तु॒च्छ्येना॒भ्वपि॑हितं॒यदासी॒त्¦तप॑स॒स्तन्म॑हि॒नाजा᳚य॒तैक᳚म् || 3 || तमः॑¦आ॒सी॒त्¦तम॑सा¦गू॒ळ्हम्¦अग्रे᳚¦अ॒प्र॒ऽके॒तम्¦स॒लि॒लम्¦सर्व᳚म्¦आः॒¦इ॒दम् | |
| काम॒स्तदग्रे॒सम॑वर्त॒ताधि॒¦मन॑सो॒रेतः॑प्रथ॒मंयदासी᳚त् | स॒तोबन्धु॒मस॑ति॒निर॑विन्दन्¦हृ॒दिप्र॒तीष्या᳚क॒वयो᳚मनी॒षा || 4 || कामः॑¦तत्¦अग्रे᳚¦सम्¦अ॒व॒र्त॒त॒¦अधि॑¦मन॑सः¦रेतः॑¦प्र॒थ॒मम्¦यत्¦आसी᳚त् | |
| ति॒र॒श्चीनो॒वित॑तोर॒श्मिरे᳚षा¦म॒धःस्वि॑दा॒सी३दु॒परि॑स्विदासी३त् | रे॒तो॒धा,आ᳚सन्महि॒मान॑आसन्¦त्स्व॒धा,अ॒वस्ता॒त्प्रय॑तिःप॒रस्ता᳚त् || 5 || ति॒र॒श्चीनः॑¦विऽत॑तः¦र॒श्मिः¦ए॒षा॒म्¦अ॒धः¦स्वि॒त्¦आ॒सी३त्¦उ॒परि॑¦स्वि॒त्¦आ॒सी॒३त् | |
| को,अ॒द्धावे᳚द॒कइ॒हप्रवो᳚च॒त्¦कुत॒आजा᳚ता॒कुत॑इ॒यंविसृ॑ष्टिः | अ॒र्वाग्दे॒वा,अ॒स्यवि॒सर्ज॑ने॒ना¦था॒कोवे᳚द॒यत॑आब॒भूव॑ || 6 || कः¦अ॒द्धा¦वे॒द॒¦कः¦इ॒ह¦प्र¦वो॒च॒त्¦कुतः॑¦आऽजा᳚ता¦कुतः॑¦इ॒यम्¦विऽसृ॑ष्टिः | |
| इ॒यंविसृ॑ष्टि॒र्यत॑आब॒भूव॒¦यदि॑वाद॒धेयदि॑वा॒न | यो,अ॒स्याध्य॑क्षःपर॒मेव्यो᳚म॒न्¦त्सो,अ॒ङ्गवे᳚द॒यदि॑वा॒नवेद॑ || 7 || इ॒यम्¦विऽसृ॑ष्टिः¦यतः॑¦आ॒ऽब॒भूव॑¦यदि॑¦वा॒¦द॒धे¦यदि॑¦वा॒¦न | |
| [85] योयज्ञइति सप्तर्चस्य सूक्तस्य प्राजापत्योयज्ञोभाववृत्तिस्त्रिष्टुबाद्याजगती |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:130}{अनुवाक:11, सूक्त:2} |
| योय॒ज्ञोवि॒श्वत॒स्तन्तु॑भिस्त॒तएक॑शतंदेवक॒र्मेभि॒राय॑तः | इ॒मेव॑यन्तिपि॒तरो॒यआ᳚य॒युःप्रव॒याप॑व॒येत्या᳚सतेत॒ते || 1 || वर्ग:18 यः¦य॒ज्ञः¦वि॒श्वतः॑¦तन्तु॑ऽभिः¦त॒तः¦एक॑ऽशतम्¦दे॒व॒ऽक॒र्मेभिः॑¦आऽय॑तः | |
| पुमाँ᳚,एनंतनुत॒उत्कृ॑णत्ति॒पुमा॒न्वित॑त्ने॒,अधि॒नाके᳚,अ॒स्मिन् | इ॒मेम॒यूखा॒,उप॑सेदुरू॒सदः॒सामा᳚निचक्रु॒स्तस॑रा॒ण्योत॑वे || 2 || पुमा᳚न्¦ए॒न॒म्¦त॒नु॒ते॒¦उत्¦कृ॒ण॒त्ति॒¦पुमा᳚न्¦वि¦त॒त्ने॒¦अधि॑¦नाके᳚¦अ॒स्मिन् | |
| कासी᳚त्प्र॒माप्र॑ति॒माकिंनि॒दान॒माज्यं॒किमा᳚सीत्परि॒धिःकआ᳚सीत् | छन्दः॒किमा᳚सी॒त्प्रौ᳚गं॒किमु॒क्थंयद्दे॒वादे॒वमय॑जन्त॒विश्वे᳚ || 3 || का¦आ॒सी॒त्¦प्र॒ऽमा¦प्र॒ति॒ऽमा¦किम्¦नि॒ऽदान᳚म्¦आज्य᳚म्¦किम्¦आ॒सी॒त्¦प॒रि॒ऽधिः¦कः¦आ॒सी॒त् | |
| अ॒ग्नेर्गा᳚य॒त्र्य॑भवत्स॒युग्वो॒ष्णिह॑यासवि॒तासंब॑भूव | अ॒नु॒ष्टुभा॒सोम॑उ॒क्थैर्मह॑स्वा॒न्बृह॒स्पते᳚र्बृह॒तीवाच॑मावत् || 4 || अ॒ग्नेः¦गा॒य॒त्री¦अ॒भ॒व॒त्¦स॒ऽयुग्वा᳚¦उ॒ष्णिह॑या¦स॒वि॒ता¦सम्¦ब॒भू॒व॒ | |
| वि॒राण्मि॒त्रावरु॑णयोरभि॒श्रीरिन्द्र॑स्यत्रि॒ष्टुबि॒हभा॒गो,अह्नः॑ | विश्वा᳚न्दे॒वाञ्जग॒त्यावि॑वेश॒तेन॑चाकॢप्र॒ऋष॑योमनु॒ष्याः᳚ || 5 || वि॒राट्¦मि॒त्रावरु॑णयोः¦अ॒भि॒ऽश्रीः¦इन्द्र॑स्य¦त्रि॒ऽस्तुप्¦इ॒ह¦भा॒गः¦अह्नः॑ | |
| चा॒कॢ॒प्रेतेन॒ऋष॑योमनु॒ष्या᳚य॒ज्ञेजा॒तेपि॒तरो᳚नःपुरा॒णे | पश्य᳚न्मन्ये॒मन॑सा॒चक्ष॑सा॒तान्यइ॒मंय॒ज्ञमय॑जन्त॒पूर्वे᳚ || 6 || चा॒कॢ॒प्रे¦तेन॑¦ऋष॑यः¦म॒नु॒ष्याः᳚¦य॒ज्ञे¦जा॒ते¦पि॒तरः॑¦नः॒¦पु॒रा॒णे | |
| स॒हस्तो᳚माःस॒हछ᳚न्दसआ॒वृतः॑स॒हप्र॑मा॒ऋष॑यःस॒प्तदैव्याः᳚ | पूर्वे᳚षां॒पन्था᳚मनु॒दृश्य॒धीरा᳚,अ॒न्वाले᳚भिरेर॒थ्यो॒३॑(ओ॒)नर॒श्मीन् || 7 || स॒हऽस्तो᳚माः¦स॒हऽछ᳚न्दसः¦आ॒ऽवृतः॑¦स॒हऽप्र॑माः¦ऋष॑यः¦स॒प्त¦दैव्याः᳚ | |
| [86] अपप्राचइति सप्तर्चस्य सूक्तस्य काक्षीवतः सुकीर्तिरिंद्रश्चतुर्थीपंचम्योरश्विनौत्रिष्टुप् चतुर्थ्यनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:131}{अनुवाक:11, सूक्त:3} |
| अप॒प्राच॑इन्द्र॒विश्वाँ᳚,अ॒मित्रा॒नपापा᳚चो,अभिभूतेनुदस्व | अपोदी᳚चो॒,अप॑शूराध॒राच॑उ॒रौयथा॒तव॒शर्म॒न्मदे᳚म || 1 || वर्ग:19 अप॑¦प्राचः॑¦इ॒न्द्र॒¦विश्वा᳚न्¦अ॒मित्रा᳚न्¦अप॑¦अपा᳚चः¦अ॒भि॒ऽभू॒ते॒¦नु॒द॒स्व॒ | |
| कु॒विद॒ङ्गयव॑मन्तो॒यवं᳚चि॒द्यथा॒दान्त्य॑नुपू॒र्वंवि॒यूय॑ | इ॒हेहै᳚षांकृणुहि॒भोज॑नानि॒येब॒र्हिषो॒नमो᳚वृक्तिं॒नज॒ग्मुः || 2 || कु॒वित्¦अ॒ङ्ग¦यव॑ऽमन्तः¦यव᳚म्¦चि॒त्¦यथा᳚¦दान्ति॑¦अ॒नु॒ऽपू॒र्वम्¦वि॒ऽयूय॑ | |
| न॒हिस्थूर्यृ॑तु॒थाया॒तमस्ति॒नोतश्रवो᳚विविदेसंग॒मेषु॑ | ग॒व्यन्त॒इन्द्रं᳚स॒ख्याय॒विप्रा᳚,अश्वा॒यन्तो॒वृष॑णंवा॒जय᳚न्तः || 3 || न॒हि¦स्थूरि॑¦ऋ॒तु॒ऽथा¦या॒तम्¦अस्ति॑¦न¦उ॒त¦श्रवः॑¦वि॒वि॒दे॒¦स॒म्ऽग॒मेषु॑ | |
| यु॒वंसु॒राम॑मश्विना॒नमु॑चावासु॒रेसचा᳚ | वि॒पि॒पा॒नाशु॑भस्पती॒,इन्द्रं॒कर्म॑स्वावतम् || 4 || यु॒वम्¦सु॒राम᳚म्¦अ॒श्वि॒ना॒¦नमु॑चौ¦आ॒सु॒रे¦सचा᳚ | वि॒ऽपि॒पा॒ना¦शु॒भः॒¦प॒ती॒ इति॑¦इन्द्र᳚म्¦कर्म॑ऽसु¦आ॒व॒त॒म् || |
| पु॒त्रमि॑वपि॒तरा᳚व॒श्विनो॒भेन्द्रा॒वथुः॒काव्यै᳚र्दं॒सना᳚भिः | यत्सु॒रामं॒व्यपि॑बः॒शची᳚भिः॒सर॑स्वतीत्वामघवन्नभिष्णक् || 5 || पु॒त्रम्ऽइ᳚व¦पि॒तरौ᳚¦अ॒श्विना᳚¦उ॒भा¦इन्द्र॑¦आ॒वथुः॑¦काव्यैः᳚¦दं॒सना᳚भिः | |
| इन्द्रः॑सु॒त्रामा॒स्ववाँ॒,अवो᳚भिःसुमृळी॒कोभ॑वतुवि॒श्ववे᳚दाः | बाध॑तां॒द्वेषो॒,अभ॑यंकृणोतुसु॒वीर्य॑स्य॒पत॑यःस्याम || 6 || इन्द्रः॑¦सु॒ऽत्रामा᳚¦स्वऽवा᳚न्¦अवः॑ऽभिः¦सु॒ऽमृ॒ळी॒कः¦भ॒व॒तु॒¦वि॒श्वऽवे᳚दाः | |
| तस्य॑व॒यंसु॑म॒तौय॒ज्ञिय॒स्यापि॑भ॒द्रेसौ᳚मन॒सेस्या᳚म | ससु॒त्रामा॒स्ववाँ॒,इन्द्रो᳚,अ॒स्मे,आ॒राच्चि॒द्द्वेषः॑सनु॒तर्यु॑योतु || 7 || तस्य॑¦व॒यम्¦सु॒ऽम॒तौ¦य॒ज्ञिय॑स्य¦अपि॑¦भ॒द्रे¦सौ॒म॒न॒से¦स्या॒म॒ | |
| [87] ईजानमिति सप्तर्चस्य सूक्तस्य नार्मेधः शकपूतो मित्रावरुणावाद्यायाद्युभूम्यश्विनोविराड्रूपाः आद्यान्यंकुसारिणी द्वितीयाषष्ठ्यौ प्रस्तारपंक्ती अंत्यामहासतोबृहती |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:132}{अनुवाक:11, सूक्त:4} |
| ई॒जा॒नमिद्द्यौर्गू॒र्ताव॑सुरीजा॒नंभूमि॑र॒भिप्र॑भू॒षणि॑ | ई॒जा॒नंदे॒वाव॒श्विना᳚व॒भिसु॒म्नैर॑वर्धताम् || 1 || वर्ग:20 ई॒जा॒नम्¦इत्¦द्यौः¦गू॒र्तऽव॑सुः¦ई॒जा॒नम्¦भूमिः॑¦अ॒भि¦प्र॒ऽभू॒षणि॑ | |
| तावां᳚मित्रावरुणाधार॒यत्क्षि॑तीसुषु॒म्नेषि॑त॒त्वता᳚यजामसि | यु॒वोःक्रा॒णाय॑स॒ख्यैर॒भिष्या᳚मर॒क्षसः॑ || 2 || ता¦वा॒म्¦मि॒त्रा॒व॒रु॒णा॒¦धा॒र॒यत् क्षि॑ती॒ इति॑ धा॒र॒यत्ऽक्षि॑ती¦सु॒ऽसु॒म्ना¦इ॒षि॒त॒त्वता᳚¦य॒जा॒म॒सि॒ | |
| अधा᳚चि॒न्नुयद्दिधि॑षामहेवाम॒भिप्रि॒यंरेक्णः॒पत्य॑मानाः | द॒द्वाँऽवा॒यत्पुष्य॑ति॒रेक्णः॒सम्वा᳚र॒न्नकि॑रस्यम॒घानि॑ || 3 || अध॑¦चि॒त्¦नु¦यत्¦दधि॑षामहे¦वा॒म्¦अ॒भि¦प्रि॒यम्¦रेक्णः॑¦पत्य॑मानाः | |
| अ॒साव॒न्यो,अ॑सुरसूयत॒द्यौस्त्वंविश्वे᳚षांवरुणासि॒राजा᳚ | मू॒र्धारथ॑स्यचाक॒न्नैताव॒तैन॑सान्तक॒ध्रुक् || 4 || अ॒सौ¦अ॒न्यः¦अ॒सु॒र॒¦सू॒य॒त॒¦द्यौः¦त्वम्¦विश्वे᳚षाम्¦व॒रु॒ण॒¦अ॒सि॒¦राजा᳚ | |
| अ॒स्मिन्त्स्वे॒३॑(ए॒)तच्छक॑पूत॒एनो᳚हि॒तेमि॒त्रेनिग॑तान्हन्तिवी॒रान् | अ॒वोर्वा॒यद्धात्त॒नूष्ववः॑प्रि॒यासु॑य॒ज्ञिया॒स्वर्वा᳚ || 5 || अ॒स्मिन्¦सु¦ए॒तत्¦शक॑ऽपूते¦एनः॑¦हि॒ते¦मि॒त्रे¦निऽग॑तान्¦ह॒न्ति॒¦वी॒रान् | |
| यु॒वोर्हिमा॒तादि॑तिर्विचेतसा॒द्यौर्नभूमिः॒पय॑सापुपू॒तनि॑ | अव॑प्रि॒यादि॑दिष्टन॒सूरो᳚निनिक्तर॒श्मिभिः॑ || 6 || यु॒वोः¦हि¦मा॒ता¦अदि॑तिः¦वि॒ऽचे॒त॒सा॒¦द्यौः¦न¦भूमिः॑¦पय॑सा¦पु॒पू॒तनि॑ | |
| यु॒वंह्य॑प्न॒राजा॒वसी᳚दतं॒तिष्ठ॒द्रथं॒नधू॒र्षदं᳚वन॒र्षद᳚म् | तानः॑कणूक॒यन्ती᳚र्नृ॒मेध॑स्तत्रे॒,अंह॑सःसु॒मेध॑स्तत्रे॒,अंह॑सः || 7 || यु॒वम्¦हि¦अ॒प्न॒ऽराजौ᳚¦असी᳚दतम्¦तिष्ठ॑त्¦रथ᳚म्¦न¦धूः॒ऽसद᳚म्¦व॒न॒ऽसद᳚म् | |
| [88] प्रोष्विति सप्तर्चस्य सूक्तस्य सुदाः पैजवनइंद्रः शक्वरीचतुर्थ्यादितिस्रो महापंक्तयोत्यात्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:133}{अनुवाक:11, सूक्त:5} |
| प्रोष्व॑स्मैपुरोर॒थमिन्द्रा᳚यशू॒षम॑र्चत | अ॒भीके᳚चिदुलोक॒कृत्सं॒गेस॒मत्सु॑वृत्र॒हास्माकं᳚बोधिचोदि॒तानभ᳚न्तामन्य॒केषां᳚ज्या॒का,अधि॒धन्व॑सु || 1 || वर्ग:21 प्रो इति॑¦सु¦अ॒स्मै॒¦पु॒रः॒ऽर॒थम्¦इन्द्रा᳚य¦शू॒षम्¦अ॒र्च॒त॒ | |
| त्वंसिन्धूँ॒रवा᳚सृजोऽध॒राचो॒,अह॒न्नहि᳚म् | अ॒श॒त्रुरि᳚न्द्रजज्ञिषे॒विश्वं᳚पुष्यसि॒वार्यं॒तंत्वा॒परि॑ष्वजामहे॒नभ᳚न्तामन्य॒केषां᳚ज्या॒का,अधि॒धन्व॑सु || 2 || त्वम्¦सिन्धू᳚न्¦अव॑¦अ॒सृ॒जः॒¦अ॒ध॒राचः॑¦अह॑न्¦अहि᳚म् | |
| विषुविश्वा॒,अरा᳚तयो॒ऽर्योन॑शन्तनो॒धियः॑ | अस्ता᳚सि॒शत्र॑वेव॒धंयोन॑इन्द्र॒जिघां᳚सति॒याते᳚रा॒तिर्द॒दिर्वसु॒नभ᳚न्तामन्य॒केषां᳚ज्या॒का,अधि॒धन्व॑सु || 3 || वि¦सु¦विश्वा᳚¦अरा᳚तयः¦अ॒र्यः¦न॒श॒न्त॒¦नः॒¦धियः॑ | |
| योन॑इन्द्रा॒भितो॒जनो᳚वृका॒युरा॒दिदे᳚शति | अ॒ध॒स्प॒दंतमीं᳚कृधिविबा॒धो,अ॑सिसास॒हिर्नभ᳚न्तामन्य॒केषां᳚ज्या॒का,अधि॒धन्व॑सु || 4 || यः¦नः॒¦इ॒न्द्र॒¦अ॒भितः॑¦जनः॑¦वृ॒क॒ऽयुः¦आ॒ऽदिदे᳚शति | |
| योन॑इन्द्राभि॒दास॑ति॒सना᳚भि॒र्यश्च॒निष्ट्यः॑ | अव॒तस्य॒बलं᳚तिरम॒हीव॒द्यौरध॒त्मना॒नभ᳚न्तामन्य॒केषां᳚ज्या॒का,अधि॒धन्व॑सु || 5 || यः¦नः॒¦इ॒न्द्र॒¦अ॒भि॒ऽदास॑ति¦सऽना᳚भिः¦यः¦च॒¦निष्ट्यः॑ | |
| व॒यमि᳚न्द्रत्वा॒यवः॑सखि॒त्वमार॑भामहे | ऋ॒तस्य॑नःप॒थान॒याति॒विश्वा᳚निदुरि॒तानभ᳚न्तामन्य॒केषां᳚ज्या॒का,अधि॒धन्व॑सु || 6 || व॒यम्¦इ॒न्द्र॒¦त्वा॒ऽयवः॑¦स॒खि॒ऽत्वम्¦आ¦र॒भा॒म॒हे॒ | |
| अ॒स्मभ्यं॒सुत्वमि᳚न्द्र॒तांशि॑क्ष॒यादोह॑ते॒प्रति॒वरं᳚जरि॒त्रे | अच्छि॑द्रोध्नीपी॒पय॒द्यथा᳚नःस॒हस्र॑धारा॒पय॑साम॒हीगौः || 7 || अ॒स्मभ्य᳚म्¦सु¦त्वम्¦इ॒न्द्र॒¦ताम्¦शि॒क्ष॒¦या¦दोह॑ते¦प्रति॑¦वर᳚म्¦ज॒रि॒त्रे | |
| [89] उभेयदिति सप्तर्चस्य सूक्तस्य यौवनाश्वोमांधातेंद्रः अंत्यानां तिसृणामर्धर्चागोधेंद्रो महापंक्तिरंत्यापंक्तिः |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:134}{अनुवाक:11, सूक्त:6} |
| उ॒भेयदि᳚न्द्र॒रोद॑सी,आप॒प्राथो॒षा,इ॑व | म॒हान्तं᳚त्वाम॒हीनां᳚स॒म्राजं᳚चर्षणी॒नांदे॒वीजनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्राजनि॑त्र्यजीजनत् || 1 || वर्ग:22 उ॒भे इति॑¦यत्¦इ॒न्द्र॒¦रोद॑सी॒ इति॑¦आ॒ऽप॒प्राथ॑¦उ॒षाःऽइ᳚व | |
| अव॑स्मदुर्हणाय॒तोमर्त॑स्यतनुहिस्थि॒रम् | अ॒ध॒स्प॒दंतमीं᳚कृधि॒यो,अ॒स्माँ,आ॒दिदे᳚शतिदे॒वीजनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्राजनि॑त्र्यजीजनत् || 2 || अव॑¦स्म॒¦दुः॒ऽह॒ना॒य॒तः¦मर्त॑स्य¦त॒नु॒हि॒¦स्थि॒रम् | |
| अव॒त्याबृ॑ह॒तीरिषो᳚वि॒श्वश्च᳚न्द्रा,अमित्रहन् | शची᳚भिःशक्रधूनु॒हीन्द्र॒विश्वा᳚भिरू॒तिभि॑र्दे॒वीजनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्राजनि॑त्र्यजीजनत् || 3 || अव॑¦त्याः¦बृ॒ह॒तीः¦इषः॑¦वि॒श्वऽच᳚न्द्राः¦अ॒मि॒त्र॒ऽह॒न् | |
| अव॒यत्त्वंश॑तक्रत॒विन्द्र॒विश्वा᳚निधूनु॒षे | र॒यिंनसु᳚न्व॒तेसचा᳚सह॒स्रिणी᳚भिरू॒तिभि॑र्दे॒वीजनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्राजनि॑त्र्यजीजनत् || 4 || अव॑¦यत्¦त्वम्¦श॒त॒क्र॒तो॒ इति॑ शतऽक्रतो¦इन्द्र॑¦विश्वा᳚नि¦धू॒नु॒षे | |
| अव॒स्वेदा᳚,इवा॒भितो॒विष्व॑क्पतन्तुदि॒द्यवः॑ | दूर्वा᳚या,इव॒तन्त॑वो॒व्य१॑(अ॒)स्मदे᳚तुदुर्म॒तिर्दे॒वीजनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्राजनि॑त्र्यजीजनत् || 5 || अव॑¦स्वेदाः᳚ऽइव¦अ॒भितः॑¦विष्व॑क्¦प॒त॒न्तु॒¦दि॒द्यवः॑ | |
| दी॒र्घंह्य᳚ङ्कु॒शंय॑था॒शक्तिं॒बिभ॑र्षिमन्तुमः | पूर्वे᳚णमघवन्प॒दाजोव॒यांयथा᳚यमोदे॒वीजनि॑त्र्यजीजनद्भ॒द्राजनि॑त्र्यजीजनत् || 6 || दी॒र्घम्¦हि¦अ॒ङ्कु॒शम्¦य॒था॒¦शक्ति᳚म्¦बिभ॑र्षि¦म॒न्तु॒ऽमः॒ | |
| नकि॑र्देवामिनीमसि॒नकि॒रायो᳚पयामसिमन्त्र॒श्रुत्यं᳚चरामसि | प॒क्षेभि॑रपिक॒क्षेभि॒रत्रा॒भिसंर॑भामहे || 7 || नकिः॑¦दे॒वाः॒¦मि॒नी॒म॒सि॒¦नकिः॑¦आ¦यो॒प॒या॒म॒सि॒¦म॒न्त्र॒ऽश्रुत्य᳚म्¦च॒रा॒म॒सि॒ | |
