************************ ಪುರುಷ ಸೂಕ್ತ ************************ |
ಸ॒ಹಸ್ರ॑ಶೀರ್ಷಾ॒ ಪುರು॑ಷಃ ಸಹಸ್ರಾ॒ಕ್ಷಃ ಸ॒ಹಸ್ರ॑ಪಾತ್ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಸ ಭೂಮಿಂ᳚ ವಿ॒ಶ್ವತೋ᳚ ವೃ॒ತ್ವಾಽತ್ಯ॑ತಿಷ್ಠದ್ದಶಾಂಗು॒ಲಂ ||{10.90.1}{10.7.6.1}{8.4.17.1} |
ಪುರು॑ಷ ಏ॒ವೇದಂ ಸರ್ವಂ॒ ಯದ್ಭೂ॒ತಂ ಯಚ್ಚ॒ ಭವ್ಯಂ᳚ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಉ॒ತಾಮೃ॑ತ॒ತ್ವಸ್ಯೇಶಾ᳚ನೋ॒ ಯದನ್ನೇ᳚ನಾತಿ॒ರೋಹ॑ತಿ ||{10.90.2}{10.7.6.2}{8.4.17.2} |
ಏ॒ತಾವಾ᳚ನಸ್ಯ ಮಹಿ॒ಮಾಽತೋ॒ ಜ್ಯಾಯಾಁ᳚ಶ್ಚ॒ ಪೂರು॑ಷಃ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಪಾದೋ᳚ಽಸ್ಯ॒ ವಿಶ್ವಾ᳚ ಭೂ॒ತಾನಿ॑ ತ್ರಿ॒ಪಾದ॑ಸ್ಯಾ॒ಮೃತಂ᳚ ದಿ॒ವಿ ||{10.90.3}{10.7.6.3}{8.4.17.3} |
ತ್ರಿ॒ಪಾದೂ॒ರ್ಧ್ವ ಉದೈ॒ತ್ ಪುರು॑ಷಃ॒ ಪಾದೋ᳚ಽಸ್ಯೇ॒ಹಾಭ॑ವ॒ತ್ ಪುನಃ॑ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ತತೋ॒ ವಿಷ್ವ॒ಙ್ ವ್ಯ॑ಕ್ರಾಮತ್ ಸಾಶನಾನಶ॒ನೇ, ಅ॒ಭಿ ||{10.90.4}{10.7.6.4}{8.4.17.4} |
ತಸ್ಮಾ᳚ದ್ವಿ॒ರಾಳ॑ಜಾಯತ ವಿ॒ರಾಜೋ॒, ಅಧಿ॒ ಪೂರು॑ಷಃ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಸ ಜಾ॒ತೋ, ಅತ್ಯ॑ರಿಚ್ಯತ ಪ॒ಶ್ಚಾದ್ಭೂಮಿ॒ಮಥೋ᳚ ಪು॒ರಃ ||{10.90.5}{10.7.6.5}{8.4.17.5} |
ಯತ್ ಪುರು॑ಷೇಣ ಹ॒ವಿಷಾ᳚ ದೇ॒ವಾ ಯ॒ಜ್ಞಮತ᳚ನ್ವತ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ವ॒ಸಂ॒ತೋ, ಅ॑ಸ್ಯಾಸೀ॒ದಾಜ್ಯಂ᳚ ಗ್ರೀ॒ಷ್ಮ ಇ॒ಧ್ಮಃ ಶ॒ರದ್ಧ॒ವಿಃ ||{10.90.6}{10.7.6.6}{8.4.18.1} |
ತಂ ಯ॒ಜ್ಞಂ ಬ॒ರ್ಹಿಷಿ॒ ಪ್ರೌಕ್ಷ॒ನ್ ಪುರು॑ಷಂ ಜಾ॒ತಮ॑ಗ್ರ॒ತಃ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ತೇನ॑ ದೇ॒ವಾ, ಅ॑ಯಜಂತ ಸಾ॒ಧ್ಯಾ, ಋಷ॑ಯಶ್ಚ॒ ಯೇ ||{10.90.7}{10.7.6.7}{8.4.18.2} |
ತಸ್ಮಾ᳚ದ್ಯ॒ಜ್ಞಾತ್ ಸ᳚ರ್ವ॒ಹುತಃ॒ ಸಂಭೃ॑ತಂ ಪೃಷದಾ॒ಜ್ಯಂ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಪ॒ಶೂನ್ ತಾಁಶ್ಚ॑ಕ್ರೇ ವಾಯ॒ವ್ಯಾ᳚ನಾರ॒ಣ್ಯಾನ್ ಗ್ರಾ॒ಮ್ಯಾಶ್ಚ॒ ಯೇ ||{10.90.8}{10.7.6.8}{8.4.18.3} |