| [90] यस्मिन्निति सप्तर्चस्य सूक्तस्य यामायनः कुमारोयमोनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:135}{अनुवाक:11, सूक्त:7} |
| यस्मि᳚न्वृ॒क्षेसु॑पला॒शेदे॒वैःस॒म्पिब॑तेय॒मः | अत्रा᳚नोवि॒श्पतिः॑पि॒तापु॑रा॒णाँ,अनु॑वेनति || 1 || वर्ग:23 यस्मि॑न्¦वृ॒क्षे¦सु॒ऽप॒ला॒शे¦दे॒वैः¦स॒म्ऽपिब॑ते¦य॒मः | अत्र॑¦नः॒¦वि॒श्पतिः॑¦पि॒ता¦पु॒रा॒णान्¦अनु॑¦वे॒न॒ति॒ || |
| पु॒रा॒णाँ,अ॑नु॒वेन᳚न्तं॒चर᳚न्तंपा॒पया᳚मु॒या | अ॒सू॒यन्न॒भ्य॑चाकशं॒तस्मा᳚,अस्पृहयं॒पुनः॑ || 2 || पु॒रा॒णा᳚न्¦अ॒नु॒ऽवेन᳚न्तम्¦चर᳚न्तम्¦पा॒पया᳚¦अ॒मु॒या | अ॒सू॒यन्¦अ॒भि¦अ॒चा॒क॒श॒म्¦तस्मै᳚¦अ॒स्पृ॒ह॒य॒म्¦पुन॒रिति॑ || |
| यंकु॑मार॒नवं॒रथ॑मच॒क्रंमन॒साकृ॑णोः | एके᳚षंवि॒श्वतः॒प्राञ्च॒मप॑श्य॒न्नधि॑तिष्ठसि || 3 || यम्¦कु॒मा॒र॒¦नव᳚म्¦रथ᳚म्¦अ॒च॒क्रम्¦मन॑सा¦अकृ॑णोः | एक॑ऽईषम्¦वि॒श्वतः॑¦प्रांच᳚म्¦अप॑श्यन्¦अधि॑¦ति॒ष्ठ॒सि॒ || |
| यंकु॑मार॒प्राव॑र्तयो॒रथं॒विप्रे᳚भ्य॒स्परि॑ | तंसामानु॒प्राव॑र्तत॒समि॒तोना॒व्याहि॑तम् || 4 || यम्¦कु॒मा॒र॒¦प्र¦अव॑र्तयः¦रथ᳚म्¦विप्रे᳚भ्यः¦परि॑ | तम्¦साम॑¦अनु॑¦प्र¦अ॒व॒र्त॒त॒¦सम्¦इ॒तः¦ना॒वि¦आऽहि॑तम् || |
| कःकु॑मा॒रम॑जनय॒द्रथं॒कोनिर॑वर्तयत् | कःस्वि॒त्तद॒द्यनो᳚ब्रूयादनु॒देयी॒यथाभ॑वत् || 5 || कः¦कु॒मा॒रम्¦अ॒ज॒न॒य॒त्¦रथ᳚म्¦कः¦निः¦अ॒व॒र्त॒य॒त् | कः¦स्वि॒त्¦तत्¦अ॒द्य¦नः॒¦ब्रू॒या॒त्¦अ॒नु॒ऽदेयी᳚¦यथा᳚¦अभ॑वत् || |
| यथाभ॑वदनु॒देयी॒ततो॒,अग्र॑मजायत | पु॒रस्ता᳚द्बु॒ध्नआत॑तःप॒श्चान्नि॒रय॑णंकृ॒तम् || 6 || यथा᳚¦अभ॑वत्¦अ॒नु॒ऽदेयी᳚¦ततः॑¦अग्र᳚म्¦अ॒जा॒य॒त॒ | पु॒रस्ता᳚त्¦बु॒ध्नः¦आऽत॑तः¦प॒श्चात्¦निः॒।आय॑नम्¦कृ॒तम् || |
| इ॒दंय॒मस्य॒साद॑नंदेवमा॒नंयदु॒च्यते᳚ | इ॒यम॑स्यधम्यतेना॒ळीर॒यंगी॒र्भिःपरि॑ष्कृतः || 7 || इ॒दम्¦य॒मस्य॑¦सद॑नम्¦दे॒व॒ऽमा॒नम्¦यत्¦उ॒च्यते᳚ | इ॒यम्¦अ॒स्य॒¦ध॒म्य॒ते॒¦ना॒ळीः¦अ॒यम्¦गीः॒ऽभिः¦परि॑ऽकृतः || |
| [91] केशीति सप्तर्चस्य सूक्तस्य वातरशना जूतिर्वातजूतिर्विप्र जूतिर्वृषाणकः करिक्रत एतशऋष्यशृंग इति क्रमेणैकर्चाऋषयः | केश्यग्निसूर्यवायवोदेवताअनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:136}{अनुवाक:11, सूक्त:8} |
| के॒श्य१॑(अ॒)ग्निंके॒शीवि॒षंके॒शीबि॑भर्ति॒रोद॑सी | के॒शीविश्वं॒स्व॑र्दृ॒शेके॒शीदंज्योति॑रुच्यते || 1 || वर्ग:24 के॒शी¦अ॒ग्निम्¦के॒शी¦वि॒षम्¦के॒शी¦बि॒भ॒र्ति॒¦रोद॑सी॒ इति॑ | के॒शी¦विश्व᳚म्¦स्वः॑¦दृ॒शे¦के॒शी¦इ॒दम्¦ज्योतिः॑¦उ॒च्य॒ते॒ || |
| मुन॑यो॒वात॑रशनाःपि॒शङ्गा᳚वसते॒मला᳚ | वात॒स्यानु॒ध्राजिं᳚यन्ति॒यद्दे॒वासो॒,अवि॑क्षत || 2 || मुन॑यः¦वात॑ऽरशनाः¦पि॒शङ्गाः᳚¦व॒स॒ते॒¦मला᳚ | वात॑स्य¦अनु॑¦ध्राजि᳚म्¦यन्ति॑¦यत्¦दे॒वासः॑¦अवि॑क्षत || |
| उन्म॑दिता॒मौने᳚येन॒वाताँ॒,आत॑स्थिमाव॒यम् | शरी॒रेद॒स्माकं᳚यू॒यंमर्ता᳚सो,अ॒भिप॑श्यथ || 3 || उत्ऽम॑दिताः¦मौने᳚येन¦वाता᳚न्¦आ¦त॒स्थि॒म॒¦व॒यम् | शरी᳚रा¦इत्¦अ॒स्माक᳚म्¦यू॒यम्¦मर्ता᳚सः¦अ॒भि¦प॒श्य॒थ॒ || |
| अ॒न्तरि॑क्षेणपतति॒विश्वा᳚रू॒पाव॒चाक॑शत् | मुनि॑र्दे॒वस्य॑देवस्य॒सौकृ॑त्याय॒सखा᳚हि॒तः || 4 || अ॒न्तरि॑क्षेण¦प॒त॒ति॒¦विश्वा᳚¦रू॒पा¦अ॒व॒ऽचाक॑शत् | मुनिः॑¦दे॒वस्य॑ऽदेवस्य¦सौकृ॑त्याय¦सखा᳚¦हि॒तः || |
| वात॒स्याश्वो᳚वा॒योःसखाथो᳚दे॒वेषि॑तो॒मुनिः॑ | उ॒भौस॑मु॒द्रावाक्षे᳚ति॒यश्च॒पूर्व॑उ॒ताप॑रः || 5 || वात॑स्य¦अश्वः॑¦वा॒योः¦सखा᳚¦अथो॒ इति॑¦दे॒वऽइ᳚षितः¦मुनिः॑ | उ॒भौ¦स॒मु॒द्रौ¦आ¦क्षे॒ति॒¦यः¦च॒¦पूर्वः॑¦उ॒त¦अप॑रः || |
| अ॒प्स॒रसां᳚गन्ध॒र्वाणां᳚मृ॒गाणां॒चर॑णे॒चर॑न् | के॒शीकेत॑स्यवि॒द्वान्त्सखा᳚स्वा॒दुर्म॒दिन्त॑मः || 6 || अ॒प्स॒रसा᳚म्¦ग॒न्ध॒र्वाणा᳚म्¦मृ॒गाणा᳚म्¦चर॑णे¦चर॑न् | के॒शी¦केत॑स्य¦वि॒द्वान्¦सखा᳚¦स्वा॒दुः¦म॒दिन्ऽत॑मः || |
| वा॒युर॑स्मा॒,उपा᳚मन्थत्पि॒नष्टि॑स्माकुनन्न॒मा | के॒शीवि॒षस्य॒पात्रे᳚ण॒यद्रु॒द्रेणापि॑बत्स॒ह || 7 || वा॒युर्¦अ॒स्मै॒¦उप॑¦अ॒म॒न्थ॒त्¦पि॒नष्टि॑¦स्म॒¦कु॒न॒न्न॒मा | के॒शी¦वि॒षस्य॑¦पात्रे᳚ण¦यत्¦रु॒द्रेण॑¦अपि॑बत्¦स॒ह || |
| [92] उतेति सप्तर्चस्य सूक्तस्य भरद्वाजः कश्यपोगौतमोत्रिर्विश्वामित्रोजमदग्निर्वसिष्ठ इतिक्रमेणैकर्चाऋषयो विश्वेदेवा अनुष्टुप् (भेदपक्षे-देवाः १ वातः ३ विश्वेदेवाः १ आपः २ एवं ७) |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:137}{अनुवाक:11, सूक्त:9} |
| उ॒तदे᳚वा॒,अव॑हितं॒देवा॒,उन्न॑यथा॒पुनः॑ | उ॒ताग॑श्च॒क्रुषं᳚देवा॒देवा᳚जी॒वय॑था॒पुनः॑ || 1 || वर्ग:25 उ॒त¦दे॒वाः॒¦अव॑ऽहितम्¦देवाः᳚¦उत्¦न॒य॒थ॒¦पुन॒रिति॑ | उ॒त¦आगः॑¦च॒क्रुष᳚म्¦दे॒वः॒¦देवाः᳚¦जी॒वय॑थ¦पुन॒रिति॑ || |
| द्वावि॒मौवातौ᳚वात॒आसिन्धो॒राप॑रा॒वतः॑ | दक्षं᳚ते,अ॒न्यआवा᳚तु॒परा॒न्योवा᳚तु॒यद्रपः॑ || 2 || द्वौ¦इ॒मौ¦वातौ᳚¦वा॒तः॒¦आ¦सिन्धोः᳚¦आ¦प॒रा॒ऽवतः॑ | दक्ष᳚म्¦ते॒¦अ॒न्यः¦आ¦वा॒तु॒¦परा᳚¦अ॒न्यः¦वा॒तु॒¦यत्¦रपः॑ || |
| आवा᳚तवाहिभेष॒जंविवा᳚तवाहि॒यद्रपः॑ | त्वंहिवि॒श्वभे᳚षजोदे॒वानां᳚दू॒तईय॑से || 3 || आ¦वा॒त॒¦वा॒हि॒¦भे॒ष॒जम्¦वि¦वा॒त॒¦वा॒हि॒¦यत्¦रपः॑ | त्वम्¦हि¦वि॒श्वऽभे᳚षजः¦दे॒वाना᳚म्¦दू॒तः¦ईय॑से || |
| आत्वा᳚गमं॒शंता᳚तिभि॒रथो᳚,अरि॒ष्टता᳚तिभिः | दक्षं᳚तेभ॒द्रमाभा᳚र्षं॒परा॒यक्ष्मं᳚सुवामिते || 4 || आ¦त्वा॒¦अ॒ग॒म॒म्¦शन्ता᳚तिऽभिः¦अथो॒ इति॑¦अ॒रि॒ष्टता᳚तिऽभिः | दक्ष᳚म्¦ते॒¦भ॒द्रम्¦आ¦अ॒भा॒र्ष॒म्¦परा᳚¦यक्ष्म᳚म्¦सु॒वा॒मि॒¦ते || |
| त्राय᳚न्तामि॒हदे॒वा¦स्त्राय॑तांम॒रुतां᳚ग॒णः | त्राय᳚न्तां॒विश्वा᳚भू॒तानि॒¦यथा॒यम॑र॒पा,अस॑त् || 5 || त्राय᳚न्ताम्¦इ॒ह¦दे॒वाः¦त्राय॑ताम्¦म॒रुता᳚म्¦ग॒णः | त्राय᳚न्ताम्¦विश्वा᳚¦भू॒तानि॑¦यथा᳚¦अ॒यम्¦अ॒र॒पाः¦अस॑त् || |
| आप॒इद्वा,उ॑भेष॒जी¦रापो᳚,अमीव॒चात॑नीः | आपः॒सर्व॑स्यभेष॒जी¦स्तास्ते᳚कृण्वन्तुभेष॒जम् || 6 || आपः॑¦इत्¦वा॒¦ऊँ॒ इति॑¦भे॒ष॒जीः¦आपः॑¦अ॒मी॒व॒ऽचात॑नीः | आपः॑¦सर्व॑स्य¦भे॒ष॒जीः¦ताः¦ते॒¦कृ॒ण्व॒न्तु॒¦भे॒ष॒जम् || |
| हस्ता᳚भ्यां॒दश॑शाखाभ्यां¦जि॒ह्वावा॒चःपु॑रोग॒वी | अ॒ना॒म॒यि॒त्नुभ्यां᳚त्वा॒¦ताभ्यां॒त्वोप॑स्पृशामसि || 7 || हस्ता᳚भ्याम्¦दश॑ऽशाखाभ्याम्¦जि॒ह्वा¦वा॒चः¦पु॒रः॒ऽग॒वी | अ॒ना॒म॒यि॒त्नुऽभ्या᳚म्¦त्वा॒¦ताभ्या᳚म्¦त्वा॒¦उप॑¦स्पृ॒शा॒म॒सि॒ || |
| [93] तवत्यइति षडृचस्य सूक्तस्यौरवोंग इंद्रोजगती |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:138}{अनुवाक:11, सूक्त:10} |
| तव॒त्यइ᳚न्द्रस॒ख्येषु॒वह्न॑यऋ॒तंम᳚न्वा॒नाव्य॑दर्दिरुर्व॒लम् | यत्रा᳚दश॒स्यन्नु॒षसो᳚रि॒णन्न॒पःकुत्सा᳚य॒मन्म᳚न्न॒ह्य॑श्चदं॒सयः॑ || 1 || वर्ग:26 तव॑¦त्ये¦इ॒न्द्र॒¦स॒ख्येषु॑¦वह्न॑यः¦ऋ॒तम्¦म॒न्वा॒नाः¦वि¦अ॒द॒र्दि॒रुः॒¦व॒लम् | |
| अवा᳚सृजःप्र॒स्वः॑श्व॒ञ्चयो᳚गि॒रीनुदा᳚जउ॒स्रा,अपि॑बो॒मधु॑प्रि॒यम् | अव॑र्धयोव॒निनो᳚,अस्य॒दंस॑साशु॒शोच॒सूर्य॑ऋ॒तजा᳚तयागि॒रा || 2 || अव॑¦अ॒सृ॒जः॒¦प्र॒ऽस्वः॑¦श्वं॒चयः॑¦गि॒रीन्¦उत्¦आ॒जः॒¦उ॒स्राः¦अपि॑बः¦मधु॑¦प्रि॒यम् | |
| विसूर्यो॒मध्ये᳚,अमुच॒द्रथं᳚दि॒वोवि॒दद्दा॒साय॑प्रति॒मान॒मार्यः॑ | दृ॒ळ्हानि॒पिप्रो॒रसु॑रस्यमा॒यिन॒इन्द्रो॒व्या᳚स्यच्चकृ॒वाँ,ऋ॒जिश्व॑ना || 3 || वि¦सूर्यः॑¦मध्ये᳚¦अ॒मु॒च॒त्¦रथ᳚म्¦दि॒वः¦वि॒दत्¦दा॒साय॑¦प्र॒ति॒ऽमान᳚म्¦आर्यः॑ | |
| अना᳚धृष्टानिधृषि॒तोव्या᳚स्यन्नि॒धीँरदे᳚वाँ,अमृणद॒यास्यः॑ | मा॒सेव॒सूर्यो॒वसु॒पुर्य॒माद॑देगृणा॒नःशत्रूँ᳚रशृणाद्वि॒रुक्म॑ता || 4 || अना᳚धृष्टानि¦धृ॒षि॒तः¦वि¦आ॒स्य॒त्¦नि॒ऽधीन्¦अदे᳚वान्¦अ॒मृ॒ण॒त्¦अ॒यास्यः॑ | |
| अयु॑द्धसेनोवि॒भ्वा᳚विभिन्द॒तादाश॑द्वृत्र॒हातुज्या᳚नितेजते | इन्द्र॑स्य॒वज्रा᳚दबिभेदभि॒श्नथः॒प्राक्रा᳚मच्छु॒न्ध्यूरज॑हादु॒षा,अनः॑ || 5 || अयु॑द्धऽसेनः¦वि॒ऽभ्वा᳚¦वि॒ऽभि॒न्द॒ता¦दाश॑त्¦वृ॒त्र॒ऽहा¦तुज्या᳚नि¦ते॒ज॒ते॒ | |
| ए॒तात्याते॒श्रुत्या᳚नि॒केव॑ला॒यदेक॒एक॒मकृ॑णोरय॒ज्ञम् | मा॒सांवि॒धान॑मदधा॒,अधि॒द्यवि॒त्वया॒विभि᳚न्नंभरतिप्र॒धिंपि॒ता || 6 || ए॒ता¦त्या¦ते॒¦श्रुत्या᳚नि¦केव॑ला¦यत्¦एकः॑¦एक᳚म्¦अकृ॑णोः¦अ॒य॒ज्ञम् | |
| [94] सूर्यरश्मिरिति षडृचस्य सूक्तस्य देवगंधर्वोविश्वावसुः सवितांत्यतिसृणां देवगंधर्वोविश्वावसुस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:139}{अनुवाक:11, सूक्त:11} |
| सूर्य॑रश्मि॒र्हरि॑केशःपु॒रस्ता᳚त्सवि॒ताज्योति॒रुद॑याँ॒,अज॑स्रम् | तस्य॑पू॒षाप्र॑स॒वेया᳚तिवि॒द्वान्त्स॒म्पश्य॒न्विश्वा॒भुव॑नानिगो॒पाः || 1 || वर्ग:27 सूर्य॑ऽरश्मिः¦हरि॑ऽकेशः¦पु॒रस्ता᳚त्¦स॒वि॒ता¦ज्योतिः॑¦उत्¦अ॒या॒न्¦अज॑स्रम् | |
| नृ॒चक्षा᳚,ए॒षदि॒वोमध्य॑आस्तआपप्रि॒वान्रोद॑सी,अ॒न्तरि॑क्षम् | सवि॒श्वाची᳚र॒भिच॑ष्टेघृ॒ताची᳚रन्त॒रापूर्व॒मप॑रंचके॒तुम् || 2 || नृ॒ऽचक्षाः᳚¦ए॒षः¦दि॒वः¦मध्ये᳚¦आ॒स्ते॒¦आ॒प॒प्रि॒ऽवान्¦रोद॑सी॒ इति॑¦अ॒न्तरि॑क्षम् | |
| रा॒योबु॒ध्नःसं॒गम॑नो॒वसू᳚नां॒विश्वा᳚रू॒पाभिच॑ष्टे॒शची᳚भिः | दे॒वइ॑वसवि॒तास॒त्यध॒र्मेन्द्रो॒नत॑स्थौसम॒रेधना᳚नाम् || 3 || रा॒यः¦बु॒ध्नः¦स॒म्ऽगम॑नः¦वसू᳚नाम्¦विश्वा᳚¦रू॒पा¦अ॒भि¦च॒ष्टे॒¦शची᳚भिः | |
| वि॒श्वाव॑सुंसोमगन्ध॒र्वमापो᳚ददृ॒शुषी॒स्तदृ॒तेना॒व्या᳚यन् | तद॒न्ववै॒दिन्द्रो᳚रारहा॒णआ᳚सां॒परि॒सूर्य॑स्यपरि॒धीँर॑पश्यत् || 4 || वि॒श्वऽव॑सुम्¦सो॒म॒¦ग॒न्ध॒र्वम्¦आपः॑¦द॒दृ॒शुषीः᳚¦तत्¦ऋ॒तेन॑¦वि¦आ॒य॒न् | |
| वि॒श्वाव॑सुर॒भितन्नो᳚गृणातुदि॒व्योग᳚न्ध॒र्वोरज॑सोवि॒मानः॑ | यद्वा᳚घास॒त्यमु॒तयन्नवि॒द्मधियो᳚हिन्वा॒नोधिय॒इन्नो᳚,अव्याः || 5 || वि॒श्वऽव॑सुः¦अ॒भि¦तत्¦नः॒¦गृ॒णा॒तु॒¦दि॒व्यः¦ग॒न्ध॒र्वः¦रज॑सः¦वि॒ऽमानः॑ | |
| सस्नि॑मविन्द॒च्चर॑णेन॒दीना॒मपा᳚वृणो॒द्दुरो॒,अश्म᳚व्रजानाम् | प्रासां᳚गन्ध॒र्वो,अ॒मृता᳚निवोच॒दिन्द्रो॒दक्षं॒परि॑जानाद॒हीना᳚म् || 6 || सस्नि᳚म्¦अ॒वि॒न्द॒त्¦चर॑णे¦न॒दीना᳚म्¦अप॑¦अ॒वृ॒णो॒त्¦दुरः॑¦अश्म॑ऽव्रजानाम् | |
| [95] अग्नेतवेति षडृचस्य सूक्तस्य पावकोग्निरग्निः सतोबृहती आध्येविष्टारपंक्ती अंत्योपरिष्टाज्ज्योतिः |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:140}{अनुवाक:11, सूक्त:12} |
| अग्ने॒तव॒श्रवो॒वयो॒महि॑भ्राजन्ते,अ॒र्चयो᳚विभावसो | बृह॑द्भानो॒शव॑सा॒वाज॑मु॒क्थ्य१॑(अं॒)दधा᳚सिदा॒शुषे᳚कवे || 1 || वर्ग:28 अग्ने᳚¦तव॑¦श्रवः॑¦वयः॑¦महि॑¦भ्रा॒ज॒न्ते॒¦अ॒र्चयः॑¦वि॒भा॒व॒सो॒ इति॑ विभाऽवसो | |
| पा॒व॒कव॑र्चाःशु॒क्रव॑र्चा॒,अनू᳚नवर्चा॒,उदि॑यर्षिभा॒नुना᳚ | पु॒त्रोमा॒तरा᳚वि॒चर॒न्नुपा᳚वसिपृ॒णक्षि॒रोद॑सी,उ॒भे || 2 || पा॒व॒कऽव॑र्चाः¦शु॒क्रऽव॑र्चाः¦अनू᳚नऽवर्चाः¦उत्¦इ॒य॒र्षि॒¦भा॒नुना᳚ | |
| ऊर्जो᳚नपाज्जातवेदःसुश॒स्तिभि॒र्मन्द॑स्वधी॒तिभि᳚र्हि॒तः | त्वे,इषः॒संद॑धु॒र्भूरि॑वर्पसश्चि॒त्रोत॑योवा॒मजा᳚ताः || 3 || ऊर्जः॑¦न॒पा॒त्¦जा॒त॒ऽवे॒दः॒¦सु॒श॒स्तिऽभिः॑¦मन्द॑स्व¦धी॒तिऽभिः॑¦हि॒तः | |
| इ॒र॒ज्यन्न॑ग्नेप्रथयस्वज॒न्तुभि॑र॒स्मेरायो᳚,अमर्त्य | सद॑र्श॒तस्य॒वपु॑षो॒विरा᳚जसिपृ॒णक्षि॑सान॒सिंक्रतु᳚म् || 4 || इ॒र॒ज्यन्¦अ॒ग्ने॒¦प्र॒थ॒य॒स्व॒¦ज॒न्तुऽभिः॑¦अ॒स्मे इति॑¦रायः॑¦अ॒म॒र्त्य॒ | |
| इ॒ष्क॒र्तार॑मध्व॒रस्य॒प्रचे᳚तसं॒क्षय᳚न्तं॒राध॑सोम॒हः | रा॒तिंवा॒मस्य॑सु॒भगां᳚म॒हीमिषं॒दधा᳚सिसान॒सिंर॒यिम् || 5 || इ॒ष्क॒र्तार᳚म्¦अ॒ध्व॒रस्य॑¦प्रऽचे᳚तसम्¦क्षय᳚न्तम्¦राध॑सः¦म॒हः | |
| ऋ॒तावा᳚नंमहि॒षंवि॒श्वद॑र्शतम॒ग्निंसु॒म्नाय॑दधिरेपु॒रोजनाः᳚ | श्रुत्क᳚र्णंस॒प्रथ॑स्तमंत्वागि॒रादैव्यं॒मानु॑षायु॒गा || 6 || ऋ॒तऽवा᳚नम्¦म॒हि॒षम्¦वि॒श्वऽद॑र्शतम्¦अ॒ग्निम्¦सु॒म्नाय॑¦द॒धि॒रे॒¦पु॒रः¦जनाः᳚ | |
| [96] अग्नेअच्छेति षडृचस्य सूक्तस्य तापसोग्निर्विश्वेदेवा अनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:141}{अनुवाक:11, सूक्त:13} |
| अग्ने॒,अच्छा᳚वदे॒हनः॑प्र॒त्यङ्नः॑सु॒मना᳚भव | प्रनो᳚यच्छविशस्पतेधन॒दा,अ॑सिन॒स्त्वम् || 1 || वर्ग:29 अग्ने᳚¦अच्छ॑¦व॒द॒¦इ॒ह¦नः॒¦प्र॒त्यङ्¦नः॒¦सु॒ऽमनाः᳚¦भ॒व॒ | प्र¦नः॒¦य॒च्छ॒¦वि॒शः॒¦प॒ते॒¦ध॒न॒ऽदाः¦अ॒सि॒¦नः॒¦त्वम् || |
| प्रनो᳚यच्छत्वर्य॒माप्रभगः॒प्रबृह॒स्पतिः॑ | प्रदे॒वाःप्रोतसू॒नृता᳚रा॒योदे॒वीद॑दातुनः || 2 || प्र¦नः॒¦य॒च्छ॒तु॒¦अ॒र्य॒मा¦प्र¦भगः॑¦प्र¦बृह॒स्पतिः॑ | प्र¦दे॒वाः¦प्र¦उ॒त¦सू॒नृता᳚¦रा॒यः¦दे॒वी¦द॒दा॒तु॒¦नः॒ || |
| सोमं॒राजा᳚न॒मव॑से॒ऽग्निंगी॒र्भिर्ह॑वामहे | आ॒दि॒त्यान्विष्णुं॒सूर्यं᳚ब्र॒ह्माणं᳚च॒बृह॒स्पति᳚म् || 3 || सोम᳚म्¦राजा᳚नम्¦अव॑से¦अ॒ग्निम्¦गीः॒ऽभिः¦ह॒वा॒म॒हे॒ | आ॒दि॒त्यान्¦विष्णु᳚म्¦सूर्य᳚म्¦ब्र॒ह्माण᳚म्¦च॒¦बृह॒स्पति᳚म् || |
| इ॒न्द्र॒वा॒यूबृह॒स्पतिं᳚सु॒हवे॒हह॑वामहे | यथा᳚नः॒सर्व॒इज्जनः॒संग॑त्यांसु॒मना॒,अस॑त् || 4 || इ॒न्द्र॒वा॒यू इति॑¦बृह॒स्पति᳚म्¦सु॒ऽहवा᳚¦इ॒ह¦ह॒वा॒म॒हे॒ | यथा᳚¦नः॒¦सर्वः॑¦इत्¦जनः॑¦सम्ऽग॑त्याम्¦सु॒ऽमनाः᳚¦अस॑त् || |
| अ॒र्य॒मणं॒बृह॒स्पति॒मिन्द्रं॒दाना᳚यचोदय | वातं॒विष्णुं॒सर॑स्वतींसवि॒तारं᳚चवा॒जिन᳚म् || 5 || अ॒र्य॒मण᳚म्¦बृह॒स्पति᳚म्¦इन्द्र᳚म्¦दाना᳚य¦चो॒द॒य॒ | वात᳚म्¦विष्णु᳚म्¦सर॑स्वतीम्¦स॒वि॒तार᳚म्¦च॒¦वा॒जिन᳚म् || |
| त्वंनो᳚,अग्ने,अ॒ग्निभि॒र्ब्रह्म॑य॒ज्ञंच॑वर्धय | त्वंनो᳚दे॒वता᳚तयेरा॒योदाना᳚यचोदय || 6 || त्वम्¦नः॒¦अ॒ग्ने॒¦अ॒ग्निऽभिः॑¦ब्रह्म॑¦य॒ज्ञम्¦च॒¦व॒र्ध॒य॒ | त्वम्¦नः॒¦दे॒वऽता᳚तये¦रा॒यः¦दाना᳚य¦चो॒द॒य॒ || |
| [97] अयमग्नइत्यष्टर्चस्य सूक्तस्य प्रथमयोः शार्ङ्गोजरिता तृतीयाचतुर्थ्योः शार्ङ्गोद्रोणः पंचमीषष्ट्योः शार्ङ्गःसारिसृक्कः सप्तम्यष्टम्योः शार्ङ्गस्तम्बमित्रोग्निस्त्रिष्टुप् आद्येजगत्यावंत्येअनुष्टुभौ |{अष्टक:8, अध्याय:7}{मंडल:10, सूक्त:142}{अनुवाक:11, सूक्त:14} |
| अ॒यम॑ग्नेजरि॒तात्वे,अ॑भू॒दपि॒सह॑सःसूनोन॒ह्य१॑(अ॒)न्यदस्त्याप्य᳚म् | भ॒द्रंहिशर्म॑त्रि॒वरू᳚थ॒मस्ति॑तआ॒रेहिंसा᳚ना॒मप॑दि॒द्युमाकृ॑धि || 1 || वर्ग:30 अ॒यम्¦अ॒ग्ने॒¦ज॒रि॒ता¦त्वे इति॑¦अ॒भू॒त्¦अपि॑¦सह॑सः¦सू॒नो॒ इति॑¦न॒हि¦अ॒न्यत्¦अस्ति॑¦आप्य᳚म् | |
| प्र॒वत्ते᳚,अग्ने॒जनि॑मापितूय॒तःसा॒चीव॒विश्वा॒भुव॑ना॒न्यृ᳚ञ्जसे | प्रसप्त॑यः॒प्रस॑निषन्तनो॒धियः॑पु॒रश्च॑रन्तिपशु॒पा,इ॑व॒त्मना᳚ || 2 || प्र॒ऽवत्¦ते॒¦अ॒ग्ने॒¦जनि॑म¦पि॒तु॒ऽय॒तः¦सा॒चीऽइ᳚व¦विश्वा᳚¦भुव॑ना¦नि¦ऋं॒ज॒से॒ | |
| उ॒तवा,उ॒परि॑वृणक्षि॒बप्स॑द्ब॒होर॑ग्न॒उल॑पस्यस्वधावः | उ॒तखि॒ल्या,उ॒र्वरा᳚णांभवन्ति॒माते᳚हे॒तिंतवि॑षींचुक्रुधाम || 3 || उ॒त¦वा॒¦ऊँ॒ इति॑¦परि॑¦वृ॒ण॒क्षि॒¦बप्स॑त्¦ब॒होः¦अ॒ग्ने॒¦उल॑पस्य¦स्व॒धा॒ऽवः॒ | |
| यदु॒द्वतो᳚नि॒वतो॒यासि॒बप्स॒त्पृथ॑गेषिप्रग॒र्धिनी᳚व॒सेना᳚ | य॒दाते॒वातो᳚,अनु॒वाति॑शो॒चिर्वप्ते᳚व॒श्मश्रु॑वपसि॒प्रभूम॑ || 4 || यत्¦उ॒त्ऽवतः॑¦नि॒ऽवतः॑¦या॒सि॒¦बप्स॑त्¦पृथ॑क्¦ए॒षि॒¦प्र॒ग॒र्धिनी᳚ऽइव¦सेना᳚ | |
| प्रत्य॑स्य॒श्रेण॑योददृश्र॒एकं᳚नि॒यानं᳚ब॒हवो॒रथा᳚सः | बा॒हूयद॑ग्ने,अनु॒मर्मृ॑जानो॒न्य᳚ङ्ङुत्ता॒नाम॒न्वेषि॒भूमि᳚म् || 5 || प्रति॑¦अ॒स्य॒¦श्रेण॑यः¦द॒दृ॒श्रे॒¦एक᳚म्¦नि॒ऽयान᳚म्¦ब॒हवः॑¦रथा᳚सः | |
| उत्ते॒शुष्मा᳚जिहता॒मुत्ते᳚,अ॒र्चिरुत्ते᳚,अग्नेशशमा॒नस्य॒वाजाः᳚ | उच्छ्व᳚ञ्चस्व॒निन॑म॒वर्ध॑मान॒आत्वा॒द्यविश्वे॒वस॑वःसदन्तु || 6 || उत्¦ते॒¦शुष्माः᳚¦जि॒ह॒ता॒म्¦उत्¦ते॒¦अ॒र्चिः¦उत्¦ते॒¦अ॒ग्ने॒¦श॒श॒मा॒नस्य॑¦वाजाः᳚ | |
| अ॒पामि॒दंन्यय॑नंसमु॒द्रस्य॑नि॒वेश॑नम् | अ॒न्यंकृ॑णुष्वे॒तःपन्थां॒तेन॑याहि॒वशाँ॒,अनु॑ || 7 || अ॒पाम्¦इ॒दम्¦नि॒।आय॑नम्¦स॒मु॒द्रस्य॑¦नि॒ऽवेश॑नम् | अ॒न्यम्¦कृ॒णु॒ष्व॒¦इ॒तः¦पन्था᳚म्¦तेन॑¦या॒हि॒¦वशा᳚न्¦अनु॑ || |
| आय॑नेतेप॒राय॑णे॒¦दूर्वा᳚रोहन्तुपु॒ष्पिणीः᳚ | ह्र॒दाश्च॑पु॒ण्डरी᳚काणि¦समु॒द्रस्य॑गृ॒हा,इ॒मे || 8 || आ॒।आय॑ने¦ते॒¦प॒रा॒।आय॑ने¦दूर्वाः᳚¦रो॒ह॒न्तु॒¦पु॒ष्पिणीः᳚ | ह्र॒दाः¦च॒¦पु॒ण्डरी᳚काणि¦स॒मु॒द्रस्य॑¦गृ॒हाः¦इ॒मे || |
| [98] त्यंचिदिति षडृचस्य सूक्तस्य सांख्योत्रिरश्विनावनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:143}{अनुवाक:11, सूक्त:15} |
| त्यंचि॒दत्रि॑मृत॒जुर॒मर्थ॒मश्वं॒नयात॑वे | क॒क्षीव᳚न्तं॒यदी॒पुना॒रथं॒नकृ॑णु॒थोनव᳚म् || 1 || वर्ग:1 त्यम्¦चि॒त्¦अत्रि᳚म्¦ऋ॒त॒ऽजुर᳚म्¦अर्थ᳚म्¦अश्व᳚म्¦न¦यात॑वे | क॒क्षीव᳚न्तम्¦यदि॑¦पुन॒रिति॑¦रथ᳚म्¦न¦कृ॒णु॒थः¦नव᳚म् || |
| त्यंचि॒दश्वं॒नवा॒जिन॑मरे॒णवो॒यमत्न॑त | दृ॒ळ्हंग्र॒न्थिंनविष्य॑त॒मत्रिं॒यवि॑ष्ठ॒मारजः॑ || 2 || त्यम्¦चि॒त्¦अश्व᳚म्¦न¦वा॒जिन᳚म्¦अ॒रे॒णवः॑¦यम्¦अत्न॑त | दृ॒ळ्हम्¦ग्र॒न्थिम्¦न¦वि¦स्य॒त॒म्¦अत्रि᳚म्¦यवि॑ष्ठम्¦आ¦रजः॑ || |
| नरा॒दंसि॑ष्ठा॒वत्र॑ये॒शुभ्रा॒सिषा᳚सतं॒धियः॑ | अथा॒हिवां᳚दि॒वोन॑रा॒पुनः॒स्तोमो॒नवि॒शसे᳚ || 3 || नरा᳚¦दंसि॑ष्ठौ¦अत्र॑ये¦शुभ्रा᳚¦सिसा᳚सतम्¦धियः॑ | अथ॑¦हि¦वा॒म्¦दि॒वः¦न॒रा॒¦पुन॒रिति॑¦स्तोमः॑¦न¦वि॒शसे᳚ || |
| चि॒तेतद्वां᳚सुराधसारा॒तिःसु॑म॒तिर॑श्विना | आयन्नः॒सद॑नेपृ॒थौसम॑ने॒पर्ष॑थोनरा || 4 || चि॒ते¦तत्¦वा॒म्¦सु॒ऽरा॒ध॒सा॒¦रा॒तिः¦सु॒ऽम॒तिः¦अ॒श्वि॒ना॒ | आ¦यत्¦नः॒¦सद॑ने¦पृ॒थौ¦सम॑ने¦पर्ष॑थः¦न॒रा॒ || |
| यु॒वंभु॒ज्युंस॑मु॒द्रआरज॑सःपा॒रई᳚ङ्खि॒तम् | या॒तमच्छा᳚पत॒त्रिभि॒र्नास॑त्यासा॒तये᳚कृतम् || 5 || यु॒वम्¦भु॒ज्युम्¦स॒मु॒द्रे¦आ¦रज॑सः¦पा॒रे¦ई॒ङ्खि॒तम् | या॒तम्¦अच्छ॑¦प॒त॒त्रिऽभिः॑¦नास॑त्या¦सा॒तये᳚¦कृ॒त॒म् || |
| आवां᳚सु॒म्नैःशं॒यू,इ॑व॒मंहि॑ष्ठा॒विश्व॑वेदसा | सम॒स्मेभू᳚षतंन॒रोत्सं॒नपि॒प्युषी॒रिषः॑ || 6 || आ¦वा॒म्¦सु॒म्नैः¦शं॒यू इ॒वेति॑ शं॒यूऽइ᳚व¦मंहि॑ष्ठा¦विश्व॑ऽवेदसा | सम्¦अ॒स्मे इति॑¦भू॒ष॒त॒म्¦न॒रा॒¦उत्स᳚म्¦न¦पि॒प्युषीः᳚¦इषः॑ || |
| [99] अयंहीति षडृचस्य सूक्तस्य तार्क्ष्यपुत्रः सुपर्णइंद्रो गायत्री द्वितीयाबृहती पंचमीसतोबृहती षष्ठीविष्टारपंक्तिः (यामायन ऊर्ध्वकृशनोवात्रऋषिः) |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:144}{अनुवाक:11, सूक्त:16} |
| अ॒यंहिते॒,अम॑र्त्य॒इन्दु॒रत्यो॒नपत्य॑ते | दक्षो᳚वि॒श्वायु᳚र्वे॒धसे᳚ || 1 || वर्ग:2 अ॒यम्¦हि¦ते॒¦अम॑र्त्यः¦इन्दुः॑¦अत्यः॑¦न¦पत्य॑ते | दक्षः॑¦वि॒श्वऽआ᳚युः¦वे॒धसे᳚ || |
| अ॒यम॒स्मासु॒काव्य॑ऋ॒भुर्वज्रो॒दास्व॑ते | अ॒यंबि॑भर्त्यू॒र्ध्वकृ॑शनं॒मद॑मृ॒भुर्नकृत्व्यं॒मद᳚म् || 2 || अ॒यम्¦अ॒स्मासु॑¦काव्यः॑¦ऋ॒भुः¦वज्रः॑¦दास्व॑ते | |
| घृषुः॑श्ये॒नाय॒कृत्व॑नआ॒सुस्वासु॒वंस॑गः | अव॑दीधेदही॒शुवः॑ || 3 || घृषुः॑¦श्ये॒नाय॑¦कृत्व॑ने¦आ॒सु¦स्वासु॑¦वंस॑गः | अव॑¦दी॒धे॒त्¦अ॒ही॒शुवः॑ || |
| यंसु॑प॒र्णःप॑रा॒वतः॑श्ये॒नस्य॑पु॒त्रआभ॑रत् | श॒तच॑क्रं॒यो॒३॑(ओ॒)ऽह्यो᳚वर्त॒निः || 4 || यम्¦सु॒ऽप॒र्णः¦प॒रा॒ऽवतः॑¦श्ये॒नस्य॑¦पु॒त्रः¦आ¦अभ॑रत् | श॒तऽच॑क्रम्¦यः¦अ॒ह्यः॑¦व॒र्त॒निः || |
| यंते᳚श्ये॒नश्चारु॑मवृ॒कंप॒दाभ॑रदरु॒णंमा॒नमन्ध॑सः | ए॒नावयो॒विता॒र्यायु॑र्जी॒वस॑ए॒नाजा᳚गारब॒न्धुता᳚ || 5 || यम्¦ते॒¦श्ये॒नः¦चारु᳚म्¦अ॒वृ॒कम्¦प॒दा¦आ¦अभ॑रत्¦अ॒रु॒णम्¦मा॒नम्¦अन्ध॑सः | |
| ए॒वातदिन्द्र॒इन्दु॑नादे॒वेषु॑चिद्धारयाते॒महि॒त्यजः॑ | क्रत्वा॒वयो॒विता॒र्यायुः॑सुक्रतो॒क्रत्वा॒यम॒स्मदासु॒तः || 6 || ए॒व¦तत्¦इन्द्रः॑¦इन्दु॑ना¦दे॒वेषु॑¦चि॒त्¦धा॒र॒या॒ते॒¦महि॑¦त्यजः॑ | |
| [100] इमामिति षडृचस्य सूक्तस्येंद्राणीसपत्नीनाशनमनुष्टुबंत्यापंक्तिः |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:145}{अनुवाक:11, सूक्त:17} |
| इ॒मांख॑ना॒म्योष॑धिंवी॒रुधं॒बल॑वत्तमाम् | यया᳚स॒पत्नीं॒बाध॑ते॒यया᳚संवि॒न्दते॒पति᳚म् || 1 || वर्ग:3 इ॒माम्¦ख॒ना॒मि॒¦ओष॑धिम्¦वी॒रुध᳚म्¦बल॑वत्ऽतमाम् | यया᳚¦स॒ऽपत्नी᳚म्¦बाध॑ते¦यया᳚¦स॒म्ऽवि॒न्दते᳚¦पति᳚म् || |
| उत्ता᳚नपर्णे॒सुभ॑गे॒देव॑जूते॒सह॑स्वति | स॒पत्नीं᳚मे॒परा᳚धम॒पतिं᳚मे॒केव॑लंकुरु || 2 || उत्ता᳚नऽपर्णे¦सुऽभ॑गे¦देव॑ऽजूते¦सह॑स्वति | स॒ऽपत्नी᳚म्¦मे॒¦परा᳚¦ध॒म॒¦पति᳚म्¦मे॒¦केव॑लम्¦कु॒रु॒ || |
| उत्त॑रा॒हमु॑त्तर॒उत्त॒रेदुत्त॑राभ्यः | अथा᳚स॒पत्नी॒याममाध॑रा॒साध॑राभ्यः || 3 || उत्ऽत॑रा¦अ॒हम्¦उ॒त्ऽत॒रे॒¦उ॒त्ऽत॒रा¦इत्¦उत्ऽत॑राभ्यः | अथ॑¦स॒ऽपत्नी᳚¦या¦मम॑¦अध॑रा¦सा¦अध॑राभ्यः || |
| न॒ह्य॑स्या॒नाम॑गृ॒भ्णामि॒नो,अ॒स्मिन्र॑मते॒जने᳚ | परा᳚मे॒वप॑रा॒वतं᳚स॒पत्नीं᳚गमयामसि || 4 || न॒हि¦अ॒स्याः॒¦नाम॑¦गृ॒भ्णामि॑¦नो इति॑¦अ॒स्मिन्¦र॒म॒ते॒¦जने᳚ | परा᳚म्¦ए॒व¦प॒रा॒ऽवत᳚म्¦स॒ऽपत्नी᳚म्¦ग॒म॒या॒म॒सि॒ || |
| अ॒हम॑स्मि॒सह॑मा॒नाथ॒त्वम॑सिसास॒हिः | उ॒भेसह॑स्वतीभू॒त्वीस॒पत्नीं᳚मेसहावहै || 5 || अ॒हम्¦अ॒स्मि॒¦सह॑माना¦अथ॑¦त्वम्¦अ॒सि॒¦स॒स॒हिः | उ॒भे इति॑¦सह॑स्वती॒ इति॑¦भू॒त्वी¦स॒ऽपत्नी᳚म्¦मे॒¦स॒हा॒व॒है॒ || |
| उप॑तेऽधां॒सह॑मानाम॒भित्वा᳚धां॒सही᳚यसा | मामनु॒प्रते॒मनो᳚व॒त्संगौरि॑वधावतुप॒थावारि॑वधावतु || 6 || उप॑¦ते॒¦अ॒धा॒म्¦सह॑मानाम्¦अ॒भि¦त्वा॒¦अ॒धा॒म्¦सही᳚यसा | |
| [101] अरण्यानीति षडृचस्य सूक्तस्यैरंमदोदेवमुनिररण्यान्यनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:146}{अनुवाक:11, सूक्त:18} |
| अर᳚ण्या॒न्यर᳚ण्यान्य॒सौयाप्रेव॒नश्य॑सि | क॒थाग्रामं॒नपृ॑च्छसि॒नत्वा॒भीरि॑वविन्दती३ँ || 1 || वर्ग:4 अर᳚ण्यानि¦अर᳚ण्यान्यि¦अ॒सौ¦या¦प्रऽइ᳚व¦नश्य॑सि | क॒था¦ग्राम᳚म्¦न¦पृ॒च्छ॒सि॒¦न¦त्वा॒¦भीःऽइ᳚व¦वि॒न्द॒तीँ॒३ || |
| वृ॒षा॒र॒वाय॒वद॑ते॒यदु॒पाव॑तिचिच्चि॒कः | आ॒घा॒टिभि॑रिवधा॒वय᳚न्नरण्या॒निर्म॑हीयते || 2 || वृ॒षा॒ऽर॒वाय॑¦वद॑ते¦यत्¦उ॒प॒।आव॑ति¦चि॒च्चि॒कः | आ॒घा॒टिभिः॑ऽइव¦धा॒वय॑न्¦अ॒र॒ण्या॒निः¦म॒ही॒य॒ते॒ || |
| उ॒तगाव॑इवादन्त्यु॒तवेश्मे᳚वदृश्यते | उ॒तो,अ॑रण्या॒निःसा॒यंश॑क॒टीरि॑वसर्जति || 3 || उ॒त¦गावः॑ऽइव¦अ॒द॒न्ति॒¦उ॒त¦वेश्म॑ऽइव¦दृ॒श्य॒ते॒ | उ॒तो इति॑¦अ॒र॒ण्या॒निः¦सा॒यम्¦श॒क॒टीःऽइ᳚व¦स॒र्ज॒ति॒ || |
| गाम॒ङ्गैषआह्व॑यति॒दार्व॒ङ्गैषो,अपा᳚वधीत् | वस᳚न्नरण्या॒न्यांसा॒यमक्रु॑क्ष॒दिति॑मन्यते || 4 || गाम्¦अ॒ङ्ग¦ए॒षः¦आ¦ह्व॒य॒ति॒¦दारु॑¦अ॒ङ्ग¦ए॒षः¦अप॑¦अ॒व॒धी॒त् | वस॑न्¦अ॒र॒ण्या॒न्याम्¦सा॒यम्¦अक्रु॑क्षत्¦इति॑¦म॒न्य॒ते॒ || |
| नवा,अ॑रण्या॒निर्ह᳚न्त्य॒न्यश्चेन्नाभि॒गच्छ॑ति | स्वा॒दोःफल॑स्यज॒ग्ध्वाय॑यथा॒कामं॒निप॑द्यते || 5 || न¦वै¦अ॒र॒ण्या॒निः¦ह॒न्ति॒¦अ॒न्यः¦च॒¦इत्¦न¦अ॒भि॒ऽगच्छ॑ति | स्वा॒दोः¦फल॑स्य¦ज॒ग्ध्वाय॑¦य॒था॒ऽकाम᳚म्¦नि¦प॒द्य॒ते॒ || |
| आञ्ज॑नगन्धिंसुर॒भिंब॑ह्व॒न्नामकृ॑षीवलाम् | प्राहंमृ॒गाणां᳚मा॒तर॑मरण्या॒निम॑शंसिषम् || 6 || आंज॑नऽगन्धिम्¦सु॒र॒भिम्¦ब॒हु॒।आ॒न्नाम्¦अकृ॑षिऽवलाम् | प्र¦अ॒हम्¦मृ॒गाणा᳚म्¦मा॒तर᳚म्¦अ॒र॒ण्या॒निम्¦अ॒शं॒सि॒ष॒म् || |
| [102] श्रत्तइति पंचर्चस्य सूक्तस्य शैरीषिः सुवेदाइंद्रोजगत्यंत्यात्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:147}{अनुवाक:11, सूक्त:19} |