ತಸ್ಮಾ᳚ದ್ಯ॒ಜ್ಞಾತ್ ಸ᳚ರ್ವ॒ಹುತ॒ ಋಚಃ॒ ಸಾಮಾ᳚ನಿ ಜಜ್ಞಿರೇ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಛಂದಾಂ᳚ಸಿ ಜಜ್ಞಿರೇ॒ ತಸ್ಮಾ॒ದ್ಯಜು॒ಸ್ತಸ್ಮಾ᳚ದಜಾಯತ ||{10.90.9}{10.7.6.9}{8.4.18.4} |
ತಸ್ಮಾ॒ದಶ್ವಾ᳚, ಅಜಾಯಂತ॒ ಯೇ ಕೇ ಚೋ᳚ಭ॒ಯಾದ॑ತಃ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಗಾವೋ᳚ ಹ ಜಜ್ಞಿರೇ॒ ತಸ್ಮಾ॒ತ್ ತಸ್ಮಾ᳚ಜ್ಜಾ॒ತಾ, ಅ॑ಜಾ॒ವಯಃ॑ ||{10.90.10}{10.7.6.10}{8.4.18.5} |
ಯತ್ಪುರು॑ಷಂ॒ ವ್ಯದ॑ಧುಃ ಕತಿ॒ಧಾ ವ್ಯ॑ಕಲ್ಪಯನ್ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಮುಖಂ॒ ಕಿಮ॑ಸ್ಯ॒ ಕೌ ಬಾ॒ಹೂ ಕಾ, ಊ॒ರೂ ಪಾದಾ᳚, ಉಚ್ಯೇತೇ ||{10.90.11}{10.7.6.11}{8.4.19.1} |
ಬ್ರಾ॒ಹ್ಮ॒ಣೋ᳚ ಸ್ಯ॒ ಮುಖ॑ಮಾಸೀದ್ಬಾ॒ಹೂ ರಾ᳚ಜ॒ನ್ಯಃ॑ ಕೃ॒ತಃ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಊ॒ರೂ ತದ॑ಸ್ಯ॒ ಯದ್ವೈಶ್ಯಃ॑ ಪ॒ದ್ಭ್ಯಾಂ ಶೂ॒ದ್ರೋ, ಅ॑ಜಾಯತ ||{10.90.12}{10.7.6.12}{8.4.19.2} |
ಚಂ॒ದ್ರಮಾ॒ ಮನ॑ಸೋ ಜಾ॒ತಶ್ಚಕ್ಷೋಃ॒ ಸೂರ್ಯೋ᳚, ಅಜಾಯತ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಮುಖಾ॒ದಿಂದ್ರ॑ಶ್ಚಾ॒ಗ್ನಿಶ್ಚ॑ ಪ್ರಾ॒ಣಾದ್ವಾ॒ಯುರ॑ಜಾಯತ ||{10.90.13}{10.7.6.13}{8.4.19.3} |
ನಾಭ್ಯಾ᳚, ಆಸೀದಂ॒ತರಿ॑ಕ್ಷಂ ಶೀ॒ರ್ಷ್ಣೋ ದ್ಯೌಃ ಸಮ॑ವರ್ತತ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ಪ॒ದ್ಭ್ಯಾಂ ಭೂಮಿ॒ರ್ದಿಶಃ॒ ಶ್ರೋತ್ರಾ॒ತ್ ತಥಾ᳚ ಲೋ॒ಕಾಁ, ಅ॑ಕಲ್ಪಯನ್ ||{10.90.14}{10.7.6.14}{8.4.19.4} |
ಸ॒ಪ್ತಾಸ್ಯಾ᳚ಸನ್ ಪರಿ॒ಧಯ॒ಸ್ತ್ರಿಃ ಸ॒ಪ್ತ ಸ॒ಮಿಧಃ॑ ಕೃ॒ತಾಃ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ಅನುಷ್ಟುಪ್} ದೇ॒ವಾ ಯದ್ಯ॒ಜ್ಞಂ ತ᳚ನ್ವಾ॒ನಾ, ಅಬ॑ಧ್ನ॒ನ್ ಪುರು॑ಷಂ ಪ॒ಶುಂ ||{10.90.15}{10.7.6.15}{8.4.19.5} |
ಯ॒ಜ್ಞೇನ॑ ಯ॒ಜ್ಞಮ॑ಯಜಂತ ದೇ॒ವಾಸ್ತಾನಿ॒ ಧರ್ಮಾ᳚ಣಿ ಪ್ರಥ॒ಮಾನ್ಯಾ᳚ಸನ್ |{ನಾರಾಯಣಃ | ಪುರುಷಃ | ತ್ರಿಷ್ಟುಪ್} ತೇ ಹ॒ ನಾಕಂ᳚ ಮಹಿ॒ಮಾನಃ॑ ಸಚಂತ॒ ಯತ್ರ॒ ಪೂರ್ವೇ᳚ ಸಾ॒ಧ್ಯಾಃ ಸಂತಿ॑ ದೇ॒ವಾಃ ||{10.90.16}{10.7.6.16}{8.4.19.6} |