| श्रत्ते᳚दधामिप्रथ॒माय॑म॒न्यवेऽह॒न्यद्वृ॒त्रंनर्यं᳚वि॒वेर॒पः | उ॒भेयत्त्वा॒भव॑तो॒रोद॑सी॒,अनु॒रेज॑ते॒शुष्मा᳚त्पृथि॒वीचि॑दद्रिवः || 1 || वर्ग:5 श्रत्¦ते॒¦द॒धा॒मि॒¦प्र॒थ॒माय॑¦म॒न्यवे᳚¦अह॑न्¦यत्¦वृ॒त्रम्¦नर्य᳚म्¦वि॒वेः¦अ॒पः | |
| त्वंमा॒याभि॑रनवद्यमा॒यिनं᳚श्रवस्य॒तामन॑सावृ॒त्रम॑र्दयः | त्वामिन्नरो᳚वृणते॒गवि॑ष्टिषु॒त्वांविश्वा᳚सु॒हव्या॒स्विष्टि॑षु || 2 || त्वम्¦मा॒याभिः॑¦अ॒न॒व॒द्य॒¦मा॒यिन᳚म्¦श्र॒व॒स्य॒ता¦मन॑सा¦वृ॒त्रम्¦अ॒र्द॒य॒ | |
| ऐषु॑चाकन्धिपुरुहूतसू॒रिषु॑वृ॒धासो॒येम॑घवन्नान॒शुर्म॒घम् | अर्च᳚न्तितो॒केतन॑ये॒परि॑ष्टिषुमे॒धसा᳚तावा॒जिन॒मह्र॑ये॒धने᳚ || 3 || आ¦ए॒षु॒¦चा॒क॒न्धि॒¦पु॒रु॒ऽहू॒त॒¦सू॒रिषु॑¦वृ॒धासः॑¦ये¦म॒घ॒ऽव॒न्¦आ॒न॒शुः¦म॒घम् | |
| सइन्नुरा॒यःसुभृ॑तस्यचाकन॒न्मदं॒यो,अ॑स्य॒रंह्यं॒चिके᳚तति | त्वावृ॑धोमघवन्दा॒श्व॑ध्वरोम॒क्षूसवाजं᳚भरते॒धना॒नृभिः॑ || 4 || सः¦इत्¦नु¦रा॒यः¦सुऽभृ॑तस्य¦चा॒क॒न॒त्¦मद᳚म्¦यः¦अ॒स्य॒¦रंह्य᳚म्¦चिके᳚तति | |
| त्वंशर्धा᳚यमहि॒नागृ॑णा॒नउ॒रुकृ॑धिमघवञ्छ॒ग्धिरा॒यः | त्वंनो᳚मि॒त्रोवरु॑णो॒नमा॒यीपि॒त्वोनद॑स्मदयसेविभ॒क्ता || 5 || त्वम्¦शर्धा᳚य¦म॒हि॒ना¦गृ॒णा॒नः¦उ॒रु¦कृ॒धि॒¦म॒घ॒ऽव॒न्¦श॒ग्धि¦रा॒यः | |
| [103] सुष्वाणासइति पंचर्चस्य सूक्तस्य वैन्यः पृथुरिंद्रस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:148}{अनुवाक:11, सूक्त:20} |
| सु॒ष्वा॒णास॑इन्द्रस्तु॒मसि॑त्वासस॒वांस॑श्चतुविनृम्ण॒वाज᳚म् | आनो᳚भरसुवि॒तंयस्य॑चा॒कन्त्मना॒तना᳚सनुयाम॒त्वोताः᳚ || 1 || वर्ग:6 सु॒स्वा॒नासः॑¦इ॒न्द्र॒¦स्तु॒मसि॑¦त्वा॒¦स॒स॒ऽवांसः॑¦च॒¦तु॒वि॒ऽनृ॒म्ण॒¦वाज᳚म् | |
| ऋ॒ष्वस्त्वमि᳚न्द्रशूरजा॒तोदासी॒र्विशः॒सूर्ये᳚णसह्याः | गुहा᳚हि॒तंगुह्यं᳚गू॒ळ्हम॒प्सुबि॑भृ॒मसि॑प्र॒स्रव॑णे॒नसोम᳚म् || 2 || ऋ॒ष्वः¦त्वम्¦इ॒न्द्र॒¦शू॒र॒¦जा॒तः¦दासीः᳚¦विशः॑¦सूर्ये᳚ण¦स॒ह्याः॒ | |
| अ॒र्योवा॒गिरो᳚,अ॒भ्य॑र्चवि॒द्वानृषी᳚णां॒विप्रः॑सुम॒तिंच॑का॒नः | तेस्या᳚म॒येर॒णय᳚न्त॒सोमै᳚रे॒नोततुभ्यं᳚रथोळ्हभ॒क्षैः || 3 || अ॒र्यः¦वा॒¦गिरः॑¦अ॒भि¦अ॒र्च॒¦वि॒द्वान्¦ऋषी᳚णाम्¦विप्रः॑¦सु॒ऽम॒तिम्¦च॒का॒नः | |
| इ॒माब्रह्मे᳚न्द्र॒तुभ्यं᳚शंसि॒दानृभ्यो᳚नृ॒णांशू᳚र॒शवः॑ | तेभि॑र्भव॒सक्र॑तु॒र्येषु॑चा॒कन्नु॒तत्रा᳚यस्वगृण॒तउ॒तस्तीन् || 4 || इ॒मा¦ब्रह्म॑¦इ॒न्द्र॒¦तुभ्य᳚म्¦शं॒सि॒¦दाः¦नृऽभ्यः॑¦नृ॒णाम्¦शू॒र॒¦शवः॑ | |
| श्रु॒धीहव॑मिन्द्रशूर॒पृथ्या᳚,उ॒तस्त॑वसेवे॒न्यस्या॒र्कैः | आयस्ते॒योनिं᳚घृ॒तव᳚न्त॒मस्वा᳚रू॒र्मिर्ननिम्नैर्द्र॑वयन्त॒वक्वाः᳚ || 5 || श्रु॒धि¦हव᳚म्¦इ॒न्द्र॒¦शू॒र॒¦पृथ्याः᳚¦उ॒त¦स्त॒व॒ते॒¦वे॒न्यस्य॑¦अ॒र्कैः | |
| [104] सवितेति पंचर्चस्य सूक्तस्य हैरण्यस्तूपोर्चन्न सवितात्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:149}{अनुवाक:11, सूक्त:21} |
| स॒वि॒ताय॒न्त्रैःपृ॑थि॒वीम॑रम्णादस्कम्भ॒नेस॑वि॒ताद्याम॑दृंहत् | अश्व॑मिवाधुक्ष॒द्धुनि॑म॒न्तरि॑क्षम॒तूर्ते᳚ब॒द्धंस॑वि॒तास॑मु॒द्रम् || 1 || वर्ग:7 स॒वि॒ता¦य॒न्त्रैः¦पृ॒थि॒वीम्¦अ॒र॒म्णा॒त्¦अ॒स्क॒म्भ॒ने¦स॒वि॒ता¦द्याम्¦अ॒दृं॒ह॒त् | |
| यत्रा᳚समु॒द्रःस्क॑भि॒तोव्यौन॒दपां᳚नपात्सवि॒तातस्य॑वेद | अतो॒भूरत॑आ॒,उत्थि॑तं॒रजोऽतो॒द्यावा᳚पृथि॒वी,अ॑प्रथेताम् || 2 || यत्र॑¦स॒मु॒द्रः¦स्क॒भि॒तः¦वि¦औन॑त्¦अपा᳚म्¦न॒पा॒त्¦स॒वि॒ता¦तस्य॑¦वे॒द॒ | |
| प॒श्चेदम॒न्यद॑भव॒द्यज॑त्र॒मम॑र्त्यस्य॒भुव॑नस्यभू॒ना | सु॒प॒र्णो,अ॒ङ्गस॑वि॒तुर्ग॒रुत्मा॒न्पूर्वो᳚जा॒तःसउ॑अ॒स्यानु॒धर्म॑ || 3 || प॒श्चा¦इ॒दम्¦अ॒न्यत्¦अ॒भ॒व॒त्¦यज॑त्रम्¦अम॑र्त्यस्य¦भुव॑नस्य¦भू॒ना | |
| गाव॑इव॒ग्रामं॒यूयु॑धिरि॒वाश्वा᳚न्वा॒श्रेव॑व॒त्संसु॒मना॒दुहा᳚ना | पति॑रिवजा॒याम॒भिनो॒न्ये᳚तुध॒र्तादि॒वःस॑वि॒तावि॒श्ववा᳚रः || 4 || गावः॑ऽइव¦ग्राम᳚म्¦यूयु॑धिःऽइव¦अश्वा᳚न्¦वा॒श्राऽइ᳚व¦व॒त्सम्¦सु॒ऽमनाः᳚¦दुहा᳚ना | |
| हिर᳚ण्यस्तूपःसवित॒र्यथा᳚त्वाङ्गिर॒सोजु॒ह्वेवाजे᳚,अ॒स्मिन् | ए॒वात्वार्च॒न्नव॑से॒वन्द॑मानः॒सोम॑स्येवां॒शुंप्रति॑जागरा॒हम् || 5 || हिर᳚ण्यऽस्तूपः¦स॒वि॒तः॒¦यथा᳚¦त्वा॒¦आ॒ङ्गि॒र॒सः¦जु॒ह्वे¦वाजे᳚¦अ॒स्मिन् | |
| [105] समिद्धइति पंचर्चस्य सूक्तस्य वासिष्ठोमृळीकोग्निर्बृहती अंत्येद्वेउपरिष्टाज्ज्योतिषी (उपांत्या जगतीवा) |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:150}{अनुवाक:11, सूक्त:22} |
| समि॑द्धश्चि॒त्समि॑ध्यसेदे॒वेभ्यो᳚हव्यवाहन | आ॒दि॒त्यैरु॒द्रैर्वसु॑भिर्न॒आग॑हिमृळी॒काय॑न॒आग॑हि || 1 || वर्ग:8 सम्ऽइ᳚द्धः¦चि॒त्¦सम्¦इ॒ध्य॒से॒¦दे॒वेभ्यः॑¦ह॒व्य॒ऽवा॒ह॒न॒ | |
| इ॒मंय॒ज्ञमि॒दंवचो᳚जुजुषा॒णउ॒पाग॑हि | मर्ता᳚सस्त्वासमिधानहवामहेमृळी॒काय॑हवामहे || 2 || इ॒मम्¦य॒ज्ञम्¦इ॒दम्¦वचः॑¦जु॒जु॒षा॒णः¦उ॒प॒ऽआग॑हि | |
| त्वामु॑जा॒तवे᳚दसंवि॒श्ववा᳚रंगृणेधि॒या | अग्ने᳚दे॒वाँ,आव॑हनःप्रि॒यव्र॑तान्मृळी॒काय॑प्रि॒यव्र॑तान् || 3 || त्वाम्¦ऊँ॒ इति॑¦जा॒तऽवे᳚दसम्¦वि॒श्वऽवा᳚रम्¦गृ॒णे॒¦धि॒या | |
| अ॒ग्निर्दे॒वोदे॒वाना᳚मभवत्पु॒रोहि॑तो॒ऽग्निंम॑नु॒ष्या॒३॑(आ॒)ऋष॑यः॒समी᳚धिरे | अ॒ग्निंम॒होधन॑साताव॒हंहु॑वेमृळी॒कंधन॑सातये || 4 || अ॒ग्निः¦दे॒वः¦दे॒वाना᳚म्¦अ॒भ॒व॒त्¦पु॒रःऽहि॑तः¦अ॒ग्निम्¦म॒नु॒ष्याः᳚¦ऋष॑यः¦सम्¦ई॒धि॒रे॒ | |
| अ॒ग्निरत्रिं᳚भ॒रद्वा᳚जं॒गवि॑ष्ठिरं॒प्राव᳚न्नः॒कण्वं᳚त्र॒सद॑स्युमाह॒वे | अ॒ग्निंवसि॑ष्ठोहवतेपु॒रोहि॑तोमृळी॒काय॑पु॒रोहि॑तः || 5 || अ॒ग्निः¦अत्रि᳚म्¦भ॒रत्ऽवा᳚जम्¦गवि॑ष्ठिरम्¦प्र¦आ॒व॒त्¦नः॒¦कण्व᳚म्¦त्र॒सद॑स्युम्¦आ॒ऽह॒वे | |
| [106] श्रद्धयेति पंचर्चस्य सूक्तस्य श्रद्धाकामायनीश्रद्धानुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:151}{अनुवाक:11, सूक्त:23} |
| श्र॒द्धया॒ग्निःसमि॑ध्यते¦श्र॒द्धया᳚हूयतेह॒विः | श्र॒द्धांभग॑स्यमू॒र्धनि॒¦वच॒सावे᳚दयामसि || 1 || वर्ग:9 श्र॒द्धया᳚¦अ॒ग्निः¦सम्¦इ॒ध्य॒ते॒¦श्र॒द्धया᳚¦हू॒य॒ते॒¦ह॒विः | श्र॒द्धाम्¦भग॑स्य¦मू॒र्धनि॑¦वच॑सा¦आ¦वे॒द॒या॒म॒सि॒ || |
| प्रि॒यंश्र॑द्धे॒दद॑तः¦प्रि॒यंश्र॑द्धे॒दिदा᳚सतः | प्रि॒यंभो॒जेषु॒यज्व॑स्वि॒¦दंम॑उदि॒तंकृ॑धि || 2 || प्रि॒यम्¦श्र॒द्धे॒¦दद॑तः¦प्रि॒यम्¦श्र॒द्धे॒¦दिदा᳚सतः | प्रि॒यम्¦भो॒जेषु॑¦यज्व॑सु¦इ॒दम्¦मे॒¦उ॒दि॒तम्¦कृ॒धि॒ || |
| यथा᳚दे॒वा,असु॑रेषु¦श्र॒द्धामु॒ग्रेषु॑चक्रि॒रे | ए॒वंभो॒जेषु॒यज्व॑स्व॒¦स्माक॑मुदि॒तंकृ॑धि || 3 || यथा᳚¦दे॒वाः¦असु॑रेषु¦श्र॒द्धाम्¦उ॒ग्रेषु॑¦च॒क्रि॒रे | ए॒वम्¦भो॒जेषु॑¦यज्व॑ऽसु¦अ॒स्माक᳚म्¦उ॒दि॒तम्¦कृ॒धि॒ || |
| श्र॒द्धांदे॒वायज॑माना¦वा॒युगो᳚पा॒,उपा᳚सते | श्र॒द्धांहृ॑द॒य्य१॑(अ॒)याकू᳚त्या¦श्र॒द्धया᳚विन्दते॒वसु॑ || 4 || श्र॒द्धाम्¦दे॒वाः¦यज॑मानाः¦वा॒युऽगो᳚पाः¦उप॑¦आ॒स॒ते॒ | श्र॒द्धाम्¦हृ॒द॒य्य॑या¦आऽकू᳚त्या¦श्र॒द्धया᳚¦वि॒न्द॒ते॒¦वसु॑ || |
| श्र॒द्धांप्रा॒तर्ह॑वामहे¦श्र॒द्धांम॒ध्यंदि॑नं॒परि॑ | श्र॒द्धांसूर्य॑स्यनि॒म्रुचि॒¦श्रद्धे॒श्रद्धा᳚पये॒हनः॑ || 5 || श्र॒द्धाम्¦प्रा॒तः¦ह॒वा॒म॒हे॒¦श्र॒द्धाम्¦म॒ध्यंदि॑नम्¦परि॑ | श्र॒द्धाम्¦सूर्य॑स्य¦नि॒ऽम्रुचि॑¦श्रद्धे᳚¦श्रत्¦धा॒प॒य॒¦इ॒ह¦नः॒ || |
| [107] शासइति पंचर्चस्य सूक्तस्य भारद्वाजः शासइंद्रोनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:152}{अनुवाक:12, सूक्त:1} |
| शा॒सइ॒त्थाम॒हाँ,अ॑स्यमित्रखा॒दो,अद्भु॑तः | नयस्य॑ह॒न्यते॒सखा॒नजीय॑ते॒कदा᳚च॒न || 1 || वर्ग:10 शा॒सः¦इ॒त्था¦म॒हान्¦अ॒सि॒¦अ॒मि॒त्र॒ऽखा॒दः¦अद्भु॑तः | न¦यस्य॑¦ह॒न्यते᳚¦सखा᳚¦न¦जीय॑ते¦कदा᳚¦च॒न || |
| स्व॒स्ति॒दावि॒शस्पति᳚र्वृत्र॒हावि॑मृ॒धोव॒शी | वृषेन्द्रः॑पु॒रए᳚तुनःसोम॒पा,अ॑भयंक॒रः || 2 || स्व॒स्ति॒ऽदाः¦वि॒शः¦पतिः॑¦वृ॒त्र॒ऽहा¦वि॒ऽमृ॒धः¦व॒शी | वृषा᳚¦इन्द्रः॑¦पु॒रः¦ए॒तु॒¦नः॒¦सो॒म॒ऽपाः¦अ॒भ॒य॒म्ऽक॒रः || |
| विरक्षो॒विमृधो᳚जहि॒विवृ॒त्रस्य॒हनू᳚रुज | विम॒न्युमि᳚न्द्रवृत्रहन्न॒मित्र॑स्याभि॒दास॑तः || 3 || वि¦रक्षः॑¦वि¦मृधः॑¦ज॒हि॒¦वि¦वृ॒त्रस्य॑¦हनू॒ इति॑¦रु॒ज॒ | वि¦म॒न्युम्¦इ॒न्द्र॒¦वृ॒त्र॒ऽह॒न्¦अ॒मित्र॑स्य¦अ॒भि॒ऽदास॑तः || |
| विन॑इन्द्र॒मृधो᳚जहिनी॒चाय॑च्छपृतन्य॒तः | यो,अ॒स्माँ,अ॑भि॒दास॒त्यध॑रंगमया॒तमः॑ || 4 || वि¦नः॒¦इ॒न्द्र॒¦मृधः॑¦ज॒हि॒¦नी॒चा¦य॒च्छ॒¦पृ॒त॒न्य॒तः | यः¦अ॒स्मान्¦अ॒भि॒ऽदास॑ति¦अध॑रम्¦ग॒म॒य॒¦तमः॑ || |
| अपे᳚न्द्रद्विष॒तोमनोऽप॒जिज्या᳚सतोव॒धम् | विम॒न्योःशर्म॑यच्छ॒वरी᳚योयवयाव॒धम् || 5 || अप॑¦इ॒न्द्र॒¦द्वि॒ष॒तः¦मनः॑¦अप॑¦जिज्या᳚सतः¦व॒धम् | वि¦म॒न्योः¦शर्म॑¦य॒च्छ॒¦वरी᳚यः¦य॒व॒य॒¦व॒धम् || |
| [108] ईंखयंतीरिति पंचर्चस्य सूक्तस्य देवजामयइंद्रमातरइंद्रोगायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:153}{अनुवाक:12, सूक्त:2} |
| ई॒ङ्खय᳚न्तीरप॒स्युव॒इन्द्रं᳚जा॒तमुपा᳚सते | भे॒जा॒नासः॑सु॒वीर्य᳚म् || 1 || वर्ग:11 ई॒ङ्खय᳚न्तीः¦अ॒प॒स्युवः॑¦इन्द्र᳚म्¦जा॒तम्¦उप॑¦आ॒स॒ते॒ | भे॒जा॒नासः॑¦सु॒ऽवीर्य᳚म् || |
| त्वमि᳚न्द्र॒बला॒दधि॒सह॑सोजा॒तओज॑सः | त्वंवृ॑ष॒न्वृषेद॑सि || 2 || त्वम्¦इ॒न्द्र॒¦बला᳚त्¦अधि॑¦सह॑सः¦जा॒तः¦ओज॑सः | त्वम्¦वृ॒ष॒न्¦वृषा᳚¦इत्¦अ॒सि॒ || |
| त्वमि᳚न्द्रासिवृत्र॒हाव्य१॑(अ॒)न्तरि॑क्षमतिरः | उद्द्याम॑स्तभ्ना॒,ओज॑सा || 3 || त्वम्¦इ॒न्द्र॒¦अ॒सि॒¦वृ॒त्र॒ऽहा¦वि¦अ॒न्तरि॑क्षम्¦अ॒ति॒रः॒ | उत्¦द्याम्¦अ॒स्त॒भ्नाः॒¦ओज॑सा || |
| त्वमि᳚न्द्रस॒जोष॑सम॒र्कंबि॑भर्षिबा॒ह्वोः | वज्रं॒शिशा᳚न॒ओज॑सा || 4 || त्वम्¦इ॒न्द्र॒¦स॒ऽजोष॑सम्¦अ॒र्कम्¦बि॒भ॒र्षि॒¦बा॒ह्वोः | वज्र᳚म्¦शिशा᳚नः¦ओज॑सा || |
| त्वमि᳚न्द्राभि॒भूर॑सि॒विश्वा᳚जा॒तान्योज॑सा | सविश्वा॒भुव॒आभ॑वः || 5 || त्वम्¦इ॒न्द्र॒¦अ॒भि॒ऽभूः¦अ॒सि॒¦विश्वा᳚¦जा॒तानि॑¦ओज॑सा | सः¦विश्वाः᳚¦भुवः॑¦आ¦अ॒भ॒वः॒ || |
| [109] सोमइति पंचर्चस्य सूक्तस्य वैवस्वती यमी भाववृत्तिरनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:154}{अनुवाक:12, सूक्त:3} |
| सोम॒एके᳚भ्यःपवतेघृ॒तमेक॒उपा᳚सते | येभ्यो॒मधु॑प्र॒धाव॑ति॒ताँश्चि॑दे॒वापि॑गच्छतात् || 1 || वर्ग:12 सोमः॑¦एके᳚भ्यः¦प॒व॒ते॒¦घृ॒तम्¦एके᳚¦उप॑¦आ॒स॒ते॒ | येभ्यः॑¦मधु॑¦प्र॒ऽधाव॑ति¦तान्¦चि॒त्¦ए॒व¦अपि॑¦ग॒च्छ॒ता॒त् || |
| तप॑सा॒ये,अ॑नाधृ॒ष्यास्तप॑सा॒येस्व᳚र्य॒युः | तपो॒येच॑क्रि॒रेमह॒स्ताँश्चि॑दे॒वापि॑गच्छतात् || 2 || तप॑सा¦ये¦अ॒ना॒धृ॒ष्याः¦तप॑सा¦ये¦स्वः॑¦य॒युः | तपः॑¦ये¦च॒क्रि॒रे¦महः॑¦तान्¦चि॒त्¦ए॒व¦अपि॑¦ग॒च्छ॒ता॒त् || |
| येयुध्य᳚न्तेप्र॒धने᳚षु॒शूरा᳚सो॒येत॑नू॒त्यजः॑ | येवा᳚स॒हस्र॑दक्षिणा॒स्ताँश्चि॑दे॒वापि॑गच्छतात् || 3 || ये¦युध्य᳚न्ते¦प्र॒ऽधने᳚षु¦शूरा᳚सः¦ये¦त॒नू॒ऽत्यजः॑ | ये¦वा॒¦स॒हस्र॑ऽदक्षिणाः¦तान्¦चि॒त्¦ए॒व¦अपि॑¦ग॒च्छ॒ता॒त् || |
| येचि॒त्पूर्व॑ऋत॒साप॑ऋ॒तावा᳚नऋता॒वृधः॑ | पि॒तॄन्तप॑स्वतोयम॒ताँश्चि॑दे॒वापि॑गच्छतात् || 4 || ये¦चि॒त्¦पूर्वे᳚¦ऋ॒त॒ऽसापः॑¦ऋ॒तऽवा᳚नः¦ऋ॒त॒ऽवृधः॑ | पि॒तॄन्¦तप॑स्वतः¦य॒म॒¦तान्¦चि॒त्¦ए॒व¦अपि॑¦ग॒च्छ॒ता॒त् || |
| स॒हस्र॑णीथाःक॒वयो॒येगो᳚पा॒यन्ति॒सूर्य᳚म् | ऋषी॒न्तप॑स्वतोयमतपो॒जाँ,अपि॑गच्छतात् || 5 || स॒हस्र॑ऽनीथाः¦क॒वयः॑¦ये¦गो॒पा॒यन्ति॑¦सूर्य᳚म् | ऋषी᳚न्¦तप॑स्वतः¦य॒म॒¦त॒पः॒ऽजान्¦अपि॑¦ग॒च्छ॒ता॒त् || |
| [110] अरायीति पंचर्चस्य सूक्तस्य भारद्वाजः शिरिंबिठोऽलक्ष्मीनाशनो द्वितीयातृतीययोर्ब्रह्मणस्पतिरंत्याया विश्वेदेवाअनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:155}{अनुवाक:12, सूक्त:4} |
| अरा᳚यि॒काणे॒विक॑टेगि॒रिंग॑च्छसदान्वे | शि॒रिम्बि॑ठस्य॒सत्व॑भि॒स्तेभि॑ष्ट्वाचातयामसि || 1 || वर्ग:13 अरा᳚यि¦काणे᳚¦विऽक॑टे¦गि॒रिम्¦ग॒च्छ॒¦स॒दा॒न्वे॒ | शि॒रिम्बि॑ठस्य¦सत्व॑ऽभिः¦तेभिः॑¦त्वा॒¦चा॒त॒या॒म॒सि॒ || |
| च॒त्तो,इ॒तश्च॒त्तामुतः॒¦सर्वा᳚भ्रू॒णान्या॒रुषी᳚ | अ॒रा॒य्यं᳚ब्रह्मणस्पते॒¦तीक्ष्ण॑शृण्गोदृ॒षन्नि॑हि || 2 || च॒त्तो इति॑¦इ॒तः¦च॒त्ता¦अ॒मुतः॑¦सर्वा᳚¦भ्रू॒णानि॑¦आ॒रुषी᳚ | अ॒रा॒य्य᳚म्¦ब्र॒ह्म॒णः॒¦प॒ते॒¦तीक्ष्ण॑ऽशृङ्ग¦उ॒त्ऽऋ॒षन्¦इ॒हि॒ || |
| अ॒दोयद्दारु॒प्लव॑ते॒¦सिन्धोः᳚पा॒रे,अ॑पूरु॒षम् | तदार॑भस्वदुर्हणो॒¦तेन॑गच्छपरस्त॒रम् || 3 || अ॒दः¦यत्¦दारु॑¦प्लव॑ते¦सिन्धोः᳚¦पा॒रे¦अ॒पु॒रु॒षम् | तत्¦आ¦र॒भ॒स्व॒¦दु॒र्ह॒नो॒ इति॑ दुःऽहनो¦तेन॑¦ग॒च्छ॒¦प॒रः॒ऽत॒रम् || |
| यद्ध॒प्राची॒रज॑ग॒न्तोरो᳚मण्डूरधाणिकीः | ह॒ता,इन्द्र॑स्य॒शत्र॑वः॒सर्वे᳚बुद्बु॒दया᳚शवः || 4 || यत्¦ह॒¦प्राचीः᳚¦अज॑गन्त¦उरः॑¦म॒ण्डू॒र॒ऽधा॒णि॒कीः॒ | ह॒ताः¦इन्द्र॑स्य¦शत्र॑वः¦सर्वे᳚¦बु॒द्बु॒दऽया᳚शवः || |
| परी॒मेगाम॑नेषत॒पर्य॒ग्निम॑हृषत | दे॒वेष्व॑क्रत॒श्रवः॒कइ॒माँ,आद॑धर्षति || 5 || परि॑¦इ॒मे¦गाम्¦अ॒ने॒ष॒त॒¦परि॑¦अ॒ग्निम्¦अ॒हृ॒ष॒त॒ | दे॒वेषु॑¦अ॒क्र॒त॒¦श्रवः॑¦कः¦इ॒मान्¦आ¦द॒ध॒र्ष॒ति॒ || |
| [111] अग्निमिति पंचर्चस्य सूक्तस्याग्नेयः केतुरग्निर्गायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:156}{अनुवाक:12, सूक्त:5} |
| अ॒ग्निंहि᳚न्वन्तुनो॒धियः॒सप्ति॑मा॒शुमि॑वा॒जिषु॑ | तेन॑जेष्म॒धनं᳚धनम् || 1 || वर्ग:14 अ॒ग्निम्¦हि॒न्व॒न्तु॒¦नः॒¦धियः॑¦सप्ति᳚म्¦आ॒शुम्ऽइ᳚व¦आ॒जिषु॑ | तेन॑¦जे॒ष्म॒¦धन᳚म्ऽधनम् || |
| यया॒गा,आ॒करा᳚महे॒सेन॑याग्ने॒तवो॒त्या | तांनो᳚हिन्वम॒घत्त॑ये || 2 || यया᳚¦गाः¦आ॒ऽकरा᳚महे¦सेन॑या¦अ॒ग्ने॒¦तव॑¦ऊ॒त्या | ताम्¦नः॒¦हि॒न्व॒¦म॒घत्त॑ये || |
| आग्ने᳚स्थू॒रंर॒यिंभ॑रपृ॒थुंगोम᳚न्तम॒श्विन᳚म् | अ॒ङ्धिखंव॒र्तया᳚प॒णिम् || 3 || आ¦अ॒ग्ने॒¦स्थू॒रम्¦र॒यिम्¦भ॒र॒¦पृ॒थुम्¦गोऽम᳚न्तम्¦अ॒श्विन᳚म् | अ॒ङ्धि¦खम्¦व॒र्तय॑¦प॒णिम् || |
| अग्ने॒नक्ष॑त्रम॒जर॒मासूर्यं᳚रोहयोदि॒वि | दध॒ज्ज्योति॒र्जने᳚भ्यः || 4 || अग्ने᳚¦नक्ष॑त्रम्¦अ॒जर᳚म्¦आ¦सूर्य᳚म्¦रो॒ह॒यः॒¦दि॒वि | दध॑त्¦ज्योतिः॑¦जने᳚भ्यः || |
| अग्ने᳚के॒तुर्वि॒शाम॑सि॒प्रेष्ठः॒श्रेष्ठ॑उपस्थ॒सत् | बोधा᳚स्तो॒त्रेवयो॒दध॑त् || 5 || अग्ने᳚¦के॒तुः¦वि॒शाम्¦अ॒सि॒¦प्रेष्ठः॑¦श्रेष्ठः॑¦उ॒प॒स्थ॒ऽसत् | बोध॑¦स्तो॒त्रे¦वयः॑¦दध॑त् || |
| [112] इमान्विति पंचर्चस्य सूक्तस्याप्त्यो भुवनो विश्वेदेवाद्विपदात्रिष्टुप् | (अत्रभौवनः साधनोवैकल्पिकः){अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:157}{अनुवाक:12, सूक्त:6} |
| इ॒मानुकं॒भुव॑नासीषधा॒मेन्द्र॑श्च॒विश्वे᳚चदे॒वाः || 1 || वर्ग:15 |
| य॒ज्ञंच॑नस्त॒न्वं᳚चप्र॒जांचा᳚दि॒त्यैरिन्द्रः॑स॒हची᳚कॢपाति || 2 || |
| आ॒दि॒त्यैरिन्द्रः॒सग॑णोम॒रुद्भि॑र॒स्माकं᳚भूत्ववि॒तात॒नूना᳚म् || 3 || |
| ह॒त्वाय॑दे॒वा,असु॑रा॒न्यदाय᳚न्दे॒वादे᳚व॒त्वम॑भि॒रक्ष॑माणाः || 4 || |
| प्र॒त्यञ्च॑म॒र्कम॑नय॒ञ्छची᳚भि॒रादित्स्व॒धामि॑षि॒रांपर्य॑पश्यन् || 5 || |
| [113] सूर्योन इति पंचर्चस्य सूक्तस्य सौर्यश्चक्षुर्मानवः सूर्यो गायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:158}{अनुवाक:12, सूक्त:7} |
| सूर्यो᳚नोदि॒वस्पा᳚तु॒¦वातो᳚,अ॒न्तरि॑क्षात् | अ॒ग्निर्नः॒पार्थि॑वेभ्यः || 1 || वर्ग:16 सूर्यः॑¦नः॒¦दि॒वः¦पा॒तु॒¦वातः॑¦अ॒न्तरि॑क्षात् | अ॒ग्निः¦नः॒¦पार्थि॑वेभ्यः || |
| जोषा᳚सवित॒र्यस्य॑ते॒हरः॑¦श॒तंस॒वाँ,अर्ह॑ति | पा॒हिनो᳚दि॒द्युतः॒पत᳚न्त्याः || 2 || जोष॑¦स॒वि॒तः॒¦यस्य॑¦ते॒¦हरः॑¦श॒तम्¦स॒वान्¦अर्ह॑ति | पा॒हि¦नः॒¦दि॒द्युतः॑¦पत᳚न्त्याः || |
| चक्षु᳚र्नोदे॒वःस॑वि॒ता¦चक्षु᳚र्नउ॒तपर्व॑तः | चक्षु॑र्धा॒ताद॑धातुनः || 3 || चक्षुः॑¦नः॒¦दे॒वः¦स॒वि॒ता¦चक्षुः॑¦नः॒¦उ॒त¦पर्व॑तः | चक्षुः॑¦धा॒ता¦द॒धा॒तु॒¦नः॒ || |
| चक्षु᳚र्नोधेहि॒चक्षु॑षे॒¦चक्षु᳚र्वि॒ख्यैत॒नूभ्यः॑ | संचे॒दंविच॑पश्येम || 4 || चक्षुः॑¦नः॒¦धे॒हि॒¦चक्षु॑षे¦चक्षुः॑¦वि॒ऽख्यै¦त॒नूभ्यः॑ | सम्¦च॒¦इ॒दम्¦वि¦च॒¦प॒श्ये॒म॒ || |
| सु॒सं॒दृशं᳚त्वाव॒यं¦प्रति॑पश्येमसूर्य | विप॑श्येमनृ॒चक्ष॑सः || 5 || सु॒ऽस॒न्दृश᳚म्¦त्वा॒¦व॒यम्¦प्रति॑¦प॒श्ये॒म॒¦सू॒र्य॒ | वि¦प॒श्ये॒म॒¦नृ॒ऽचक्ष॑सः || |
| [114] उदसाविति षढचस्य सूक्तस्य पौलोमी शचीशच्यनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:159}{अनुवाक:12, सूक्त:8} |
| उद॒सौसूर्यो᳚,अगा॒दुद॒यंमा᳚म॒कोभगः॑ | अ॒हंतद्वि॑द्व॒लापति॑म॒भ्य॑साक्षिविषास॒हिः || 1 || वर्ग:17 उत्¦अ॒सौ¦सूर्यः॑¦अ॒गा॒त्¦उत्¦अ॒यम्¦मा॒म॒कः¦भगः॑ | अ॒हम्¦तत्¦वि॒द्व॒ला¦पति᳚म्¦अ॒भि¦आ॒सा॒क्षि॒¦वि॒ऽस॒स॒हिः || |
| अ॒हंके॒तुर॒हंमू॒र्धाहमु॒ग्रावि॒वाच॑नी | ममेदनु॒क्रतुं॒पतिः॑सेहा॒नाया᳚,उ॒पाच॑रेत् || 2 || अ॒हम्¦के॒तुः¦अ॒हम्¦मू॒र्धा¦अ॒हम्¦उ॒ग्रा¦वि॒ऽवाच॑नी | मम॑¦इत्¦अनु॑¦क्रतु᳚म्¦पतिः॑¦से॒हा॒नायाः᳚¦उ॒प॒ऽआच॑रेत् || |
| मम॑पु॒त्राःश॑त्रु॒हणोऽथो᳚मेदुहि॒तावि॒राट् | उ॒ताहम॑स्मिसंज॒यापत्यौ᳚मे॒श्लोक॑उत्त॒मः || 3 || मम॑¦पु॒त्राः¦श॒त्रु॒ऽहनः॑¦अथो॒ इति॑¦मे॒¦दु॒हि॒ता¦वि॒राट् | उ॒त¦अ॒हम्¦अ॒स्मि॒¦स॒म्ऽज॒या¦पत्यौ᳚¦मे॒¦श्लोकः॑¦उ॒त्ऽत॒मः || |
| येनेन्द्रो᳚ह॒विषा᳚कृ॒त्व्यभ॑वद्द्यु॒म्न्यु॑त्त॒मः | इ॒दंतद॑क्रिदेवा,असप॒त्नाकिला᳚भुवम् || 4 || येन॑¦इन्द्रः॑¦ह॒विषा᳚¦कृ॒त्वी¦अभ॑वत्¦द्यु॒म्नी¦उ॒त्ऽत॒मः | इ॒दन्म्¦तत्¦अ॒क्रि॒¦दे॒वाः॒¦अ॒स॒प॒त्ना¦किल॑¦अ॒भु॒व॒म् || |
| अ॒स॒प॒त्नास॑पत्न॒घ्नीजय᳚न्त्यभि॒भूव॑री | आवृ॑क्षम॒न्यासां॒वर्चो॒राधो॒,अस्थे᳚यसामिव || 5 || अ॒स॒प॒त्ना¦स॒प॒त्न॒ऽघ्नी¦जय᳚न्ती¦अ॒भि॒ऽभूव॑री | आ¦अ॒वृ॒क्ष॒म्¦अ॒न्यासा᳚म्¦वर्चः॑¦राधः॑¦अस्थे᳚यसाम्ऽइव || |
| सम॑जैषमि॒मा,अ॒हंस॒पत्नी᳚रभि॒भूव॑री | यथा॒हम॒स्यवी॒रस्य॑वि॒राजा᳚नि॒जन॑स्यच || 6 || सम्¦अ॒जै॒ष॒म्¦इ॒माः¦अ॒हम्¦स॒ऽपत्नीः᳚¦अ॒भि॒ऽभूव॑री | यथा᳚¦अ॒हम्¦अ॒स्य¦वी॒रस्य॑¦वि॒ऽराजा᳚नि¦जन॑स्य¦च॒ || |
| [115] तीव्रस्येति पंचर्चस्य सूक्तस्य वैश्वामित्रः पूरणइंद्रस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:160}{अनुवाक:12, सूक्त:9} |
| ती॒व्रस्या॒भिव॑यसो,अ॒स्यपा᳚हिसर्वर॒थाविहरी᳚,इ॒हमु᳚ञ्च | इन्द्र॒मात्वा॒यज॑मानासो,अ॒न्येनिरी᳚रम॒न्तुभ्य॑मि॒मेसु॒तासः॑ || 1 || वर्ग:18 ती॒व्रस्य॑¦अ॒भिऽव॑यसः¦अ॒स्य¦पा॒हि॒¦स॒र्व॒ऽर॒था¦वि¦हरी॒ इति॑¦इ॒ह¦मुं॒च॒ | |
| तुभ्यं᳚सु॒तास्तुभ्य॑मु॒सोत्वा᳚स॒स्त्वांगिरः॒श्वात्र्या॒,आह्व॑यन्ति | इन्द्रे॒दम॒द्यसव॑नंजुषा॒णोविश्व॑स्यवि॒द्वाँ,इ॒हपा᳚हि॒सोम᳚म् || 2 || तुभ्य᳚म्¦सु॒ताः¦तुभ्य᳚म्¦ऊँ॒ इति॑¦सोत्वा᳚सः¦त्वाम्¦गिरः॑¦श्वात्र्याः᳚¦आ¦ह्व॒य॒न्ति॒ | |
| यउ॑श॒तामन॑सा॒सोम॑मस्मैसर्वहृ॒दादे॒वका᳚मःसु॒नोति॑ | नगा,इन्द्र॒स्तस्य॒परा᳚ददातिप्रश॒स्तमिच्चारु॑मस्मैकृणोति || 3 || यः¦उ॒श॒ता¦मन॑सा¦सोम᳚म्¦अ॒स्मै॒¦स॒र्व॒ऽहृ॒दा¦दे॒वऽका᳚मः¦सु॒नोति॑ | |
| अनु॑स्पष्टोभवत्ये॒षो,अ॑स्य॒यो,अ॑स्मैरे॒वान्नसु॒नोति॒सोम᳚म् | निर॑र॒त्नौम॒घवा॒तंद॑धातिब्रह्म॒द्विषो᳚ह॒न्त्यना᳚नुदिष्टः || 4 || अनु॑ऽस्पष्टः¦भ॒व॒ति॒¦ए॒षः¦अ॒स्य॒¦यः¦अ॒स्मै॒¦रे॒वान्¦न¦सु॒नोति॑¦सोम᳚म् | |
| अ॒श्वा॒यन्तो᳚ग॒व्यन्तो᳚वा॒जय᳚न्तो॒हवा᳚महे॒त्वोप॑गन्त॒वा,उ॑ | आ॒भूष᳚न्तस्तेसुम॒तौनवा᳚यांव॒यमि᳚न्द्रत्वाशु॒नंहु॑वेम || 5 || अ॒श्व॒यन्तः॑¦ग॒व्यन्तः॑¦वा॒जय᳚न्तः¦हवा᳚महे¦त्वा॒¦उप॑ऽग॒न्त॒वै¦ऊँ॒ इति॑ | |
| [116] मुंचामित्वेति पंचर्चस्य सूक्तस्य प्राजापत्यो यक्ष्मनाशन इंद्राग्नीत्रिष्टुबंत्यानुष्टुप् | (मुंचामीति सूक्ते राज यक्ष्मघ्नमित्युक्ते राजयक्ष्मनाशनो देवतेतिकेचित् अन्येप्रजापतिमाहुः इंद्राग्नीइतितुयास्कः इत्थंमतवैविध्येपि 'षळाहुतिश्चरुर्मुंचामित्वाहविषा जीवनायकमित्येतेनेति' गृह्यसूत्रानुसारिवृत्तिकृत्कारिका कारादिभिरस्य सूक्तस्यैंद्राग्नि (देवतात्वनिर्देशत्तेएवस्माभिरुक्ते){अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:161}{अनुवाक:12, सूक्त:10} |
| मु॒ञ्चामि॑त्वाह॒विषा॒जीव॑नाय॒क¦म॑ज्ञातय॒क्ष्मादु॒तरा᳚जय॒क्ष्मात् | ग्राहि॑र्ज॒ग्राह॒यदि॑वै॒तदे᳚नं॒¦तस्या᳚,इन्द्राग्नी॒प्रमु॑मुक्तमेनम् || 1 || वर्ग:19 मुं॒चामि॑¦त्वा॒¦ह॒विषा᳚¦जीव॑नाय¦कम्¦अ॒ज्ञा॒त॒ऽय॒क्ष्मात्¦उ॒त¦रा॒ज॒ऽय॒क्ष्मात् | |
| यदि॑क्षि॒तायु॒र्यदि॑वा॒परे᳚तो॒¦यदि॑मृ॒त्योर᳚न्ति॒कंनी᳚तए॒व | तमाह॑रामि॒निरृ॑तेरु॒पस्था॒¦दस्पा᳚र्षमेनंश॒तशा᳚रदाय || 2 || यदि॑¦क्षि॒तऽआ᳚युः¦यदि॑¦वा॒¦परा᳚ऽइतः¦यदि॑¦मृ॒त्योः¦अ॒न्ति॒कम्¦निऽइ᳚तः¦ए॒व | |
| स॒ह॒स्रा॒क्षेण॑श॒तशा᳚रदेन¦श॒तायु॑षाह॒विषाहा᳚र्षमेनम् | श॒तंयथे॒मंश॒रदो॒नया॒ती¦न्द्रो॒विश्व॑स्यदुरि॒तस्य॑पा॒रम् || 3 || स॒ह॒स्र॒।आ॒क्षेण॑¦श॒तऽशा᳚रदेन¦श॒तऽआ᳚युषा¦ह॒विषा᳚¦आ¦अ॒हा॒र्ष॒म्¦ए॒न॒म् | |
| श॒तंजी᳚वश॒रदो॒वर्ध॑मानः¦श॒तंहे᳚म॒न्ताञ्छ॒तमु॑वस॒न्तान् | श॒तमि᳚न्द्रा॒ग्नीस॑वि॒ताबृह॒स्पतिः॑¦श॒तायु॑षाह॒विषे॒मंपुन॑र्दुः || 4 || श॒तम्¦जी॒व॒¦श॒रदः॑¦वर्ध॑मानः¦श॒तम्¦हे॒म॒न्तान्¦श॒तम्¦ऊँ॒ इति॑¦व॒स॒न्तान् | |
| आहा᳚र्षं॒त्वावि॑दंत्वा॒¦पुन॒रागाः᳚पुनर्नव | सर्वा᳚ङ्ग॒सर्वं᳚ते॒चक्षुः॒¦सर्व॒मायु॑श्चतेऽविदम् || 5 || आ¦अ॒हा॒र्ष॒म्¦त्वा॒¦अवि॑दम्¦त्वा॒¦पुनः॑¦आ¦अ॒गाः॒¦पु॒नः॒ऽन॒व॒ | सर्व॑।आङ्ग¦सर्व᳚म्¦ते॒¦चक्षुः॑¦सर्व᳚म्¦आयुः॑¦च॒¦ते॒¦अ॒वि॒द॒म् || |
| [117] ब्रह्मणाग्रिरिति षडृचस्य सूक्तस्य ब्राह्मोरक्षोहा प्रजापतिरनुष्टुप् | (अत्रसूक्तेऽनुक्रमण्यवष्टंभेनदेवतानिर्णयोनभवति | यतस्तत्र गर्भस्रावे प्रायश्चित्तिरित्युक्तं तेनसूक्तस्य प्रभावमात्रंद्योत्यतेनतुदेवता | अतोत्रप्रजापतिर्देवताग्राह्या | तथाच शौनकः 'मंत्रेषुह्यनिरुक्तेषु देवतांकर्मतोवदेत् | मंत्रतः कर्मणाचैव प्रजापतिरसंभवे' इति | भाष्यकारैरपिप्रजापतिरेवोक्तः | बृहद्देवतायांतु राक्षोघ्नाग्नेयमित्युक्तं तत्रयुक्तायुक्तंसद्भिर्विचारणीयम् ) |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:162}{अनुवाक:12, सूक्त:11} |
| ब्रह्म॑णा॒ग्निःसं᳚विदा॒नोर॑क्षो॒हाबा᳚धतामि॒तः | अमी᳚वा॒यस्ते॒गर्भं᳚दु॒र्णामा॒योनि॑मा॒शये᳚ || 1 || वर्ग:20 ब्रह्म॑णा¦अ॒ग्निः¦सा॒म्ऽवि॒दा॒नः¦र॒क्षः॒ऽहा¦बा॒ध॒ता॒म्¦इ॒तः | अमी᳚वा¦यः¦ते॒¦गर्भ᳚म्¦दुः॒ऽनामा᳚¦योनि᳚म्¦आ॒शये᳚ || |
| यस्ते॒गर्भ॒ममी᳚वादु॒र्णामा॒योनि॑मा॒शये᳚ | अ॒ग्निष्टंब्रह्म॑णास॒हनिष्क्र॒व्याद॑मनीनशत् || 2 || यः¦ते॒¦गर्भ᳚म्¦अमी᳚वा¦दुः॒ऽनामा᳚¦योनि᳚म्¦आ॒ऽशये᳚ | अ॒ग्निः¦तम्¦ब्रह्म॑णा¦स॒ह¦निः¦क्र॒व्य॒।आद᳚म्¦अ॒नी॒न॒श॒त् || |
| यस्ते॒हन्ति॑प॒तय᳚न्तंनिष॒त्स्नुंयःस॑रीसृ॒पम् | जा॒तंयस्ते॒जिघां᳚सति॒तमि॒तोना᳚शयामसि || 3 || यः¦ते॒¦हन्ति॑¦प॒तय᳚न्तम्¦नि॒ऽस॒त्स्नुम्¦यः¦स॒री॒सृ॒पम् | जा॒तम्¦यः¦ते॒¦जिघां᳚सति¦तम्¦इ॒तः¦ना॒श॒या॒म॒सि॒ || |
| यस्त॑ऊ॒रूवि॒हर॑त्यन्त॒रादम्प॑ती॒शये᳚ | योनिं॒यो,अ॒न्तरा॒रेळ्हि॒तमि॒तोना᳚शयामसि || 4 || यः¦ते॒¦ऊ॒रू इति॑¦वि॒ऽहर॑ति¦अ॒न्त॒रा¦दंप॑ती॒ इति॒ दम्ऽप॑ती¦शये᳚ | योनि᳚म्¦यः¦अ॒न्तः¦आ॒ऽरेळ्हि॑¦तम्¦इ॒तः¦ना॒श॒या॒म॒सि॒ || |
| यस्त्वा॒भ्राता॒पति॑र्भू॒त्वाजा॒रोभू॒त्वानि॒पद्य॑ते | प्र॒जांयस्ते॒जिघां᳚सति॒तमि॒तोना᳚शयामसि || 5 || यः¦त्वा॒¦भ्राता᳚¦पतिः॑¦भू॒त्वा¦जा॒रः¦भू॒त्वा¦नि॒ऽपद्य॑ते | प्र॒ऽजाम्¦यः¦ते॒¦जिघां᳚सति¦तम्¦इ॒तः¦ना॒श॒या॒म॒सि॒ || |
| यस्त्वा॒स्वप्ने᳚न॒तम॑सामोहयि॒त्वानि॒पद्य॑ते | प्र॒जांयस्ते॒जिघां᳚सति॒तमि॒तोना᳚शयामसि || 6 || यः¦त्वा॒¦स्वप्ने᳚न¦तम॑सा¦मो॒ह॒यि॒त्वा¦नि॒ऽपद्य॑ते | प्र॒ऽजाम्¦यः¦ते॒¦जिघां᳚सति¦तम्¦इ॒तः¦ना॒श॒या॒म॒सि॒ || |
| [118] अक्षीभ्यामिति षडृचस्य सूक्तस्य काश्यपोविवृहायक्ष्महानुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:163}{अनुवाक:12, सूक्त:12} |
| अ॒क्षीभ्यां᳚ते॒नासि॑काभ्यां॒कर्णा᳚भ्यां॒छुबु॑का॒दधि॑ | यक्ष्मं᳚शीर्ष॒ण्यं᳚म॒स्तिष्का᳚ज्जि॒ह्वाया॒विवृ॑हामिते || 1 || वर्ग:21 अ॒क्षीभ्या᳚म्¦ते॒¦नासि॑काभ्याम्¦कर्णा᳚भ्याम्¦छुबु॑कात्¦अधि॑ | यक्ष्म᳚म्¦शी॒र्ष॒ण्य᳚म्¦म॒स्तिष्का᳚त्¦जि॒ह्वायाः᳚¦वि¦वृ॒हा॒मि॒¦ते॒ || |
| ग्री॒वाभ्य॑स्तउ॒ष्णिहा᳚भ्यः॒कीक॑साभ्यो,अनू॒क्या᳚त् | यक्ष्मं᳚दोष॒ण्य१॑(अ॒)मंसा᳚भ्यांबा॒हुभ्यां॒विवृ॑हामिते || 2 || ग्री॒वाभ्यः॑¦ते॒¦उ॒ष्णिहा᳚भ्यः¦कीक॑साभ्यः¦अ॒नू॒क्या᳚त् | यक्ष्म᳚म्¦दो॒ष॒ण्य᳚म्¦अंसा᳚भ्याम्¦बा॒हुऽभ्या᳚म्¦वि¦वृ॒हा॒मि॒¦ते॒ || |
| आ॒न्त्रेभ्य॑स्ते॒गुदा᳚भ्योवनि॒ष्ठोर्हृद॑या॒दधि॑ | यक्ष्मं॒मत॑स्नाभ्यांय॒क्नःप्ला॒शिभ्यो॒विवृ॑हामिते || 3 || आ॒न्त्रेभ्यः॑¦ते॒¦गुदा᳚भ्यः¦व॒नि॒ष्ठोः¦हृद॑यात्¦अधि॑ | यक्ष्म᳚म्¦मत॑स्नाभ्याम्¦य॒क्नः¦प्ला॒शिऽभ्यः॑¦वि¦वृ॒हा॒मि॒¦ते॒ || |
| ऊ॒रुभ्यां᳚ते,अष्ठी॒वद्भ्यां॒पार्ष्णि॑भ्यां॒प्रप॑दाभ्याम् | यक्ष्मं॒श्रोणि॑भ्यां॒भास॑दा॒द्भंस॑सो॒विवृ॑हामिते || 4 || ऊ॒रुऽभ्या᳚म्¦ते॒¦अ॒ष्ठी॒वत्ऽभ्या᳚म्¦पार्ष्णि॑ऽभ्याम्¦प्रऽप॑दाभ्याम् | यक्ष्म᳚म्¦श्रोणि॑ऽभ्य्म्¦भास॑दात्¦भंस॑सः¦वि¦वृ॒हा॒मि॒¦ते॒ || |
| मेह॑नाद्वनं॒कर॑णा॒ल्लोम॑भ्यस्तेन॒खेभ्यः॑ | यक्ष्मं॒सर्व॑स्मादा॒त्मन॒स्तमि॒दंविवृ॑हामिते || 5 || मेह॑नात्¦व॒न॒म्ऽकर॑णात्¦लोम॑ऽभ्यः¦ते॒¦न॒खेभ्यः॑ | यक्ष्म᳚म्¦सर्व॑स्मात्¦आ॒त्मनः॑¦तम्¦इ॒दम्¦वि¦वृ॒हा॒मि॒¦ते॒ || |
| अङ्गा᳚दङ्गा॒ल्लोम्नो᳚लोम्नोजा॒तंपर्व॑णिपर्वणि | यक्ष्मं॒सर्व॑स्मादा॒त्मन॒स्तमि॒दंविवृ॑हामिते || 6 || अङ्गा᳚त्।आङ्गात्¦लोम्नः॑ऽलोम्नः¦जा॒तम्¦पर्व॑णिऽपर्वणि | यक्ष्म᳚म्¦सर्व॑स्मात्¦आ॒त्मनः॑¦तम्¦इ॒दम्¦वि¦वृ॒हा॒मि॒¦ते॒ || |
| [119] अपेहीति पंचर्चस्य सूक्तस्यांगिरसः प्रचेता दुःस्वप्ननाशनोनुष्टुप् तृतीया त्रिष्टुप् अंत्यापंक्तिः |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:164}{अनुवाक:12, सूक्त:13} |
| अपे᳚हिमनसस्प॒तेऽप॑क्रामप॒रश्च॑र | प॒रोनिरृ॑त्या॒,आच॑क्ष्वबहु॒धाजीव॑तो॒मनः॑ || 1 || वर्ग:22 अप॑¦इ॒हि॒¦म॒न॒सः॒¦प॒ते॒¦अप॑¦क्रा॒म॒¦प॒रः¦च॒र॒ | प॒रः¦निःऽऋ॑त्यै¦आ¦च॒क्ष्व॒¦ब॒हु॒धा¦जीव॑तः¦मनः॑ || |
| भ॒द्रंवैवरं᳚वृणतेभ॒द्रंयु᳚ञ्जन्ति॒दक्षि॑णम् | भ॒द्रंवै᳚वस्व॒तेचक्षु॑र्बहु॒त्राजीव॑तो॒मनः॑ || 2 || भ॒द्रम्¦वै¦वर᳚म्¦वृ॒ण॒ते॒¦भ॒द्रम्¦युं॒ज॒न्ति॒¦दक्षि॑णम् | भ॒द्रम्¦वै॒व॒स्व॒ते¦चक्षुः॑¦ब॒हु॒ऽत्रा¦जीव॑तः¦मनः॑ || |
| यदा॒शसा᳚निः॒शसा᳚भि॒शसो᳚पारि॒मजाग्र॑तो॒यत्स्व॒पन्तः॑ | अ॒ग्निर्विश्वा॒न्यप॑दुष्कृ॒तान्यजु॑ष्टान्या॒रे,अ॒स्मद्द॑धातु || 3 || यत्¦आ॒ऽशसा᳚¦निः॒ऽशसा᳚¦अ॒भि॒ऽशसा᳚¦उ॒प॒ऽआ॒रि॒म¦जाग्र॑तः¦यत्¦स्व॒पन्तः॑ | |
| यदि᳚न्द्रब्रह्मणस्पते¦ऽभिद्रो॒हंचरा᳚मसि | प्रचे᳚तानआङ्गिर॒सो¦द्वि॑ष॒तांपा॒त्वंह॑सः || 4 || यत्¦इ॒न्द्र॒¦ब्र॒ह्म॒णः॒¦प॒ते॒¦अ॒भि॒ऽद्रो॒हम्¦चरा᳚मसि | प्रऽचे᳚ताः¦नः॒¦आ॒ङ्गि॒र॒सः¦द्वि॒ष॒ताम्¦पा॒तु॒¦अंह॑सः || |
| अजै᳚ष्मा॒द्यास॑नाम॒चाभू॒माना᳚गसोव॒यम् | जा॒ग्र॒त्स्व॒प्नःसं᳚क॒ल्पःपा॒पोयंद्वि॒ष्मस्तंसऋ॑च्छतु॒योनो॒द्वेष्टि॒तमृ॑च्छतु || 5 || अजै᳚ष्म¦अ॒द्य¦अस॑नाम¦च॒¦अभू᳚म¦अना᳚गसः¦व॒यम् | |
| [120] देवाइति पंचर्चस्य सूक्तस्य नैरृतः कपोतोर्विश्वेदेवास्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:165}{अनुवाक:12, सूक्त:14} |
| देवाः᳚क॒पोत॑इषि॒तोयदि॒च्छन्दू॒तोनिरृ॑त्या,इ॒दमा᳚ज॒गाम॑ | तस्मा᳚,अर्चामकृ॒णवा᳚म॒निष्कृ॑तिं॒शंनो᳚,अस्तुद्वि॒पदे॒शंचतु॑ष्पदे || 1 || वर्ग:23 देवाः᳚¦क॒पोतः॑¦इ॒षि॒तः¦यत्¦इ॒च्छन्¦दू॒तः¦निःऽऋ॑त्याः¦इ॒दम्¦आ॒ऽज॒गाम॑ | |
| शि॒वःक॒पोत॑इषि॒तोनो᳚,अस्त्वना॒गादे᳚वाःशकु॒नोगृ॒हेषु॑ | अ॒ग्निर्हिविप्रो᳚जु॒षतां᳚ह॒विर्नः॒परि॑हे॒तिःप॒क्षिणी᳚नोवृणक्तु || 2 || शि॒वः¦क॒पोतः॑¦इ॒षि॒तः¦नः॒¦अ॒स्तु॒¦अ॒ना॒गाः¦दे॒वाः॒¦श॒कु॒नः¦गृ॒हेषु॑ | |
| हे॒तिःप॒क्षिणी॒नद॑भात्य॒स्माना॒ष्ट्र्यांप॒दंकृ॑णुते,अग्नि॒धाने᳚ | शंनो॒गोभ्य॑श्च॒पुरु॑षेभ्यश्चास्तु॒मानो᳚हिंसीदि॒हदे᳚वाःक॒पोतः॑ || 3 || हे॒तिः¦प॒क्षिणी᳚¦न¦द॒भा॒ति॒¦अ॒स्मान्¦आ॒ष्ट्र्याम्¦प॒दम्¦कृ॒णु॒ते॒¦अ॒ग्नि॒ऽधाने᳚ | |
| यदुलू᳚को॒वद॑तिमो॒घमे॒तद्यत्क॒पोतः॑प॒दम॒ग्नौकृ॒णोति॑ | यस्य॑दू॒तःप्रहि॑तए॒षए॒तत्तस्मै᳚य॒माय॒नमो᳚,अस्तुमृ॒त्यवे᳚ || 4 || यत्¦उलू᳚कः¦वद॑ति¦मो॒घम्¦ए॒तत्¦यत्¦क॒पोतः॑¦प॒दम्¦अ॒ग्नौ¦कृ॒णोति॑ | |
| ऋ॒चाक॒पोतं᳚नुदतप्र॒णोद॒मिषं॒मद᳚न्तः॒परि॒गांन॑यध्वम् | सं॒यो॒पय᳚न्तोदुरि॒तानि॒विश्वा᳚हि॒त्वान॒ऊर्जं॒प्रप॑ता॒त्पति॑ष्ठः || 5 || ऋ॒चा¦क॒पोत᳚म्¦नु॒द॒त॒¦प्र॒ऽनोद᳚म्¦इष᳚म्¦मद᳚न्तः¦परि॑¦गाम्¦न॒य॒ध्व॒म् | |
| [121] ऋषभमिति पंचर्चस्य सूक्तस्य वैराजऋषभः सपत्ननाशनोनुष्ठुबंत्या महापंक्तिः | (शाक्वरोवाऋषिः)|{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:166}{अनुवाक:12, सूक्त:15} |
| ऋ॒ष॒भंमा᳚समा॒नानां᳚स॒पत्ना᳚नांविषास॒हिम् | ह॒न्तारं॒शत्रू᳚णांकृधिवि॒राजं॒गोप॑तिं॒गवा᳚म् || 1 || वर्ग:24 ऋ॒ष॒भम्¦मा॒¦स॒मा॒नाना᳚म्¦स॒ऽपत्ना᳚नाम्¦वि॒ऽस॒स॒हिम् | ह॒न्तार᳚म्¦शत्रू᳚णाम्¦कृ॒धि॒¦वि॒ऽराज᳚म्¦गोऽप॑तिम्¦गवा᳚म् || |
| अ॒हम॑स्मिसपत्न॒हेन्द्र॑इ॒वारि॑ष्टो॒,अक्ष॑तः | अ॒धःस॒पत्ना᳚मेप॒दोरि॒मेसर्वे᳚,अ॒भिष्ठि॑ताः || 2 || अ॒हम्¦अ॒स्मि॒¦स॒प॒त्न॒ऽहा¦इन्द्रः॑ऽइव¦अरि॑ष्टः¦अक्ष॑तः | अ॒धः¦स॒ऽपत्नाः᳚¦मे॒¦प॒दोः¦इ॒मे¦सर्वे᳚¦अ॒भिऽस्थि॑ताः || |
| अत्रै॒ववोऽपि॑नह्याम्यु॒भे,आर्त्नी᳚,इव॒ज्यया᳚ | वाच॑स्पते॒निषे᳚धे॒मान्यथा॒मदध॑रं॒वदा॑न् || 3 || अत्र॑¦ए॒व¦वः॒¦अपि॑¦न॒ह्या॒मि॒¦उ॒भे इति॑¦आर्त्नी᳚ इ॒वेत्यार्त्नी᳚ऽइव¦ज्यया᳚ | वाचः॑¦प॒ते॒¦नि¦से॒ध॒¦इ॒मान्¦यथा᳚¦मत्¦अध॑रम्¦वदा॑न् || |
| अ॒भि॒भूर॒हमाग॑मंवि॒श्वक᳚र्मेण॒धाम्ना᳚ | आव॑श्चि॒त्तमावो᳚व्र॒तमावो॒ऽहंसमि॑तिंददे || 4 || अ॒भि॒ऽभूः¦अ॒हम्¦आ¦अ॒ग॒म॒म्¦वि॒श्वऽक᳚र्मेण¦धाम्ना᳚ | आ¦वः॒¦चि॒त्तम्¦आ¦वः॒¦व्र॒तम्¦आ¦वः॒¦अ॒हम्¦सम्ऽइ᳚तिम्¦द॒दे॒ || |
| यो॒ग॒क्षे॒मंव॑आ॒दाया॒हंभू᳚यासमुत्त॒मआवो᳚मू॒र्धान॑मक्रमीम् | अ॒ध॒स्प॒दान्म॒उद्व॑दतम॒ण्डूका᳚,इवोद॒कान्म॒ण्डूका᳚,उद॒कादि॑व || 5 || यो॒ग॒ऽक्षे॒मम्¦वः॒¦आ॒ऽदाय॑¦अ॒हम्¦भू॒या॒स॒म्¦उ॒त्ऽत॒मः¦आ¦वः॒¦मू॒र्धान᳚म्¦अ॒क्र॒मी॒म् | |
| [122] तुभ्येदमिति चतुरृचस्य सूक्तस्य गाथिभार्गवौ विश्वामित्र जमदग्नी इंद्रस्त्रतीयायाः सोमवरुण बृहस्पत्यनुमतिधातृविधातारोजगती |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:167}{अनुवाक:12, सूक्त:16} |
| तुभ्ये॒दमि᳚न्द्र॒परि॑षिच्यते॒मधु॒त्वंसु॒तस्य॑क॒लश॑स्यराजसि | त्वंर॒यिंपु॑रु॒वीरा᳚मुनस्कृधि॒त्वंतपः॑परि॒तप्या᳚जयः॒स्वः॑ || 1 || वर्ग:25 तुभ्य॑¦इ॒दम्¦इ॒न्द्र॒¦परि॑¦सि॒च्य॒ते॒¦मधु॑¦त्वम्¦सु॒तस्य॑¦क॒लश॑स्य¦रा॒ज॒सि॒ | |
| स्व॒र्जितं॒महि॑मन्दा॒नमन्ध॑सो॒हवा᳚महे॒परि॑श॒क्रंसु॒ताँ,उप॑ | इ॒मंनो᳚य॒ज्ञमि॒हबो॒ध्याग॑हि॒स्पृधो॒जय᳚न्तंम॒घवा᳚नमीमहे || 2 || स्वः॒ऽजित᳚म्¦महि॑¦म॒न्दा॒नम्¦अन्ध॑सः¦हवा᳚महे¦परि॑¦श॒क्रम्¦सु॒तान्¦उप॑ | |
| सोम॑स्य॒राज्ञो॒वरु॑णस्य॒धर्म॑णि॒बृह॒स्पते॒रनु॑मत्या,उ॒शर्म॑णि | तवा॒हम॒द्यम॑घव॒न्नुप॑स्तुतौ॒धात॒र्विधा᳚तःक॒लशाँ᳚,अभक्षयम् || 3 || सोम॑स्य¦राज्ञः॑¦वरु॑णस्य¦धर्म॑णि¦बृह॒स्पतेः᳚¦अनु॑ऽमत्याः¦ऊँ॒ इति॑¦शर्म॑णि | |
| प्रसू᳚तोभ॒क्षम॑करंच॒रावपि॒स्तोमं᳚चे॒मंप्र॑थ॒मःसू॒रिरुन्मृ॑जे | सु॒तेसा॒तेन॒यद्याग॑मंवां॒प्रति॑विश्वामित्रजमदग्नी॒दमे᳚ || 4 || प्रऽसू᳚तः¦भ॒क्षम्¦अ॒क॒र॒म्¦च॒रौ¦अपि॑¦स्तोम᳚म्¦च॒¦इ॒मम्¦प्र॒थ॒मः¦सू॒रिः¦उत्¦मृ॒जे॒ | |
| [123] वातस्येति चतुरृचस्य सूक्तस्य वातायनोनिलोवायुस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:168}{अनुवाक:12, सूक्त:17} |
| वात॑स्य॒नुम॑हि॒मानं॒रथ॑स्यरु॒जन्ने᳚तिस्त॒नय᳚न्नस्य॒घोषः॑ | दि॒वि॒स्पृग्या᳚त्यरु॒णानि॑कृ॒ण्वन्नु॒तो,ए᳚तिपृथि॒व्यारे॒णुमस्य॑न् || 1 || वर्ग:26 वात॑स्य¦नु¦म॒हि॒मान᳚म्¦रथ॑स्य¦रु॒जन्¦ए॒ति॒¦स्त॒नय॑न्¦अ॒स्य॒¦घोषः॑ | |
| संप्रेर॑ते॒,अनु॒वात॑स्यवि॒ष्ठा,ऐनं᳚गच्छन्ति॒सम॑नं॒नयोषाः᳚ | ताभिः॑स॒युक्स॒रथं᳚दे॒वई᳚यते॒ऽस्यविश्व॑स्य॒भुव॑नस्य॒राजा᳚ || 2 || सम्¦प्र¦ई॒र॒ते॒¦अनु॑¦वात॑स्य¦वि॒ऽस्थाः¦आ¦ए॒न॒म्¦ग॒च्छ॒न्ति॒¦सम॑नम्¦न¦योषाः᳚ | |
| अ॒न्तरि॑क्षेप॒थिभि॒रीय॑मानो॒ननिवि॑शतेकत॒मच्च॒नाहः॑ | अ॒पांसखा᳚प्रथम॒जा,ऋ॒तावा॒क्व॑स्विज्जा॒तःकुत॒आब॑भूव || 3 || अ॒न्तरि॑क्षे¦प॒थिऽभिः॑¦ईय॑मानः¦न¦नि¦वि॒श॒ते॒¦क॒त॒मत्¦च॒न¦अह॒रिति॑ | |
| आ॒त्मादे॒वानां॒भुव॑नस्य॒गर्भो᳚यथाव॒शंच॑रतिदे॒वए॒षः | घोषा॒,इद॑स्यशृण्विरे॒नरू॒पंतस्मै॒वाता᳚यह॒विषा᳚विधेम || 4 || आ॒त्मा¦दे॒वाना᳚म्¦भुव॑नस्य¦गर्भः॑¦य॒था॒ऽव॒शम्¦च॒र॒ति॒¦दे॒वः¦ए॒षः | |
| [124] मयोभूरिति चतुरृचस्य सूक्तस्य काक्षीवतः शंबरोगावस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:169}{अनुवाक:12, सूक्त:18} |
| म॒यो॒भूर्वातो᳚,अ॒भिवा᳚तू॒स्रा,ऊर्ज॑स्वती॒रोष॑धी॒रारि॑शन्ताम् | पीव॑स्वतीर्जी॒वध᳚न्याःपिबन्त्वव॒साय॑प॒द्वते᳚रुद्रमृळ || 1 || वर्ग:27 म॒यः॒ऽभूः¦वातः॑¦अ॒भि¦वा॒तु॒¦उ॒स्राः¦ऊर्ज॑स्वतीः¦ओष॑धीः¦आ¦रि॒श॒न्ता॒म् | |
| याःसरू᳚पा॒विरू᳚पा॒,एक॑रूपा॒यासा᳚म॒ग्निरिष्ट्या॒नामा᳚नि॒वेद॑ | या,अङ्गि॑रस॒स्तप॑से॒हच॒क्रुस्ताभ्यः॑पर्जन्य॒महि॒शर्म॑यच्छ || 2 || याः¦सऽरू᳚पाः¦विऽरू᳚पाः¦एक॑ऽरूपाः¦यासा᳚म्¦अ॒ग्निः¦इष्ट्या᳚¦नामा᳚नि¦वेद॑ | |
| यादे॒वेषु॑त॒न्व१॑(अ॒)मैर॑यन्त॒यासां॒सोमो॒विश्वा᳚रू॒पाणि॒वेद॑ | ता,अ॒स्मभ्यं॒पय॑सा॒पिन्व॑मानाःप्र॒जाव॑तीरिन्द्रगो॒ष्ठेरि॑रीहि || 3 || याः¦दे॒वेषु॑¦त॒न्व᳚म्¦ऐर॑यन्त¦यासा᳚म्¦सोमः॑¦विश्वा᳚¦रू॒पाणि॑¦वेद॑ | |
| प्र॒जाप॑ति॒र्मह्य॑मे॒ताररा᳚णो॒विश्वै᳚र्दे॒वैःपि॒तृभिः॑संविदा॒नः | शि॒वाःस॒तीरुप॑नोगो॒ष्ठमाक॒स्तासां᳚व॒यंप्र॒जया॒संस॑देम || 4 || प्र॒जाऽप॑तिः¦मह्य᳚म्¦ए॒ताः¦ररा᳚णः¦विश्वैः᳚¦दे॒वैः¦पि॒तृऽभिः॑¦स॒म्ऽवि॒दा॒नः | |
| [125] विभ्राडिति चतुरृचस्य सूक्तस्य सौर्यो विभ्राट् सूर्योजगत्यंयास्तारपंक्तिः |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:170}{अनुवाक:12, सूक्त:19} |
| वि॒भ्राड्बृ॒हत्पि॑बतुसो॒म्यं¦मध्वायु॒र्दध॑द्य॒ज्ञप॑ता॒ववि॑ह्रुतम् | वात॑जूतो॒यो,अ॑भि॒रक्ष॑ति॒त्मना᳚¦प्र॒जाःपु॑पोषपुरु॒धाविरा᳚जति || 1 || वर्ग:28 वि॒ऽभ्राट्¦बृ॒हत्¦पि॒ब॒तु॒¦सो॒म्यम्¦मधु॑¦आयुः॑¦दध॑त्¦य॒ज्ञऽप॑तौ¦अवि॑ऽहुतम् | |
| वि॒भ्राड्बृ॒हत्सुभृ॑तंवाज॒सात॑मं॒¦धर्म᳚न्दि॒वोध॒रुणे᳚स॒त्यमर्पि॑तम् | अ॒मि॒त्र॒हावृ॑त्र॒हाद॑स्यु॒हन्त॑मं॒¦ज्योति॑र्जज्ञे,असुर॒हास॑पत्न॒हा || 2 || वि॒ऽभ्राट्¦बृ॒हत्¦सुऽभृ॑तम्¦वा॒ज॒ऽसात॑मम्¦धर्म᳚म्¦दि॒वः¦ध॒रुणे᳚¦स॒त्यम्¦अर्पि॑तम् | |
| इ॒दंश्रेष्ठं॒ज्योति॑षां॒ज्योति॑रुत्त॒मं¦वि॑श्व॒जिद्ध॑न॒जिदु॑च्यतेबृ॒हत् | वि॒श्व॒भ्राड्भ्रा॒जोमहि॒सूर्यो᳚दृ॒श¦उ॒रुप॑प्रथे॒सह॒ओजो॒,अच्यु॑तम् || 3 || इ॒दम्¦श्रेष्ठ᳚म्¦ज्योति॑षाम्¦ज्योतिः॑¦उ॒त्ऽत॒मम्¦वि॒श्व॒ऽजित्¦ध॒न॒ऽजित्¦उ॒च्य॒ते॒¦बृ॒हत् | |
| वि॒भ्राज॒ञ्ज्योति॑षा॒स्व१॑(अ॒)¦रग॑च्छोरोच॒नंदि॒वः | येने॒माविश्वा॒भुव॑ना॒न्याभृ॑ता¦वि॒श्वक᳚र्मणावि॒श्वदे᳚व्यावता || 4 || वि॒ऽभ्राज᳚म्¦ज्योति॑षा¦स्वः॑¦अग॑च्छः¦रो॒च॒नम्¦दि॒वः | |
| [126] त्वंत्यमिति चतुर्भचस्य सूक्तस्य भार्गवइटइंद्रोगायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:171}{अनुवाक:12, सूक्त:20} |
| त्वंत्यमि॒टतो॒रथ॒मिन्द्र॒प्रावः॑सु॒ताव॑तः | अशृ॑णोःसो॒मिनो॒हव᳚म् || 1 || वर्ग:29 त्वम्¦त्यम्¦इ॒टतः॑¦रथ᳚म्¦इन्द्र॑¦प्र¦आ॒वः॒¦सु॒तऽव॑तः | अशृ॑णोः¦सो॒मिन॑¦हव᳚म् || |
| त्वंम॒खस्य॒दोध॑तः॒शिरोऽव॑त्व॒चोभ॑रः | अग॑च्छःसो॒मिनो᳚गृ॒हम् || 2 || त्वम्¦म॒खस्य॑¦दोध॑तः¦शिरः॑¦अव॑¦त्व॒चः¦भ॒रः॒ | अग॑च्छः¦सो॒मिनः॑¦गृ॒हम् || |
| त्वंत्यमि᳚न्द्र॒मर्त्य॑मास्त्रबु॒ध्नाय॑वे॒न्यम् | मुहुः॑श्रथ्नामन॒स्यवे᳚ || 3 || त्वम्¦त्यम्¦इ॒न्द्र॒¦मर्त्य᳚म्¦आ॒स्त्र॒ऽबु॒ध्नाय॑¦वे॒न्यम् | मुहुः॑¦श्र॒थ्नाः॒¦म॒न॒स्यवे᳚ || |
| त्वंत्यमि᳚न्द्र॒सूर्यं᳚प॒श्चासन्तं᳚पु॒रस्कृ॑धि | दे॒वानां᳚चित्ति॒रोवश᳚म् || 4 || त्वम्¦त्यम्¦इ॒न्द्र॒¦सूर्य᳚म्¦प॒श्चा¦सन्त᳚म्¦पु॒रः¦कृ॒धि॒ | दे॒वाना᳚म्¦चि॒त्¦ति॒रः¦वश᳚म् || |
| [127] आयाहीति चतुरृचस्य सूक्तस्यांगिरसः संवर्त उषाद्विपदाविराट् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:172}{अनुवाक:12, सूक्त:21} |
| आया᳚हि॒वन॑सास॒हगावः॑सचन्तवर्त॒निंयदूध॑भिः || 1 || वर्ग:30 आ¦या॒हि॒¦वन॑सा¦स॒ह¦गावः॑¦स॒च॒न्त॒¦व॒र्त॒निम्¦यत्¦ऊध॑ऽभिः || |
| आया᳚हि॒वस्व्या᳚धि॒यामंहि॑ष्ठोजार॒यन्म॑खःसु॒दानु॑भिः || 2 || आ¦या॒हि॒¦वस्व्या᳚¦धि॒या¦मंहि॑ष्ठः¦जा॒र॒यत्ऽम॑खः¦सु॒दानु॑ऽभिः || |
| पि॒तु॒भृतो॒नतन्तु॒मित्सु॒दान॑वः॒प्रति॑दध्मो॒यजा᳚मसि || 3 || पि॒तु॒ऽभृतः॑¦न¦तन्तु᳚म्¦इत्¦सु॒ऽदान॑वः¦प्रति॑¦द॒ध्मः॒¦यजा᳚मसि || |
| उ॒षा,अप॒स्वसु॒स्तमः॒संव॑र्तयतिवर्त॒निंसु॑जा॒तता᳚ || 4 || उ॒षाः¦अप॑¦स्वसुः॑¦तमः॑¦सम्¦व॒र्त॒य॒ति॒¦व॒र्त॒निम्¦सु॒ऽजा॒तता᳚ || |
| [128] आत्वेति षडृचस्य सूक्तस्यांगिरसोध्रुवोराजानुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:173}{अनुवाक:12, सूक्त:22} |
| आत्वा᳚हार्षम॒न्तरे᳚धिध्रु॒वस्ति॒ष्ठावि॑चाचलिः | विश॑स्त्वा॒सर्वा᳚वाञ्छन्तु॒मात्वद्रा॒ष्ट्रमधि॑भ्रशत् || 1 || वर्ग:31 आ¦त्वा॒¦अ॒हा॒र्ष॒म्¦अ॒न्तः¦ए॒धि॒¦ध्रु॒वः¦ति॒ष्ठ॒¦अवि॑ऽचाचलिः | विशः॑¦त्वा॒¦सर्वाः᳚¦वां॒छ॒न्तु॒¦मा¦त्वत्¦रा॒ष्ट्रम्¦अधि॑¦भ्र॒श॒त् || |
| इ॒हैवैधि॒माप॑च्योष्ठाः॒पर्व॑तइ॒वावि॑चाचलिः | इन्द्र॑इवे॒हध्रु॒वस्ति॑ष्ठे॒हरा॒ष्ट्रमु॑धारय || 2 || इ॒ह¦ए॒व¦ए॒धि॒¦मा¦अप॑¦च्यो॒ष्ठाः॒¦पर्व॑तःऽइव¦अवि॑ऽचाचलिः | इन्द्र॑ऽइव¦इ॒ह¦ध्रु॒वः¦ति॒ष्ठ॒¦इ॒ह¦रा॒ष्ट्रम्¦ऊँ॒ इति॑¦धा॒र॒य॒ || |
| इ॒ममिन्द्रो᳚,अदीधरद्ध्रु॒वंध्रु॒वेण॑ह॒विषा᳚ | तस्मै॒सोमो॒,अधि॑ब्रव॒त्तस्मा᳚,उ॒ब्रह्म॑ण॒स्पतिः॑ || 3 || इ॒मम्¦इन्द्रः॑¦अ॒दी॒ध॒र॒त्¦ध्रु॒वम्¦ध्रु॒वेण॑¦ह॒विषा᳚ | तस्मै᳚¦सोमः॑¦अधि॑¦ब्र॒व॒त्¦तस्मै᳚¦ऊँ॒ इति॑¦ब्रह्म॑णः¦पतिः॑ || |
| ध्रु॒वाद्यौर्ध्रु॒वापृ॑थि॒वी¦ध्रु॒वासः॒पर्व॑ता,इ॒मे | ध्रु॒वंविश्व॑मि॒दंजग॑द्¦ध्रु॒वोराजा᳚वि॒शाम॒यम् || 4 || ध्रु॒वा¦द्यौः¦ध्रु॒वा¦पृ॒थि॒वी¦ध्रु॒वासः॑¦पर्व॑ताः¦इ॒मे | ध्रु॒वम्¦विश्व᳚म्¦इ॒दम्¦जग॑त्¦ध्रु॒वः¦राजा᳚¦वि॒शाम्¦अ॒यम् || |
| ध्रु॒वंते॒राजा॒वरु॑णो¦ध्रु॒वंदे॒वोबृह॒स्पतिः॑ | ध्रु॒वंत॒इन्द्र॑श्चा॒ग्निश्च॑¦रा॒ष्ट्रंधा᳚रयतांध्रु॒वम् || 5 || ध्रु॒वम्¦ते॒¦राजा᳚¦वरु॑णः¦ध्रु॒वम्¦दे॒वः¦बृह॒स्पतिः॑ | ध्रु॒वम्¦ते॒¦इन्द्रः॑¦च॒¦अ॒ग्निः¦च॒¦रा॒ष्ट्रम्¦धा॒र॒य॒ता॒म्¦ध्रु॒वम् || |
| ध्रु॒वंध्रु॒वेण॑ह॒विषा॒¦ऽभिसोमं᳚मृशामसि | अथो᳚त॒इन्द्रः॒केव॑ली॒¦र्विशो᳚बलि॒हृत॑स्करत् || 6 || ध्रु॒वम्¦ध्रु॒वेण॑¦ह॒विषा᳚¦अ॒भि¦सोम᳚म्¦मृ॒शा॒म॒सि॒ | अथो॒ इति॑¦ते॒¦इन्द्रः॑¦केव॑लीः¦विशः॑¦ब॒लि॒ऽहृतः॑¦क॒र॒त् || |
| [129] अभीवर्तेनेति पंचर्चस्य सूक्तस्यांगिरसोभीवर्तो राजानुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:174}{अनुवाक:12, सूक्त:23} |
| अ॒भी॒व॒र्तेन॑ह॒विषा॒येनेन्द्रो᳚,अभिवावृ॒ते | तेना॒स्मान्ब्र᳚ह्मणस्पते॒ऽभिरा॒ष्ट्राय॑वर्तय || 1 || वर्ग:32 अ॒भि॒ऽव॒र्तेन॑¦ह॒विषा᳚¦येन॑¦इन्द्रः॑¦अ॒भि॒ऽव॒वृ॒ते | तेन॑¦अ॒स्मान्¦ब्र॒ह्म॒णः॒¦प॒ते॒¦अ॒भि¦रा॒ष्ट्राय॑¦व॒र्त॒य॒ || |
| अ॒भि॒वृत्य॑स॒पत्ना᳚न॒भियानो॒,अरा᳚तयः | अ॒भिपृ॑त॒न्यन्तं᳚तिष्ठा॒भियोन॑इर॒स्यति॑ || 2 || अ॒भि॒ऽवृत्य॑¦स॒ऽपत्ना᳚न्¦अ॒भि¦याः¦नः॒¦अरा᳚तयः | अ॒भि¦पृ॒त॒न्यन्त᳚म्¦ति॒ष्ठ॒¦अ॒भि¦यः¦नः॒¦इ॒र॒स्यति॑ || |
| अ॒भित्वा᳚दे॒वःस॑वि॒ताभिसोमो᳚,अवीवृतत् | अ॒भित्वा॒विश्वा᳚भू॒तान्य॑भीव॒र्तोयथास॑सि || 3 || अ॒भि¦त्वा᳚¦दे॒वः¦स॒वि॒ता¦अ॒भि¦सोमः॑¦अ॒वी॒वृ॒त॒त् | अ॒भि¦त्वा॒¦विश्वा᳚¦भू॒तानि॑¦अ॒भि॒ऽव॒र्तः¦यथा᳚¦अस॑सि || |
| येनेन्द्रो᳚ह॒विषा᳚कृ॒त्व्यभ॑वद्द्यु॒म्न्यु॑त्त॒मः | इ॒दंतद॑क्रिदेवा,असप॒त्नःकिला᳚भुवम् || 4 || येन॑¦इन्द्रः॑¦ह॒विषा᳚¦कृ॒त्वी¦अभ॑वत्¦द्यु॒म्नी¦उ॒त्ऽत॒मः | इ॒दम्¦तत्¦अ॒क्रि॒¦दे॒वाः॒¦अ॒स॒प॒त्नः¦किल॑¦अ॒भु॒व॒म् || |
| अ॒स॒प॒त्नःस॑पत्न॒हाभिरा᳚ष्ट्रोविषास॒हिः | यथा॒हमे᳚षांभू॒तानां᳚वि॒राजा᳚नि॒जन॑स्यच || 5 || अ॒स॒प॒त्नः¦स॒प॒त्न॒ऽहा¦अ॒भिऽरा᳚ष्ट्रः¦वि॒ऽस॒स॒हिः | यथा᳚¦अ॒हम्¦ए॒षाम्¦भू॒ताना᳚म्¦वि॒ऽराजा᳚नि¦जन॑स्य¦च॒ || |
| [130] प्रवइति चतुरृचस्य सूक्तस्योर्ध्वग्रावार्बुदः सर्पऋषिपुत्रोग्रावाणोगायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:175}{अनुवाक:12, सूक्त:24} |
| प्रवो᳚ग्रावाणःसवि॒तादे॒वःसु॑वतु॒धर्म॑णा | धू॒र्षुयु॑ज्यध्वंसुनु॒त || 1 || वर्ग:33 प्र¦वः॒¦ग्रा॒वा॒णः॒¦स॒वि॒ता¦दे॒वः¦सु॒व॒तु॒¦धर्म॑णा | धूः॒ऽसु¦यु॒ज्य॒ध्व॒म्¦सु॒नु॒त || |
| ग्रावा᳚णो॒,अप॑दु॒च्छुना॒मप॑सेधतदुर्म॒तिम् | उ॒स्राःक॑र्तनभेष॒जम् || 2 || ग्रावा᳚णः¦अप॑¦दु॒च्छुना᳚म्¦अप॑¦से॒ध॒त॒¦दुः॒ऽम॒तिम् | उ॒स्राः¦क॒र्त॒न॒¦भे॒ष॒जम् || |
| ग्रावा᳚ण॒उप॑रे॒ष्वाम॑ही॒यन्ते᳚स॒जोष॑सः | वृष्णे॒दध॑तो॒वृष्ण्य᳚म् || 3 || ग्रावा᳚णः¦उप॑रेषु¦आ¦म॒ही॒यन्ते᳚¦स॒ऽजोष॑सः | वृ॒ष्णे॒¦दध॑तः¦वृष्ण्य᳚म् || |
| ग्रावा᳚णःसवि॒तानुवो᳚दे॒वःसु॑वतु॒धर्म॑णा | यज॑मानायसुन्व॒ते || 4 || ग्रावा᳚णः¦स॒वि॒ता¦नु¦वः॒¦दे॒वः¦सु॒व॒तु॒¦धर्म॑णा | यज॑मानाय¦सु॒न्व॒ते || |
| [131] प्रसूनवइति चतुरृचस्य सूक्तस्यार्भवः सूनुरग्निराद्यायाऋभवोनुष्टुप् द्वितीया गायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:176}{अनुवाक:12, सूक्त:25} |
| प्रसू॒नव॑ऋभू॒णांबृ॒हन्न॑वन्तवृ॒जना᳚ | क्षामा॒येवि॒श्वधा᳚य॒सोऽश्न᳚न्धे॒नुंनमा॒तर᳚म् || 1 || वर्ग:34 प्र¦सू॒नवः॑¦ऋ॒भू॒णाम्¦बृ॒हत्¦न॒व॒न्त॒¦वृ॒जना᳚ | क्षाम॑¦ये¦वि॒श्वऽधा᳚यसः¦अश्न॑न्¦धे॒नुम्¦न¦मा॒तर᳚म् || |
| प्रदे॒वंदे॒व्याधि॒याभर॑ताजा॒तवे᳚दसम् | ह॒व्यानो᳚वक्षदानु॒षक् || 2 || प्र¦दे॒वम्¦दे॒व्या¦धि॒या¦भर॑त¦जा॒तऽवे᳚दसम् | ह॒व्या¦नः॒¦व॒क्ष॒त्¦आ॒नु॒षक् || |
| अ॒यमु॒ष्यप्रदे᳚व॒युर्होता᳚य॒ज्ञाय॑नीयते | रथो॒नयोर॒भीवृ॑तो॒घृणी᳚वाञ्चेतति॒त्मना᳚ || 3 || अ॒यम्¦ऊँ॒ इति॑¦स्यः¦प्र¦दे॒व॒ऽयुः¦होता᳚¦य॒ज्ञाय॑¦नी॒य॒ते॒ | रथः॑¦न¦योः¦अ॒भिऽवृ॑तः¦घृणि॑ऽवान्¦चे॒त॒ति॒¦त्मना᳚ || |
| अ॒यम॒ग्निरु॑रुष्यत्य॒मृता᳚दिव॒जन्म॑नः | सह॑सश्चि॒त्सही᳚यान्दे॒वोजी॒वात॑वेकृ॒तः || 4 || अ॒यम्¦अ॒ग्निः¦उ॒रु॒ष्य॒ति॒¦अ॒मृता᳚त्ऽइव¦जन्म॑नः | सह॑सः¦चि॒त्¦सही᳚यान्¦दे॒वः¦जी॒वात॑वे¦कृ॒तः || |
| [132] पतंगमिति तृचस्य सूक्तस्य प्राजापत्यः पतंगोमायाभेदस्त्रिष्टुप् आद्याजगती |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:177}{अनुवाक:12, सूक्त:26} |
| प॒तं॒गम॒क्तमसु॑रस्यमा॒यया᳚हृ॒दाप॑श्यन्ति॒मन॑साविप॒श्चितः॑ | स॒मु॒द्रे,अ॒न्तःक॒वयो॒विच॑क्षते॒मरी᳚चीनांप॒दमि॑च्छन्तिवे॒धसः॑ || 1 || वर्ग:35 प॒त॒ङ्गम्¦अ॒क्तम्¦असु॑रस्य¦मा॒यया᳚¦हृ॒दा¦प॒श्य॒न्ति॒¦मन॑सा¦वि॒पः॒ऽचितः॑ | |
| प॒तं॒गोवाचं॒मन॑साबिभर्ति॒तांग᳚न्ध॒र्वो᳚ऽवद॒द्गर्भे᳚,अ॒न्तः | तांद्योत॑मानांस्व॒र्यं᳚मनी॒षामृ॒तस्य॑प॒देक॒वयो॒निपा᳚न्ति || 2 || प॒त॒ङ्गः¦वाच᳚म्¦मन॑सा¦बि॒भ॒र्ति॒¦तान्¦ग॒न्ध॒र्वः¦अ॒व॒द॒त्¦गर्भे᳚¦अ॒न्तरिति॑ | |
| अप॑श्यंगो॒पामनि॑पद्यमान॒माच॒परा᳚चप॒थिभि॒श्चर᳚न्तम् | सस॒ध्रीचीः॒सविषू᳚ची॒र्वसा᳚न॒आव॑रीवर्ति॒भुव॑नेष्व॒न्तः || 3 || अप॑श्यम्¦गो॒पाम्¦अनि॑ऽपद्यमानम्¦आ¦च॒¦परा᳚¦च॒¦प॒थिऽभिः॑¦चर᳚न्तम् | |
| [133] त्यमूष्विति तृचस्य सूक्तस्य तार्क्ष्योरिष्टनेमिस्तार्क्ष्यस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:178}{अनुवाक:12, सूक्त:27} |
| त्यमू॒षुवा॒जिनं᳚दे॒वजू᳚तंस॒हावा᳚नंतरु॒तारं॒रथा᳚नाम् | अरि॑ष्टनेमिंपृत॒नाज॑मा॒शुंस्व॒स्तये॒तार्क्ष्य॑मि॒हाहु॑वेम || 1 || वर्ग:36 त्यम्¦ऊँ॒ इति॑¦सु¦वा॒जिन᳚म्¦दे॒वऽजू᳚तम्¦स॒हऽवा᳚नम्¦त॒रु॒ऽतार᳚म्¦रथा᳚नाम् | |
| इन्द्र॑स्येवरा॒तिमा॒जोहु॑वानाःस्व॒स्तये॒नाव॑मि॒वारु॑हेम | उर्वी॒नपृथ्वी॒बहु॑ले॒गभी᳚रे॒मावा॒मेतौ॒मापरे᳚तौरिषाम || 2 || इन्द्र॑स्यऽइव¦रा॒तिम्¦आ॒ऽजोहु॑वानाः¦स्व॒स्तये᳚¦नाव᳚म्ऽइव¦आ¦रु॒हे॒म॒ | |
| स॒द्यश्चि॒द्यःशव॑सा॒पञ्च॑कृ॒ष्टीःसूर्य॑इव॒ज्योति॑षा॒पस्त॒तान॑ | स॒ह॒स्र॒साःश॑त॒सा,अ॑स्य॒रंहि॒र्नस्मा᳚वरन्तेयुव॒तिंनशर्या᳚म् || 3 || स॒द्यः¦चि॒त्¦यः¦शव॑सा¦पंच॑¦कृ॒ष्टीः¦सूर्यः॑ऽइव¦ज्योति॑षा¦अ॒पः¦त॒तान॑ | |
| [134] उत्तिष्ठतेति तृचस्य सूक्तस्यौशीनरः शिबिः १ काशिराजः प्रतर्दनो रोहिदश्ववसुमना३ इर्तिक्रर्मेणैकर्चा इंद्रत्रिष्टुबाद्यानुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:179}{अनुवाक:12, सूक्त:28} |
| उत्ति॑ष्ठ॒ताव॑पश्य॒तेन्द्र॑स्यभा॒गमृ॒त्विय᳚म् | यदि॑श्रा॒तोजु॒होत॑न॒यद्यश्रा᳚तोमम॒त्तन॑ || 1 || वर्ग:37 उत्¦ति॒ष्ठ॒त॒¦अव॑¦प॒श्य॒त॒¦इन्द्र॑स्य¦भा॒गम्¦ऋ॒त्विय᳚म् | यदि॑¦श्रा॒तः¦जु॒होत॑न¦यदि॑¦अश्रा᳚तः¦म॒म॒त्तन॑ || |
| श्रा॒तंह॒विरोष्वि᳚न्द्र॒प्रया᳚हिज॒गाम॒सूरो॒,अध्व॑नो॒विम॑ध्यम् | परि॑त्वासतेनि॒धिभिः॒सखा᳚यःकुल॒पानव्रा॒जप॑तिं॒चर᳚न्तम् || 2 || श्रा॒तम्¦ह॒विः¦ओ इति॑¦सु¦इ॒न्द्र॒¦प्र¦या॒हि॒¦ज॒गाम॑¦सूरः॑¦अध्व॑नः¦विऽम॑ध्यम् | |
| श्रा॒तंम᳚न्य॒ऊध॑निश्रा॒तम॒ग्नौसुश्रा᳚तंमन्ये॒तदृ॒तंनवी᳚यः | माध्यं᳚दिनस्य॒सव॑नस्यद॒ध्नःपिबे᳚न्द्रवज्रिन्पुरुकृज्जुषा॒णः || 3 || श्रा॒तम्¦म॒न्ये॒¦ऊध॑नि¦श्रा॒तम्¦अ॒ग्नौ¦सुऽश्रा᳚तम्¦म॒न्ये॒¦तत्¦ऋ॒तम्¦नवी᳚यः | |
| [135] प्रससाहिषइति तृचस्य सूक्तस्यैंद्रिर्जयइंद्रस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:180}{अनुवाक:12, सूक्त:29} |
| प्रस॑साहिषेपुरुहूत॒शत्रू॒ञ्ज्येष्ठ॑स्ते॒शुष्म॑इ॒हरा॒तिर॑स्तु | इन्द्राभ॑र॒दक्षि॑णेना॒वसू᳚नि॒पतिः॒सिन्धू᳚नामसिरे॒वती᳚नाम् || 1 || वर्ग:38 प्र¦स॒स॒हि॒षे॒¦पु॒रु॒ऽहू॒त॒¦शत्रू᳚न्¦ज्येष्ठः॑¦ते॒¦शुष्मः॑¦इ॒ह¦रा॒तिः¦अ॒स्तु॒ | |
| मृ॒गोनभी॒मःकु॑च॒रोगि॑रि॒ष्ठाःप॑रा॒वत॒आज॑गन्था॒पर॑स्याः | सृ॒कंसं॒शाय॑प॒विमि᳚न्द्रति॒ग्मंविशत्रू᳚न्ताळ्हि॒विमृधो᳚नुदस्व || 2 || मृ॒गः¦न¦भी॒मः¦कु॒च॒रः¦गि॒रि॒ऽस्थाः¦प॒रा॒ऽवतः॑¦आ¦ज॒ग॒न्थ॒¦पर॑स्याः | |
| इन्द्र॑क्ष॒त्रम॒भिवा॒ममोजोऽजा᳚यथावृषभचर्षणी॒नाम् | अपा᳚नुदो॒जन॑ममित्र॒यन्त॑मु॒रुंदे॒वेभ्यो᳚,अकृणोरुलो॒कम् || 3 || इन्द्र॑¦क्ष॒त्रम्¦अ॒भि¦वा॒मम्¦ओजः॑¦अजा᳚यथाः¦वृ॒ष॒भ॒¦च॒र्ष॒णी॒नाम् | |
| [136] प्रथेश्चेति तृचस्य सूक्तस्य वासिष्ठः प्रथो १। भारद्वाजःसप्रथ२ सौर्याघर्म३ कर्चाविश्वेदेवास्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:181}{अनुवाक:12, सूक्त:30} |
| प्रथ॑श्च॒यस्य॑स॒प्रथ॑श्च॒नामानु॑ष्टुभस्यह॒विषो᳚ह॒विर्यत् | धा॒तुर्द्युता᳚नात्सवि॒तुश्च॒विष्णो᳚रथंत॒रमाज॑भारा॒वसि॑ष्ठः || 1 || वर्ग:39 प्रथः॑¦च॒¦यस्य॑¦स॒ऽप्रथः॑¦च॒¦नाम॑¦आनु॑ऽस्तुभस्य¦ह॒विषः॑¦ह॒विः¦यत् | |
| अवि᳚न्द॒न्ते,अति॑हितं॒यदासी᳚द्य॒ज्ञस्य॒धाम॑पर॒मंगुहा॒यत् | धा॒तुर्द्युता᳚नात्सवि॒तुश्च॒विष्णो᳚र्भ॒रद्वा᳚जोबृ॒हदाच॑क्रे,अ॒ग्नेः || 2 || अवि᳚न्दन्¦ते¦अति॑ऽहितम्¦यत्¦आसी᳚त्¦य॒ज्ञस्य॑¦धाम॑¦प॒र॒मम्¦गुहा᳚¦यत् | |
| ते᳚ऽविन्द॒न्मन॑सा॒दीध्या᳚ना॒यजुः॑ष्क॒न्नंप्र॑थ॒मंदे᳚व॒यान᳚म् | धा॒तुर्द्युता᳚नात्सवि॒तुश्च॒विष्णो॒रासूर्या᳚दभरन्घ॒र्ममे॒ते || 3 || ते¦अ॒वि॒न्द॒न्¦मन॑सा¦दीध्या᳚नाः¦यजुः॑¦स्क॒न्नम्¦प्र॒थ॒मम्¦दे॒व॒ऽयान᳚म् | |
| [137] बृहस्पतिरिति तृचस्य सूक्तस्य बार्हस्पत्यस्त पुर्मूर्धा बृहस्पतिस्त्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:182}{अनुवाक:12, सूक्त:31} |
| बृह॒स्पति᳚र्नयतुदु॒र्गहा᳚ति॒रःपुन᳚र्नेषद॒घशं᳚साय॒मन्म॑ | क्षि॒पदश॑स्ति॒मप॑दुर्म॒तिंह॒न्नथा᳚कर॒द्यज॑मानाय॒शंयोः || 1 || वर्ग:40 बृह॒स्पतिः॑¦न॒य॒तु॒¦दुः॒ऽगहा᳚¦ति॒रः¦पुनः॑¦ने॒ष॒त्¦अ॒घऽशं᳚साय¦मन्म॑ | |
| नरा॒शंसो᳚नोऽवतुप्रया॒जेशंनो᳚,अस्त्वनुया॒जोहवे᳚षु | क्षि॒पदश॑स्ति॒मप॑दुर्म॒तिंह॒न्नथा᳚कर॒द्यज॑मानाय॒शंयोः || 2 || नरा॒शंसः॑¦नः॒¦अ॒व॒तु॒¦प्र॒ऽया॒जे¦शम्¦नः॒¦अ॒स्तु॒¦अ॒नु॒ऽया॒जः¦हवे᳚षु | |
| तपु᳚र्मूर्धातपतुर॒क्षसो॒येब्र᳚ह्म॒द्विषः॒शर॑वे॒हन्त॒वा,उ॑ | क्षि॒पदश॑स्ति॒मप॑दुर्म॒तिंह॒न्नथा᳚कर॒द्यज॑मानाय॒शंयोः || 3 || तपुः॑ऽमूर्धा¦त॒प॒तु॒¦र॒क्षसः॑¦ये¦ब्र॒ह्म॒ऽद्विषः॑¦शर॑वे¦हन्त॒वै¦ऊँ॒ इति॑ | |
| [138] अपश्यमिति तृचस्य सूक्तस्य प्राजापत्यः प्रजावानृषिः यजमानोयजमानपत्नीहोता इतिक्रमेणदेवतास्त्रिष्टुप् | (अपश्यंत्वेत्येतस्याद्य यायजमानमीक्षते द्वितीयया पत्नींतृतीययात्मानं आ। श्रौ।){अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:183}{अनुवाक:12, सूक्त:32} |
| अप॑श्यंत्वा॒मन॑सा॒चेकि॑तानं॒तप॑सोजा॒तंतप॑सो॒विभू᳚तम् | इ॒हप्र॒जामि॒हर॒यिंररा᳚णः॒प्रजा᳚यस्वप्र॒जया᳚पुत्रकाम || 1 || वर्ग:41 अप॑श्यम्¦त्वा॒¦मन॑सा¦चेकि॑तानम्¦तप॑सः¦जा॒तम्¦तप॑सः¦विऽभू᳚तम् | |
| अप॑श्यंत्वा॒मन॑सा॒दीध्या᳚नां॒स्वायां᳚त॒नू,ऋत्व्ये॒नाध॑मानाम् | उप॒मामु॒च्चायु॑व॒तिर्ब॑भूयाः॒प्रजा᳚यस्वप्र॒जया᳚पुत्रकामे || 2 || अप॑श्यम्¦त्वा॒¦मन॑सा¦दीध्या᳚नाम्¦स्वाया᳚म्¦त॒नू इति॑¦ऋत्व्ये᳚¦नाध॑मानाम् | |
| अ॒हंगर्भ॑मदधा॒मोष॑धीष्व॒हंविश्वे᳚षु॒भुव॑नेष्व॒न्तः | अ॒हंप्र॒जा,अ॑जनयंपृथि॒व्याम॒हंजनि॑भ्यो,अप॒रीषु॑पु॒त्रान् || 3 || अ॒हम्¦गर्भ᳚म्¦अ॒द॒धा॒म्¦ओष॑धीषु¦अ॒हम्¦विश्वे᳚षु¦भुव॑नेषु¦अ॒न्तरिति॑ | |
| [139] विष्णुरिति तृचस्य सूक्तस्य गर्भकर्तात्वष्टा आद्याया विष्णुत्वष्टृप्रजापतिधातारो द्वितीयायाः सिनीवालि सरस्वत्यश्विनस्तृतीयायाअश्विनावनुष्टुप् | (प्राजापत्योविष्णुर्वाऋषिः) |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:184}{अनुवाक:12, सूक्त:33} |
| विष्णु॒र्योनिं᳚कल्पयतु॒त्वष्टा᳚रू॒पाणि॑पिंशतु | आसि᳚ञ्चतुप्र॒जाप॑तिर्धा॒तागर्भं᳚दधातुते || 1 || वर्ग:42 विष्णुः॑¦योनि᳚म्¦क॒ल्प॒य॒तु॒¦त्वष्टा᳚¦रू॒पाणि॑¦पिं॒श॒तु॒ | आ¦सिं॒च॒तु॒¦प्र॒जाऽप॑तिः¦धा॒ता¦गर्भ᳚म्¦द॒धा॒तु॒¦ते॒ || |
| गर्भं᳚धेहिसिनीवालि॒गर्भं᳚धेहिसरस्वति | गर्भं᳚ते,अ॒श्विनौ᳚दे॒वावाध॑त्तां॒पुष्क॑रस्रजा || 2 || गर्भ᳚म्¦धे॒हि॒¦सि॒नी॒वा॒लि॒¦गर्भ᳚म्¦धे॒हि॒¦स॒र॒स्व॒ति॒ | गर्भ᳚म्¦ते॒¦अ॒श्विनौ᳚¦दे॒वौ¦आ¦ध॒त्ता॒म्¦पुष्क॑रऽस्रजा || |
| हि॒र॒ण्ययी᳚,अ॒रणी॒यंनि॒र्मन्थ॑तो,अ॒श्विना᳚ | तंते॒गर्भं᳚हवामहेदश॒मेमा॒सिसूत॑वे || 3 || हि॒र॒ण्ययी॒ इति॑¦अ॒रणी॒ इति॑¦यम्¦निः॒ऽमन्थ॑तः¦अ॒श्विना᳚ | तम्¦ते॒¦गर्भ᳚म्¦ह॒वा॒म॒हे॒¦द॒श॒मे¦मा॒सि¦सूत॑वे || |
| [140] महीति तृचस्य सूक्तस्य वारुणिः सत्यधृतिरादित्या गायत्री | (महि सत्यधृतिर्वारुणिरादित्यं स्वस्त्ययनमित्यनुक्रमण्या अदितिर्देवतायस्येत्यादित्यं आदित्योदेवतायस्येत्यादित्यमिति द्वैविध्येनप्राप्ता वप्यत्रादित्यानामेवदेवतात्वंनादितेः 'माहित्रंयन्महित्रीणामादित्यानांस्तुतिर्विदुः' इतिशौनकोक्तेः)|{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:185}{अनुवाक:12, सूक्त:34} |
| महि॑त्री॒णामवो᳚ऽस्तुद्यु॒क्षंमि॒त्रस्या᳚र्य॒म्णः | दु॒रा॒धर्षं॒वरु॑णस्य || 1 || वर्ग:43 महि॑¦त्री॒णाम्¦अवः॑¦अ॒स्तु॒¦द्यु॒क्षम्¦मि॒त्रस्य॑¦अ॒र्य॒म्णः | दुः॒ऽआ॒धर्ष᳚म्¦वरु॑णस्य || |
| न॒हितेषा᳚म॒माच॒ननाध्व॑सुवार॒णेषु॑ | ईशे᳚रि॒पुर॒घशं᳚सः || 2 || न॒हि¦तेषा᳚म्¦अ॒मा¦च॒न¦न¦अध्व॑ऽसु¦वा॒र॒णेषु॑ | ईशे᳚¦रि॒पुः¦अ॒घऽशं᳚सः || |
| यस्मै᳚पु॒त्रासो॒,अदि॑तेः॒प्रजी॒वसे॒मर्त्या᳚य | ज्योति॒र्यच्छ॒न्त्यज॑स्रम् || 3 || यस्मै᳚¦पु॒त्रासः॑¦अदि॑तेः¦प्र¦जी॒वसे᳚¦मर्त्या᳚य | ज्योतिः॑¦यच्छ᳚न्ति¦अज॑स्रम् || |
| [141] वातइति तृचस्य सूकस्य वातायनउलोवायुर्गायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:186}{अनुवाक:12, सूक्त:35} |
| वात॒आवा᳚तुभेष॒जंश॒म्भुम॑यो॒भुनो᳚हृ॒दे | प्रण॒आयूं᳚षितारिषत् || 1 || वर्ग:44 वातः॑¦आ¦वा॒तु॒¦भे॒ष॒जम्¦श॒म्ऽभु¦मा॒यः॒ऽभु¦नः॒¦हृ॒दे | प्र¦नः॒¦आयूं᳚षि¦ता॒रि॒ष॒त् || |
| उ॒तवा᳚तपि॒तासि॑नउ॒तभ्रातो॒तनः॒सखा᳚ | सनो᳚जी॒वात॑वेकृधि || 2 || उ॒त¦वा॒त॒¦पि॒ता¦अ॒सि॒¦नः॒¦उ॒त¦भ्राता᳚¦उ॒त¦नः॒¦सखा᳚ | सः¦नः॒¦जी॒वात॑वे¦कृ॒धि॒ || |
| यद॒दोवा᳚ततेगृ॒हे॒३॑(ए॒)ऽमृत॑स्यनि॒धिर्हि॒तः | ततो᳚नोदेहिजी॒वसे᳚ || 3 || यत्¦अ॒दः¦वा॒त॒¦ते॒¦गृ॒हे¦अ॒मृत॑स्य¦नि॒धिः¦हि॒तः | ततः॑¦नः॒¦दे॒हि॒¦जी॒वसे᳚ || |
| [142] प्राग्नयइति पंचर्चस्य सूक्तस्याग्नेयोवत्सोग्निर्गायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:187}{अनुवाक:12, सूक्त:36} |
| प्राग्नये॒वाच॑मीरयवृष॒भाय॑क्षिती॒नाम् | सनः॑पर्ष॒दति॒द्विषः॑ || 1 || वर्ग:45 प्र¦अ॒ग्नये᳚¦वाच᳚म्¦ई॒र॒य॒¦वृ॒ष॒भाय॑¦क्षि॒ती॒नाम् | सः¦नः॒¦प॒र्ष॒त्¦अति॑¦द्विषः॑ || |
| यःपर॑स्याःपरा॒वत॑स्ति॒रोधन्वा᳚ति॒रोच॑ते | सनः॑पर्ष॒दति॒द्विषः॑ || 2 || यः¦पर॑स्याः¦प॒रा॒ऽवतः॑¦ति॒रः¦धन्व॑¦अ॒ति॒ऽरोच॑ते | सः¦नः॒¦प॒र्ष॒त्¦अति॑¦द्विषः॑ || |
| योरक्षां᳚सिनि॒जूर्व॑ति॒वृषा᳚शु॒क्रेण॑शो॒चिषा᳚ | सनः॑पर्ष॒दति॒द्विषः॑ || 3 || यः¦रक्षां᳚सि¦नि॒ऽजूर्व॑ति¦वृषा᳚¦शु॒क्रेण॑¦शो॒चिषा᳚ | सः¦नः॒¦प॒र्ष॒त्¦अति॑¦द्विषः॑ || |
| योविश्वा॒भिवि॒पश्य॑ति॒भुव॑ना॒संच॒पश्य॑ति | सनः॑पर्ष॒दति॒द्विषः॑ || 4 || यः¦विश्वा᳚¦अ॒भि¦वि॒ऽपश्य॑ति¦भुव॑ना¦सम्¦च॒¦पश्य॑ति | सः¦नः॒¦प॒र्ष॒त्¦अति॑¦द्विषः॑ || |
| यो,अ॒स्यपा॒रेरज॑सःशु॒क्रो,अ॒ग्निरजा᳚यत | सनः॑पर्ष॒दति॒द्विषः॑ || 5 || यः¦अ॒स्य¦पा॒रे¦रज॑सः¦शु॒क्रः¦अ॒ग्निः¦अजा᳚यत | सः¦नः॒¦प॒र्ष॒त्¦अति॑¦द्विषः॑ || |
| [143] प्रनूनमिति तृचस्य सूक्तस्याग्नेयः श्येनोजातवेदाअग्निर्गायत्री |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:188}{अनुवाक:12, सूक्त:37} |
| प्रनू॒नंजा॒तवे᳚दस॒मश्वं᳚हिनोतवा॒जिन᳚म् | इ॒दंनो᳚ब॒र्हिरा॒सदे᳚ || 1 || वर्ग:46 प्र¦नू॒नम्¦जा॒तऽवे᳚दसम्¦अश्व᳚म्¦हि॒नो॒त॒¦वा॒जिन᳚म् | इ॒दम्¦नः॒¦ब॒र्हिः¦आ॒ऽसदे᳚ || |
| अ॒स्यप्रजा॒तवे᳚दसो॒विप्र॑वीरस्यमी॒ळ्हुषः॑ | म॒हीमि॑यर्मिसुष्टु॒तिम् || 2 || अ॒स्य¦प्र¦जा॒तऽवे᳚दसः¦विप्र॑ऽवीरस्य¦मी॒ळ्हुषः॑ | म॒हीम्¦इ॒य॒र्मि॒¦सु॒ऽस्तु॒तिम् || |
| यारुचो᳚जा॒तवे᳚दसोदेव॒त्राह᳚व्य॒वाह॑नीः | ताभि᳚र्नोय॒ज्ञमि᳚न्वतु || 3 || याः¦रुचः॑¦जा॒तऽवे᳚दसः¦दे॒व॒ऽत्रा¦ह॒व्य॒ऽवाह॑नीः | ताभिः॑¦नः॒¦य॒ज्ञम्¦इ॒न्व॒तु॒ || |
| [144] आयंगौरिति तृचस्य सूक्तस्य सार्पराज्ञी सूर्यगायत्री । (अत्रयद्यपि सार्पराज्ञ्यात्मदैवतमित्यनेनप्रकृतासार्पराज्ञीदेवताप्राप्नोति तथापि प्रयोक्तृभिः सूर्यस्यग्रहणात्पाक्षिकोपिसूर्योस्माभि रुपाक्तः{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:189}{अनुवाक:12, सूक्त:38} |
| आयंगौःपृश्नि॑रक्रमी॒¦दस॑दन्मा॒तरं᳚पु॒रः | पि॒तरं᳚चप्र॒यन्त्स्वः॑ || 1 || वर्ग:47 आ¦अ॒यम्¦गौः¦पृश्निः॑¦अ॒क्र॒मी॒त्¦अस॑दत्¦मा॒तर᳚म्¦पु॒रः | पि॒तर᳚म्¦च॒¦प्र॒ऽयन्¦स्व१॒॑रिति॒ स्वः॑ || |
| अ॒न्तश्च॑रतिरोच॒ना¦स्यप्रा॒णाद॑पान॒ती | व्य॑ख्यन्महि॒षोदिव᳚म् || 2 || अ॒न्तरिति॑¦च॒र॒ति॒¦रो॒च॒ना¦अ॒स्य¦प्रा॒णात्¦अ॒प॒।आ॒न॒ती | वि¦अ॒ख्य॒त्¦म॒हि॒षः¦दिव᳚म् || |
| त्रिं॒शद्धाम॒विरा᳚जति॒¦वाक्प॑तं॒गाय॑धीयते | प्रति॒वस्तो॒रह॒द्युभिः॑ || 3 || त्रिं॒शत्¦धाम॑¦वि¦रा॒ज॒ति॒¦वाक्¦प॒तं॒गाय॑¦धी॒य॒ते॒ | प्रति॑¦वस्तोः᳚¦अह॑¦द्युऽभिः॑ || |
| [145] ऋतंचेति तृचस्य सूक्तस्य माधुच्छंदसोघमर्षणोभाववृत्तिरनुष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:190}{अनुवाक:12, सूक्त:39} |
| ऋ॒तंच॑स॒त्यंचा॒भी᳚द्धा॒त्¦तप॒सोऽध्य॑जायत | ततो॒रात्र्य॑जायत॒¦ततः॑समु॒द्रो,अ᳚र्ण॒वः || 1 || वर्ग:48 ऋ॒तम्¦च॒¦स॒त्यम्¦च॒¦अ॒भिऽइ᳚द्धात्¦तप॑सः¦अधि॑¦अ॒जा॒य॒त॒ | ततः॑¦रात्री᳚¦अ॒जा॒य॒त॒¦ततः॑¦स॒मु॒द्रः¦अ॒र्ण॒वः || |
| स॒मु॒द्राद᳚र्ण॒वादधि॑¦संवत्स॒रो,अ॑जायत | अ॒हो॒रा॒त्राणि॑वि॒दध॒¦द्विश्व॑स्यमिष॒तोव॒शी || 2 || स॒मु॒द्रात्¦अ॒र्ण॒वात्¦अधि॑¦सं॒व॒त्स॒रः¦अ॒जा॒य॒त॒ | अ॒हो॒रा॒त्राणि॑¦वि॒ऽदध॑त्¦विश्व॑स्य¦मि॒ष॒तः¦व॒शी || |
| सू॒र्या॒च॒न्द्र॒मसौ᳚धा॒ता¦य॑थापू॒र्वम॑कल्पयत् | दिवं᳚चपृथि॒वींचा॒¦ऽन्तरि॑क्ष॒मथो॒स्वः॑ || 3 || सू॒र्या॒च॒न्द्र॒मसौ᳚¦धा॒ता¦य॒था॒पू॒र्वम्¦अ॒क॒ल्प॒य॒त् | दिव᳚म्¦च॒¦पृ॒थि॒वीम्¦च॒¦अ॒न्तरि॑क्षम्¦अथो॒ इति॑¦स्वः॑ || |
| [146] संसमिति चतुरृचस्य सूक्तस्यांगिरसः संवननः आद्याया अग्निस्ततस्तिसृणां संज्ञानमनुष्टुप् तृतीयात्रिष्टुप् |{अष्टक:8, अध्याय:8}{मंडल:10, सूक्त:191}{अनुवाक:12, सूक्त:40} |
| संस॒मिद्यु॑वसेवृष॒¦न्नग्ने॒विश्वा᳚न्य॒र्यआ | इ॒ळस्प॒देसमि॑ध्यसे॒¦सनो॒वसू॒न्याभ॑र || 1 || वर्ग:49 सम्ऽस᳚म्¦इत्¦यु॒व॒से॒¦वृ॒ष॒न्¦अग्ने᳚¦विश्वा᳚नि¦अ॒र्यः¦आ | इ॒ळः¦प॒दे¦सम्¦इ॒ध्य॒से॒¦सः¦नः॒¦वसू᳚नि¦आ¦भ॒र॒ || |
| संग॑च्छध्वं॒संव॑दध्वं॒¦संवो॒मनां᳚सिजानताम् | दे॒वाभा॒गंयथा॒पूर्वे᳚¦संजाना॒ना,उ॒पास॑ते || 2 || सम्¦ग॒च्छ॒ध्व॒म्¦सम्¦व॒द॒ध्व॒म्¦सम्¦वः॒¦मनां᳚सि¦जा॒न॒ता॒म् | दे॒वाः¦भा॒गम्¦यथा᳚¦पूर्वे᳚¦स॒म्ऽजा॒ना॒नाः¦उ॒प॒ऽआस॑ते || |
| स॒मा॒नोमन्त्रः॒समि॑तिःसमा॒नी¦स॑मा॒नंमनः॑स॒हचि॒त्तमे᳚षाम् | स॒मा॒नंमन्त्र॑म॒भिम᳚न्त्रयेवः¦समा॒नेन॑वोह॒विषा᳚जुहोमि || 3 || स॒मा॒नः¦मन्त्रः॑¦सम्ऽइ᳚तिः¦स॒मा॒नी¦स॒मा॒नम्¦मनः॑¦स॒ह¦चि॒त्तम्¦ए॒षा॒म् | |
| स॒मा॒नीव॒आकू᳚तिः¦समा॒नाहृद॑यानिवः | स॒मा॒नम॑स्तुवो॒मनो॒¦यथा᳚वः॒सुस॒हास॑ति || 4 || स॒मा॒नी¦वः॒¦आऽकू᳚तिः¦स॒मा॒ना¦हृद॑यानि¦वः॒ | स॒मा॒नम्¦अ॒स्तु॒¦वः॒¦मनः॑¦यथा᳚¦वः॒¦सुऽस॑ह¦अस॑ति || |